سناتورهای آمریکا به تفسیر رهبر ایران از توافق هسته ای اعتماد دارند

باراک اوباما در پایان کنفرانس خبری در پاناما به خبرنگاران گفت: توافق، بهترین راه برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است.

اوباما افزود: من همیشه به‌صراحت و روشنی گفته‌ام که هنوز کار ما تمام نشده است. آنچه ما توانسته‌ایم به آن دست یابیم یک چارچوب سیاسی بین 1+5 و ایران بود که باعث راستی آزمایی بی‌سابقه از آن چیزی شد که در ایران در دو دهه آینده رخ می‌دهد، به‌طرز قابل توجه سانتریفیوژهای ایران را کاهش می‌دهد، مسیرهای دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را می‌بندد و به‌ازای آن خواستار برداشتن تحریم‌ها به‌شیوه‌ای مرحله‌ای می‌شود که به ما اجازه می‌دهد تا اگر ایران توافقنامه را نقض کند دوباره آنها را اعمال کنیم.

وی افزود: ما ظرفیت بازگشت سریع تحریم‌ها را در صورت شکسته شدن هرگونه توافق، حفظ می‌کنیم. به همین علت است که کار موجود بین مقطع کنونی و پایان ژوئن بسیار مهم خواهد بود تا ما بتوانیم این توافق را بیازماییم.

رئیس جمهور آمریکا در بخش دیگری از سخنانش همچنین از نامزدی هیلاری کلینتون برای ریاست جمهوری آینده این کشور حمایت کرد و آن را رئیس جمهوری ممتاز و عالی برای این کشور دانست.

در ادامه خبرنگاری سؤالی را پرسید: شما در آمریکا کار متقاعد کردن نمایندگان کنگره در دو موضوع سیاست خارجی را پیشِ‌رو دارید. یک کار به چارچوب توافقنامه با ایران مربوط می‌شود و احتمالاً کار دیگر به تصمیم لازم برای برداشتن نام کوبا از فهرست کشورهای حامی تروریسم مربوط می‌شود. اظهارات اخیر آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم ایران تردیدهایی را درباره محقق شدن توافقنامه ایجاد کرده است. سناتور شومر که هم‌پیمان شما است می‌خواهد کنگره درباره برداشتن تحریم‌ها رأی بدهد. احتمال دارد که در تصمیم مربوط به کوبا اختیارات ریاست جمهوری به کار آید. پرسش من این است که اکنون سرمایه سیاسی زیادی لازم است تا یکی از این کارها انجام شود چه رسد به اینکه شما بخواهید دو موضوع ایران و کوبا را با هم انجام دهید، آیا شما لقمه بزرگتر از دهانتان برنداشته‌اید؟

باراک اوباما در پاسخ به این خبرنگار درحالی که لبخندی به لب داشت، به‌صراحت گفت: خیر، شاید از پاسخ من متعجب شوید، اما من به هریک از این دو موضوع به‌نوبت خواهم پرداخت. در مورد کوبا باید بگویم که در آمریکا حمایت بسیار زیادی از سیاست ما در قبال کوبا، وجود دارد. در کوبا هم حمایت زیادی از سیاست ما در قبال این کشور وجود دارد.

اوباما در ادامه پس از توضیح مواضع خود درباره کوبا به پرسش مربوط به ایران پاسخ داد.

