تشکیل کمیته مدیریت نقدینگی در بانک مرکزی

به گزارش شمانیوز به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، دکتر عبدالناصر همتی که به مناسبت هفته دولت در برنامه تیتر امشب سیما حضور یافته بود، با اشاره به اینکه من ارتباط مستقیمی با مردم دارم و از طریق شبکه‌های مجازی مواردی را مطرح می‌کنم، گفت: شخصاً در صداوسیما کمتر حاضر می‌شوم، ولی شرایط کشور و شرایط بانک مرکزی خاص است.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه شبانه روز کار می‌کنیم و مسائلی را که باید حل کنیم را مدنظر داریم، گفت: با همکاری سیستم بانکی کارهای خوبی شده و امروز مورد لطف مقام معظم رهبری نیز بودیم. بدون حمایت ایشان نمی‌توانیم کارهای بسیار سخت و حساس بانک مرکزی را پیش ببریم و در دو سال گذشته همه حمایت‌های ایشان در امور به ما کمک کرده که کارها را با قدرت پیش ببریم و در مقابل کسانی که بخواهند بازار پول را به هم بریزند بایستیم و بتوانیم از حمایت‌های ایشان بهره مند شویم و در دولت و خارج دولت کارها را پیش ببریم.

دکتر همتی ادامه داد: حفظ ارزش پول ملی به تولید ملی و رشد اقتصادی کشور بر می‌گردد و ما باید اول بر رشد اقتصادی کشور تکیه کنیم. تقویت اقتصاد کشور منجر به تقویت پول ملی می‌شود و در کنار آن به گسترش صادرات و کنترل واردات نیز کمک می‌شود. همه اینها را از چارچوب کنترل تورم می‌بینیم که اگر کنترل نشود، نمی‌توانیم ارزش پول ملی را حفظ کنیم و تورم می‌تواند به ارز آسیب برساند و هم می‌تواند موجب فعالیت‌های سفته بازانه و غیرمولد شود. البته در همه این موارد به کنترل تورم و سیاست‌های بانک مرکزی که باید در تصمیماتش مستقل باشد، برمی گردد؛ چراکه اینگونه این بانک می تواند نقدینگی و تورم را کنترل کند. 

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به تلاش های دشمنان برای بر هم زدن آرامش اقتصاد کشور گفت: آمریکا در حمله‌ای که در دو سال گذشته به اقتصاد ایران داشت به دنبال اهداف بالایی مانند متلاشی کردن اقتصاد در همان سال اول بودند و امیدهای زیادی به این کار بسته بودند ولی با مقاومت مردم و توجهات ویژه مقام معظم رهبری و تلاش دولت به هدف خود نرسیدند؛ اما این فشارها همچنان در اوج است. علاوه براین دشمنان در دو مرحله ۹۷ و ۹۸ و حتی اوایل نیز امسال تلاش کردند که انتظارات تورمی را جهت دهی کنند تا به واسطه آن، کشور دچار التهاب شود. اما با وجود این فشارها، در تاریخ کشورمان بانک مرکزی ایستادگی کرد و این تلاش‌ها برای حمایت از ثبات اقتصادی و بازارها بسیار تعیین کننده بود و آثار این ثبات از مردادماه در بازار پول و نقدینگی مشاهده قابل مشاهده است.

طرح اصلاح نظام بانکی اقدامی پیچیده و بلندمدت 

همتی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره اصلاح نظام بانکی گفت: فعالیت های مختلفی را طی سال‌های اخیر آغاز کرده‌ایم. اما باید دقت داشت که اصلاح نظام بانکی اقدامی بسیار پیچیده و بلندمدت است.

وی با بیان اینکه طی سه دهه گذشته شاهد شکل‌گیری بانک‌های ناتراز بوده‌ایم، تصریح کرد: نقدینگی کنترل نشده، ناشی از ناترازی بانک‌هاست که خود را به صورت اضافه برداشت از بانک مرکزی و معوقات در اقتصاد نشان می‌دهد.

رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در دولت گذشته اقدامات خوبی در خصوص ساماندهی مؤسسات غیرمجاز انجام شد و تقریباً ۹۹.۸ درصد از سپرده‌گذاران این مؤسسات تعیین تکلیف شدند.

همتی از همکاری با مجلس شورای اسلامی درخصوص طرح اصلاح نظام بانکی عنوان کرد: نمایندگان مجلس در حال بررسی طرحی هستند که می‌تواند مبدأ تحولاتی باشد و در صورتی که بتوانیم هماهنگ این طرح را پیش ببریم، اتفاقات خوبی در سال‌های آینده برای نظام بانکی رخ می‌دهد.

وی افزود: تعیین ضوابط مربوط مالکیت بانک‌ها را از ابتدای سال جاری شروع کردیم و صلاحیت مدیران را بسیار جدی گرفتیم که آثار آن را در آینده شاهد خواهیم بود. پ

همتی با بیان اینکه زمانی که بانک‌ها با ثبات باشند و افزایش سرمایه بدهند در آینده شاهد رشد اقتصاد خواهیم بود، افزود: اقتصاد ما بانک محور است و ۹۰ درصد تأمین مالی توسط بانک‌ها انجام می‌شود، بنابراین نیازمند بانک‌های سالم و مستحکم برای ارائه خدمت در بازار مالی هستیم.

به نمایندگی از نظام بانکی، پیشنهاد اعطای وام کرونایی را به رئیس جمهوری ارائه کردم

وی درباره تسهیلات ویژه کرونا گفت: در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا بنده به نمایندگی از نظام بانکی به رئیس جمهوری پیشنهاد اعطای تسهیلات را ارائه کردم و ایشان نیز این پیشنهاد را پذیرفتند و تأکید کردند که به سرعت این کار انجام شود. بنابراین مقرر شد، ۷۵ هزار میلیارد تومان برای آسیب‌های ناشی از کرونا اختصاص یابد.

همتی تصریح کرد: برای همه خانوارهای یارانه بگیر یک‌میلیون تومان و برای برخی خانواده‌ها که اعضای بیشتری داشتند، ۲ میلیون تومان پرداخت کردیم که ۲۱ هزار میلیارد تومان از مجموع ۷۵ هزار میلیارد تومان را در بر می‌گیرد و مابقی آن را به واحدهای کسب و کاری که ناشی از شیوع ویروس کرونا آسیب دیده بودند، اعطا کردیم. تأکید می کنم که وام خانوارها، قرض‌الحسنه و وام کسب و کارها با نرخ ۱۲ درصد اعطا شد.

رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه پرداخت این تسهیلات را آغاز کرده‌ایم و مهلت آن را پیشنهاد دادیم که تا آخر شهریورماه تمدید شود، افزود: همچنین از پولی که باقیمانده است، ۲۰ هزار میلیارد تومان را با موافقت رئیس جمهوری و ستاد مقابله با کرونا به کمک ودیعه مسکن اختصاص دادیم.

همتی تصریح کرد: این وام‌ها مربوط به دولت نیست و سهمی است که یک سوم آن را بانک مرکزی از کاهش ذخیره قانونی بانک‌ها تخصیص داده و دو سوم را خود بانک‌ها تخصیص داده‌اند که مجموع آنها ۷۵ هزار میلیارد تومان ساست.

در حال خروج از رکود هستیم

وی با بیان اینکه در چهار ماهه ابتدایی سال جاری تسهیلات نسبت به چهار ماهه سال قبل، ۶۷ درصد افزایش داشته که بی‌سابقه است، ادامه داد: این میزان رشد نشان می‌دهد نظام بانکی به طور تمام قد وارد عمل شده تا آثار کرونا را کاهش دهد و با خوشحالی می‌گویم که آثار این اقدامات در حال نمود است و در حال خروج از رکود هستیم.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: طبق آمار پایان تیرماه نرخ رشد ماهانه واحدهای صنعتی مثبت بوده که نشان دهنده برگشت به رونق در بخش اقتصاد غیر نفتی است و امیدواریم تا پایان امسال رشد اقتصادی غیر نفتی که در سه ماهه اول سال ۹۹ کاهش یافته بود مثبت شود و بتوانیم این سه ماه را جبران کنیم.

