معاملات الگوریتمی، مزایا و معایب

دوم مهرماه ۱۳۹۹به منظور حفظ تعادل عرضه و تقاضا در بازار و بازگشت ثبات، معاملات الگوریتمی برای تمامی سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی به جز بازارگردانان دارای مجوز در همه نمادهای معاملاتی بورس و فرابورس به شکل موقت معلق و اکنون با کاهش فضای هیجانی بازارسرمایه و همچنین برآوردها از آغاز حرکت جدید اقتصاد کشور، شرایط برای بازگشت معاملات الگوریتمی به بازار سرمایه فراهم است. در این رابطه صاحب نظران بازار سرمایه ضمن تاکید بر ضرورت توسعه معاملات الگوریتمی می گویند در فضای آرام و بازگشت ثبات به بازار این نوع معاملات عامل افزایش سطح کارایی بازار است. بخشی از صحبت های عنوان شده کارشناسان در اتاق اختصاصی کلاب هاوس بورس۲۴ را می خوانید:

روح الله دهقان، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران با بیان اینکه معاملات الگوریتمی به دلیل ریزش بازار سهام متوقف شد افزود: سیاست گذاران و ناظر بازار سرمایه، برای رفع هیجان و ترس بازار، این معاملات را متوقف کردند و در بازارهای دنیا نیز معمولا الگوریتم ها تحت نظارت هستند تا خللی در روند بازار ایجاد نکنند.

وی ادامه داد: شرایط جدید تا حدود زیادی نگرانی نهاد ناظر و بورس ها را برطرف کرده است و البته باید تاکید کنیم که الگوریتم ها می توانند بازار را تحت تاثیر قرار دهند. اما در آینده و با رشد صنعت IT نمی توان از نقش معاملات الگوریتمی در بازارسرمایه چشم پوشی کرد و قطعا معاملات الگوریتمی گسترش خواهد یافت و هرچند الگوریتم مزایای زیادی دارد، در عین حال معایب آن را نیز نباید نادیده گرفت. با این حال به هیچ عنوان موافق توقف معاملات الگوریتمی نیستیم و تلاش های زیادی در زمینه راه اندازی مجدد این نوع از معاملات داشتیم.

مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران افزود: اما برخی از معاملات الگوریتمی قابل شناسایی و تشخیص نیستند. ولی در هر حال، الگوریتم ها جزیی از بازار خواهند بود و نسل جدید با برخورداری از تکنولوژی و دانش کامپیوتر، این گروه از معاملات را به بازار وارد خواهند کرد، اما باید ابزارهای نظارتی دقیقی را به کار گیریم. در واقع نمیتوان بدون برخورداری از ابزارهای نظارتی دقیق، بازار را مدیریت کرد. با توسعه بازار و ورود نقدینگی بیشتر، سیستم های نظارتی نیز باید به روز شود.

امید موسوی، مدیرعامل تحلیلگر امید با اشاره به کارکرد و تاثیر معاملات الگوریتم گفت: مدیریت تعداد کدهای زیاد با حجم کم، مدیریت یک کد با حجم بالا مانند شرکتهای بزرگ سرمایه گذاری و صندوق های سرمایه گذاری، استفاده ناشران یا صندوق های بازارگردانی از الگوریتم برای ایجاد نقدشوندگی در بازار و استفاده توسط سهامداران حقیقی مهمترین کارکردهای معاملات الگوریتمی است. همچنین معاملات الگوریتمی میتواند به چرخش و مدیریت سبد، سبدگردان ها کمک کند. البته در زمان صعود بازار، متاسفانه سبدگردان ها به دلیل تمایل مردم به سرمایه گذاری مستقیم، استفاده چندانی از الگوریتم ها نکردند.

جواد عشقی نژاد، عضو هیات مدیره شرکت بورس گفت: زمانی که تکنولوژی در ریزترین مسایل اجتماعی و اقتصادی وارد شده، بازار سرمایه نیز نمی تواند از آن روی گردان باشد.نگاهی به بازارهای سرمایه گذاری دنیا نشان می دهد که ورود نقدینگی با حجم بسیار بالا ، توسعه این بازارها را به دنبال داشت.کاربران مختلف، صندوق های بازارگردانی و سبدگردان ها و در مجموع حقوقی ها مخاطب و کاربر اصلی معاملات الگوریتمی هستند. اما نباید این شائبه پیش آید که سرمایه گذاران خرد، نقشی در این زمینه ندارند. معتقدم راه اندازی معاملات الگوریتمی برای سهامداران خرد از واجبات است، اما شرایط، ضوابط و مقررات خاصی برای راه اندازی آن لازم است.قطعا افزایش حجم معالات، رشد نقدشوندگی و افزایش ارزش معاملات از مهمترین نتایج استفاده از معاملات الگوریتمی خواهد بود.

دلیل ممنوعیت معاملات الگوریتمی در بازار سهام چه بود؟

احمد سحرخیز، رییس کارگروه فناوری اطلاعات کانون کارگزاران عنوان کرد: سال گذشته و در پی ریزش قیمت ها در بازارسهام، سازمان بورس و اوراق بهادار معاملات الگوریتمی را متوقف کرد. سوال مهم این است که چگونه می توان تشخیص داد که درخواست ارسال شده از سوی فرد انجام شده یا الگوریتم؟ این در حالی است که پشت آن الگوریتم نیز یک شخص قرار گرفته و ممکن است معامله گر بدون واکنش به نامه ها و ابلاغیه مبنی بر ممنوعیت معامله، همچنان به کار خود ادامه دهد. به عبارت دقیق تر هیچ تمیزی بین الگوریتم و معامله گر نداریم.

وی افزود: یک دسته از افراد گروه های رسمی سبدگردان هستند که از تکنولوژی الگوریتم استفاده میکنند و در مقابل دسته دیگر به طور غیر رسمی و سبدگردان های شخصی از این الگوریتم ها استفاده می کنند. نمی توانیم از انجام این معاملات جلوگیری کنیم چون قابل شناسایی نیستند. مصوبه قبلی مبنی بر ممنوعیت معاملات الگوریتمی تنها آن گروه از مخاطبانی را محدود کرد که قصد داشتند به صورت رسمی و دارای مجوز از الگوریتم ها استفاده  کنند و چنانچه به صورت غیررسمی قصد این کار را داشتند، شناسایی آن ها عمدتا امکان پذیر نیست.

رییس کارگروه فناوری اطلاعات کانون کارگزاران ادامه داد: در خصوص کارگزاری ها هم باید عنوان کرد که این نهادهای مالی مسول ارسال سفارش معامله گران به بازار هستند و به همین دلیل مخاطب ابلاغیه سازمان بورس ، کارگزاران هستند.

سنا