اردکان‌گرام روایت گر سفرهای تاریخی و فرهنگی ناب/ در سرزمین زیارتگاه‌های زرتشیان جهان چه خبر است؟
در اردکان چه خبر است؟ مگر خود یزد به عنوان بزرگترین بافت تاریخی جهان به تنهایی ارزش دیدن ندارد که بخواهیم به اردکان برویم؟ چرا این روزها عمده اهالی گردشگری از شهرستان اردکان که شامل شهرهایی همچون اردکان، عقدا و خرانق است سخن می‌گویند.
به گزارش شمانیوز، چرا به اردکان لقب «یونان کوچک» را داده‌اند؟ چرا در این شهرستان ده‌ها هکتار باغ پسته وجود دارد؟ چرا وقتی صحبت از ارده می‌شود اردکان هم به ذهنمان می‌آید؟ چرا انار عقدا و آب انبارهای احمدآباد از توابع شهرستان اردکان معروف هستند؟ اصلا چرا از دخمه دیلوم شهرستان اردکان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و متفاوت‌ترین دخمه‌های ایران نام برده می‌شود؟ چرا «پیر چک چک» و «پیر هریشت» در شهرستان اردکان از جمله مهمترین زیارتگاه‌های زرتشیان جهان محسوب می‌شوند؟
اصلا مگر می‌شود لذت بافت‌گردی را در شب و روز اردکان تجربه نکرد و در اقامتگاه‌های دوست داشتنی درون بافت منزل نکرد؟ هیچ پای صحبت مردمان مهربان با گویش اردکانی نشسه‌اید؟
پس باید به علت‌های مختلف به اردکان رفت و به ندای فراخوان جشنواره سفرنگاری اردکان‌گرام گوش داد و دل به مردمان این دیار کویری سپرد.
در این رابطه مجتبی گهستونی، عضو ستاد اجرایی جشنواره سفرنگاری اردکان‌گرام می گوید: جشنواره سفرنگاری اردکان‌گرام رویدادی است برای آنها که روایتگر سفرهای خود هستند، آنچه را می‌بینند و حس می‌کنند به رشته تحریر درمی‌آورند و در قاب دوربین خود برای مسافران آینده، آینده‌ای نزدیک ثبت می‌کنند.
وی ادامه می دهد: هدف از برگزاری جشنواره سفرنگاری اردکان‌گرام، شناسایی و معرفی ظرفیتهای گردشگری شهرستان اردکان از طریق ابزارهای فضای مجازی (وبلاگ، وبسایت و اینستاگرام) است تا به مدت یک هفته اردکان را به دنیا معرفی شود. جشنواره سفرنگاری اردکان‌گرام از ۲ تا ۷ بهمن ۱۴۰۰ در اردکان برگزار می‌شود.
** ارتقاء دانش بومی و افزایش هم افزایی با جشنواره سفرنگاری
در این رابطه حسین عبدالهی از داوران جشنواره سفرنگاری اردکان‌گرام می گوید: آدم‌ها سفر می‌روند که حالشان خوب شود و از دنیای روزمره فاصله بگیرند. اما سفر کردن ابعاد عمیق‌تر دیگری هم دارد. سفر یک معنا است، لذا سفر می‌رویم که یک چالش را تجربه کنیم. سفر می‌رویم که دنیای جدیدی را تجربه کنیم. سفر می‌رویم که کشف کنیم. سفر می‌رویم که طبیعت را بیشتر بشناسیم. سفر می‌رویم تا لایه های مختلف فرهنگی را تجربه کنیم. سفر می رویم که از پوسته پیچیده بشر امروزی خارج بشویم و تا اندازه‌ای به دنیای اصالت‌های خود و واقعیت‌هایی که متناسب با فطرت خودمان است وارد شویم و از این حرکت لذت ببیرم.
وی در خصوص اینکه در جشنواره هایی نظیر اردکان گرام برای رسیدن به سفرنگاری در حوزه دیجیتال چقدر بسترسازی شده است یادآور می شود: در موضوع گرام‌ها از شبکه‌های اجتماعی و فرصت موجود در این شبکه‌های اجتماعی که اخبار گسترده‌ای در آن جاری است استفاده بهتری می‌بریم. مردم بیشتری را می‌بینیم که درگیر انتشار در رسانه‌های جمعی از جمله شبکه‌های اجتماعی هستند. بنابراین باید در جشنواره‌هایی مثل اردکان‌گرام از ظرفیت مدیا استفاده کنیم تا آنچه که ما در حوزه گردشگری مقصد و یا فرهنگ‌سازی مدنظرمان است استفاده کنیم.