پاسخ به انتقادها درباره کاهش نرخ سود بانکی

وی در مورد برخی انتقادهای مربوط به کاهش نرخ سود بانکی نیز گفت: بانک مرکزی به هیچ وجه سود بانکی را کاهش نداده است، سود بانکی در سال ۹۶ برای یک سال ۱۵ درصد تعیین شده بود اما چند بانک به دلیل ناترازی که داشتند نرخ‌های سود بالا پرداخت می‌کردند. زمانی که طرح اصلاح نظام بانکی را آغاز کردیم، وارد مدار انضباط شدند و دیگر نیازی نبود که سود بالاتر از نرخ شورای پول و اعتبار پرداخت کنند.

رئیس کل بانک مرکزی یادآور شد: حدود یک ماه پیش نرخ سود سپرده‌ها را یک درصد افزایش دادیم؛ بنابراین تغییر عمده‌ای در سود سپرده‌ها انجام نشده و تنها ترکیب سیالیت سپرده‌ها تغییراتی داشته است.

همتی تصریح کرد: ما یک کانال نرخ سود بین بانکی داریم که سود بین بانکی را از ۳۴ درصد در سال‌های گذشته به ۲۲ درصد کاهش دادیم و بانک‌ها می‌توانند با این نرخ از بانک مرکزی پول دریافت کنند.

رئیس کل بانک مرکزی در مورد بازگشت ارز حاصل از صادرات نیز گفت: در طول دو سال گذشته ۲۷ هزار میلیارد دلار باز نگشته بود که دلایل مختلفی دارد، مثلاً همین ۲۵۰ نفر اسمی که به قوه قضائیه ارائه شده برخی از آنها افراد ضعیف و حتی کارتن‌خواب هستند که کارت یکبار مصرف بازرگانی گرفته‌اند و افراد دیگری از کارت ملی و کارت بازرگانی آنها استفاده کردند.

۷۰ نفر از صادرکنندگانی را ارز صادراتی را برنگردانده اند، به چند نفر وصل هستند

وی افزود: از ۶.۸ میلیارد یورو لیستی که به قوه قضائیه داده‌ایم، در بیشتر آنها مجموعه‌هایی کالاها را می‌گرفتند و با کارت بازرگانی این افراد صادر می‌کردند که برای مثال ۷۰ نفر از این ۲۵۰ نفر به چند نفر وصل هستند.

همتی تاکید کرد: با این وضع نمی‌توان کشور را اداره کرد، صادرکننده باید برند داشته باشد و کارت بازرگانی باید طبق اصول داده شود. وی عنوان کرد: از صادرکنندگان بالای یک میلیون دلار هنوز ۲۰ میلیون دلار ارز بازنگشته، که اعتقاد من این است که به دلیل خروج سرمایه بوده یا کالاهای خاصی را به صورت قاچاق و بدون ثبت سفارش وارد کرده‌اند.

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: تا زمانی که واردات کالاهای غیر اساسی صورت گیرد و قاچاق به این عظمت وجود داشته باشد، بانک مرکزی نمی‌تواند به تنهایی بازار را کنترل کند.

همتی در ادامه درباره عدم بازگشت بخشی از ارز حاصل ارز صادرات، توضیح داد: ممکن است خصولتی باشند، اما دولتی نیستند و اینکه گفته می‌شود عدد کمتر گفته می‌شود فرافکنی است. تمامی اعداد و اسامی در اختیار من است.

وی افزود: در حال مذاکره با این افراد هستیم تا ارزی که در اختیار دارند، تعیین تکلیف شود تا ارز خود را چگونه به کشور وارد کنند. البته منظور ما از وارد کردن این ارز به چرخه اقتصادی کشور است که خودشان می‌دانند از چه راه‌هایی استفاده کنند.

