اتهام عربستان بر ضد ایران در مورد یمن

به گزارش خبرنگار شبکه مردمی اطلاع رسانی(شمانیوز): به نقل از فارس، کانترپانج در یادداشتی به قلم «کوین شوارتز » ضمن پرداختن به موضوع اصول حاکم در تحلیل روند کلی تحولات خاورمیانه نوشت: یک اصل بدیهی در تحولات خاورمیانه وجود دارد و آن این است که جدا از نام و موقعیت جغرافیایی کشورهای اسلامی و وابستگی‌های قبیله‌ای و منطقه‌ای امت اسلامی، مسلمانان؛ چه سنی و چه شیعه؛ در تحولات اجتماعی برمبنای هویت فرقه‌ای و قبیله‌ای خود و نه سایر عوامل دیگر از خود واکنش نشان می‌دهند. این رویکرد در جوامع کشورهای غربی تا حد زیادی متفاوت است، به‌نحوی‌که نگاه و تعاملات مسلمانان نسبت به تحولات اجتماعی در این جوامع تنها به جنبه‌های صرفاً هویتی آن‌ها، ونه به سایر عوامل شغلی برمی گردد. بدیهی است چنین رویکردی در سایر ادیان و اقوام آن جوامع با عدم مقبولیت روبرو می باشد که نیازی به بحث در این خصوص وجود ندارد.

این نشریه در ادامه می‌افزاید: در عمل می‌توان تا حدودی نمونه بارز جبرگرایی شیعه-سنی را در پوشش رسانه‌ای نه‌چندان خوب از حوادث و اتفاقات موجود در کشور یمن مشاهده نمود. به نظر می‌رسد وقایع رو به گسترش یمن جنگی است نیابتی میان شورشیان الحوثی موردحمایت کشور شیعی مسلک ایران و ائتلافیان عربی به رهبری عربستان سعودی که عمدتا اهل سنت هستند و از رئیس‌جمهور مخلوع یمن «عبدربه منصور هادی» حمایت می‌کنند. نشریه نیویورک تایمز در مقاله 22 مارس 2015 خود دراین‌باره می‌نویسد: درگیری‌های موجود در یمن از ویژگی‌های جنگ نیابتی برخورداراست. این جنگ میان الحوثی های موردحمایت ایران با کشور عربستان سعودی سایر اهل سنت منطقه است که از منصور هادی حمایت می‌کنند.

نویسنده در ادامه این مقاله آورده است: باور مذکور که با کارکردها و پوشش‌های رسانه‌ای مورد حمایت عربستان سعودی به‌عنوان ادعایی ثابت نشده در اذهان عمومی شکل‌گرفته است براین نکته تأکید دارد که جنگ موجود در یمن نیابتی و توسط الحوثی‌های مورد حمایت ایران صورت گرفته است. این ادعا از این امر ریشه گرفته است که ازآنجایی‌که الحوثی‌ها دارای مذهب زیدی هستند؛ و زیدی‌ها نیز همچون ایرانی‌ها به امامان برجسته الهی اعتقاد دارند، بنابراین جنگ نیابتی مورد ادعای عربستان سعودی از سوی ایرانیان راه‌اندازی شده است. این ادعا در حالی بیان می‌شود که سال‌ها قبل منصور هادی رئیس‌جمهور مخلوع یمن از متحدین امریکا و عربستان سعودی و از حمایت‌های قومی و قبیله‌ای علیه الحوثی ها برخوردار بوده است؛ و یا اینکه زمانی همین کشور یمن ازپرمفسده ترین کشورهای دنیا با رشد بالای بیکاری بشمار می‌رفت. بااین‌وجود، هنوز هم این موضوع در علل و اهمیت ائتلاف‌های سیاسی و همگرایی کشورهای عربی اهل سنت ضد یمنی و عوامل اجتماعی و اقتصادی داخلی این کشور نادیده گرفته می‌شود.

