نتیجه بازسازی یک حرم، 10 سال پس از جنایت تکفیری‌ها

در این روز(مصادف با سوم اسفند 84)، عناصر تروریستی و تکفیری، با بمب‌گذاری و تخریب حرم مطهر امامین عسکریین(ع) در شهر سامراء عراق، نه تنها به اعتقادات شیعیان اهانت کردند بلکه دشمنی خود با همه مسلمانان و با تمامی آموزه‌های اسلام ناب را نشان دادند این در حالی است که شیعه و سنی بر طبق دستور قرآن کریم و پیامبر اکرم (ص)، نسبت به احترام بر اهل بیت(ع) تردیدی ندارند.

بازسازی حرم

با وجود نا امنی، ایران برای بازسازی این حرم اعلام آمادگی کرد و دولت عراق این مسئولیت را به ستاد بازسازی عتبات عالیات در ایران محول کرد.

کار ساخت گنبد حرم در سال ۸۹ کلید خورد.این گنبد که با مساحت یک هزار و ۲۰۰ متر مربع بزرگترین گنبد‌ در اعتاب مقدسه به شمار می ‎ آید با بیش از ۲۳ هزار خشت طلا، طلاکاری شد.

رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات در این باره از اتمام عملیات ساخت گنبد مطلای حرم امامین عسکریین علیهم السلام در سامراء خبر داد و گفت: به‌زودی طی آئینی با حضور مقامات عراقی، گنبد جدید حرم مطهر رونمایی می‌شود.

حسن پلارک با اشاره به فرارسیدن سالروز جنایت تکفیری‌ها در تخریب حرم مطهر امامین عسکریین به تشریح اقدامات صورت گرفته طی سال‌های گذشته برای بازسازی آن پرداخت و اظهار کرد: پس از جنایت و بی‌حرمتی تکفیری‌ها طی دو انفجار حرم مطهر در 23 محرم 1427 و 27 جمادی الاول 1428، حرم این دو امام همام اکنون کاملاً بازسازی شده است.

وی افزود: عملیات بازسازی این حرم شامل چندین فاز از جمله ساخت گنبد و طلاکاری آن، ساخت و نصب گریو گنبد، کاشی‌کاری، آیینه‌کاری، معرق کاری و سنگ‌کاری داخل حرم، کف و دیوارها بود که همگی به پایان رسیده است.البته بخشی از سنگ‌کاری کف حرم نیز پس از نصب ضریح مطهر صورت خواهد گرفت.

پلارک با بیان اینکه عملیات ساخت ضریح مطهر امامین عسکریین علیهم السلام در قم به پایان رسیده است اظهار کرد: صندوقچه‌های قبور مطهر امام علی النقی(ع)، امام حسن عسکری(ع) و نرجس خاتون، مادر امام زمان (عج) و حکیمه خاتون، دختر امام جواد(ع) نیز طی دو سال کار در شیراز ساخته شده است.همچنین ساخت شش درب‌ طلا شامل چهار درب ورودی اصلی و دو درب ورودی داخل رواق‌ها نیز به اتمام رسیده است.

پلارک خاطرنشان کرد: ضریح، صندوق‌ها و درب‌ها در یک کارگاه در قم تجمیع شده است که پس از تعیین زمان از سوی تولیت حرم مطهر و مقامات عراقی به سامرا منتقل و نصب خواهد شد.

چگونگی تخریب

به گفته شاهدان عینی و مردم محلی، در شب این واقعه عده‏ اى با لباس نیروهاى امنیتى عراق، وارد صحن حرم عسکریین علیهم السلام شده و پس از بستن دست و پاى خدام و نگهبانان حرم که اتفاقا آن شب برخلاف رویه معمول، تعدادشان خیلى کم بود، دو بمب قوى را یکى در سرداب و دیگرى را زیر گنبد در کنار ضریح مطهر قرار داده‏اند و به سرعت آنجا را ترک کرده‏اند.

در پی انفجار بمب‌ها، قسمت‏‌هاى زیادى از گنبد طلاپوش سامرا از بین رفت، یکى از گلدسته‏‌ها فرو ریخت، سرداب ویران شد و قلب‏‌هاى بسیارى شکست.آن شب سامرا عزادار شد.نجف و کاظمین و کربلا و بقیع عزادار شدند، شیعه عزادار شد.آن شب بشریت براى همیشه تاریخ عزادار شد.