از ابتدا مخالف دلار ۴۲۰۰ تومانی بودم

رئیس کل بانک مرکزی، درباره اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی و نگاه‌های متفاوت در این زمینه، توضیح داد: از ابتدا با ارز ۴۲۰۰ تومان مخالف بودم و هستم اما تابع سیاست‌های دولت هستم زیرا قصد دولت دستیابی اقشار پایین جامعه به کالاهای اساسی است.

رئیس شورای پول و اعتبار با تاکید بر اینکه البته تاکنون کمک قابل توجهی صورت گرفته است، ادامه داد: اگر بتوانیم سازوکاری ایجاد کنیم و مابه التفاوت را به صورت یارانه و سایر راه‌ها به اقشار پایین جامعه پرداخت کنیم، به طور حتم کمک بیشتری به این بخش خواهد شد.

به گفته وی، سال گذشته ۱۵ میلیارد دلار کالا اساسی با ارز ۴۲۰۰ تومان وارد شد و دولت نیز معتقد به حذف این ارز است، اما به آثار اجتماعی دقت می‌کند و با تدابیر اتخاذ شده به تدریج حل می‌شود.

با حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی زمینه برای تک نرخی شدن فراهم می‌شود

همتی در ادامه درباره آرامش بازار ارز نیز اظهار داشت: در حال حاضر بازار آرام است. تهاجمی که به ایران شد با هدف برهم زدم بازارهای پولی ما بود. این نرخ ارز بازار، مطلوب و واقعی نیست، اما فشار بسیار زیاد است. سیاست‌های جدید ارزی را آغاز کردیم و شاهد نتایج آن هستیم و توازنی که مدنظر داریم ایجاد شده و آثار آن را در بازار آزاد شاهد هستیم.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه ثبات ایجاد شده و امکان مدیریت به تدریج را به ما می‌دهد، گفت: از این به بعد هم تلاش می‌کنیم تا ثبات بیشتری ایجاد شود. ایران در مقابل تحریم‌ها ایستاده و پیروز شده و تلاش دشمنان به نتیجه نرسیده که این امر موفقیتی بزرگ است. مردم تحت فشار هستند اما اگر مقاومت نشده بود، آینده بدتری برای ایران در نظر گرفته شده بود.

رئیس شورای پول و اعتبار درباره تک نرخی شدن ارز نیز توضیح داد: اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی حل شود سیاست ما نزدیک شدن نرخ ارز نیما و بازار است که به تدریج نزدیک می‌شود. با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، مقدمه تک‌نرخی شدن ارز ایجاد می‌شود.

نقدینگی کنترل شده است

به گفته وی، اوایل سال از انفجار نقدینگی صحبت بود و من گفتم چنین چیزی نیست و خوشحالم به مردم بگویم نقدینگی کنترل شده و پایه پولی در ۵ ماهه ابتدای امسال نسبت به پایان سال قبل تنها ۴ درصد رشد داشته و نقدینگی نیز در این مدت ۱۲ درصد افرایش یافته است.

همتی ادامه داد: اقداماتی که اوایل سال در اوج کرونا و افزایش هزینه‌ها انجام شد در مجموع نرخ رشد پایه پولی در پایان مرداد ماه نسبت به پایان سال قبل ۴ درصد بوده و روند با ثبات تری شده و شرایط بسیار خوبی است که طلیعه کنترل تورم است.

رئیس شورای پول و اعتبار، درباره حمایت از تولید نیز گفت: نکته مهمی است که مقام معظم رهبری نیز در سخنرانی امروز خود بر این موضوع تاکید داشتند. ۶۷ درصد رشد تسهیلات داشتیم که بخش عمده‌ای به مردم و بخش عمده آن به سرمایه در گردش اختصاص یافته است. ۳۳۴ هزار میلیارد تومان در ۴ ماهه اول سال تسهیلات پرداخت شده که ۶۱ درصد سرمایه در گردش که همان تولید است اختصاص یافته است.

