ظریف: امروز آمریکا در دنیا تنهاست

در ابتدای این جلسه، علی ربیعی سخنگوی دولت در سخنانی گفت: بنظرم هیچ دوره‌ای مثل امروز نسبت رسانه با ایران عزیز چنین نبوده است. بنظرم در کمتر دوره‌ای وزیر خارجه ما در سپر جهانی قرار داشته است. هیچ دوره‌ای اینگونه کاخ سفید علیه ایران بسیج نشده بود. در هیچ دوره‌ای رئیس جمهوری مانند ترامپ بر قدرتمندرین کشور به لحاظ اقتصادی و سیاسی سر کار نیامده بود. هیچ دوره‌ای مثل امروز قدرت‌های متخاصم خارجی بر عملیات روانی مسلط نشده بود. امروز خاک ما تسخیر نشده، آنچه می‌خواهد تسخیر شود معیشت، زیست و کرامت انسانی است.

ربیعی: روزی که ظریف تحریم شد را روز دیپلماسی عمومی اعلام می‌کنیم

سخنگوی دولت در ادامه افزود: هیچ دوره‌ای اینچنین افکار عمومی در داخل  در معرض تناقض‌ها و منفعت‌های کوتاه مدت قرار نداشته است. امروز همه موجودیت ایران به تلاش‌های رسانه‌ای ما معطوف است، رسانه‌ها خط مقدم کشور هستند. اگر مرزی از ما فرو بریزد از میان قلم‌های ما فرو خواهد ریخت. امروز بیش از هر دوره دیگری امنیت ملی و تمامیت ارضی ما به فعالیت‌های رسانه‌ای مربوط است. خوشحالم بگویم که ظریف هم یک رسانه است، هم تولید محتوا می‌کند و هم منعکس می‌کند و هم بازتاب می‌گیرد. جلوی پارازیت‌های داخلی را در رسانه ملی بگیریم. برای آقای ظریف آرزوی موفقیت دارم. روز پنجشنبه که ظریف تحریم شد را روز دیپلماسی عمومی اعلام می‌کنیم.

ظریف: تروریسم اقتصادی امروز یک واقعیت است

محمدجواد ظریف نیز در این نشست صحبت‌های خود را اینگونه شروع کرد: به شما روز خبرنگار را تبریک می‌گویم. شهادت خبرنگار ایرنا شهید محمود صارمی را به اصحاب خبر تبریک و تسلیت عرض می‌کنم. روز خبرنگار یک اتفاق مهمی است و من برای دوستان خبرنگار اهمیت این روز را برای ارتباط وزارت خارجه و جامعه رسانه‌ای کشور تاکید می‌کنم. ما در این روز 11 شهید داشتیم که 10 دیپلمات شهید داشتیم و یک شهید خبرنگار. این نشان می‌دهد که خون خبرنگاران و دیپلمات‌ها به هم آمیخته ولی ظاهرا خون خبرنگاران رنگین تر است (به مزاح) و این روز به نام آنها نام گرفته است، نوش جانشان. نزدیک دومین سالگرد مرحوم مردوخی هستیم و سال گذشته سعادت را داشتیم که در خدمت خانواده ایشان باشیم و از همینجا نام و یاد ایشان را گرامی می‌داریم. تعدادی از خبرنگاران الان در بستر بیماری هستند. خانم زهرا عبدالمحمدی، آقای سیف الله یزدانی و آقای مهدی شادمانی، برای آنها آرزوی شفای عاجل داریم.

وزیر خارجه در  ادامه گفت: تروریسم اقتصادی امروز یک واقعیت است. تروریسم اقتصادی یعنی شما مردم عادی را هدف قرار دهید به امید اینکه سیاست‌های شما را اجرا کنند. دولت آمریکا رسما اعلام می‌کند که اگر مردم ایران می‌خواهند نان بخورند باید سیاست را تغییر دهد. خدا را شاکریم که نیاز ما به آنها بسیار کم است و خدا را شاکریم که با رفتار خود به دنیا نشان می‌دهد در حوزه‌های محدودی که توان دارند این تروریست‌ها دارند چنین می‌کنند. ما در اوج عقب ماندگی آنها علم خود را مجانا به آنها تقدیم کردیم. اما امروز اجازه نمی‌دهند که علم را حتی بخریم.

