زونا چیست؟ و بیشتر در کمین چه افرادی است؟

بیماری زونا یک بیماری ویروسی بسیار ناخوشایند است در واقع بیماری زونا همان ویروس دوباره فعال شده آبله مرغان است هر فردی که زمانی مبتلا به آبله مرغان بوده است، ممکن است دچار زونا شود از علائم ناخوشایند این بیماری بثورات جلدی همراه با خارش را می توان اشاره کرد در ادامه بیشتر با این بیماری آشنا خواهیم شد.

 

بیماری زونا در کمین چه کسانی است؟

در فصل سرما برخی بیماری‌ها فرصت تاخت و تاز بیشتری پیدا می‌کنند و باعث نگرانی بسیاری می‌شوند. «زونا» یکی از همین بیماری هاست؛ بیماری عفونی و حادی که عامل ایجاد آن ویروسی است به نام «هرپس زوستر» Herpes zoster یا در واقع همان ویروس آشنای « آبله مرغان ».

 

دکترمحمد سروش درباره این بیماری به روزنامه ایران، می‌گوید: هرگاه فردی در دوران کودکی دچار آبله مرغان شود، پس از بهبودی، این ویروس در سلول‌های اعصاب محیطی به صورت نهفته باقی می‌ماند و بعدها با کاهش سیستم ایمنی می‌تواند مجدداً فعال شود، که این فعالیت به صورت زونا خودش را نشان می‌دهد.

 

 

زونا متفاوت و بی‌رحم!

برخی افراد در مقایسه با دیگران بیشتر در معرض ابتلا به بیماری زونا قرار دارند. به گفته این مشاور ژنتیک، مواردی نظیر افزایش سن و سالمندی، دیابت، استرس‌های شدید، ایدز، مصرف داروهای کاهنده ایمنی مانند داروهای کورتون دار یا داروهایی که در انواع شیمی درمانی برای درمان مبتلایان به سرطان مصرف می‌شوند و به طور کلی عوامل کاهش ایمنی بدن، احتمال ابتلا به این بیماری را بالا می‌برند.

 

دکترسروش با اشاره به اینکه سوزش و خارش از علائم زونا هستند، می‌افزاید: درد در ناحیه مبتلا به زونا به میزان کم تا زیاد وجود دارد و گاهی این درد قبل از ایجاد تاول با دردهای دیگر اشتباه گرفته می‌شود.

 

مثلاً اگر روی سینه باشد با درد قلبی و اگر در پهلوها باشد با درد کلیه یا آپاندیس یا اگر روی صورت باشد، با دردهای میگرنی اشتباه گرفته می‌شود. درد بیماری زونا معمولاً ۵ تا ۷ روز طول می‌کشد و بعد از آن تاول‌ها بروز می‌کنند و بیمار دچار تب و لرز می‌شود.

 

این پزشک با هشدار به بیمارانی که تاول‌ها در اطراف چشم‌ها و گوش‌های‌شان ایجاد می‌شود، توضیح می‌دهد: بروز تاول در این نواحی، در صورت تأخیر در درمان می‌تواند سبب نابینایی یا ناشنوایی فرد شود؛ پس در صورت ابتلا به این بیماری پروسه درمان باید هرچه سریعتر آغاز شود. به گفته این متخصص، درمان زونا شامل مصرف داروهای آنتی ویروس، مسکن، کمپرس سرد و پرهیز از مصرف غذاهای محرک مانند فلفل، ترشی و ادویه جات است.

 

 

زونا، از بروز تا درمان

از آن جایی که این بیماری آزاردهنده و بسیار دردناک است، اطلاع از طول دوره بیماری بسیار اهمیت دارد. سروش با اشاره به اهمیت تشخیص سریع بیماری اظهار می‌کند: چنانچه بیماری سریع تشخیص داده و دوره درمان زود شروع شود حدود ۵ تا ۱۰ روز طول می‌کشد تا ضایعه بهبود پیدا کند ولی اگر پروسه درمان دیر صورت گیرد، محل تاول‌ها ممکن است تا آخر عمر باقی بمانند و درد آن تا مدت‌ها فرد را آزار دهد. در صورت شروع درمان با تأخیر و چنانچه تاول‌ها روی اعصاب محیطی بروز کرده باشند، عصب مورد نظر تا آخر عمر باعث آزار فرد مبتلا خواهد شد.

 

او در ادامه در زمینه مسری بودن زونا نیز خاطرنشان می‌کند: این بیماری مسری است اما مانند آبله مرغان از طریق تنفس منتقل نمی‌شود بلکه با لمس تاول‌ها قابلیت سرایت دارد و جالب اینجاست که احتمال بروز زونا در افرادی که آبله مرغان نگرفته‌اند، بسیار ناچیز است. البته دکتر سروش دلگرمی کوچکی هم می‌دهد و یادآور می‌شود ویروس زونا قابلیت انتقال به کودکان را ندارد.

