امریکا باید قید حضور در خاورمیانه را بزند

«زمان آن رسیده که ایالات متحده از جنگ‌های بی‌پایان مسخره در سوریه کنار بکشد.» این نقل قولی از ترامپ پس از چراغ سبز نشان دادن به اردوغان و خالی کردن پشت کردهاست. این نخستین بار نیست که دولت ترامپ پیام‌های متناقضی درباره اهداف آمریکا در سوریه ارسال می‌کند.

ترامپ گفته است: وقت آن رسیده که از سوریه خارج شویم باید به دیگران فرصت داد! این عبارت چراغ سبزی شد به نظامیان ترکیه تا مواضع کردهای سوریه  در شمال این شکور را هدف قرار دهند. تصیم ترامپ خشم جمهوری خواهان  و حتی برخی متحدانش را برانگیخت تا جایی که نزدیک ترین افراد به او تصمیم وی را به چالش کشیدند.

همین مواضع باعث شد تا ترامپ عقب نشینی کرده  و مدعی شود که ترکیه را مهار خواهد کرد. او در پیام توئیتری خود نوشت:  اگر ترکیه دست به اقدامی بزند که با هوش سرشارم منطبق نباشد و محدودیت ها را رعایت نکند، ااقتصاد این کشور را نابود خواهم کرد!

وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد: تهدید ترامپ علیه ترکیه جدی است و نشان می دهد او با حمله آنکارا به مواضع کردهای سوریه مخالف است. آمریکا از این نبرد نه حمایت نظامی می کند و نه در آن مشارکت می کند.

در همین حال ترکیه به دنبال برقراری «منطقه امن» است و خواهان این که این منطقه ۲۰ مایل یا ۳۲ کیلومتر تا منطقه مرزی شمال شرق سوریه امتداد داشته باشد. ترکیه دو هدف را دنبال می‌کند: مجاز دانستن نبرد نیروهای ترک با یگان‌های مدافع خلق (YPG) - (مهم‌ترین جزء تشکیل‌دهنده SDF)- و ایجاد شرایطی برای بازگرداندن آوارگان سوری. ترکیه یگان‌های مدافع خلق را امتداد «حزب کارگران کردستان» (PKK) می‌نگرد و خواهان دور کردن این گروه از مرزهای کشورش است.

همزمان با شروع فرآیند خروج نیروهای آمریکایی از مواضع خود در شمال سوریه‌ که راه را برای عملیات ترکیه علیه کردها باز می‌کند، مهم‌ترین گروه تحت هدایت کردها در منطقه حرکت غافلگیرکننده آمریکا را خنجری از پشت توصیف کرد.

میچ مک‌کانل، رهبر جمهوریخواهان سنا گفت: عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از سوریه فقط به نفع روسیه، ایران و رژیم اسد خواهد بود و خطر تجدید قوای داعش و سایر گروه‌های تروریستی را افزایش می‌دهد. من رییس‌جمهور را ترغیب می‌کنم رهبری آمریکا را به نمایش بگذارد.

بلندترین صدا در میان جمهوریخواهان اما از آن سناتور لیندزی گراهام است که تهدید کرده اگر ترکیه پایش را در خاک سوریه بگذارد، با تحریم‌هایی از جانب آمریکا مواجه می‌شود و از ناتو هم اخراج خواهد شد.

یک منبع در شورشیان موسوم به «ارتش ملی» وابسته به «ارتش آزاد سوریه» اعلام کرد، حدود ۸۰۰۰ نیروی مسلح مخالف به اضافه نیروهای ارتش ترکیه به همراه تجهیزات نظامی شامل تانک و خودروهای زرهی از دروازه کرکمیش ترکیه عبور کرده و وارد شهر مرزی جرابلس در حومه شمال‌شرقی حلب شده و از آنجا به جنوب شهر جرابلس رفتند. مقصد آنها خط جبهه درگیری با نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد) در اطراف شهر منبج است.

این منبع که نخواست نامش فاش شود، گفت: این اولین سری از نیروهای ارتش ماست که با ترکیه علیه نیروهای کرد وارد عملیات مشترک خواهد شد.

در همین حال مقام‌های اروپایی بابت تصمیم دولت آمریکا در خروج نیروهای این کشور از شمال سوریه خشمگین و نگرانند. 

مایا کوچیجانجیچ، سخنگوی کمیسیون اروپایی بدون اشاره به ترامپ گفت:‌ از سرگیری خصومت‌های مسلحانه در شمال‌شرق سوریه نه تنها باعث دردسر و آسیب دیدن بیشتر غیرنظامیان و بی‌خانمانی و آوارگی آنها می‌شود بلکه خطر تضعیف اقدامات کنونی سیاسی را در پی دارد.

ترکیه فعلا موضع منفعلانه اتخاذ کرده  و درباره عملیات نظامی خود جزئیاتی ارائه نکرده است. اردوغان قرار بود این عملیات را با همکاری ترامپ در شرق فرات انجام دهد، عملیاتی که کردها را وادار  به عقب نشینی خواهد کرد.  

ترکیه پیش‌تر توافق کرده بود که در شرق فرات دست به عملیات نظامی بزند، البته پیش از توافق ماه اوت در مورد منطقه امن با آمریکا؛ که براساس آن نیروهای کرد از مرز ترکیه- سوریه عقب رانده می‌شدند. هم‌اکنون تمرکز آنکارا بر وسعتی ۱۰۰ کیلومتری (۶۰ مایلی) در امتداد مرز میان شهرهای رأس‌العین و تل ابیض همان جایی که نیروهای YPG در اواخر اوت عقب‌نشینی کرده بودند.

ترکیه اعلام کرده به زودی از زمین و هوا به مواضع کردها در شمال شرقی سوریه حمله می‌کند. این باعث شده که هماهنگ‌کننده امور بشردوستانه سازمان ملل بگوید این نهاد برای «بدترین وضعیت» در منطقه آماده می‌شود.

ترکیه اعلام کرده است که هدف عملیات نظامی نیروهایش این است که می‌خواهد یک «منطقه امن» در مناطق جنوبی این کشور در همسایگی با شمال شرق سوریه ایجاد کند. آمریکا و ترکیه دو ماه پیش برای ایجاد یک منطقه حائل در شمال شرقی سوریه به توافق رسیدند ولی دو کشور بر سر عمق این منطقه و نحوه اداره آن اختلاف دارند.

کردها گفته‌اند که «می خواهند یک سپر انسانی برای جلوگیری از پیشروی ترکیه برقرار کنند.» تحلیلگران چراغ سبز ترامپ به اردوغان را علت اصلی خارج شدن کردها از دایره متحدان آمریکا می‌دانند.

حالا ترامپ دوباره پس از تماس تلفنی دیگری با اردوغان اشتباه بزرگ خود را تکرار کرده است. او دوباره با نادیده‌ گرفتن توصیه پنتاگون و چشم‌ بستن بر روی متحدان و کنگره، به نیروهای آمریکای دستور داده از منطقه مرزی میان سوریه و ترکیه خارج شوند و در نتیجه، حمله ترکیه را تسهیل کنند.

ممکن است ترامپ آمریکا را در یک دوره برخورد با ترکیه قرار داده باشد. او همچنین خود را با پنتاگون و متحدان جمهوریخواهش درگیر کرده، از طرفی احتمال دارد دوباره از تصمیم خود برگردد، به طور کامل یا نسبی. تمام این عوامل موجب می‌شود آمریکا وجهه سابق خود را در جهان از دست داده و دیگر نه متحد و شریکی قدرتمند به نظر برسد و نه یک دشمن مصمم.