آمریکا در حوزه‌هایی که مانند حوزه نظامی ابرقدرت است نمی‌تواند ائتلاف ایجاد کند

ظریف گفت: در سفری که به بولیوی داشتم، افتخار این را داشتم که دوره فوق لیسانس نانو تکنولوژی ایران را در آنجا افتتاح کنم. این تفاوت گفتمان ما و آنها است. گفتمان ما گفتمان همراهی، همکاری و همدلی است. برای همین است که امروز آمریکا در دنیا تنهاست. آمریکا در حوزه‌هایی که مانند حوزه نظامی ابرقدرت است نمی‌تواند ائتلاف ایجاد کند. کشورهای دیگر خجالت می‌کشند که نامشان در کنار نام آمریکا در لیست باشد. هر جا که قدم گذاشتند، از افغانستان که پس از 18 سال با خفت الان با طالبان مذاکره می‌کنند. در عراق، داعش را ایجاد کردند. در خلیج فارس هم کشتار مردم بی‌گناه از جلمه 290 نفر مسافر بود. آیا این افتخار است برای ابرقدرت دنیا که در طول 70 سال گذشته فقط یک جنگ آنها هم علیه کشور ذره‌ای گرانادا پیروز شده باشد. گفتمان ابرقدرتی و زورگویی دوره‌اش تمام شده است. ما با مردم آمریکا درگیری نداریم. دیروز بسیار متاسف شدیم که مردم آمریکا گرفتار فرهنگ هفت تیرکشی و قلدری و زورمداری و تقدیس خشونت شده‌اند. فرهنگی که کشتار مردم بی‌ناه را تقدیس می‌کند و از جنگ به عنوان یک گزینه روی میز صحبت می‌کند، یک فرهنگ موفقی نیست. برای همین است که مجبورند تحریم کنند. مسئولین را تحریم کنند، رهبری معظم را تحریم کنند و خدمتگزار کوچکی را تحریم کنند. این تفاوت دو گفتمانی است که یک مسیر محتومی را پیش می‌رود.

وزیر خارجه در ادامه افزود: کنشگران و مراکز قدرت جابجا شده‌اند. یک خبرنگار با یک موبایل و یک برنامه مجازی می‌تواند دنیا را تسخیر کند. کاری که رسانه می‌تواند بکند این است که خبرنگار و رسانه می‌توانند آینده جهان را شکل دهند. دوران ابرقدرت‌ها به سر آمده و دوران افراد و مردم فرا رسیده است. ما طرفدار روابط سالم و مبتنی بر منافع مشترک با کشورهای دیگر هستیم اما از کشورهای دیگر تبعیت نمی‌کنیم و امنیت و پیشرفت خود را خریداری نمی‌کنیم. ما پیشرفت را از مردم خود می‌گیریم و متکی بر مردم خود هستیم. در زمان جنگ تحمیلی هر چه کردیم و هر چه خواستیم به ما سلاح ندادند، یک ساز و کار ایجاد کردند که مانع فروش سلاح به ایران شوند. ما را از ابتدایی‌ترین ابزار دفاع محروم کردند. در عوض شوروی، فرانسه انگلیس و آلمان سلاح در اختیار عراق قرار دادند. ما با تکیه بر مردم آن جنگ را گذراندیم. صدام الان کجاست؟ کسانی که فکر می‌کردند یک هفته‌ای ایران را شکست می‌دهند کجا هستند؟ ما رفتیم ابزار دفاعی خود را ساختیم. الان می‌گویند که چرا ساختید؟ برای اینکه ما را تحریم کردید. سوخت برای راکتور و نیروگاه ندادند، خیال کردند ما نیروگاه را تعطیل می‌کنیم. رفتیم سوخت را خودمان تولید کردیم. آنها ایران را با نوکران خود اشتباه گرفته‌اند. دوران امپراطوری ایران چندین برابر عمر ایالات متحده است. همانطور که امپراطوری ایران پایان یافت، قدرت شما هم پایان خواهد یافت. می‌دانیم که تنها قدر قدرت خداست. این بار هم به امید خدا فشارهای شما را با پیشرفت، روابط با کشورهای دوست و همسایه و با اتکای به مردم پاسخ می‌دهیم. اما پشت مردم قائم نمی‌شویم. ما از مردم خود شرمنده‌ایم و به مردم خود وامداریم و به آنها بدهکاریم. مردم ولی نعمت ما هستند. ما صاحب اختیار مردم نیستیم. مقام معظم رهبری وقتی فرمودند که رای حق الناس است این یعنی که ما صاحب اختیار مردم نیستیم.

