سقوط اقتصاد عربستان
فراتر از مساله اصلاحات، عربستان اکنون به باور بسیاری از تحلیلگران سیاسی در شرایط دشوار اقتصادی به سر میبرد.
روزنامه قطری «الرایه» از سقوط اقتصادی عربستان سخن گفته است. این روزنامه به بیان مدعای بعضی تحلیلگران اقتصادی ریاض پرداخته است که میگویند دولتهای عربی بیشترین میزان مالیات را بر مردم تحمیل میکنند، بی آنکه این مالیاتها تاثیری در اصلاح حال جامعه داشته باشد. شهروندان سعودی از ادامه روند کاهش حقوقها همزمان با افزایش قیمتها شکایت دارند و همواره از اوضاع نا به سامان اقتصادی و معیشتی خود اظهار نارضایتی میکنند. اما مسئولان کوچکترین توجهی به این امر ندارند و درگیر جنگهای فرسایشی خود هستند.
ریاض بزرگترین دولت صادر کننده نفت اوپک محسوب میشود و روزانه ده میلیون بشکه نفت به کشورهای مختلف صادر میکند؛ این یکی از منابع درآمد سعودی هاست، با این حال، مردم عربستان در سایه سوء مدیریتها و ضعف سیاستهای مالی، همیشه در مضیقه هستند. این روزنامه نوشته: هیچ کس تصور هم نمیکند که در عربستان سعودی باشند خانواده هایی که کارتن خوابند یا در زاغه هایی در میان چوبهای خرد شده و شیشههای شکسته زندگی میکنند! جرایم اقتصادی، سرقتهای مسلحانه و حتی قتل پس از سرقت در عربستان سعودی رو به افزایش است.
عربستان کسری بودجه دارد مرتضی موسوی خلخالی، کارشناس جهان عرب در گفت و گو با فرارو وضعیتی که الرایه بیان کرده را تایید میکند. او میگوید: عربستان سعودی به خاطر هزینههای هنگفتی که در کشورهای منطقه کرده است، با کسری بودجه رو به روست. جنگ نابود کننده همه چیز یک جامعه است. وقتی کشوری وارد جنگ میشود همه اقتصادش متوجه جنگ میشود. طبیعتا عربستانی هم که درگیر جنگ فرسایشی یا یمن است نمیتواند به دنبال رشد و شکوفایی اقتصادی حرکت کند. این کارشناس سیاست خارجی ادامه میدهد: این تصور که عربستان سعودی به خاطر داشتن نفت کشوری ثروتمند به حساب میآید اشتباه است. عربستان به صورت بالقوه ثروتمند است اما به صورت بالفعل این ثروتمندی وجود ندارد. عربستان حتی به صندوق جهانی هم بدهکار است. ایران هم در زمان پهلوی نفت داشت اما در عین حال بدهکار بود. نفت دلیلی بر خالی نبودن خزانه کشوری نیست.
هزینههای جنگ با یمن برای عربستان او با بیان اینکه جنگ یمن هزینههای اقتصادی فراوانی را به عربستان تحمیل کرده است، ادامه میدهد: اروپا و آمریکا اجازه نمیدهند این همه ثروت بدون آنکه به مصرف برسد یک جا اندوخته شود. بهترین راه برای آنها این است که سلاحهای مدرن و گران قیمت خود را به عربستان و امارات بفروشند. عربستان سعودی در ده سال گذشته برای خرید سلاح به آمریکا، کانادا و فرانسه پولها هنگفتی داده است. این سلاحها در تناسب جنگ با کشور کوچکی مثل یمن نیست. فروش این سلاحها به عربستان در حالی است که سعودیها حتی نمیتوانند از این سلاحها استفاده کنند. عربستان نمیداند این همه سلاحهای انبارشده را علیه کدام کشور به کار ببرد و به این فکر نمیکند که این سلاحها ممکن است روزی به دست دشمنان کشورشان بیفتد.
موسوی خلخالی در توجیه وضعیت وخیم اقتصادی عربستان در ارتباط با جنگ با یمن میگوید: عربستان در جنگ با یمن از خلبانهای خارجی هم استفاده میکند. این خلبانها حاضر نیستند بدون مزد پرواز کنند. آنها از عربستان برای هر پرواز چیزی حدود 7 تا 10 هزار دلار هزینه دریافت میکنند. اگر روزانه 20 پرواز انجام شود، درآمد عربستان تهی میشود. به این ترتیب عربستان که میخواهد میلیاردها دلار صرف بنادر خود کند اکنون توان هزینه کردن برای رشد اقتصادی ندارد و در برابر هزینه هایی که میکند نمیتواند نفت بفروشد.
عربستان برای جبران خزانه خود از شاهزادگان پول آزادی میخواهد این کارشناس مسائل اعراب ادامه میدهد: کار به جایی رسیده است که مقامات عربستان حتی به پول شاهزادههای خود نیاز پیدا کرده اند و برای آزادی شاهزادههای بازداشت شده، که از اقوام خود هستند، درخواست پول کرده اند. مثلا فقط برای آزادی یک شاهزاده درخواست 6 میلیارد دلار پول شده است. رئیس جمهور آمریکا هم که مثل کاسبان بازار رفتار میکند تا سودی برای خود متصور نباشد دست به اقدامی نمیزند. به همین خاطر عربستان روی کمک آمریکا هم نمیتواند حساب کند.
موسوی خلخالی در ارتباط با اصلاحات بن سلمان هم میگوید: 80 درصد عربستان کویر و لم یزرع است. اغلب جمعیت این کشور بیابان گرد است. هنوز که هنوز است در این کشور مظاهر تمدن جدید وجود ندارد. هرچند در عربستان آسمان خراشهای درجه یک ساخته شده است و هواپیماهای درجه یک مسافربری وجود دارد اما آن چیزی که یک کشور را به دنیا معرفی و آن را سرافراز میکند فرهنگ و تمدن آن است. برای عظمت یک کشور که فرودگاه بین الملل بزرگ کافی نیست. اصلاحاتی که بن سلمان دست زده فقط برای فریب کشورهایی است که به خاطر نبود حقوق بشر به عربستان فشار وارد کرده اند.