فیلم‌سازان زنی که در عرصه کارگردانی درخشیدند

به گزارش شمانیوز: با گذر نزدیک به چهار دهه از عمر انقلاب، شاهد ظهور استعداد های نو در عرصه های گوناگون هنری به ویژه حضور بانوان فیلم ساز هستیم. زنان سینماگر دهه 90 کشورمان با بهره مندی از سه دهه تجربه زنان هنر مند پیش از خود، زمینه مساعد فضای سینمایی و اقبال عمومی به سالن های سینما، درخشان تر ظاهر شده اند. طوری که در این دوره با رویش نسل تازه ای از کارگردانان زن آتیه دار در سینمای ایران روبه رو هستیم که وجه مشترک شان مطرح شدن با نخستین کار سینمایی است. به بهانه حضور «نفس» نرگس آبیار در نودمین دوره جشن اسکار به عنوان نخستین حضور زنان سینمای ایران به عنوان کارگردان در این آوردگاه مهم هنری، نگاهی به کارنامه چند تن از فیلم سازان مستعد زن سینمای ایران می اندازیم: نرگس آبیـار 1350 ورود به هنر های نمایشی: 1376 سوابق هنری: او در دانشگاه، ادبیات فارسی خوانده و با نویسندگی وارد فضای سینما شده است. کارنامه کارگردانی: آبیار هفت فیلم داستانی و مستند را کارگردانی کرده است و در سال 91 با «اشیا از آن چه در آینه می بینید به شما نزدیک ترند» به خلق آثار بلند سینمایی روی آورد. او یک سال بعد، «شیار 143» را به عنوان دومین فیلم سینمایی ساخت که با بازی اثرگذار مریلا زارعی در یاد ها ماندگار شد. «نفس» هم به عنوان آخرین کار سینمایی آبیار از برترین فیلم های جشنواره فجر سال 94 از سوی منتقدان و تماشاگران لقب گرفت. موفقیت ها: «شیار 143» سه سیمرغ بلورین از جمله بهترین بازیگر نقش اول زن و جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فجر را برای او به ارمغان آورد. «نفس» هم دو سیمرغ از جمله جایزه ویژه بهترین فیلم از نگاه ملی جشنواره را گرفت. انتخاب «نفس» به عنوان نماینده ایران در بخش بهترین فیلم خارجی اسکار 2018، جدیدترین موفقیت این کارگردان به شمار می رود. برنامه پیش رو: او به تازگی برای کارگردانی فیلم نامه ای از خودش به نام «شبی که ماه کامل شد» پروانه ساخت گرفته است. آبیار همچنین قرار است سریال «دختر شینا» را بر اساس کتابی به همین نام بسازد. فیلم های او همزمان می توانند مخاطبان عام و منتقدان حرفه ای را راضی کنند. بی تردید انتخاب «نفس» آبیار برای حضور در رقابت بین المللی اسکار، سپهر سینمایی نوینی را به روی سینمای بانوان کشورمان گشود. منیـر قیـدی 1351 ورود به هنر های نمایشی: 1368 سوابق هنری: از اواخر دهه 60 از بازی در چند نقش کوتاه از جمله فیلم اصغر هاشمی با نام «زیر بام های شهر» و سریال «این خانه دور است» بیژن بیرنگ و مسعود رسام شروع به کار کرد. در ادامه تجربه دستیاری سیدرضا میرکریمی در «خیلی دور، خیلی نزدیک» و منشی صحنه و برنامه ریز چند اثر سینمایی از جمله «آواز گنجشک ها» مجید مجیدی، «ارتفاع پست» و «به نام پدر» ابراهیم حاتمی کیا و نیز «فرش باد» کمال تبریزی را پشت سر گذاشته است. او دارای مدرک لیسانس رشته مدیریت فرهنگی است. کارنامه کارگردانی: نگارش و ساخت چند فیلم کوتاه، مستند و تله فیلم، عرصه های مختلف آغاز حرکت در مسیر فیلم سازی قیدی را تشکیل می دهند. تا این که برای اولین فیلم بلند خود، «ویلایی ها» به عنوان اثری در ژانر دفاع مقدس آستین همت بالا زد. ثریا قاسمی، طناز طباطبایی و صابر ابر در این کار موفق سینمایی نقش آفرینی کردند. موفقیت ها: قیدی با فیلم «ویلایی ها» در جشنواره فجر، سیمرغ بلورین استعداد درخشان را گرفت. همچنین این فیلم دو جایزه دیگر را هم برای بهترین نقش مکمل زن (ثریا قاسمی) و بهترین جلوه های ویژه بصری از آنِ خود کرد. برنامه پیش رو: هم اکنون سوژه ای یک خطی در گونه اجتماعی دارد که یک قصه روز خانوادگی را طرح می کند ولی هنوز به فیلم نامه تبدیل نشده است. قیدی با برخورداری از 20 سال سابقه در عرصه های مختلف سینما و کسب موفقیت در اولین ساخته بلند سینمایی اش، نشان داده است که می توان به عنوان یکی از چهره های آتی سینمای ایران، رویش حساب کرد. تیـنا پاکـروان 1356 ورود به هنر های نمایشی: 1374 سوابق هنری: تینا پاکروان دانش آموخته یکی از معتبرترین دانشگاه های جهان است. او مدرک کارشناسی ارشد سینما را از