روش‌های تشخیص آرتروز، علائم آرتروز و ساییدگی مفصل زانو چیست؟

قبل از اینکه سراغ روش‌های تشخیص آرتروز و علائم آن برویم ابتدا اجازه دهید تا نگاهی داشته باشیم به خود عارضه آرتروز. آرتروز یا همان arthritis به تمامی ساییدگی‌هایی که در مفاصل بروز می‌دهند گفته می‌شود که اغلب در قسمت‌هایی مانند کمر، زانو‌ها و گردن بیشتر از بخش‌های دیگر دیده می‌شود. (منبع: زوم لایف)

متاسفانه تا به امروز درمان قطعی و همیشگی برای آرتروز پیدا نشده و روش‌های درمانی تنها راهکارهایی جهت جلوگیری از پیشرفت بیماری هستند. این هم بدانید که آرتروز یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که در طول زمان پیشرفت می‌کند و گسترش خواهد یافت. آرتروز انواع مختلفی هم دارد که یکی از شایع‌ترین مدل‌های آن آرتروز زانو است، مبحثی که ما امروز قصد داریم در مورد آن صحبت کنیم.

آرتروز زانو چیست؟

با این تفاسیر و با توجه به توضیح خود بیماری آرتروز می‌توان آرتروز زانو را این چنین تعریف کرد: ساییدگی که در بخش اصلی مفصل زانو صورت می‌گیرد. ساییدگی که علت اصلی آن فرسایش و فرسودگی غضروف‌های موجود در این مفصل هستند. هر چقدر که این غضروف‌ها بیشتر تخریب شوند آسیب وارد شده به مفصل زانو هم بیشتر خواهد شد. روندی که در طول زمان پیشرفت می‌کند.

همان طور که بالاتر هم گفتیم مفصل زانو از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. استخوان‌ها و غضروف‌هایی که آسیب به هر کدام از آن‌ها می‌تواند چه به صورت تدریجی و چه به صورت ناگهانی به مفصل زانو صدمه وارد کنند. اغلب اوقات دلیل اصلی این امر منحرف شدن استخوان‌ها از راستای صحیح است. این کار فشار وارد شده به برخی غضروف‌ها را بیشتر می‌کند و در همان بخش فرسودگی به همراه خواهد داشت.

علت بروز آرتروز زانو

علت بروز و ظاهر شدن این بیماری متفاوت است. البته که برخی از فاکتورها می‌توانند احتمال بروز آن را افزایش دهند. از جمله:

سن

بیشتر اوقات آرتروز در افراد میانسال و پیر دیده می‌شود.

ناهنجاری‌های استخوانی

اگر که به صورت ژنتیکی و ذاتی استخوان‌ها و مفاصل کجی داشته باشید بیشتر در معرض خطر آرتروز قرار دارید.

نقرس

نقرس هم یکی از انواع مختلف آرتروز‌های التهابی است که در نهایت می‌تواند به ساییدگی مفاصل منجر شود.

آسیب

آسیب‌های ورزشی، تصادف یا حتی یک پیچ خوردگی جزئی می‌تواند منجر به بروز آرتروز شود.

فشار زیاد

فشار زیاد بر روی زانو‌ها مانند دویدن، ورزش‌های تهاجمی و... می‌توانند آسیب اساسی به زانوها وارد کنند.

وزن

مشخصا وزن زیاد فشار مضاعفی به زانوها وارد می‌کند که یکی از عواقب آن آرتروز و ساییدگی مفصلی است.

انواع آرتروز زانو

شاید باور این موضوع سخت باشد اما حدود 100 نوع آرتروز داریم. رایج‌ترین آن‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم. مدل‌هایی که زانو را درگیر می‌کنند:

استئوآرتریت

رایج‌ترین نوع آرتروزی که در این لیست قرار می‌گیرد استئوآرتریت یا همان Osteoarthritis است. آسیب این مدل به نحوی است که غضروف‌ها و بالشتک‌های بین سه استخوان مفصل زانو از بین می‌روند. بدون وجود این بالشتک‌های محافظ استخوان‌ها روی یکدیگر ساییده می‌شوند. حتی فکر کردن به این موضوع هم دردناک است. در نتیجه این ساییدگی شما درد، سفتی و محدودیت‌های حرکتی در زانو‌های خود می‌بینید. علاوه بر این‌ها استئوآرتریت می‌تواند باعث بروز خارهای استخوانی شود. خارهایی که به عنوان یک زائده استخوانی هم شناخته می‌شوند.