در نیویورک گفتند اگر به کاخ سفید نروم تحریم می‌شوی

ظریف در ادامه به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. در ابتدا وی در خصوص سوالی درباره دیدار با رند پال سناتور آمریکایی در نیویورک گفت: من بارها گفته‌ام در زمان حضور در نیویورک که برای شرکت در جلسات مجمع عمومی به نیویورک می‌روم. من به آمریکا نمی‌روم به جلسات مجمع عمومی و سازمان ملل می‌روم، آنجا هم محدود هستم. زمانیکه در نیویورک هستم تقریبا از اول وقت سخنرانی یا ملاقات دارم. این ملاقات‌ها بسیار شفاف است، خارج از قوه مجریه آمریکا است. افرادی از رسانه، اندیشمندان یا کنگره هستند. من معمولا اعلام نکردم که با چه کسی دیدار می‌کنم تا مشکلی برای آنها ایجاد نشود، ما منعی نداریم. اگر خودشان خواستند اعلام می‌کنند. من به عنوان دیپلمات باید مذاکره کنم، نمی‌شود که آنها حرف بزنند و بشود یک مصاحبه. این برای دیپلماسی سم است. قرار هم نیست که محتوای مذاکره همه در رسانه مطرح شود. اینگونه دیگر کسی مذاکره نمی‌کند. ما دیپلماسی رسمی و رسانه‌ای را با هم قاطی نمی‌کنیم. اما در سفر من در نیویورک به من گفته شد که من طی دو هفته تحریم خواهم شد مگر اینکه آن کار (دیدار در کاخ سفید) را انجام دهم.

به دنبال شرکت در انتخابات ریاست جمهوری نیستم

وی افزود: ترامپ قبل از من مقام معظم رهبری را تحریم کرده است. اینکه آمریکایی‌ها حرف‌های بزرگتر از دهانشان می‌زنند و می‌گویند که چه کسی مسئول است و چه کسی نیست. همه در تصمیمات مشارکت می‌کنند و من هم افتخار دارم که بخشی از این تصمیم گیری هستم. من قبلا هم گفتم که می‌خواهید برویم محضر تا سند امضا کنم که دنبال آن کار (شرکت در انتخابات ریاست جمهوری) نیستم. بخاطر نگرانی از 1400 مانع کار ما نشوید. ما اعلام می‌کنیم که حاضریم اعلام کنیم که 1400 در منزل یا دانشگاه هستیم.

آمریکا باعث افزایش تنش در منطقه شده است

ظریف درباره زمان آزادی نفتکش انگلیسی و افزایش تنش‌ها بین ایران و انگلیس گفت: ائتلاف بین‌المللی برای چه می‌خواهد شکل بگیرد. آمریکا باعث افزایش تنش در منطقه شده است. کسی که آتش افروز است نمی‌تواند آتش نشان باشد. آقای ترامپ می‌گوید که 7 تریلیون دلار خرج کردیم و جز بدبختی نیاوردیم. ضرب المثلی قدیمی را نمی‌فهمند که آدم عاقل از یک سوراخ دوباره گزیده نمی‌شود. ایران معتقد است که اقدام انگلیس راهزنی دریایی است. اگر تحریمی باشد برای اعضای اتحادیه اروپاست. گرچه به انگلیس ارتباطی ندارد، اما کشتی به مقصدی که آنها اعلام کردند نمی‌رفته است. این اقدام همکاری با تروریسم اقتصادی بود.

امکان بازگشت به شرایط قبل از برجام وجود ندارد

ظریف در پاسخ به سوال تسنیم که ایران با برداشتن گام سوم چقدر به شرایط پیش از برجام یعنی فروپاشی برجام نزدیک خواهد شد؟ گفت: بحث فروپاشی برجام نیست. امکان بازگشت به شرایط قبل از برجام وجود ندارد. همانطور که پیش از این توضیح دادم اقدامات ما در راستای کاهش تعهدات برجامی در چارچوب خود برجام بوده است، در برجام چنین ظرفیتی وجود دارد و ما بر این اساس کار کرده‌ایم.

وی افزود: ما می‌توانیم برنامه هسته‌ای‌مان را بسیار گسترده‌تر از قبل از برجام به پیش ببریم و طرف‌های مقابل ما هیچ گاه نخواهند توانست اجماع امنیتی که پیش از برجام علیه ایران ایجاد کرده بودند را دوباره ایجاد کنند چرا که همه دنیا می‌دانند که این ایران بوده که به تعهدات خود پایبند بوده و در 15 گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به این موضوع اشاره شده است و اگر مشکلی وجود دارد این ناشی از قانون شکنی آمریکاست و اکنون اجماع علیه آمریکا به خاطر خروج از برجام و قانون شکنی‌اش در عرصه بین‌المللی وجود دارد.