 

بیشتر بدانید زونا چیست؟

بیماری زونا یا herpes zoster در اثر فعالیت مجدد ویروسی که عامل آبله ‌مرغان نیز هست به وجود می‌آید. اولین علامت زونا معمولاَ احساس سوزش یا درد در یک قسمت از بدن یا صورت است. سپس تاول‌های دردناکی روی یک سمت از بدن یا صورت و در مسیر گسترش اعصاب محیطی، به صورت ناگهانی ظاهر می شوند.

 

 

به طور معمول این تاول‌ها بیشتر روی سینه، شکم، و صورت بروز میکنند اما ممکن است اثر آنها تا روی پشت وگردن نیز ادامه پیدا کند. این تاول‌ها که میتوانند بسیار دردناک و خارش‌دار و حساس باشند، بعد از یکی دو هفته بهتر شده و روی آنها دلمه میبندد اگرچه همچنان دردناک خواهند بود.

 

درد عمیقی که پس از بر طرف شدن عفونت حاد به وجود می آید، به نام نورالژی پس از هرپس (postherpetic neuralgia) شناخته میشود. این درد ممکن است در افراد مسن، چند ماه یا چند سال ادامه پیدا کند. با بالا رفتن سن، ابتلا به زونا و نورالژی پس از هرپس شایع میشود. در بیش از پنجاه درصدِ موارد، این بیماری در افراد بالای شصت سال اتفاق می‌افتد. زونا معمولاَ یک بار رخ میدهد اگرچه بعضی افراد هستند که بیشتر از یک بار به این بیماری مبتلا شده‌اند.

 

چه چیز باعث زونا می شود؟

ویروسی به نام واریسلا زوستر (varicella zoster) که همان ویروس آبله مرغان است باعث بیماری زونا میشود. بعد از پایان دوره آبله مرغان، این ویروس به صورت نهفته در سلول‌های عصب نخاعی باقی مانده یا به اصطلاح به خواب میرود. اما ممکن است بعد از سالها به دلیل تحریک شدن سیستم ایمنی دوباره فعال شود. این دلایل عبارتند از:

ضربه شدید روحی یا جسمی

یک بیماری جدی

مصرف نوع خاصی از دارو

دانش پزشکی درباره اینکه چرا این ویروس فقط در بعضی افراد دوباره فعال میشود به نتیجه خاصی نرسیده است.

 

 

آیا زونا واگیر دارد؟

بله. زونا یک بیماری واگیردار و به شدت مسری است که همانند آبله مرغان می‌تواند به افراد دیگر سرایت کند. این بیماری می‌تواند از فردی که به آن مبتلا است به راحتی به دیگران منتقل شود و تاول‌های پوست شخص می‌توانند ویروس این بیماری را منتشر کنند.

 

درمان بیماری زونا

زونا مانند آبله مرغان یک سیر طبیعی دارد که باید طی شود و دارویی برای درمان قطعی آن وجود ندارد. زیرا این بیماری پس از ۲ الی ۳ هفته به طور کامل از بین می‌رود و شرایط به حالت عادی باز می‌گردد. اما دسته‌ای از داروها و روش‌های درمانی وجود دارند که در کاهش علائم و نشانه‌های آزاردهنده این بیماری و همچنین کاهش طول دوره ی آن موثر هستند.

 

درمان پزشکی و دارویی

داروهای ضد ویروس مانند آسیکلوویر که برای کاهش درد و طول مدت زمان دوره بیماری موثرند.

داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن که برای تسکین درد و التهاب مفید هستند.

داروهای مسکن مانند استامینوفن که برای کاهش درد عمومی بدن موثر هستند.

داروهای ضد انعقاد و ضد افسردگی مانند تری سایکلیک که برای کاهش دردهای طولانی و استراحت بهتر مصرف می‌شوند.

داروهای ضد حساسیت مانند آنتی هیستامین که خارش را متوقف می‌‌کنند.

کرم‌ها و ژل‌های موضعی مانند لیدوکائین که برای کاهش تورم و حساسیت مفید هستند.

درمان خانگی

استراحت در منزل

استفاده از کیسه یخ و کمپرس آب سرد برای کاهش درد و تورم تاول‌ها

شستن بدن با بلغور جوی دو سر برای التیام درد و خارش

 

 

 

منابع: سلامت نیوز ، شفاجو ، اخبار رسمی