آرتروز پس از سانحه

مورد بعدی آرتروز پس از سانحه است که معادل انگلیسی آن Post-traumatic arthritis می‌باشد. این مدل یکی از انواع استئوآرتریت است. در این مدل پس از آسیبی که به زانو وارد می‌شود غضروف‌ها شروع به نازک شدن می‌کنند. از آسیب‌های ورزشی گرفته تا تصادف. درست اینجا هم با از بین رفتن محافظ‌های غضروفی استخوان‌ها روی یکدیگر ساییده می‌شوند و علائمی کاملا مشابه به استئوآرتریت را دارد.

آرتروز روماتوئید

آرتروز روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است. زمانی که سیستم ایمنی سعی می‌کند از بدن در برابر مهاجم‌ها محافظت کند باعث بروز التهاب می‌شود که این التهاب می‌تواند داخلی یا خارجی باشد. بد نیست بدانید که بیماری خود ایمنی یعنی اینکه بدن به اشتباه به خودش حمله می‌کند، بجای اینکه مهاجم‌های واقعی را از بین ببرد. روماتوئید هم همین فرسایش مفصلی است که در نتیجه التهاب به وجود می‌آید. به یاد داشته باشید که التهاب می‌تواند باعث درد، تورم و سفتی غشای سینوویال شود که بر اثر آن غضروف‌ها از بین می‌روند.

علائم آرتروز و ساییدگی مفصل زانو

از علائم این بیماری می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• تورم زانو

• سفتی مفصل زانو

• قرمزی پوست زانو

• قفل شدن زانو در حین حرکت

• درد مفاصل بخصوص با تغییر آب و هوا

• مشکلات جدی و شدید به هنگام راه رفتن

• درد ناگهانی زانو که در طول زمان پیشرفت می‌کند

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

اگر که هر کدام از علائم بالا را دارید سریعا به یک متخصص ارتوپد مراجعه کنید. متخصصین برای تشخیص بیماری علاوه بر علائم اولیه از عکس‌های X-ray و گاها MRI هم کمک می‌گیرند.

درمان آرتروز و ساییدگی مفصل زانو

سوال اینجا است که آیا درمانی برای آرتروز وجود دارد؟

متاسفانه درمان قطعی برای ساییدگی مفصل زانو وجود ندارد و تنها می‌توانید با دنبال کردن یک سری مراقبت‌ها شدت علائم را کاهش دهید و پیشرفت بیماری را کند کنید:

• طب سوزنی

• مدیریت وزن

• پلاسما درمانی

• پوشیدن زانوبندهای طبی

• دنبال کردن جلسات فیزیوتراپی

• استفاده از پاشنه‌ها و کفی‌های ضربه‌گیر

• استفاده از کیسه آبگرم یا سرد در ناحیه درد

• استفاده از داروهایی که به کاهش درد و التهاب کمک می‌کنند

• فعالیت‌های ورزشی کم تهاجمی‌تر مانند پیاده‌روی، دوچرخه سواری و شنا

سخن پایانی

علائم آرتروز زانو می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. درد، تورم و محدودیت‌های حرکتی از شایع‌ترین علائم این بیماری هستند. در نتیجه برای تشخیص بهتر حتما باید از یک متخصص کمک بگیرید. فرقی نمی‌کند دنبال بهترین دکتر گوارش ایران باشید یا اینکه به دنبال متخصص ارتوپد هستید، شما می‌توانید با استفاده از سایت درمانکده به طیف وسیعی از پزشکان، اطلاعات تماس و آدرس آن‌ها دسترسی داشته باشید. همچنین در جلسه معاینه خودتان می‌توانید در مورد سوالات زیر با پزشک‌تان صحبت کنید:

1. من چه مدل آرتروزی دارم؟

2. آیا به فیزیوتراپی نیاز است؟

3. علت بروز این بیماری چیست؟

4. چه داروهایی باید مصرف کنم؟

5. در کیس من چه درمانی را پیشنهاد می‌کنید؟

6. آیا هر دو زانوی من دچار آرتروز شده یا تنها یکی از آن‌ها درگیر است؟