این نشریه به نقل ازکوین شوارتز نویسنده مقاله می‌نویسد: با توجه به شواهد و قراین اندک نسبت به روابط ج.ا.ایران با الحوثی ها، در مقالات منتشره در نشریات متعدد در خصوص تحلیل تحولات یمن به عباراتی همچون: «رزمندگان شیعه الحوثی موردحمایت ایران / افزایش قدرت الحوثی‌های موردحمایت ایران و یا شورشیان الحوثی موردحمایت ایران» به چشم می‌خورد که نمونه بارز آن را می‌توان در مقاله «دانیل واریسکو» تحت عنوان «انهدام و ویرانی یمن » مشاهده نمود. در مقاله دانیل واریسکو آمده است: سفیر عربستان سعودی در سازمان ملل در یادداشتی در خصوص توجیه حملات هوایی اخیر کشورهای ائتلاف عربی تحت رهبری عربستان سعودی بر ضد الحوثی‌ها، اظهار داشت: «این ایرانی‌ها و حزب ا... لبنان هستند که در یمن دخالت می‌کنند و درزمینه‌های نظامی و سیاسی الحوثی‌ها را مورد مشاوره قرار می‌دهند.» ادعای سعودی‌ها درباره مشارکت و همکاری حزب ا... لبنان با الحوثی‌ها به طرفداری مشترک سال‌های گذشته آن‌ها از شیعه گرایی و اظهارات دیپلماتیک امریکا تحت عنوان « حزب ا.. والحوثی‌ها» ؛ «اهداف و ایدئولوژی متفاوت » برمی‌گردد.

در ادامه مقاله با اشاره به مقاله عبدا.... لوکس نویسنده عرب‌زبان نشریه وقایع معاصر جهان عرب تحت عنوان «عدم شواهد کافی بر ارتباط جنبش الحوثی‌ها با ایران» به تاریخ 18 نوامبر2009 به مقایسه ایدئولوژی و ساختار فکری حزب ا... لبنان و الحوثی‌ها پرداخته، به این نتیجه می‌رسد که الحوثی‌ها بیش از آنکه یک جنبش مذهبی باشد یک جنبش سیاسی است. اساسا جنبش الحوثی‌ها غیر افراطی و از ویژگی‌های سیاسی برخوردار است و به لحاظ سنخیت فرقه‌ای وارد مذاکره با دولت جمهوری یمن نمی‌شود.

در مقاله‌ای به قلم همین نویسنده نوامبر 2009 تحت عنوان: «اغواگرانه اما نه، مقاومت عربستان سعودی دربرابروسوسه‌های ایرانیان» یک‌بار دیگر به روابط ایران با جنبش الحوثی‌ها اشاره‌کرده می‌نویسد: اتهامات ادعایی مقامات عربستان سعودی و رهبران مذهبی این کشوربرضد ج.ا.ایران به خاطر حمایت‌های این کشور از جنبش الحوثی ها و دخالت آن در یمن است. هیچ مدرکی متقنی دال بر تشریک‌مساعی ایران با الحوثی‌ها ارائه نشده است. بااین‌وجود، تداوم و استمرار ارتباطات مستقیم حمایتی و روایی مستمر بین ایران شیعی و الحوثی ایزدی سبب شده است تا این‌گونه القاء شود که ج.ا.ایران در سال‌های اخیر در امور داخلی یمن دخالت کرده است.

کوین شوارتز در ادامه نوشتار خود آورده است: نمایندگان مجلس ایالات‌متحده امریکا با بهره‌گیری از بهانه توجیهی همدستی ایران با الحوثی ها به حمایت‌های شدید از حمله سعودی‌ها به یمن برآمدند. جولیان پکیت در گزارش اخیر خود در نشریه ال- مانیتور می‌نویسد: «عربستان سعودی قبل از حمله هوایی خود به یمن از حمایت‌های دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات امریکا برخوردار بود. دارل ایسا نماینده جمهوری‌خواه ایالت کالیفرنیای امریکا و عضو کمیته شورای امور خارجه مجلس امریکا اقدامات اخیر عربستان دریمن را با بیان این نکته که: شبه‌نظامیان شیعه مسلک ایران با تسلط بر بخش بزرگی از خاک یمن، عربستان و متحدانش را بر اقدام نظامی بر ضد این کشور مجاب کرده‌اند، توجیه نمود. آدام شیف نماینده دموکرات از ایالت کالیفرنیا و از اعضای برجسته کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان در اظهاراتی بیان داشت: «با توجه به اقدامات غیرقانونی شورشیان الحوثی و حامیان ایرانی آن‌ها،عربستان سعودی و هم‌پیمانانش مجبور شدند تا به اقدامات نظامی دست زنند.»