رئیس جمهور آمریکا در پاسخ به پرسش ایران گفت: در مورد ایران باید بگویم که من همیشه به‌صراحت و روشنی گفته‌ام که هنوز کار ما تمام نشده است. آنچه ما توانسته‌ایم به آن دست یابیم یک چارچوب سیاسی بین پنج به‌علاوه یک و ایران بود که باعث راستی آزمایی بی‌سابقه از آن چیزی شد که در ایران در دو دهه آینده رخ می‌دهد، به‌طرز قابل توجه سانتریفیوژهای ایران را کاهش می‌دهد، مسیرهای دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را می‌بندد و به‌ازای آن خواستار برداشتن تحریم‌ها به‌شیوه‌ای مرحله‌ای می‌شود که به ما اجازه می‌دهد تا اگر ایران توافقنامه را نقض کند دوباره آنها را اعمال کنیم. چارچوب سیاسی ما همین است و این چارچوب فقط چیزی نیست که آمریکا و ایران درباره‌اش توافق کرده باشند بلکه ایران و دیگر کشورهای عضو پنج به‌علاوه ی یک نیز با این چارچوب سیاسی موافقت کردند.

باراک اوباما افزود: چیزی که همیشه روشن بوده است این است که ایران در مورد این موضوع سیاست خود را داشته است. آنها تندروهای خود را دارند. آنها صداهای مخالف خود را دارند مبنی بر اینکه در مسئله‌ای به پیش بروند یا خیر! همان‌طور که ما در کشورمان این مسائل را داریم. برای من جای تعجب نیست که رهبر معظم ایران یا افراد دیگر در ایران تلاش کنند توافق را به‌طریقی توصیف کنند که از موضع سیاسی‌شان محافظت کند اما من می‌دانم که در دستیابی به توافق سیاسی چه‌چیزهایی مورد بحث قرار گرفت. چیزی که من گفته‌ام این است که احتمال برگشت به عقب وجود دارد، این احتمال وجود دارد که این توافقنامه در ادامه به‌شیوه‌ای نباشد که باعث رضایت ما شود تا ما بتوانیم راستی آزمایی کنیم که ایران به سلاح هسته‌ای دست نمی‌یابد!

وی ادامه داد: ما ظرفیت بازگشت سریع تحریم‌ها را در صورت شکسته شدن هرگونه توافق، حفظ می‌کنیم. به همین علت است که کار موجود بین مقطع کنونی و پایان ژوئن بسیار مهم خواهد بود تا ما بتوانیم این توافق را بیازماییم. ما نباید در مورد معنی یک توافقنامه گمانه‌زنی کنیم، یا یک سند وجود دارد که طی آن ایران با جامعه بین المللی توافق می‌کند و طبق آن مجموعه‌ای از اقدامات باید برداشته شود و یا اینکه چنین سندی وجود ندارد. بخشی از چالش در کل این روند این است که مخالفان هرگونه توافق با ایران (مخالفان داخلی در آمریکا)، به‌صورت مداوم تلاش کرده‌اند بدون آنکه توافق را ببینند آن را توصیف کنند. اکنون اگر ما بتوانیم به یک توافقنامه نهایی دست یابیم که مطابق با توافقنامه سیاسی باشد، چنین توافقی به‌نظر من، بهترین راه برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است، البته من می‌گویم «اگر» چون هنوز توافقنامه نهایی نشده است. این چیزی که می‌گویم فقط نظر من نیست. این نظر افرادی مثل ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا است که فیزیکدان ام‌آی‌تی است و در این مورد فردی مطلع است. این نظر شمار زیادی از کارشناسان هسته‌ای است که توافقنامه را بررسی کردند.

وی افزود: شاید شما به‌ندرت شاهد نظر اکثریت افراد یک رشته باشید که می‌گویند این توافق یک رویکرد واقع‌گرایانه، امکان‌پذیر و جدی برای قطع کردن مسیرهای دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است. این افراد می‌گویند احتمال موفقیت این روش نه تنها بیشتر از احتمال موفقیت ناشی از حفظ تحریم‌های کنونی یا اعمال تحریم‌های اضافی است بلکه احتمال موفقیت آن از رویکرد نظامی برای حل مشکل نیز بیشتر است. این نظر اختصاصی من نیست بلکه نظر افرادی است که حتی با دولت وابستگی ندارند. برخی از این افراد حتی در مورد توانایی ما برای رسیدن به توافق تردید داشتند. این افراد به توافق نگاه کردند و گفتند: اگر بتوانیم به این توافق دست یابیم کاری درست خواهد بود.