وی ادامه می دهد: جشنواره اردکان‌گرام فرصتی است که افراد دعوت می‌شوند تا اصولی تر به موضوعات پیرامونی بپردازند و ما انتظار داریم که خروجی خوبی از این ماجرا در بیاد. این خروجی همراه با یک نگاه عمیق‌تر موجب خواهد شد تا یک مقصد جدید معرفی شود. در جشنواره‌هایی نظیر اردکان‌گرام باید به همه ظرفیت‌ها به صورت همه جانبه توجه شود. همه اینها باید در کنار همدیگر دیده شوند. ما وقتی می‌خواهیم یک الگو را بسازیم باید همه پارامترها در آن دیده شود.
عبدالهی درباره مهمترین تاثیراتی که جشنواره‌هایی نظیر اردکان‌گرام که در هر شهر پس از برگزاری می‌گذارند می گوید: ایده گرام‌ها که با ماکو شروع و به دزفول ختم شد و حالا در اردکان انجام می‌شود کاملا خلاقانه است. اما مدیران و جامعه محلی چقدر می‌توانند از این فرصت بهره بگیرند. البته که هر رویدادی اثر بخشی مقطعی خود را دارد ولی مهم این است که با یک برنامه‌ریزی بعدی بهره‌برداری خیلی مفصل‌تری کرد.
وی تاکید می کند: حال اردکان گرام با استفاده از تجربیات موفق قبلی و با اتخاذ تمهیداتی که برای تداوم هرچه بهتر در حوزه گردشگری صورت گرفته از دل یک پروژه خیلی بزرگتر خارج شده تا در کنار تجربه کتاب اهل اردکانم، وبسایت گردشگری اردکان، طرح جامع گردشگری، نقشه گردشگری اردکان، محتواهایی تولید کرده که تا سالها می‌تواند عطش گردشگری اردکان را سیراب کند و بخشی از خلاها را پر کند. بعد از اردکان‌گرام تمام موضوعات مورد نظر باید امتداد داشته باشد و سرمایه‌های موجود را بیش از پیش مورد توجه قرار دهد.
این داور جشنواره سفرنگاری اردکان‌گرام درباره تاثیر چنین جشنواره‌هایی در تربیت نیروی متخصص گردشگری و شبکه‌سازی در بین اقشار مختلف که می‌توانند در حوزه گردشگری و میراث‌فرهنگی ذینفع باشند, معتقد است: پروژه‌هایی نظیر اردکان‌گرام شبیه یک بازی برد-برد است. چون جامع محلی خود را با حضور گردشگر حرفه‌ای محک می‌زند. در این رویدادها از جامعه محلی هم خواسته می‌شود که با گردشگر تعامل برقرار کند و مهمان‌نوازی خود را عیان‌تر نشان دهد. تمام خروجی‌های دریافتی توسط سفرنگاران در نتیجه برداشت‌هایی که با سفر به اردکان انجام داده‌اند از طریق درگاه‌های مختلف تا سالها مورد استفاده عموم قرار می‌گیرد. همین محتواها موجب جذب گردشگرانی دیگر در مقاطع مختلف خواهند شد و به تدریج مقصد گردشگری شکل می‌گیرد و به طبع رونق گردشگری را به همراه می‌آورد.
عبدالهی در پایان یادآور می شود: جشنواره‌هایی نظیر اردکان‌گرام بخش نرم افزاری گردشگری را نشانه گرفته‌اند. البته به موازات بخش نرم‌افزاری باید در رویدادهای مشابه دیگری به بخش سخت‌افزاری گردشگری هم توجه شود. اما لازم است یادآور شوم که در بخش نرم‌افزاری دیگر نیازهای بخش سخت‌افزاری هم مطرح می‌شود. چون وقتی در اردکان‌گرام سفرنگاران و خبرنگاران حضور پیدا می‌کنند ایده‌هایی درباره اقامتگاه‌ها، نوع سفر، دانش راهنمایان، چالشهای صنایع‌دستی، کمبودهای موجود در بافت و کلی دیگر از نیازهایی که باید مورد توجه قرار بگیردند تبادل می‌شوند و این موضوع باعث ارتقاء دانش بومی خواهد شد و هم افزایی را به دنبال خواهد شد.
