هدف گذاری برای توسعه معادن در برنامه هفتم

 شبکه خبر در برنامه  سلام خبرنگار  با آقای مصطفی طاهری ، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره برنامه هفتم گفتگو کرد.

سوال: مجلس مشغول بررسی برنامه هفتم هم است با توجه به این که در این برنامه معدن به عنوان پیشران اقتصادی معرفی شده چه روندی باید در نظر گرفته شود در بررسی برنامه و تدوین و تصویب نهایی آن تا این موضوع به صورت جدی مورد توجه قرار بگیرد؟

طاهری: در پیشران‌هایی که در لایحه دولت به مجلس پیشنهاد شده یک سرفصل، سرفصل معدن دیده شده رشدی که برای معدن دیده شده نسبت به رشدی که در این دهه بوده خیلی افزایشی بوده فکر میکنم حول و حوش ۱۲-۱۰ درصد است رشد زیادی است، چون ما در ده سال گذشته رشد معدن منفی بوده به جز ۱۴۰۱ که دو درصد رشد داشتیم نسبت به رشد ۱۴۰۱ هم بخواهیم حساب کنیم می‌شودتقریبا شش برابر و این را باید هر سال محقق کند که بتواند به اهدافش که رشد ۸ درصد در کل اقتصاد است برسد. برای این کار ظرفیت آیا وجود دارد یا عدد همین جور نوشته شده، قطعا در کشور ظرفیت وجوددارد ما جزو کشور‌های معدنی هستیم نسبت به مساحتمان در دنیا حجم ذخایر معدنی بسیار زیادی داریم در زنجیره‌های مختلف معدنی مثل مس و سنگ آهن و فلزات سنگین، سرب و روی این‌ها قرار داریم و به راحتی می‌شود به آن میزان رسید منتها خلا‌هایی وجود دارد که اگر واقعا برنامه هفتم و برنامه‌های یکساله و عزم دولت و مجلس جدی باشد می‌شود به آن‌ها رسید مهمترین نقطه ضعفی که امروز وجود دارد برای این که به آن هدف برسیم به آن رشد، اول زنجیره یعنی بحث اکتشاف است، ما تا ندانیم واقعا داشته هایمان چه است و کجا باید سرمایه گذاری کنیم قطعا در بقیه زنجیره مشکل خواهیم داشت به همین خاطر از سال قبل یکی از کار‌های جدی که وزارت صمت در دست اقدام داشته بحث اکتشاف بوده یعنی اکتشافاتی که قبلا انجام شده هم عمق کمتری داشت و هم فاصله‌های بیشتری بوده و هم برای فلزات کمتری بوده است. این‌ها شروع شده منتها باید یک هماهنگی بین دستگاه‌هایی که وظایف نزدیک به هم دارند باشد که با توجه به این که هزینه بر بودن بحث اکتشاف این بتواند به بهره وری بالایی برسد مثلا سازمان انرژی اتمی برای فلزات پرتوزا مثل اورانیوم اکتشافاتش را انجام می‌دهد کار‌های مطالعاتی اش را انجام می‌دهد در حالی که در آن مطالعه بقیه داشته‌ها هم به دست می‌آید، زمین شناسی همین طور، ایمیدرو همین طور، شرکت‌های بزرگ مثل صنایع ملی مس، جا‌های مختلف برای بحث اکتشاف مشغول هستند اگر این‌ها بتوانند تقسیم کاری را در کل پهنه کشور یا نقاط امیدبخش کشور داشته باشند زودتر می‌شود به آن‌ها رسید.

یک مطلبی را هم عرض کنم که ما در اصلاح قانون دائمی این را آوردیم، آن هم این که ما وقتی می‌خواهیم رشدمان در بخش معدن زیاد شود بتوانیم داشته هایمان را استخراج کنیم و استفاده کنیم نکته‌ای که ممکن است ذهن بعضی‌ها بیاید بحث انفال و آیندگان است می‌گویند اگر قرار باشد این ذخایر استفاده شود پس آیندگان چه؟ ما سعی کردیم در اصلاح قانون معادن این را هم ببینیم ۵۰ درصد از کل حقوق دولتی معادن را در صندوقی ذخیره می‌کنیم که این هم ماندگار بشود و هم در زنجیره‌های معدن به صورت تسهیلات استفاده شود یعنی برای آیندگان ما کار را روان‌تر می‌کنیم، کار سختش را انجام می‌دهیم تبدیل می‌شود به کارخانه، تبدیل می‌شود به صنایع معدنی و برای نسل‌های بعد هم استفاده می‌شود هم آن سرمایه دوباره برمی گردد و در این صندوق باقی می‌ماند یعنی یک جوششی باشد که بتواند استفاده شود برای نسل‌های بعد

