«آستانه» و «تاشکند» به دنبال توسعه بیش از پیش مناسبات

در این یادداشت آمده است: «آستانه» و تاشکند برای گسترش بیش از پیش همکاری‌های دوجانبه از پتانسیل زیادی برخوردار هستند.

بر اساس گزارش کمیته آمار ازبکستان، طی 9 ماه اول سال 2016 میلادی مبادلات بازرگانی 2 کشور در سطح یک میلیارد و 548 میلیون دلار قرار گرفته است.

قزاقستان محصولاتی مانند گندم، آرد، محصولات نیم ساخته فلزی و فولاد همبسته نشده، مواد کانی و کنسانتره روی و آلومینیوم خام به ازبکستان صادر و از این کشور گاز طبیعی، انگور، زردآلو، آلبالو، گیلاس، هلو، رب گوجه‌فرنگی و خشکبار وارد می‌کند.

قزاقستان با داشتن سهم نزدیک به 9 درصدی در مبادلات بازرگانی ازبکستان پس از چین با 17/7 درصد و روسیه با 17/2 درصد، مقام سوم‌ را دارا می‌باشد که البته آستانه و تاشکند برای افزایش این شاخص از پتانسیل بالایی برخودار هستند.

بر همین اساس در دیدار ماه سپتامبر سال 2016 میلادی «نورسلطان نظربایف» و «شوکت میرضیایف» رؤسای جمهور 2 کشور تصمیم گرفته شد که رشد سالانه مبادلات بازرگانی‌ به 5 میلیارد دلار برسد.

در راستای اجرایی نمودن این تصمیم سران 2 کشور، «عسکر مامین» معاون اول نخست وزیر قزاقستان نیز از تاشکند بازدید و دیدارهایی را با مقامات بلندمرتبه ازبکستان برگزار نمود که در پایان سند بسیار مهم «ابعاد اصلی همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی بین قزاقستان و ازبکستان» فی‌مابین مقامات 2 کشور امضا گردید.

بر اساس این سند، آستانه و تاشکند طی مدت کوتاهی شبکه‌های بازرگانی مشترک در زمینه‌های فروش نفت و فرآورده‌های نفتی، تولیدات الکتروتکنیک، ماشین‌سازی، خودروسازی، داروسازی، زراعی و صنعتی‌ را ایجاد و همکاری‌های متقابل بین هلدینگ ملی «بای‌تیرک» (که تجارت خارجی شرکت‌های قزاقی را تأمین مالی می‌کند) و بانک ملی ازبکستان در فعالیت‌های اقتصادی خارجی برقرار می‌گردد.

همچنین نحوه همکاری‌های بین منطقه‌ای‌ را تدوین نموده و برای مونتاژ خودروها، اتوبوس‌ها و فن‌آوری‌های کشاورزی کارخانجاتی مانند «آسیا اتو»، «قزکیوتی»، «ایسوزی» و «شورولت» را در 2 کشور راه‌اندازی خواهند کرد.

علاوه بر این، سازمان‌های دولتی قزاقستان و ازبکستان باید در راستای تسهیل عبور از مرزهای دولتی در گمرک‌های «سردریا» و «تسیلینی» اقداماتی را انجام دهند و همچنین برای ایجاد تغییرات در گمرک‌های «تاشکند»، «قازی‌گورت»، «گلستان»، «آتامکن»، «زنگی‌آتا» و «قاپلان‌بیک» آمادگی‌های لازم را داشته باشند.

خوشبختانه در حال حاضر رؤسای جمهور 2 کشور دریافته‌اند که فرصت‌های زیادی از دست رفته است. بدین دلیل، یک ماه پس از سفر مامین به تاشکند، سفر بازگشت هیئت ازبک به ریاست «اولغ‌بیک روزوقل‌اف» معاون نخست وزیر ازبکستان به آستانه انجام گرفت و اقدامات لازم برای تشدید همکاری‌ها در تمام زمینه‌های اقتصادی و بازرگانی از جمله همکاری‌های متقابل در زمینه‌های پالایشگاهی و شیمیایی و توسعه همکاری‌های سرمایه‌گذاری صورت پذیرفت.

مسائل مربوط به گسترش همکاری‌های دوجانبه و توسعه روابط اهالی مرزی در جریان چندین سفر به استان‌های تاشکند، «نوایی»، «بخارا» و «سمرقند» جمهوری ازبکستان مورد بررسی قرار گرفت. در این ارتباط سفارت قزاقستان، 4 سفر کارآفرینان ازبک به قزاقستان و 3 سفر گروهی از بازرگانان قزاق به ازبکستان‌ را سازماندهی کرد.