ظریف با بیان این که اروپایی‌ها نمی‌توانند از مکانیسم ماشه استفاده کنند، افزود:  چرا که اقدامات ایران خلاف برجام نیست و در داخل برجام است و ما در چارچوب برجام اقدام به کاهش تعهدات خود کرده‌ایم. آنها نمی‌توانند علیه ما در شورای امنیت اقدامی انجام دهند مگر اینکه در این زمینه به زور متوسل شوند و شما می‌دانید که اقدام زور با اقدام قانونی فرق دارد.

وی همچنین در پاسخ به سوالی در مورد تحریم خودش از سوی آمریکایی‌ها گفت: تنها بهانه‌ای که آنها برای تحریم بنده دارند این است که من از طرف مردم ایران در عرصه جهانی صحبت می‌کنم و تلاش کردم که صدای مردم ایران باشم. این اقدام آمریکایی‌ها نشان می‌دهد که آنها به دیپلماسی و گفت‌وگو علاقه ندارند. برخی از مقامات آمریکایی حتی با دیپلماسی دشمنی دارند.

ظریف ادامه داد: این اقدام آمریکایی‌ها حتما به ضرر ما تمام نمی‌شود.

وزیر خارجه درباره سیاست‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در جهان گفت: شما یک نفر را به غیر از آمریکا و اسرائیل نمی‌یابید که از یکجانبه گرایی حمایت کرده باشد. این نشان دهنده فقر گفتمان یکجانبه گرایی است، مشکل تفکر است. آمریکایی‌ها نیاز به یک بازسازی ذهنی و ادراکی دارند تا بفهمند در دنیا چه می‌گذرد.

تعهدات اروپایی‌ها معطوف به اقدام نیست معطوف به نتیجه است

ظریف در ادامه افزود: اروپایی‌ها در برجام تعهداتی دارند که در ضمیمه 2 معطوف به اقدام نیست، معطوف به نتیجه است. این مهم است. تعهدات آمریکا پاراگراف چهار به بعد است. عادی سازی روابط ایران و شرکت‌های اروپایی بخشی از تعهدات برجامی است. در سطح وزرا 11 تعهد را سه بار مطرح کردند. این تعهدات بعد از خروج آمریکا از برجام است. چون علم به خروج آمریکا از برجام داشتند. اروپایی‌ها نمی‌توانند ادعا کنند که نمی‌دانستند آثار تحریم‌ها چیست و این تعهدات را دادند. آنها رفیقشان را خوب می‌شناسند. هیچگاه وزیر خارجه آمریکا 9 ساعت یکجا با وزیر خارجه کشور دیگری مذاکره نکرده است. ما صدها ساعت مذاکره کردیم. بعد دولت بعدی بیاید اینگونه کند. این تعهد بین‌المللی است. دولتی که نه تعهد خود، نه تعهد دنیا و نه تعهد بین‌المللی را رعایت نکرده است. آمریکا از همه چه بیرون رفته است انشالله روزی هم از کره زمین بیرون برود. احتمالا روزی هم از شورای امنیت خارج شود. لذا آمریکا نمی‌تواند ادعایی کند. آمریکا بوده که میز مذاکره را ترک کرده است. درباره چه مذاکره‌ای صحبت می‌کند؟ ما هیچ وقت میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم. شفاف هم می‌گوییم که سر میز مذاکره هستیم. آقای عراقچی اخیرا در جلسه 1+4 بود که قبلا 1+5 بود. آقای برایان هوک در اسفند 96 در این جلسه بود. چه کسی از مذاکره خارج شد؟ علم مذاکره در دست ماست.

وزیر خارجه ادامه داد: اروپایی‌ها ادعا می‌کنند که آمریکا شرکت‌های دولتی و غیردولتی را در تحریم‌ها تفکیک نمی‌کند و این قانون شکنی آمریکا را نشان می‌دهد و جای تبریک دارد به اروپایی که چنین دوستی دارند. اگر شرکت‌های بزرگ مثل شل، انی، سی ان پی سی، ساینوپک و شرکت‌های روسی و دیگر کشورها تصمیم بگیرند با ایران کار کنند مگر آمریکا می‌تواند زورگویی کند و آنها را تحریم کند؟ مگر اقتصاد جهان چقدر است؟ آیا اتحادیه اروپا آنقدر توان ندارد که مقابل آمریکا بایستد؟ اروپایی‌ها باید متوجه شوند که اگر شرکت‌های آمریکایی می‌خواهند کار کنند مشکلی ندارند. قرارداد بوئینگ نسبت به ایرباس خیلی راحت تر بود. اروپایی‌ها چرا این را نمی‌بینند.