سوال: به یک موضوع اصلاح قانون اشاره کردید، اما خیلی از کارشناسان معتقد هستند که بخش معدن نیازمند توجه بیشتر درحوزه قانون گذاری و اصلاح قوانین است با توجه به این که مجلس در سال پایانی فعالیت خودش هم است و همچنین برنامه هفتم را هم در دست بررسی دارد در این زمینه چه خواهید کرد؟

طاهری: اصلاح قانون معادن در کمیسیون کارش تمام شده خیلی وقت است شاید ۶-۷ ماه است که تمام شده و فرستاده شده در نوبت صحن است منتها تعداد طرح‌ها و لوایحی که در نوبت هستند بعضی‌ها دو فوریت، تک فوریت یا قانون برنامه و قانون بودجه که می‌آید طبق آئین نامه مجلس اولویت بیشتری دارند این یک مقدار عقب‌تر مانده وگرنه کارش را کمیسیون تمام کرده سال قبل ما در کمیسیون این را به اتمام رساندیم تقریبا کل قانون را بازنگری کردیم و به روز کردیم و ارسال کردیم به صحن، ۵۰ امضا هم جمع شده که اولویت بخشی داده شود به این که در این طرح مطرح شود امیدواریم در این سال آخر بررسی و به تصویب برسد.

سوال: بحث فرآوری مواد معدنی و فرآوری در بخش‌های معدن بسیار مورد توجه است همین چند روز پیش هم آقای رئیس جمهور در سفر به کرمان به این موضوع تاکید کردند فکر می‌کنید برای رسیدن به رشد ۱۲ درصدی که در برنامه هفتم دیده شده چقدر ما تمرکزمان بر این بخش باید باشد؟

طاهری: عمده مشکل ما در کشور بحث استخراج است، ولی در فرآوری هم حرف شما درست است، ما تا جایی که بتوانیم باید خام فروشی نکنیم یک زمانی در کشور در بحث فرآوری خیلی عقب ماندگی داشتیم عمدتا خام فروشی بود الان تقریبا نزدیک صفر است مگر مواد خیلی خاص بخواهد یا ممنوع است یا عوارض مالیات صادرات بسیار زیادی دارد به همین خاطر ما الان دنبال این هستیم که بحث فراوری را در بحث‌های نیمه خام مثل شمش هم جزو خام حساب کنیم برویم انتهای زنجیره را تکمیل کنیم تا به مواد با ارزش بالاتری برسد بعضی از این مواد معدنی ظرفیت تا ۱۰-۱۵ زنجیره را هم دارند یعنی شما مثلا سنگ آهن را به کنسانتره بعد تبدیل گندله بعد آهن سنگین، بعد شمش می‌کنید و میلگرد می‌کنید و یا ورق می‌کنید، می‌بینید زنجیره هرچه جلوتر می‌رود ارزش بیشتری و اشتغال بیشتری می‌تواند تولید کند. البته در بحث زنجیره‌ها، بعضی‌ها تمرکزشان بر این است که هر قسمتی از زنجیره که می‌تواند سود بیشتری را در صادرات برای کشور داشته باشد باید آن جا متوقف شویم مگر نیاز داخل یعنی ممکن است جایی از زنجیره برای دنیا ارزشش بیشتر است و آن را بیشتر طالب هستندو قیمتش خیلی بهتر از این است که ادامه دهیم، ولی عموما به این صورت نیست عموما در انتهای زنجیره ارزش افزوده بیشتری اضافه می‌شود به همین خاطر باید تمرکزمان روی ارزش افزوده بیشتر برای کشور باشد، تکمیل زنجیره‌ها و بتوانیم آن اول زنجیره را اصلاح کنیم ما امروز برای آهن و فولاد ظرفیتی که ایجاد کردیم در بعضی زنجیره‌ها بالای ۶۰-۷۰ میلیون تن است در حالی که ماده اولیه‌ای که در کشور می‌توانیم به دست بیاوریم نزدیک به ۳۰ میلیون تن است یعنی ظرفیت خالی داریم و لی در بعضی جا‌ها هنوز ظرفیت داریم و مخصوصا وجود دانش بنیان‌ها و تکمیل کردن زنجیره مورد تاکید بنده است.