قزاقستان و ازبکستان 2 رهبر در منطقه آسیای مرکزی هستند که تجربه 25 سال گذشته نشان داده است که مردم قزاقستان به ریاست نظربایف رئیس جمهور این کشور مسیر درست توسعه‌ را انتخاب کرده‌اند به طوریکه در حال حاضر کشور ما در رده 30 کشورهای لیدر جهان قرار دارد.

در نتیجه سیاست‌های شفاف‌سازی و اصلاح بازار، درآمد ناخالص ملی قزاقستان 20 برابر رشد کرده و حقوق متوسط کارمندان این کشور 17 برابر افزایش یافته است.

طی 25 سال استقلال در قزاقستان بیش از 2 میلیون فرصت شغلی ایجاد شده است. اگر در آغاز سال‌های 1990 میلادی از هر 3 نفر یک نفر در کشورمان در خط فقر زندگی می‌کرد، امروز سطح فقر کمتر از 3 درصد است. همچنین طی این مدت هزینه‌های اجتماعی تا 11 درصد درآمد ناخالص ملی و طول عمر متوسط مردم قزاقستان تا 72 سال افزایش یافته است.

از سوی دیگر طی سال‌های استقلال، حجم ذخایر بین‌المللی طلا و ارز قزاقستان از جمله ذخایر بنیاد رفاه ملی از سطح 100 میلیارد دلار فراتر رفته و به 50 درصد درآمد ناخالص ملی کشور رسیده و معادل 255 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی نیز جذب شده است.

طی 25 سال استقلال ازبکستان نیز اقتصاد این کشور 6 برابر رشد داشته و سهم صنایع در آن تا 34 درصد افزایش یافته است و آهنگ رشد درآمد ناخالص ملی به طور متوسط 8 درصد را تشکیل می‌دهد.

طی این مدت کوتاه، کارخانجات منحصربفرد صنعتی مانند مجتمع‌های گاز و شیمیایی «اوست‌یورت» و «شورتان»، پالایشگاه بخارا، کارخانه سدیم «کونغراد»، کارخانه کودهای پتاسیم «دهقان‌آباد»، کارخانجات خودروسازی در استان‌های «اندیجان»، سمرقند، تاشکند و خوارزم در ازبکستان ساخته شد.

زیرساخت‌های جاده‌ای و حمل و نقلی، ترانزیتی و لجستیکی، مهندسی و ارتباطاتی از جمله خط آهن «انگرن و پاپ» با تونل منحصربفردی از طریق گردنه کوهستانی «قامچیق» احداث گردید، راه آهن سریع‌السیر در مسیرهای از تاشکند تا سمرقند، بخارا و «کارشی» راه‌اندازی شد، تمام فرودگاه‌های بین‌المللی مدرنیزه شده‌اند و مرکز بین‌المللی لجستیک در فرودگاه «نوایی» و شاهراه ملی ازبکستان ایجاد شده است.

هم‌اکنون در ازبکستان مرحله جدید توسعه روابط آغاز شده است که سفر اخیر «ارلان ادریس‌اف» وزیر امور خارجه سابق قزاقستان به تاشکند تأییدی بر آن است. وی در این سفر با میرضیایف رئیس جمهور و «عبدالعزیز کامل‌اف» وزیر امور خارجه این کشور دیدار و طرفین بر تلاش متقابل برای توسعه روابط سیاسی در تمام زمینه‌ها و روابط اقتصادی و بازرگانی تأکید کردند.

در دیدارهای مقامات قزاقستان و ازبکستان موضوع افغانستان نیز به طور جداگانه بررسی گردیده و بر لزوم کمک به این کشور در زمینه‌های بازسازی زیرساخت‌های زندگی صلح‌آمیز روزمره، رشد اجتماعی و اقتصادی و تحکیم سیستم محلی آموزش و بهداشت تأکید نمودند.

وزرای امور خارجه ازبکستان و قزاقستان معتقدند که رشد افغانستان امکانات جدیدی‌ برای رشد تمام آسیای مرکزی فراهم خواهد کرد.

همه اینها نشاندهنده این است که آستانه و تاشکند به یک اندازه به برقراری امنیت و ثبات و رشد و شکوفایی پایدار تمام منطقه علاقمند است.

منبع:فارس