نگاه مان به همه انسان ها ، انسانی باشد/ جمله ای دردناک و پر مفهوم از سوی ترانس ها ( TS)

در طول حدود یک دهه کار قضایی و آن هم بعنوان قاضی کیفری کار چه در دادسراهای عمومی و انقلاب و چه در دادگاه کیفری ، یک موضوع در میان سایر موضوعات بیشتر از هر چیزی ذهن بنده را مشغول نموده است که عبارتست از  بی توجهی به حقوق ترانس ها یا همان ترانسکچوال ها  به علت خلاء قانونی در این خصوص میباشد . 

اگر کمی راحت تر و شفاف تر بخواهم این موضوع را تشریح کنم ابتدائا باید عرض کنم که پرونده های متعدد کیفری با موضوعات مختلف در خصوص ترانس ها قلم زده ام و اما هیچ گاه جمله مشترکی که کلیه ترانس ها بکار میبرند،فراموش شدنی نیست  و آن جمله هر چند در ابتدای امر ساده به نظر میرسد اما جمله ایست که در پشت آن ساعت ها درد ودل قشر ترانس جامعه میباشد و قلب هر انسانی را به درد می آورد و آن جمله اینست :گناه من به عنوان یک انسان چیست؟ چرا نگاه مان به همه انسان ها ، انسانی نیست؟

ترانس سکشوال ( TS) جزء اختلالات هویت جنسی محسوب میشود. شرایط فیزیولوژیکی این بیماران باعث شده آنها در مسیر زندگی خود با فراز و نشیب های زیادی مواجه شوند.تعداد زیادی از این قشر در این راه آزار میبینند و مورد سواستفاده قرار میگیرند و سرخورده میشوند و حتی شاید کارتن خواب و خیابان گرد شوند و یا به علت موقعیت های حساسی که در آن قرار میگیرند به سوی بزهکاریهای دیگر کشیده شوند . 

به طور کلی بیماران اختلال هویت جنسی از نظر روابط اجتماعی و روانی در محیط زندگی خود و جامعه دچار آسیب هستند و از محیط های آموزشی ، گروه دوستان و خانواده طرد میشوند . 

گاهی اوقات و شاید بهتر است بگویم در همه موارد ، وقتی با ترانسی در یک پرونده روبرو میشدم در طرز نگاه و بیان و حرکات این قشر ، به خوبی عنصر ناامیدی را احساس و لمس میکردم و انصافا در برخی موارد دست و قلم حرکت نمیکرد  و این بدون کوچکترین اغراق میباشد . با فردی روبرو بودم که دچار اختلال هویت جنسی بود و این اختلال هویت جنسی یعنی مشکلاتی که یک فرد در باور و پذیرفتن جنسیت خودش دارد و در واقع با رفتار و منش اجتماعی جنس دیگری در اجتماع زندگی میکند و آن هم به صورت غیرارادی  و اتوماتیک وار. با کسی روبرو بودم که دچار تضاد  در روح و جسم خود بود و تمایلات جنسی متفاوتی دارند. 

ترانس با نام های زیادی خوانده میشود از جمله: تراجنسی - ترانسکشوال- تی اس یا TS و ترانسکچوال و اما آن چیزی که بیشتر و مهمتر از هر موضوعی مد نظر میباشد آن است که ترانس ها دارای چه حقوقی در کشور ما میباشند و طرز نگاه جامعه و افراد نسبت به این قشر از جامعه چگونه است و خلاء قانونی در زمینه های  مختلف در خصوص ترانس ها به عنوان یک انسان و شهروند چه آسیب های فردی ، خانوادگی ، اجتماعی، فرهنگی و ... در پی دارد ؟  این موضوع را چگونه و با چه ساز و کارهایی باید آسیب شناسی کرد و چه نهادها و ارگان های میبایستی به صورت تخصصی و خاص متولی امر شوند ؟

متاسفانه اغلب بیماران ترانس سکشوال با همجنسگراها اشتباه گرفته میشوند و به همین دلیل و درک نادرست از این موضوع ، از سوی جامعه با رفتارهای ناخوشایندی مواجه میشوند ، در حالیکه این دو گروه زمین تا آسمان با هم متفاوت هستند . همجنسگراها از جنسیت خودشان کاملا راضی هستند در حالیکه بیماران تی اس ( TS) با هویت جنسی شان مشکل دارند و نمیتوانند با آن کنار بیایند . 

اگر به قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری و سایر قوانین خاص کیفری توجه کنیم در هیچ کجا موردی را در خصوص ترانس سکشوال ها نخواهیم یافت . در بحث شرایط و موانع  مسئولیت کیفری که یکی از مهمترین مباحث مطرح شده در حقوق کیفری و در قوانین جزایی میباشد ، صحبت از اختلال روانی ( به نحوی که مرتکب جرم فاقد اراده و قوه تمیز باشد و مجنون محسوب میشود) به عنوان یکی از موانع مسئولیت کیفری میشود و این سوال مطرح میگردد که ترانس بودن( که اختلال هویت جنسی محسوب میگردد ) میتواند نوعی اختلال روانی محسوب گردد یا خیر؟ که به نظر میرسد قانونگذار حالت ترانس سکشوال را از موانع مسئولیت کیفری نمیداند و این قشر دارای مسئولیت کیفری هستند چرا که دچار اختلال روانی نیستند بلکه دچار اختلال هویت جنسی میباشتد و و تمایلات جنسی متفاوتی دارند و چه بسا در بسیاری از موارد این قشر ، در زمینه های مختلف ذهنی ، فکری و روانی ، دارای حالتی پویاتر و قوی تر  از سایرین هستند .

