سیر تا پیاز آزمایش خون کامل چگونه باید باشد؟+ جزئیات

آزمایش خون یکی از انواع تست‌های آزمایشگاهی است که بر روی نمونه خونی انجام می‌شد. این نمونه، از خون موجود در داخل سرخ رگ، سیاه رگ و یا مویرگ انجام می‌شود. این آزمایش برای ارزیابی کلی سلامتی شما و تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله کم خونی، انواع عفونت‌ها، بیماری‌های ویروسی و یا سرطان خون انجام می‌شود.

یک آزمایش خون کامل (CBC)، چندین مولفه و ویژگی خون شما را اندازه گیری می‌کند که معمولا شامل موارد زیر می‌شوند:

سلول‌های قرمز خون که وظیفه حمل اکسیژن در بدن را بر عهده دارند.

سلول‌های سفید خون که با انواع عفونت‌ها مبارزه می‌کنند.

هموگلوبین (پروتئین حامل اکسیژن در سلول‌های قرمز خون)

هماتوکریت ( نسبت هموگلوبین به مقدار پلاسمای موجود در خون)

پلاکت‌ها که به لخته شدن خون کمک می‌کنند.

افزایش یا کاهش غیر طبیعی تعداد سلول‌های خونی، ممکن است بیانگر یک عفونت، بیماری و یا وضعیت زمینه‌ای خطرناک باشد که باید توسط پزشک ارزیابی و مورد بررسی قرار بگیرد.

چرا آزمایش خون کامل انجام می‌شود؟

آزمایش خون کامل یک تست رایج است که معمولا به یکی از دلایل زیر انجام می‌شود:

آزمایش خون کامل شامل چیست؟

برای بررسی سلامت کلی شما: پزشک شما ممکن است شمارش کامل خون را به عنوان بخشی از یک معاینه پزشکی معمول، برای نظارت بر سلامت عمومی و غربال‌گری انواع اختلالات مانند کم خونی یا سرطان خون، توصیه کند.

برای تشخیص یک بیماری خاص: اگر دچار ضعف، خستگی، تب، التهاب، کبودی و یا خون‌ریزی هستید، ممکن است پزشک شمارش کامل خون را به شما پیشنهاد دهد. شمارش کامل خون ممکن است به تشخیص علت بروز این اختلالات کمک کند.

برای نظارت بر یک وضعیت پزشکی: اگر به شما یک اختلال خونی مبتلا شده باشید که بر تعداد سلول‌های خونی تاثیر می‌گذارد، ممکن است پزشک از شمارش کامل خون برای نظارت بر وضعیت شما استفاده کند.

برای نظارت بر درمان پزشکی: در صورت استفاده از داروهایی که ممکن است بر شمارش سلول‌های خونی تاثیر بگذارد، ممکن است از شمارش خون کامل برای نظارت بر سلامتی شما استفاده شود.

آماده شدن برای آزمایش کامل خون

اگر قرار باشد نمونه خونی شما، فقط برای شمارش کامل سلول‌های خونی گرفته شود، نیاز به رعایت شرایط خاصی ندارید و قبل از انجام آزمایش، می‌توانید به صورت معمول، غذا بخورید و یا آب بنوشید.

اما اگر تصمیم پزشک بر این باشد که در کنار آزمایش خون کامل، از شما آزمایش‌های اضافی دیگری نیز گرفته شود، ممکن است از شما خواسته شود که چند ساعت قبل از خون دادن، ناشتا باقی بمانید.

آزمایش خون کامل چگونه انجام می‌شود؟

برای گرفتن نمونه خونی، یکی از اعضای تیم مراقبت‌های بهداشتی با قرار دادن یک سوزن در ورید بازو (معمولا ناحیه‌ای که بازو خم می‌شود) از شما خون می‌گیرد. نمونه اخذ شده برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

آزمایش خون کامل شامل چیست؟

شما می‌توانید بلافاصله پس از دادن نمونه خون مورد نیاز، به فعالیت‌های عادی و روزمره خود بازگردید. البته در صورتی که با گذشت چند لحظه از خون دادن، احساس سرگیجه و یا حالت تهوع داشتید، حتما پرستار را در جریان قرار دهید.