** سفرنگاران، ارتش تولید محتوا
در این رابطه محمد گائینی دبیر جشنواره اردکان‌گرام در خصوص ضرورت برگزاری این رویداد می گوید: تجربه ماکوگرام و دزفول‌گرام تجربه بسیار خوبی در جهت شناسایی پتانسیل‌ها، نقاط ضعف و حتی در جهت رشد گردشگری آن مناطق بود. این رویدادها حتی برای برخی از کسانیکه در فضای مجازی حضور چندان هدفمندی نداشتند و بیشتر برای پر کردن اوقات فراقت در این فضا سیر می‌کنند فرصت مناسبی است که یک کار حرفه‌ای انجام دهند و یک پروژه نوشتاری و تصویری را پیش ببرند. در رویدادهای قبلی هم شاهد بودیم که برخی از افراد از توانمندی خود استفاده کرده و با تولید محتوا در رویدادهای مشابه قبلی شرکت کردند و جدی‌تر به سفرنگاری پرداختند.
وی تاکید می کند: جشنواره‌هایی چون اردکان‌گرام از جنبه‌های مختلفی مثبت ارزیابی می‌شود. چون این جشنواره‌ها کمک می‌کنند که آدم‌ها که برای تولیدات خودشان ارزش قائل بشوند. هر چقدر تولید محتوای بیشتر صورت بگیرد شاهد محتواهای بهتر و با کیفی‌تری خواهیم بود. در این میان آگاهی مخاطب در نتیجه خواندن و دیدن محتواها افزایش پیدا می‌کند و شاهد بهتر شدن کیفیت تولیدات در فضاهای مجازی خواهیم بود.
گائینی درباره دیگر مزیت‌های برگزاری رویدادهای خلاقانه‌ای چون اردکان گرام اظهار داشت: در بحث گرام‌هایی که تاکنون در ماکو و دزفول و هم اکنون در اردکان شاهدش هستیم به دست آوردن شناخت هرچه بهتر درباره آن مقصد است. سفرنگاران با شرکت در ماکوگرام و دزفول‌گرام خیلی خوب توانستند کمتر شناخته‌ها و یا حتی ناشناخته‌هایی را معرفی کنند و محتوا تولید نمایند. سفرنویسان که همان تولیدکننده‌های محتوا محسوب می‌شوند به مثابه یک ارتش تولید محتوا عمل می‌کنند که همزمان دنبال سوژه‌های ناب و بکر می‌گردند و این کمک می‌کند که به یکباره پتانسیل‌های شهرهایی مثل ماکو، دزفول، اردکان و پیرامون‌شان استخراج شود.
دبیر جشنواره اردکان‌گرام یادآور می شود: با حضور بخش قابل توجه‌ای از بهترین‌های حوزه گردشگری، میراث‌فرهنگی و رسانه در چنین رویدادهایی فرصت بسیار خوبی است تا جوامع محلی با این افراد و شرکت کنندگان با دیگر اقشار تعامل برقرار کنند و تبادل نظر صورت بگیرد و تجربیات و دانش موجود به اشتراک گذاشته شود.
وی درباره اینکه جشنواره‌هایی نظیر اردکان‌گرام برای رسیدن به سفرنگاری در حوزه دیجیتال تا چه حد بسترساز هستند، می گوید: اینکه فضاهای مجازی مثل اینستاگرام و وبلاگ و سایت را به رسمیت بشناسیم و تاکید بکنیم که آنچه که در آنها تولید می‌شود ارزشمند و مهم و گاه تاثیرگزار است این یک دستاورد خیلی بزرگ به حساب می‌آید.