دانشگاه UCLA آمریکا گرفته است. پاکروان دستیاری و همکاری با کارگردان های نامداری از جمله بهرام بیضایی، داریوش مهرجویی و مسعود کیمیایی را در کسوت دستیار اول، مدیر برنامه ریزی، تهیه کننده و... تجربه کرده است. او در دو سریال «کلاه پهلوی» به عنوان مدیر برنامه ریزی و دستیار اول کارگردان و «سال های مشروطه» در نقش های مدیر تولید، طراح دکور و مشاور فیلم نامه هم حضور داشته است. کارنامه کارگردانی: تینا پاکروان در ابتدا با ساخت چهار فیلم کوتاه، یک تله فیلم و یک فیلم مستند شروع به کار کرد. سال 92 به سراغ ساخت اولین فیلم بلند سینمایی ا ش با عنوان «خانوم» رفت و برای این فیلم از بازیگران شاخصی مانند امین حیایی، سیامک انصاری، اشکان خطیبی و پانته آ پناهی ها بهره برد. دو سال بعد هم دومین کارش به نام «نیمه شب اتفاق افتاد» را به سرانجام می رساند. موفقیت ها: پاکروان برای این دو فیلم، موفقیت شخصی جشنواره ای، کسب نکرده است ولی پانته آ پناهی ها به خاطر بازی در «خانوم»، دیپلم افتخار بهترین بازیگر مکمل زن جشنواره فجر را گرفت. برنامه پیش رو: سومین فیلم سینمایی اش به نام «لس آنجلس - تهران» در مرحله فیلم برداری و از حضور پرویز پرستویی و مهناز افشار استفاده کرده است. پاکروان با دو فیلمی که ساخته، نشان داده است شناختی نسبی از ذائقه مخاطب عام سینما دارد و در آثار بعدی اش می تواند موفق تر هم باشد. آیدا پناهـنده 1358 ورود به هنر های نمایشی: 1378 سوابق هنری: او به جز مدرک مرتبط سینمایی، نویسندگی و تهیه کنندگی چند اثر هنری را در سوابق خود دارد. کارنامه کارگردانی: پناهنده از سال 78 کارگردانی را شروع کرد و تا فیلم «ناهید»، شش فیلم کوتاه، سه تله فیلم و نیز سه فیلم مستند ساخته بود. او در سال 93 اولین فیلم بلند سینمایی خود را با نام «ناهید» به تهیه کنندگی بیژن امکانیان و هنرمندی نوید محمدزاده و ساره بیات ساخت و دو سال بعد هم با ساخت «اسرافیل» دومین فیلم بلند کارنامه خود را تجربه کرد. موفقیت ها: پناهنده انواع جوایز بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین استعداد جوان را از جشنواره فیلم فجر کسب کرده اما راهیابی به بخش نوعی نگاه جشنواره فیلم کن 2015 و کسب عنوان جایزه آینده نویدبخش این جشنواره معتبر بین المللی برای فیلم «ناهید»، نقطه عطف موفقیت های آیدا پناهنده است. برنامه پیش رو: فیلم سینمایی «اسرافیل» به زودی در سینما های سراسر کشور اکران می شود. این فیلم چند روز دیگر در بخش «عشق» جشنواره فیلم لندن هم به نمایش در مى آید. پناهنده که همه فیلم نامه هایش را با کمک همسرش ارسلان امیری نوشته، فیلم نامه ای به نام «زاوالا» هم نوشته که قرار است ارسلان امیری کارگردانی کند. آیدا پناهنده را می توان با استناد به درخشش در نخستین گام های فیلم سازی، از برگ های برنده سینمای زنان در آینده دانست. نگـار آذربایجـانی 1352 ورود به هنر های نمایشی: 1377 سوابق هنری: با دارا بودن مدرک مرتبط سینمایی، در سال 1377 به عنوان دستیار تدوین فیلم «شیدا»ی کمال تبریزی وارد عالم هنر شد. یک سال بعد هم با بازی در فیلم «نسل سوخته» به کارگردانی رسول ملاقلی پور، اولین تجربه بازیگری را به دست آورد. کارنامه کارگردانی: «آینه های روبه رو» اولین تجربه کارگردانی او در سال 88 است. چهره های سرشناسی همچون صابر ابر و هنگامه قاضیانی در گروه بازیگران این فیلم دیده می شوند. آذربایجانی در سال 94 به سراغ تولید فیلم «فصل نرگس» رفت. «فصل نرگس» که البته فیلم جذابی بود، درگیر حاشیه های سرمایه گذار فیلم شد و آن قدری که ظرفیت داشت، به آن توجه نشد. موفقیت ها: نگار آذربایجانی موفقیت های جشنواره ای چشمگیری نداشته و فقط با «آینه های روبه رو» در چند جشنواره خارجی حاضر بوده است. برنامه پیش رو: او به تازگی اکران «فصل نرگس» را پشت سر گذاشته و هنوز خبری از پروژه سینمایی بعدی اش منتشر نشده است. با وجودی که آذربایجانی تاکنون موفقیت قابل ملاحظه ای به دست نیاورده، اما با ساخت دو اثر متفاوت اجتماعی، توانمندی نسبی خود را در جلب آرای عمومی و حتی منتقدان نشان داده است و می توان او را در شمار چهره های آینده ساز سینمای زنان برشمرد.