آزمایش خون کامل شامل چیست؟

یک آزمایش خون کامل یا CBC معمولا شامل موارد زیر است:

شمارش گلبول‌های قرمز خون (RBC): این آزمایش تعداد کامل سلول‌های قرمز موجود در خون را اندازه گیری می‌کند.

هموگلوبین (HGB): مقدار کامل پروتئین حامل اکسیژن در خون را اندازه گیری می‌کند. این عبارت به نوعی می‌تواند نشان‌دهنده تعداد گلبول‌های قرمز خون نیز باشد.

هماتوکریت: درصد کلی خون شما را که متشکل از گلبول‌های قرمز است، اندازه گیری می‌کند. این آزمایش، به چند تست جزئی‌تر تقسیم می‌شود:

MCV: میانگین اندازه گلبول‌های قرمز خون

MCH: میزان هموگلوبین موجود در سلول‌های قرمز خون

MCHC: میزان غلظت هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون

RDW: میزن تغییر در اندازه سلول‌های قرمز خون

شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC): تعداد کل گلبول‌های سفید موجود در نمونه خون شما را اندازه گیری می‌کند. در صورتی که تعداد گلبول‌های سفید خون به طرز غیر طبیعی کم یا زیاد باشد، ممکن است انواع گلبول‌های سفید خون نیز اندازه گیری شوند. در خون، 5 نوع گلبول سفید وجود دارند که عبارتند از: نوتروفیل، لنفوسیت، بازوفیل، آئوزینوفیل و مونوسیت.

شمارش تعداد پلاکت‌ها: تعداد کل پلاکت‌های موجود در خون شما را اندازه گیری می‌کند. ممکن است میانگین حجم پلاکت‌ها (MPV) و عرض توزیع پلاکت‌ها (PDW) نیز همراه با آزمایش کامل خون گزارش شود.

رنج نرمال پارامترهای آزمایش کامل خون

در ادامه می‌توانید رنج یا بازه نرمال هر یکی از پارامترهای شمارش شده در آزمایش کامل خون را مشاهده کنید:

گلبول‌های قرمز خون: برای مردان بزرگسال، رنج نرمال بین 4.32 الی 5.72 میلیون سلول در هر میلی‌لیتر از خون است. برای بانوان بزرگسال نیز، بازه مورد تایید، 3.90 الی 5.03 میلیون سلول در هر میلی‌لیتر خون محسوب می‌شود.

هموگلوبین: برای مردان بزرگسال، بین 132 الی 166 گرم در هر لیتر خون و برای بانوان، 116 الی 150 گرم در هر لیتر خون یک رنج نرمال به شمار می‌رود.

هماتوکریت: برای مردان بزرگسال، رنج نرمال شامل 38.3 الی 48.6 درصد و برای بانوان، 35.5 الی 44.9 درصد می‌شود.

گلبول‌های سفید خون: برای مردان و زنان بزرگسال، بین 3800 الی 9600 سلول در هر میلی لیتر خون یک رنج نرمال محسوب می‌شود.

پلاکت: برای مردان بزرگسال بین 135 الی 317 هزار واحد در هر میلی‌لیتر خون و برای بانوان، 157 الی 371 هزار واحد در هر میلی‌لیتر خون، رنج نرمال و قابل قبول محسوب می‌شود.

آیا نتایج آزمایش کامل خون قطعی هستند؟

تنها بر اساس نتایجی که از آزمایش کامل خون به دست می‌آیند، نمی‌توان درباره وجود بیماری و یا عفونت در بدن، نظر قطعی داد. بر اساس تشخیص پزشک، نتایج غیر طبیعی این آزمایش، ممکن است نیاز به پیگیری داشته باشند و یا دلیلی برای نظارت بر روی آن‌ها وجود نداشته باشد.

