جواد جودکی تحلیگر اجتماعی
خوزستان، جلگه زرخیزی که باناکارامدی مدیران به تهدید امنیتی، مهاجرتی تبدیل شده
خوزستان حاصلخیزترین جلگه ی ایران،باموقعیت جغرا فیایی استثنایی واستراتژیک با تولید 78٪ تولید نفت وگازورتبه اول درتولیدات کشاورزی کشوروشاهراه استراتزیک ارتباط زمینی ودریایی با همسایگان موقعیتی بسیارویژه برای کشوردارد.
به گزارش شمانیوز:
- خوزستان
- خوزستان حاصلخیزترین جلگه ی ایران،باموقعیت جغرا فیایی استثنایی واستراتژیک با تولید 78٪ تولید نفت وگازورتبه اول درتولیدات کشاورزی کشوروشاهراه استراتزیک ارتباط زمینی ودریایی با همسایگان موقعیتی بسیارویژه برای کشوردارد. سا کنان خونگرم عرب،لر،فارس این استان مرزداران ووفاداران وغیورکشوردربرابرهرمتجاوز بوده و هستند خوزستان حیاتی ترین منبع تامین درامد کشورمان ایران است طبق آمار رسمی وزارت نیرو درحالی که پرآب ترین استان کشوراست ودر حال حاضر ۱۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب در ۱۰ سد این استان وجود دارد، دچار مشکل جدی آب شرب ،توزیع آبرسانی و اب کشاورزی شده است. براستی مشکل کجاست؟
- اماواقعیت این است که خوزستان دچار بحران است، بحرانی که قابل پیش بینی بود، ومی شد ازان پیشگیری کرد،می شد مدیریتش کرد اما با وجود مدیران ناکارامد در خوزستان که با هزاران رانت ورابطه به این مناصب رسیده اندوبه چیزی جزرضایت حامیانشان نمی اندیشندمنتظراین روزها بودیم،درسال96 شاهد هجوم ریزگردها و خسارات سنگین به شبکه برق و بیماریهای تنفسی در استان بودیم سال ۹۸ شاهد سیل ویرانگر و نابودی کشاورزی و منازل وزندگی مردم خوزستان بودیم وسال 1400 شاهد بحران بی ابی درهمه زمینه ها هستیم براستی نقش مدیریت درهمه این بحرانها کجاست؟ایا بود یا نبود این به اصطلاح مدیران بجز هزینه سنگین بر دوش مردم فایدهای دیگر هم دارد بنا برگزارشات متولیان وزارت نیرو کارون بزرگ سالیانه ۲۴ میلیارد متر مکعب آورد داردو مصرف تمامی اراضی کشاورزی و مصارف شرُب و صنعت استان خوزستان به کمتر از ۲۰ میلیارد متر مکعب اب نیاز دارد و مابقی مازاد است و به خلیج فارس می ریزد. امار و ارقام فوق نشان ازیک حلقه مفقوده درمنابع اب کشور و بخصوص خوزستان دارد اگر بنابر امار فوق چنین حجم ابی در استان وجود داشته باشد پس علت این همه بحران چیست ا؟!
ایا چیزی بجز سو مدیریت را می توان متصور بود! ایا به چیزی جزبی لایقتی و ناکارامدی مدیران می شد اندیشید؟
چرا این همه مدیر از تامین اب شرب مردم خوزستان هم عاجز و درمانده اند!! پس به حال مدیرانی که حتی ازتوزیع ان ناتوانند باید گریست و اگر این عدد سازی جهت توجیح طرحهای صد درصد اشتباه انتقال اب است باید بطورجدی پیگیری گردد ودرهر دو حالت مدیران این بخش اب با نادانی و جهل به مسایل اب جلگه زرخیز خوزستان را به ویرانه ای تبدیل نمودنند کاری که صدام با هشت سال جنگ نتوانست انجام دهد و قطعا مدیران دو دهه گذشته خوزستان بخصوص در بخش اب و ابفادرهررده و پستی بجرم خیانت وترک فعل باید پاسخگو بوده ومحاکمه شوند .هنوز مصاحبه های برخی مسئولین وزارت نیرو وشخص آقای کلانتری در سا ل ۹۸ و ۹۹ را بیاد داریم که گفتند خوزستان تا ۵۰ سال آینده کمبود آب ندارد، خوب الان به مردم پاسخ بدهید چه شده که ۷۰۰روستای استان خوزستان با ۵ سد بزرگ دچار تنش آبی شدید هستند و ۲۵ شهر مشکل جدی آب شرب دارند اب کشاورزی و حق ابه تالابها بماند ؟
- آبی که از خوزستان به فلات مرکزی انتقال دادهایم معادل نیاز آب شرب ۷۸میلیون نفرایرانی است! آیا واقعا هفتادوهشت میلیون ایرانی درمضیقه آب شرب بودندکه به چنین عملیات مخربی درچنین ابعاد حیرت انگیزی و با صرف بودجه هایی معادل دهها برابرانتقال اب از خلیج فارس اقدام به ان کردیم .دردولت ها مختلف با اعمال نفوذ دولتمردان و نمایندگان استانهای برخوردار با نگاه بخشی و منطقه ای بدون توجه به مسایل زیست محیطی و ملی صنایع اب بر مثل فولاد و .... را به فلات مرکزی کشور جانمایی کردنند براستی کجای دنیا ۲۵ شرکت فولادی درکویرکشوراحداث میکنند وبعد هزاران کیلومترآب راانتقال میدهندکه آنجا را آباد کنند؟!