اگر نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به خصوص فصل سوم این قانون در باب حقوق ملت( اصول ۲۰ ، ۲۲ و ۳۹)  یا اصول دوم( بند ششم) و سوم ( بندهای نهم و چهاردهم) و  اصل ۱۵۶ و ... بیندازیم ، اگر قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی  و همچنین  منشور حقوق شهروندی ( مواد ۱، ۲ ، ۶، ۷، ۸ ، ۹ ، ۱۲ ، ۱۳ ، ۱۴، ۳۶، ۵۶، ۶۰، ۷۷ ، ۷۸ ، ۸۵ ، ۸۶ ، ۹۱ و ...) را مطالعه و ملاحظه نمائیم ، اگر قانون آئین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی را ورق بزنیم ، اگر اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ( مقدمه ، مواد ۲ و ۳ و ۵ و ۶ و ۷ و ۹ و ۱۰ و ۱۴ و ۱۷ و ۲۵ و ۲۶ و ...)را به صورت گذرا نگاهی بیندازیم و همچنین سایر موارد از این قبیل ، در نهایت متوجه یک اصل مهم میشویم که عبارتست از :توجه ویژه و خاص به انسان ( اعم از زن و مرد) و تامین حقوق همه جانبه افراد 

ترانس سکشوال هم جزء همین افراد بود و هست و بنابراین لازم است با توجه به وضعیت خاص این قشر از جامعه، حقوق مکتوب و با ساز و کارهای مختص به خود از مجرای صحیح قانونی وضع گردد. 

به عنوان مثال : هماهنگونه که در قانون آیین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی مقررات خاص در خصوص اطفال و نوجوانان داریم و اگر مرتکب جرمی شوند ، با توجه به تاسیسات و نگاه خاص ارفاق گونه مقنن، مقام قضایی به موضوعات بررسی واتخاذ تصمیم قانونی مینماید ، در خصوص ترانس سکشوال ها هم این خلا قانونی احساس جدی میشود. همانگونه که قانونگذار اعلام نمود جرائم اطفال و نوجونان در دادسرای ویژه اطفال و دادگاه ویژه اطفال و نوجوانان و با رعایت یکسری تشریفات خاص از قبیل: - قاضی دادگاه با ابلاغ ویژه و داشتن شرایط خاص - حضور مشاور اطفال و نوجوانان در جلسات رسیدگی - انتخاب وکیل تسخیری در موارد تعیین شده قانونی -  تشکیل پرونده شخصیت و ... و همچنین نوع مجازات قانونی ارفاق گونه ( مثلا ماده ۸۹ قانون مجازات اسلامی) رسیدگی میشود ، لازم در خصوص متهمان ترانس سکشوال نیز با توجه به شرایط خاصی که دارند ، چنین ساز و کاری در نظر گرفته شود و قانونگذاری خاصی صورت گیرد.این مبحث را بنده صرفا به دلیل برخورد با کیس های مختلف و شغل قضایی خود تشریح مینمایم و از منظر حقوقی صحبت میشود و چه بسا ترانس سکشوال ها به غیر از این مورد (حقوقی و قضایی) در زمینه های  متعدد دیگری نیاز به تدوین حقوق مکتوب قانونی دارند مثلا در زمینه مسائل پزشکی و معاینات پزشکی و جراحی های لازم و ایجاد چترهای حمایتی مالی برای آنها در این زمینه و یا در زمینه تحصیل و آموزش و ... 

موضوعی که بیش از هر چیزی باید تا قبل از تدوین قانون مختص به ترانس سکشوال ها ( به لحاظ شکلی و تشریفات رسیدگی و ماهوی ) در پروند های کیفری توجه ویژه داشت ، بحث نحوه برخورد با متهم ترانس سکشوال  و نحوه اقدام در تحقیقات مقدماتی پرونده های کیفری و نحوه رسیدگی های قضایی به موضوعات این قشر از جامعه میباشد. 

برخی اوقات بسیار و بسیار حساس است که  مثلا مامور بازجوی یک ترانس سکشوال در مرجع انتظامی چه شرایطی داشته باشد و چه آموزش های خاصی در این خصوص دیده باشد . نحوه نگهداری و تحت نظر قرار دادن و بازداشت متهم ترانس سکشوال نکته بسیار مهمی است که اگر مقام قضایی رسیدگی کننده و مرجع انتظامی و سایر عوامل مرتبط توجه ویژه به این موضوع ننمایند ، آسیب های جدی و جبران ناپذیری بر پیکیره روح و روان متهم ترانس سکشوال وارد مینماید  و قابل جبران نخواهد بود . هماهنگونه که در قانون آین دادرسی کیفری پلیس ویژه اطفال و نوجوانان پیش بینی شده است ، همانگونه که دادسرای ویژه اطفال و نوجوانان پیش بینی شد  ، هماهنگونه که دادگاه ویژه اطفال و نوجوانان پیش بینی شد و هر کدام ساز و کار خاص خود را دارد و این اقدام مقنن تحسین برانگیز است ، لذا لازم است برای متهمان ترانس سکشوال هم چاره ای جدی اندیشید. ان شالله ریاست محترم قوه قضاییه این موضوع  را همانند سایر موضوعات  مدنظر جدی قرار بدهند و با صدور دستورات خاص در این خصوص جهت کارشناسی موضوع از طریق افراد آگاه به این موضوع در سیستم قضایی ، راهکار ویژه ای با همکاری دو قوه دیگر اتخاذ گردد 

ان شالله