وی گفت: آمریکا به دیپلماسی علاقه‌مند نیست. آنها میز مذاکره‌ای که داشتند را ترک کردند. آمریکا فقط می‌خواهد اراده خود را علیه مردم ایران اعمال کند و این هرگز اتفاق نخواهد افتاد. ما هرگز تسلیم آمریکا نخواهیم شد. آنها نباید از ما انتظار داشته باشند که مادامی که مرتکب تروریسم می‌شوند با آنها مذاکره کنیم. من نه آقای ترامپ رو از نزدیک دیده‌ام و نه ملاقات و گفتگویی داشته‌ام که بگویم دنبال چه چیزی است. اما او همیشه ادعا می‌کند که آمریکا از جنگ خسارت دیده و این چیزی جز خسارت برای آمریکا نداشته است. برداشت من این است که آقای ترامپ دنبال جنگ نیست، اما بر اساس اطلاعاتی که دارم آقای بولتون و یارانش دنبال جنگ هستند. نتانیاهو فردی است که در سال 2002 به کنگره آمریکا رفت و گفت که اگر به عراق حمله کنید تغییر اساسی در خاورمیانه خواهید دید. بله تغییر اساسی این بود که داعش ایجاد شد. برای نتانیاهو اهمیتی ندارد که چندین هزار سرباز آمریکایی کشته شوند.

باید گفتگو را در منطقه توسعه دهیم

وزیر خارجه کشورمان در ادامه افزود: ما یا با هم امن هستیم یا با هم ناامن هستیم. ما دوست داریم که همسایگان ما از گروه شرارت خارج شوند. شما نیاز ندارید که عضو این گروه باشید. من فکر می‌کنم که وقت تنش زدایی خیلی وقت پیش بود. من زمانی که وزیر شدم در اولین مقاله در الشرق الاوسط نوشتیم که ما هنوز هم آمادگی گفتگو داریم. گفتگو به نفع منطقه و کشورهای منطقه است. محاصره یک کشور شورای همکاری توسط سه کشور دیگر عضو این شورای همکاری درست نیست. ما باید گفتگو را در منطقه توسعه دهیم. معتقدیم ایران، عراق و شش کشور شورای همکاری باید گفتگو کنند. اینها حرف‌هایی است که آقای ولایتی در سال 1985 میلادی در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل نوشت. در گفتگو با ایران بسته نیست و بسته نخواهد شد.

از تماس بن‌سلمان با تهران بی‌اطلاعم

وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی درباره تماس محمدبن‌سلمان ولیعهد عربستان سعودی با تهران گفت: بنده از تماسی خبر ندارم و از درون ولیعهد سعودی هم اطلاع ندارم. فکر می‌کردند که یمن را ظرف چند هفته می‌توانند مغلوب کنند. معتقدیم که مردم را هیچ وقت نمی‌شود مغلوب کرد.

هیچ راه قانونی برای مکانیسم ماشه وجود ندارد

ظریف در ادامه درباره بحث‌های پیرامون برجام گفت: برجام توافق با آمریکا نبود. آمریکا عضو ضروری بود چون عضو دائم شورای امنیت بود که آمد و بعد هم خارج شد. هیچ راه قانونی برای مکانیسم ماشه (بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی توسط شورای امنیت سازمان ملل) وجود ندارد. اقداماتی که ایران انجام می‌دهد بر اساس مکانیزم برجام است. من نه امروز بلکه 10 سال هم برگردم به قبل باز برجام را امضا می‌کنم. برجام سند افتخار نه من، بلکه مردم است. برجام به پشتوانه مردم و رهبری امضا شد.

در جلسه‌ای که دولت افغانستان در آن حضور نداشته باشد نیستیم

وی درباره تحولات افغانستان و مذاکرات آمریکا با طالبان در قطر هم گفت: همه کشورها غیر از افغاستان باید نقش حاشیه‌ای داشته باشند، نقش اصلی را باید افغانستان داشته باشد. ایراد مذاکرات آمریکا با طالبان این است که کشوری که خودش مشکلات و دردسرها و بدبختی را ایجاد کرده بدون حضور دولت افغانستان با طالبان گفتگو می‌کند. ایران در هیچ توافقی شرکت نکرده مگر با حضور افغانستان. در کنفرانس بُن هم در کنار مردم افغانستان بودیم. ما در جلسه‌ای که دولت افغانستان در آن حضور نداشته باشد نیستیم.

ظریف در پایان گفت: شرمنده مردم هستیم به خاطر آسیب‌هایی که به آنها رسیده است. من به شخصه از مردم عذرخواهی می‌کنم به خاطر کم کاری‌هایی که کردیم برای اینکه معیشت آبرومندانه‌ای داشته باشند.