مطابق معاهده های بین المللی مورد تایید سازمان ملل متحد، تنها زمانی که هیچ راهی برای تا مین آ ب (شرب)مردم وجود نداشته باشد، دولتها مجازند تا از طرحهای انتقال آب بین حوضه ای استفاده کنند. نکته مهم و غیر قابل درک این است که عملااهیچ اراده ای برای بهینه کردن مصرف آب در حوضه های کم اب،استفاده از آب خاکستر ی، ایجاد تصفیه خانه، مهارو تصفیه شیرابه ها وپسا بهای بخش کشاورزی،صنعت وخانگی، بازچرخا نی آب، کاهش ضایعات دربخش کشاورزی وکاهش سرانه مصرف آب و نزدیک کردن آن به حد استانداردهای جهانی، یعنی صد و پنجاه تا صد وهشتاد لیتر درروز و مهار حدود سی درصد هدر رفت آب در شبکه های آب شهری انجام نشده است من به یاد دارم از زمان تشکیل شرکتهای اب و فاضلاب تاکنون که بالغ بر 30 سال است هر سال صدها میلیارد اعتبار برای کاهش اب هدر رفت هزینه گردیده ولی امار هدر رفت همچنان در کل کشور 30 درصد باقی مانده است و هیچ کس پاسخگو نیست همه راهکارها را رها کرده ودرعوض، بدترین و مخربترین کار،در اولویت قرارگرفته! چرا ؟
- در دولت مرحوم هاشمی با شعار سازندگی سد سازیدر اولویت قرار گرفت ،وشاید طرح بلند پروازانه اتصال خلیج فارس و دریای عمان با کانالی به عرض 20 کیلومتر در فلات مرکزی عقلانی ترین طرحی بود که دران زمان مطرح شد ولی با مخالف های جدی بخاطر هزینهای سنگین وزمانبر بودن به فراموشی سپرده شد درحالی که تا کنون صدها برابران هزینه و زمان ان طرح صرف طرحهای جایگرین خسارت بار با ویران کردم مناطق اباد اجرا کرده ایم دردولت خاتمی درکنارادامه سد سازی طرحهای انتقال بین بخشی با شعار تامین اب شرب اهالی مرکز کشورشروع شد،دردولت احمدی نزاد اول صدها هزار چاه غیرقانونی را قانونی کرد،درگام بعدی سازمانهای آب منطقه ا ی رااستانی کردتاملوک الطوایفی آب درکشور شکل بگیرد و بعد در سفر به برخی استا نها فرمود:آب مال خداست، هرقدر وهرجورکه نیاز هست برداشت کنید و تیر خلاص را به پیکر نیمه جان بخش اب شلیک کرد.دردولت روحانی که بیشتر سرگرم واگذاری پست به حامیان و سایر اموربود عملا مدیریت رها شد ،برای آن که به بی تفاوتی متهم نشود،چشمهایش را بست وهزاران میلیاردپول رابه دریاچه ارومیه سرازیر کرد.درحالی که با نصف این هزینه میشد با انتقال اب شور دریای خزردریاچه ارومیه رااحیا کرد واب شیرین ارزشمند راصرف مصارف کشاورزی کرد .
باری قطعا درصورت وجود اب مازاد در استان و هدر رفت ان به خلیج فارس بهترین و عقلانی ترین اقدام مهار و استفاده کارشناسی از ان است بنا برامار مدیران وزارت نیرودرکارون بزرگ بیش از ۴ میلیارد مازاد آب داریم که هر سال به خلیج فارس می رود. این آب راچه کنیم؟درحالی که استانهای ساحلی و همجوار خوزستان با کمبود شدید اب شرب مواجه هستند ایا اولویت انتقال اب در( صورت صحت) حوزه پایین دست وشهرهای سا حلی است یا انتقال با هزینهای صد ها میلیاردی به فلات مرکزی
- بر پایه بررسی و مطالعه انستیتو بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم ( Stockholm International Peace Research Institute) معروف به سیپری (SIPRI)«اثر کمبود آب بر آوارگی و مهاجرت مردم سوریه» از 2006 روشن و آشکار است. از دیدگاه پژوهش دقیق این موسسه، کمبود آب، کاتالیزور بحران سوریه بوده است. خشکسالی دراز مدت در سوریه وکاهش شدید حقابه فرات از سوی ترکیه، که بیش از پنج سال طول کشید، منجر به کاهش قابل ملاحظه تولیدات کشاورزی و افزایش بیکاری و مهاجرت در این کشور شد. به گونه ای که بیش از 1/5 میلیون تن از 8 میلیون جمعیت روستانشین، به خاطر کمبود آب شیرین در دسترس، برای امرار معاش به شهر ها از جمله شهر هایی که شورش ها درمارس 2011 از آنجا آغاز شد ،کوچیده بودند. کمبود دسترسی به نیاز های اساسی مردم از جمله آب، عامل مهمی در مهاجرت مردم از محل زندگی خود به مناطق دیگر (در داخل یا خارج از کشور) است. یک ترکیب مسموم شروع به تبدیل شدن به یک ترکیب انفجاری با محتوای ،خشم از بابت از دست رفتن شغلها، مهاجرت به شهرها، به همراه کاهش قدرت خرید و خشم و نارضایتی از بی توجهی و مدیریت ناکارامد .
