ادعای موسسه آمریکایی در مورد گزارش اخیر آژانس
یک موسسه تحقیقاتی آمریکایی مدعی شد گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران نواقص بسیاری دارد.
پایگاه اینترنتی دیلی کالر در گزارشی به نقل از یک موسسه آمریکایی و به قلم "راس رید" مدعی شد: گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی که فعالیت هسته‌ای ایران را مورد تایید قرار می‌دهد، با چند نقص بسیار مهم مواجه است. مسائلی که در گزارش جدید آژانس درباره ایران نادیده گرفته شده است می‌تواند نقض‌کننده توافقنامه ژوئیه گذشته (تیر94) باشد. این گزارش در ادامه مدعی شد: آژانس بین المللی انرژی اتمی و دیده بان هسته‌ای سازمان ملل جمعه پیش دومین گزارش خود را درباره عملکرد هسته‌ای ایران پس از توافق امضا شده میان این کشور و 1+5 منتشر کرد. موسسه علوم و امنیت بین الملل با مطالعه این گزارش مدعی شد دست‌کم 8 نکته کلیدی و اطلاعات حیاتی در آن نادیده گرفته شده است. در گزارش این موسسه ادعا شده است: باوجود اینکه ایران تلاش می‌کند خود را نسبت به توافق هسته‌ای انجام شده متعهد نشان دهد، گزارش اخیر آژانس دارای چند نقص فنی است و توضیح روشنی درباره برخی مسائل مهم فعالیت‌های هسته‌ای ایران ارائه نمی‌دهد. بدون این اطلاعات نمی‌توان تضمین کرد ایران به مفاد برجام پایبند است. در ادامه این گزارش ادعا شده است: اول؛ در گزارش جدید آژانس حجم اورانیوم با غنای پایین که در ایران نگهداری می‌شود، قید نشده، حتی کارشناسان آژانس اشاره‌ای به آن حجم از اورانیوم غنی شده ایران که به خارج از کشور انتقال داده شده نیز نکرده‌اند. در نهایت نمی‌توان فهمید ایران چه اندازه اورانیوم با غنای پایین تولید کرده است. اورانیوم با غنای پایین این قابلیت را دارد تا در به وقت نیاز غنی سازی شود و از آن یا به عنوان سوخت تسلیحات هسته‌ای استفاده و یا با رساندن غنای آن به 3 درصد، در فعالسازی رآکتورهای هسته‌ای بکار گرفته شود. به دلیل اینکه اورانیوم با غنای پایین هم می‌تواند روزی در ساخت سلاح هسته‌ای بکار گرفته شود، کارشناسان آژانس باید از حجم دقیق اورانیوم ایران مطلع باشند و آن را در گزارش خود قید کنند. طبق توافقنامه هسته‌ای و مفاد برجام، ایران مجاز است فقط 300 کیلوگرم اورانیوم با غنای پایین در اختیار داشته باشند. دوم؛ نگرانی‌هایی درمورد توافق‌های محرمانه با ایران وجود دارد که تابش 20 درصد از اورانیوم با غنای پایین به سطح نامعلومی را شامل می‌شود. برجام از ایران خواسته بود فقط 20 درصد از این اورانیوم را به مجموعه سوخت رآکتور تهران اضافه کند؛ اما کارشناسان آژانس در گزارش اخیر توضیح ندادند آیا همین مقدار مورد استفاده قرار گرفته است یا خیر. سوم؛ در گزارش روز جمعه آژانس بین المللی انرژی اتمی قید نشده است چه تعداد از سانتریفیوژهای پایگاه اتمی نطنز مشغول به فعالیت هستند. سانتریفیوژها یک جزء مهم و جدایی ناپذیر در برنامه هسته‌ای هستند و که از اورانیوم خام، اورانیوم 235 تولید می‌کند. اورانیوم 235، دارای ایزوتوپ مورد نیاز برای ساخت تسلیحات هسته‌ای است. چهارم؛ اطلاعات روشنی از فعالیت‌های سایت هسته‌ای فردو منتشر نشده است. طبق برجام قرار بود فعالیت تمام سانتریفیوژهای فردو متوقف و سایت فردو نیز به یک مرکز تحقیقاتی تبدیل شود. پنجم؛ موسسه علوم و امنیت بین الملل گزارش داده است یک کشتی ایرانی حامل آب سنگین این کشور هم‌اکنون در نزدیکی آب‌های عمان توقف کرده است. آب سنگین برای تولید پلوتونیم که در ساخت سلاح هسته‌ای کارآیی دارد، استفاده می‌شود. طبق برجام، ایران نباید بیش از 130 تن آب سنگین در اختیار داشته باشد. در گزارش 9 مه (20 اردیبهشت) آژانس بین المللی انرژی اتمی حجم آب سنگین ایران 116.7 تن تخمین زده شده بود. کشتی که در آب‌های عمان توقف کرده و حامل حجم وسیعی از آب سنگین است، می‌تواند به راحتی به ایران برگردانده شود و آب سنگین این کشور را از حد مجاز تعیین شده در برجام بالاتر ببرد. ششم؛ در گزارش آژانس آمده است ایران درمورد سانتریفیوژهای پیشرفته تحقیقاتی انجام می‌دهد؛ اما هیچ اشاره‌ای به مدل سانتریفیوژهای جدید و یا تعداد آنها نشده است. مدل‌های به روز و مدرن سانتریفیوژها بدون شک قدرت بیشتری نسبت به نمونه‌های قدیمی آن دارد و به این معنی است که ایران با همان تعداد سانتریفیوژهای تعیین شده در برجام قادر خواهد بود حجم بیشتری از اورانیوم را غنی سازی کند. هفتم؛ موسسه علوم و امنیت بین الملل همچنین مدعی شد در گزارش آژانس هیچ اشاره روشنی به تحقیقات تسلیحات هسته‌ای ایران نشده است. به ویزه تحقیقاتی که در پایگاه نظامی پارچین صورت می‌گیرد و انفجارهایی که گهگاه از این پایگاه به گوش می‌رسد و گمان می‌رود آزمایش‌های مربوط به تسلیحات هسته‌ای است. هشتم؛ کارشناسان موسسه علوم و امنیت بین الملل نگرانی عمیق خود را نسبت به همکاری کم و ضعیف آژانس با "گروه تدارکات کاری PWG " که مسئول هرگونه نقل و انتقالات هسته‌ای از جمله فناوری و منابع و تجهیزات آن است، ابراز داشتند. آزانس بین المللی انرژی اتمی هنگام انتقال آب سنگین ایران و یا اورانیوم غنی شده این کشور هیچ مشاوره‌ای از گروه تدارکات کاری PWG دریافت نکرد.
