فاجعه‌ای خطرناک‌تر از داعش که خاورمیانه را تهدید می‌کند
در شرایطی که موج عملیات های تروریستی داعش مناطق مختلف خاورمیانه را در بر گرفته و همزمان، رقابت های و بلندپروازی های برخی از کشورهای منطقه، به ویژه عربستان سعودی، خطر بروز منازعه منطقه ای را افزایش داده است، شاید کمتر کسی انتظار چیزی بدتر از این ها را داشته باشد. با این حال، ارزیابی ها از در پیش بودن فاجعه ای حتی بدتر از داعش در خاورمیانه حکایت دارد.
پایگاه اینترنتی «بیزنس اینسایدر» در مطلبی به موضوع بحران آب در خاورمیانه پرداخته و این بحران را حتی خطرناک تر از داعش و نیز دیگر چالش هایی دانسته که منطقه هم اینک با آن ها روبرو است. به نوشته این سایت، مجموعه ای از نقشه ها که توسط سازمان ملل انتشار یافته، نشانگر آن است که بحران کمبود منابع آب، بخش های وسیعی از خاورمیانه، شمال و شرق آفریقا، آسیای مرکزی و حتی چین را تهدید می کند. نقشه ذیل که در گزارش توسعه منابع آب جهانی سازمان ملل مربوط به سال 2015 انتشار یافته، نشانگر میزان سرانه منابع آب موجود در هر کشور جهان است. در سال 2013، شماری از کشورهای منطقه، از جمله عربستان سعودی و اردن، با بحران جدی کمبود آب مواجه بوده اند. مصر به عنوان پرجمعیت ترین کشور خاورمیانه نیز با این بحران مواجه بوده و سوریه و سودان نیز وضعیت مشابهی داشته اند. در سودان، کمبود منابع آب یکی از دلایل اصلی و ریشه ای استمرار منازعه در منطقه «دارفور» بوده؛ زیرا گروه های رقیب برای کنترل یافتن بر این منبع حیاتی، با یکدیگر در رقابت بوده اند. پیش بینی های سازمان ملل حاکی از آن است که این بحران در آینده تشدید هم خواهد شد. بر اساس این پیش بینی ها، در صورت ادامه روند کنونی، جهان با کمبود 40 درصدی منابع آب مواجه خواهد شد. در صورتی که این تلاش برای دستیابی به منابع آب کنترل و مدیریت نشود، تنها سبب جنگ های داخلی و میان‌دولتی بیشتر خواهد شد. گزارش اخیر همچنین مشخصاً اشاره می کند که به واسطه کمبود منابع آب و ضعف مدیریت زیرساخت ها در این حوزه، منازعات میان‌دولتی و منطقه ای جدیدی نیز شکل خواهد گرفت. گفتنی است از مجموع 263 حوزه آبی مرزی در سرتاسر جهان، 158 مورد از آن ها فاقد هرگونه ساختار مدیریت مبتنی بر همکاری است. به طور کلی، در صورت ادامه روند کنونی در جهان، بحران آب بیش از پیش تشدید خواهد شد. این بحران ها سبب خواهد شد که دولت ها یا دستکم برخی عناصر در داخل دولت ها، برای بقا به رویکرهای افراطی متوسل شوند. در چنین شرایطی، در صورت نبود چارچوب های لازم، مردم برای بقا متوسل به جنگ خواهند شد. نقشه ذیل که مربوط به گزارش سال 2016 سازمان ملل درباره منابع آب جهانی است، منابع آبی تجدیدپذیری را نشان می دهد که تاکنون رها شده اند. در این مورد نیز خاورمیانه و آسیای مرکزی با خطری جدی مواجه هستند؛ زیرا اکثر کشورها در این دو منطقه، بیش از 60 درصد از منابع آب خود را رها کرده اند.