این نویسنده با اشاره به آزاد شدن سه تن از نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به خاطر مشارکت در پشتیبانی آموزشی و لجستیکی نیروهای وابسته به جنبش الحوثی در یمن در سپتامبر2014، اظهار داشت: حمایت‌های شناخته‌شده ایران از الحوثی ها را نباید دست‌کم گرفت. اخیرا نیز مقامات یمنی تعدادی از اعضای وابسته به حزب ا.. لبنان را به خاطر اقدامات مشابه در یمن از زندان آزاد کردند. در ژانویه 2013 یک کشتی حامل تجهیزات نظامی ازجمله موشک مای زمین به هوا و موشک‌انداز که گفته می‌شد محموله ارسالی از سوی ایران بوده است، در آب‌های سرزمینی یمن ره‌گیری و توقیف گردید. گزارش‌ها بیشتر بیانگر این نکته است که دانشجویان وابسته به الحوثی ها در ایران تحت آموزش های حوزوی هستند. به نظر می‌رسد ارائه چنین مدرکی در ادعای دامنه‌دار آن‌ها مبنی بر حمایت ایرانی ها از شورشیان الحوثی که همواره به دنبال وانمود سازی واقنای افکار عمومی هستند، پنهان و یا مسامحه شده است. در عوض، فقدان چنین مدرکی در تبلیغات ادعایی آن‌ها جای خود را به جبرگرایی فرقه‌ای داده و با استفاده از وابستگی‌های مذهبی و نه چیز بیشتر؛ یعنی هم‌پیمانی شیعه با شیعه و یا شیعه با زیدی توانسته است این نقیصه را جبران نمایند. بنابراین به نظر می‌رسد همچون حوادث مشابه سال 2009،هر نوع مدرک برجسته و قابل قبولی که بخواهد توصیف‌گر ارتباط میان ایران و الحوثی ها باشد؛ که آن‌هم ثابت نشده است، تحت شعاع عملیات جنگی عربستان سعودی قرارگرفته است.

بی‌شک شرایط از زمان 2009 تاکنون تغییر کرده است. تلاش‌هایی صورت گرفته است تا در این زمینه؛ چه از سوی عربستان سعودی و سایر دولت‌ها وچه سایر بازیگران دولتی، گفتمان‌های سیاسی مشترکی جهت اقناع افکار عمومی جهان صورت گرفته باشد. منصور هادی در راستای سیاست‌های عربستان سعودی و کشورهای عربی هم‌پیمانش و با آگاهی و بهره‌گیری از نقش گفتمان سیاسی مشترک فی‌مابین آن‌ها و نیز وجود جو ایران‌هراسی و اقناع ترس در افکار عمومی اهل سنت و ناظران غربی نسبت به نفوذ ایران در یمن و حمایت این کشور از شبه‌نظامیان شیعه در عراق و سوریه، درنشست مجمع کشورهای عربی اظهار داشت: «شورشیان الحوثی آلت دست و ملعبه ایرانیان هستند.»

در پایان این مقاله و با اشاره به گفتمان مشابه در نشریه واشنگتن پست نوشته شده است: عربستان سعودی و هم‌پیمانانش فکر می‌کنند که شورشیان شیعی الحوثی موردحمایت ایران بوده و ج.ا.ایران سعی دارد تا کنترل یمن را به دست‌گیرند. در نشریه نیویورک تایمز در مقاله‌ای با اشاره به اینکه تصویری که سعودی ما از الحوثی ها دارند این است که آن‌ها نمایندگان ایران هستند، می‌نویسد: حتی اگر هم این دیدگاه درست باشد با ارزیابی دقیق و موشکافانه از ماهیت روابط ایران و الحوثی ها می‌توان به چگونگی این ارتباط و مدرکی که نشان‌دهنده حمایت و پشتیبانی ایران از این جنبش پی برد. به نظر می‌رسد زمان ارائه چنین مدارکی مبنی بر هم‌پیمانی و همدستی ایران و الحوثی ها که برخاسته از پیشگویی های معطوف به آرزوی سعودی‌ها مبنی بر وجود جنگ نیابتی در یمن است فرانرسیده است تا بتواند توجیه‌گر دخالت آن‌ها در یمن باشد. تحولاتی در پیش است که ممکن است ارتباط فی‌مابین ایران و الحوثی ها در یمن را بیشتر به یکدیگر نزدیک نماید.

مترجم : بهزاد مجدپزشکی