- از زمان ساسانیان و هخامنشیان تا حدود ۳۵ سال پیش برداشت اضافه از منابع آبی کشور نداشته ایم.در این ۳۵ سال فقط ۱۲۰ میلیارد مکعب آبهای شیرین فسیلی صدها هزار ساله که حدود ۷۵% آبهای شیرین زیر زمینی بود را مصرف کردیم که حدود ۷۵ میلیارد متر مکعب آن در ۸ سال گذشته بوده است یعنی منابع را تاراج کرده ایم!
امروز هیچ تالاب درون سرزمینی، آب ندارد، از بختگان تا هورالعظیم، گاوخونی و اورمیه!آب های زیر زمینی ما در حال شور شدن است.ادامه این روند یعنی تخلیه ایران از جنوب البرز تا دریاهای آزاد و از شرق زاگرس تا مرزهای شرقی کشور..گاوخونی که در زمان قدیم بدون انتقال آب از کارون زنده بود امروز خشک شده. هر چه آب هست در بالادست اصفهان مصرف می شود . هر چه صنعت آب بر هست در فلات مرکزی و منطقه کویری ایجاد کرده اند. نمیشود همه صنایع آب بر رادر اصفهان متمرکزکرد. فضای سبز اصفهان از رشت و ساری بیشتر است. نمی شود تا قله کوه صفه در اصفهان درخت کاشت.دیگر پتانسیل انتقال آب از دیگر حوضه ها وجود ندارد اگر فشار بیش از حد وارد شود مرگ سرزمین ایران سریعتر اتفاق خواهدافتاد.
- دلایل بوجود امدن شرایط فعلی
- مدیریت نا کارامد و سلیقهای بخصوص در 16سال گذشته در بخش اب شرب و کشاورزی و صنعت مهمترین دلیل این بحران است
- جابجایی اعتبارات تخصیص یافته برای شیکه اب و فاضلاب و صرف ان برای ساخت ساختمان های مجلل
- اجرای نامتوازن شبکه و تصفیه خانه فاضلاب دربخش شرقی و تصفیه خانه درغرب کارون طراحی می کردد و عملا بلا استفاده است
- تصورورودخوش خیالی به دوره ترسالی، و تخلیه آبهای پشت سدهای کرخه ودز را باحجم بیش از 8 میلیارد متر مکعب و عدم توجه به توصیه های علمی
- انتقال اب سرشاخه های کارون ودز بدون کارشناسی با توجیه مقامات وزارت نیرو و محیط زیست برای تامین آب شرب برای فلات مرکزی
- پیشنهادات برون رفت از بحران کنونی خوزستان
- لغو فوری طرحهای انتقال اب با مصوبه شورای امنیت ملی
- بازگشت حقابه رودهای خوزستان به حالت عادی
- پرداخت خسارت کشاورزان و دامداران خوزستان
- برگزاری دادگاه مدیران بخصوص در بخش اب واب وفاضلاب به اتهام ناکارامدی و ترک فعل طی 16 سال گذشته
- رونق بنادر خرمشهر و ایجاد اشتغال پایدارجهت جلوگیری از مهاجرت
- لایروبی اروند و کارون جهت کشتی رانی و رونق بنادر خوزستان
- اصلاح و یکپارچه سازی مدیریت آب و خاک جهت تصمیم گیری متمرکز
- بررسی و اقدام لازم جهت انحراف و استفاده از آب های شیرین ایران که به دریا میریزد با اولویت مناطق همجوار و پایین دست
- اجرای طرح جداسازی آب شرب و سایر مصارف آب اینجانب مجری طرح جداسازی اب شرب از بهداشت قم بود و طرحی کاملا موفق و شدنی است
- الزام کانال کشی و لوله کشی آب کشاورزی و اجرای طرح تجمیع چاههای منطقه
- افزایش بهره وری آب کشاورزی با استفاده از روش آبیاری تحت فشار قطره ای، بارانی و سایر روش های کارآمد
- سرمایه گذاری لازم برای استفاده مطلوب از فاضلاب و بازچرخانی مجدد اب
- اجرای کانال آبی شمال به جنوب طرحی که نجات بخش ایران خواهد بود (با توجه به مطالعات وبررسی و ارزیابی اقتصادی و فنی گذشته )جهت تامین اب صنایع اب بر فلات مرکزی بصورت متمرکز بجای طرحهای انتقال بخشی صنایع