گائینی درباره دیگر تاثیرهای برگزاری جشنواره‌هایی نظیر اردکان‌گرام یادآور می شود: ماندگاری این مطالب و محتواها از جمله دیگر دستاوردهای جشنواره‌هایی نظیر ماکوگرام، دزفول‌گرام و اردکان‌گرام است. ضمن انتشار همزمان بخش عمده‌ای از محتواهای تولید شده در طول جشنواره اما بعد از برگزاری چنین رویدادهایی است که عوامل برگزار کننده و به خصوص شرکت کننده‌ها تا روزها و هفته‌های بعد از آن جشنواره، محتوای تولیدی خود را منتشر می‌کنند و همچنان این تنور داغ تولید و انتشار محتوا روشن می‌ماند. ضمن اینکه عمده تولید محتواها قابلیت انتشار در سایت‌ها و بلاگ‌ها را دارد و همین امر تا سالها موجب دسترسی آسان برای علاقمندان و بهره‌برداران می‌شود.
** مردم محلی و حامیان اردکان‌گرام روی موج جشنواره سوار شوند
از پویان تطهیرمقدم از اعضای دبیرخانه جشنواره سفرنگاری اردکان‌گرام پرسیدیم چرا باید سفر کنیم و وی می گوید: سفر می‌کنیم چون از حالت یکنواخت روزانه در خواهیم آمد. دوم اینکه به نوعی از اکتشاف و یادگیری می‌رسیم. با اکتشاف در سفر است که به یک شهود دست پیدا می‌کنیم و این موقعیت موجب می‌شود تا افراد در شرایط و فضایی جدید قرار بگیرند.
وی درباره ضرورت برگزاری جشنواره‌هایی نظیر اردکان‌گرام می افزاید: چنین رویدادهایی موجب می‌شود که زیر پوست آن شهر و حتی محلات را کشف کنیم و این کشف موجب می‌شود هویت بخشی صورت بگیرد و آدم‌های بیشتری برای دیدن بیایند. بستری را به وجود می‌آورد که صنعت گردشگری و مردم ایران به عنوان زیست‌مندان از آن فرصت‌های تاریخی و طبیعی بهره بگیرند. جشنواره‌هایی از این دست به نوعی برخی خلاءها را پر می‌کنند.
مقدم در پاسخ به اینکه مهمترین تاثیراتی که هر شهر پس از برگزاری هر رویداد در حوزه سفرنگاری می‌برند شامل چه مواردی است و چه اتفاقات خوشی در منطقه رخ می‌دهد یادآور می شود: مردم محلی و حامیان چنین رویدادهایی بهتر است روی موج چنین جشنواره‌هایی سوار شوند و بیش از پیش از ارزش‌های فرهنگی خود بهره ببرند. این جشنواره‌ها به بسیاری از پتانسیل‌ها و فرصت‌هایی که به آنها عادی نگاه شده ارزش می‌دهد.
تطهیرمقدم در ادامه بیان می کند: با برگزاری جشنواره‌هایی نظیر اردکان‌گرام است که می‌توان همه جانبه به تمام سرمایه‌های مادی و معنوی یک منطقه پی برد. سرمایه‌هایی که لایه‌های پنهان آن در حوزه اجتماعی فرهنگی و طبیعی قابل لمس نیست اما در سرنوشت یک منطقه و مردم ساکن در آن محیط اثربخش است.
عضو دبیرخانه جشنواره سفرنگاری اردکان‌گرام در ادامه در خصوص مهمترین تاثیراتی که هر شهر پس از برگزاری هر رویداد در حوزه سفرنگاری می‌برند شامل چه مواردی است، می گوید: با برگزاری جشنواره‌هایی نظیر اردکان‌گرام مردم با یک نگاه بیرونی مواجه می‌شوند. برای آنها این پرسش پیش می‌آید که دیگران در محیط پیرامونی من چه چیزی دیده‌اند که من به خاطر حس مجاورت آن را ندیده‌ام و یا به آن کم توجه بوده‌ام. حتی چنین رویدادهایی به گردشگران یادآوری می‌کند که متفاوت‌تر ببینند تا غرق جاذبه‌های محیطی و زندگی مردمی شوند که در زندگی و یا پیرامون‌شان آداب و رسوم و سنت‌ها و سبک خاص خود را دارند.
پویان تطهیرمقدم در پایان عنوان می کند: برگزاری جشنواره‌هایی از این دست می‌تواند به شبکه‌سازی منجر شود. موجب انباشت اطلاعات می‌شود. یک فرصت عالی برای اردکان به وجود آمده که مردم باید از آن نهایت بهره را ببرند و از تجربه‌های تکراری و کمتر اثر بخش پرهیز کنند.
خبرنگار: علی رمضانپور