پزشک ممکن است نتایج آزمایش کامل خون را همراه با سایر آزمایش‌ها تست کند و یا حتی برای شما آزمایش‌های بیشتری تجویز نماید. به هر حال آنچه مشخص به نظر می‌رسد، این است که نتایج شمارش کامل خون، به تنهایی قطعی و قابل استناد نیستند.

به عنوان مثال، اگر شما به طور کلی سالم به نظر می‌رسید و نشانه‌ای از بیماری ندارید، حتی نتایج غیر طبیعی آزمایش خون نیز نمی‌توانند نگران کننده باشند و نیازی به پیگیری آن‌ها نیست. اما اگر در حال گذراندن دوران درمانی سرطان هستید و آزمایش خون شما نتایج نرمالی نشان نمی‌دهد، ممکن است نیاز به بررسی بیشتر و حتی تغییر سبک درمانی و داروهای شما باشد.

در برخی موارد، اگر نتایج شما به طور قابل توجهی بالاتر یا کمتر از حد نرمال باشد، ممکن است پزشک، شما را به پزشکی متخصص در زمینه اختلالات خونی ارجاع دهد (متخصص خون).

نتایج آزمایش خون چه چیزی را ممکن است نشان دهند؟

در صورتی که نتایج آزمایش خون شما بیشتر یا کمتر از حد طبیعی تفسیر شوند، ممکن است بیانگر یک مشکل یا بیماری در بدن شما باشند.

نتایج شمارش گلبول‌های قرمز، هماتوکریت و هموگلوبین خون، کاملا به همدیگر مرتبط هستند. زیرا همگی آن‌ها بیانگر وضعیت سلول‌های قرمز خون محسوب می‌شوند. در صورتی که مقادیر این تست‌ها، کمتر از حد طبیعی باشند، شما به کم خونی مبتلا هستید. کم شدن خون بدن می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد. از جمله عواملی که ممکن است منجر به کم خونی در بدن شوند، عبارتند از:

کمبود ویتامین‌های خاص

کمبود آهن

از دست دادن خون زیاد

بیماری‌های زمینه‌ای

بالا بودن RBC ، هموگلوبین و هماتوکریت نیز می‌تواند بیانگر یک بیماری زمینه‌ای مانند مشکلات قلبی باشد.

کم بودن تعداد گلبول های سفید خون (لکوپنی) ممکن است در اثر یک بیماری پزشکی مانند اختلال خودایمنی که سلول های سفید خون را از بین می‌برند، رخ دهد. البته ممکن است برخی از داروها نیز منجر به کاهش سطح گلبول‌های سفید خون شوند.

اگر تعداد گلبول‌های سفید، بیش از حد طبیعی باشند، ممکن است بدن شما در حال مبارزه با یک عفونت و یا التهاب باشد. البته مصرف برخی از داروها نیز می‌تواند منجر به بالا رفتن تعداد گلبول‌های سفید خون شود.

در صورتی که تعداد پلاکت‌های موجود در خون شما بیشتر و یا کمتر از حد طبیعی باشند، ممکن است درگیر یک بیماری زمینه‌ای باشید. در این شرایط و برای تشخیص بهتر و دقیق‌تر، پزشک آزمایش‌های اضافی را برای شما تجویز خواهد کرد.

کلام پایانی

آزمایش خون یکی از رایج‌ترین تست‌هایی استکه برای تشخیص سلامتی بدن افراد مختلف از آن‌ها گرفته می‌شود. نتایجی که این آزمایش نشان می‌دهد، نمی‌توانند قطعی باشند و بررسی دقیق آن‌ها ممکن است به انجام برخی آزمایش‌های دیگر نیاز داشته باشد.

در پایان امیدواریم این مقاله که توسط بخش سلامت مجله اینترنتی ایده آل مگ آماده شده و در اختیار شما عزیزان قرار گرفت، توانسته باشد نظر مثبت شما را جلب کند .

منبع: تالاب