وی با اشاره به اینکه معوقات نیز به میزان قابل توجهی کاهش یافته است، گفت: طرح گام نیز برای حمایت از تولید کشور فعال شده و اقداماتی در این زمینه آغاز شده تا از این طریق بخش مهمی از نقدینگی تولید تأمین شود.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه مردم با تشخیص خودشان سرمایه گذاری می‌کنند ولی ریسک بالا است، افزود: بانک مرکزی ضوابطی برای سرمایه گذاری بانک‌ها دارد و مازاد بر آن باید واگذار شود، فشار می‌آوریم و خیلی‌ها واگذار می‌شود. وقتی در ۳ ماه اول سال قسط‌ها به تعویق افتاد، خیلی از بانک‌ها دچار مشکل شدند و بعد احیا شد.

تشکیل کمیته مدیریت نقدینگی بعد از فرمان رهبر انقلاب

همتی با اشاره به اینکه بعد از فرمان مقام معظم رهبری از اوسط سال ۹۷ کمیته‌ای را تشکیل دادیم و تاکنون نیز ۸۵ جلسه برگزار شده است افزود: خیلی از سیاست‌های کنترل نقدینگی و اصلاح نظام بانکی و طرح گام در همین کمیته تصویب شده و این اطمینان را خدمت مقام معظم رهبری می‌دهیم که منظم هر هفته جلسه داریم و با تلاش این کمیته امیدواریم بتوانیم در کنترل و هدایت نقدینگی به سمت تولید گام برداریم.

وی با تاکید بر اینکه رمزارزها حجم بالایی ندارند، تصریح کرد: در این زمینه حتی ارقام غیررسمی‌ها و غیرمجازها در طول یکسال تا ۲۵۰ میلیون دلار معامله می‌شود. این رقم در مقابل ۴۰ میلیارد دلار واردات و صادرات کشور کوچک است ولی برای کسانی که در داخل ماینینگ می‌کنند ظرف یک دو هفته آینده ضوابطی را ابلاغ می‌کنیم.

همتی ادامه داد: برخی اقدامات انجام شده برای کنترل ریال و نیز تراکنش‌های ریال کارهای بسیار اساسی را انجام دادیم و پوزها و تراکنش‌های بانکی باید اسناد مثبته ارائه کنند و تراکنش‌های ریال به تدریج تحت کنترل بانک مرکزی است و ما ۲۰۰ میلیون تراکنش در روز در رابطه با مسائل پولی داریم و حجم تراکنش‌ها و گردش مالی که چندین میلیون میلیارد دلار در سال است را مدیریت می‌کنیم و سامانه‌های جدیدی را داریم. حداقل ۷ سامانه پایش و کنترل و مدیریت خدمات نوین بانکی را تا آخر سال خواهم داشت و برای جلوگیری از فرارهای مالیاتی و سفته بازی، به مردم اطمینان می‌دهیم که کارهای بزرگی در بانک مرکزی شده است. ممکن است برخی بگویند قیمت ارز الان مناسب نیست ولی می‌توانم بگویم که خیلی می‌توانست بدتر باشد.

رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: براساس هدف‌گذاری تورمی انجام شده، در یک سال آینده از خردادماه تا خرداد سال آینده هدف تورم ۲۲ درصدی را خواهیم داشت با یک دو درصد بالا و پایین و این مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی است. در رفع موانع تولید نیز بانک مرکزی می‌تواند نقش داشته باشد و محدودشدن کارهای سفته بازی در کشور را داریم که بازدهی تولید از این طریق دیده می‌شود و علاوه بر آن بحث زنحیره تولید را در بانک مرکزی شروع کردیم.

وی افزود: ما در سال گذشته به دنبال کنترل تورم بودیم، اما با شوک کرونا مواجه شدیم و در زمینه ارز نیز اقداماتی داشتیم که بین عرضه و تقاضا فاصله افتاد و یا اینکه کشورهایی که قول داده بودند منابع ارزی ما را آزاد کنند، این موارد با تأخیر آغاز کردند، ولی ما تلاش می‌کنیم کنترل تورم و تعادل بیشتر نرخ ارز را به صورت جدی ادامه یابد.