باراک اوباما ادامه داد: در داخل آمریکا مسائل و فشار سیاسی وجود دارد، همه ما از این مسئله اطلاع داریم. نخست وزیر اسرائیل عمیقاً مخالف است. به‌نظر من او به‌صراحت مخالفت خود را بیان کرد. من بارها پرسیده‌ام که گزینه جایگزین چیست که براساس آن احتمال دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای کمتر شود؟ من هنوز هیچ پاسخ خوبی به این پرسش دریافت نکرده‌ام! پرسشی که هفته آینده مطرح خواهد شد این خواهد بود که نقش مناسب کنگره در یک توافق نهایی چه خواهد بود؟ من نه تنها با باب کورکر بلکه با بن کاردین عضو ارشد دموکرات سنا صحبت کردم. من می‌خواهم با این افراد کار کنم تا کنگره بتواند به این توافق در زمانی که به دست می‌آید، نگاه کند. آنچه من نگرانش هستم این است که اطمینان حاصل کنم درباره این توافق پیش‌داوری نمی‌شود یا اینکه کسانی که مخالف هرگونه توافقی هستند، تلاش نکنند با مطرح کردن استدلال‌هایی بخواهند احتمال رسیدن به توافق را تحت فشار قرار دهند.

وی در ادامه با انتقاد اظهارات اخیر جان مک‌کین، سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی گفت: آخرین نکته‌ای که می‌خواهم در این باره بگویم این است که من از برخی افراد مثل سناتور مک‌کین شنیده‌ام که می‌گویند جان کری وزیر خارجه آمریکا ــ که در سنای آمریکا خدمت کرده است و نظامی باسابقه در جنگ ویتنام است و خدمت بی‌بدیلی به کشور آمریکا کرده است ــ در تفسیر چارچوب سیاسی توافق کمتر از رهبر معظم ایران مورد اعتماد است. این‌گونه حرفها نشان دهنده میزان حزب‌گرایی در آمریکا است که همه مرزها را در نوردیده است، ما بارها شاهد این حزب‌گرایی هستیم. ما در نامه چهل و هفت سناتور آمریکایی شاهد این حزب‌گرایی بودیم که با رهبر معظم ایران به‌صورت مستقیم تماس برقرار کردند. آنها با فردی تماس برقرار کردند که می‌گویند اصلاً قابل اعتماد نیست ولی به او هشدار می‌دهند که به دولت آمریکا اعتماد نکند! ما سناتور میچ مک‌کانل را داریم که تلاش می‌کند به دنیا بگوید: "به توانایی دولت آمریکا برای عمل کردن به وعده‌ها در زمینه تغییرات اقلیمی اعتماد نکنید." اکنون یک سناتور آمریکایی القا می‌کند که وزیر خارجه آمریکا درحال تفسیر نادرست از توافقنامه است اما رهبر معظم ایران تفسیر درست دارد. قرار نیست اداره سیاست خارجی این‌گونه باشد، فرقی هم نمی‌کند که چه‌کسی رئیس جمهور یا وزیر خارجه است! ما می‌توانیم استدلال کنیم اما استدلال‌ها باید مشروع باشند. من درک می‌کنم چرا افراد ممکن است به ایران بی‌اعتماد باشند، من درک می‌کنم چرا ممکن است افراد مخالف توافق باشند هرچند علت مخالفت ممکن است بد بودن ذاتی توافق نباشد اما آنها به هیچ‌گونه توافقی با ایران اعتماد نمی‌کنند و شاید ترجیح بدهند که رویکرد نظامی در پیش گیرند. وقتی که سناتورها نامه می‌دهند و چنین موضع گیری‌هایی می‌کنند اینها مشکلاتی است که باید متوقف شود.