این اهانت به حرم ائمه معصومین تقریبا در طول تاریخ بی‌همتاست و جز اهانت و‌ها‌بیان سلفى و حکام بنى‌عباس به مرقد حضرت امام حسین(ع) در کربلا، نظیرى براى آن نمی‌‏توان یافت.

تاریخچه مختصر آستان عسکریین(ع)

امام هادی علیه السلام در طول دوران امامت تحت نظر شدید متوکل و سپس مستعین و معتز قرار داشتند.بیست سال و نه ماه در سامراء اقامت کردند و سرانجام، در روز چهارشنبه ۲۶ جمادی الآخر ۲۵۴ به‌ شهادت رسیدند. منزل ایشان در کوی معروف به «شارع ابواحمد»بود.تشییع جنازه ایشان با شکوه فراوان و گریه و شیون دوست دارانشان برگزار شد و ایشان را به منزل خود بازگردانده در همان خانه به خاک سپردند.(یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ترجمه عبدالمحمد آیتی). پس از چند سال فرزند ایشان امام حسن عسکری(ع) نیز در همان محل دفن شدند. این خانه را امام هادی از فرزند یک نصرانی خریده بود و بسیار بزرگ و وسیع بود و ظاهراً تمامی صحن شریف امروزی را در برمی گرفت.این خانه در حلقه پادگان‌های نظامی قرار داشت و زائران و دوست داران آن دو بزرگوار از پنجره‌ای که به سمت خیابان باز شده بود آنان را زیارت می‌کردند و در مسجد مقابل، که اکنون رواق پشت سر مطهر است، نماز زیارت می‌خواندند.

به‌دلیل وجود بقعه و آستان مطهر امام هادی و امام حسن عسکری علیهم السلام، شهر سامراء در تاریخ به عنوان شهر مذهبی ثبت شده است.

در این حرم شریف، مرقد مطهر امام هادی(ع)، امام حسن عسکری(ع)، حکیمه خاتون (عمه امام زمان) و نرجس خاتون (مادر امام زمان) قرار دارد.

به گواه اسناد تاریخی، تلاش و همت قابل تقدیر و تحسین شیعیان و محبان اهل بیت در دوره‌های اسلامی و بزرگ مردان دینی و سیاسی ایران برای احیا و توسعه حرم مطهر، آن شهر را زنده نگه داشته است.

اولین مرقد

اما بنای مرقد توسط ناصر الدوله حمدانی شیعی، برادر سیف الدوله، برای قبر این دو بزرگوار ساخته شد.او در ۳۳۳ ق، اطراف سامراء را دیوار کشید.(موسوی الزنجانی، جوله فی اماکن المقدسه) قبه‌ای برای حرم بناکرد و روی صندوق قبر پوشش قیمتی قرار داد و خانه‌هایی را در اطراف حرم برای زائران ساخت.از دیگر پادشاهان آل بویه که در این راه منشأ اثر شده‌اند می‌توان معزالدوله را نام برد.او در ۳۳۷ ق گنبد و صحنی برای حرم ساخت و حوض و سردابی در آن تعبیه کرد و ضریحی از چوب پیرامون قبر برافراشت.(میلانی، عتبات عالیات عراق، ۱۷۶ ـ ۱۷۶؛ مصلح الدین مهدوی، همان ۲۸) این سومین عمارتی بود که برپا می شد.عضد الدوله دیلمی، اقدام های زیادی در بازسازی و توسعه حرم امامان شیعه انجام داد که می‌توان به کارهای او در خصوص حرم امام حسین علیه السلام و امام علی علیه السلام اشاره کرد.وی در تزیین و تجهیز حرم عسکریین نیز تلاش‌های بسزایی کرد.در ۳۶۸ ق حرم را با ساج تزیین نمود و ضریح را با پارچه دیبا پوشانید، رواق و صحن را بازسازی کرد و پیرامون صحن را نیز دیوار کشید. از دیگر کارهای او بازسازی گنبد و ضریح مرقد بود(موسوی الزنجانی، همان، ۱۲۶؛ مصلح الدین مهدوی، همان، ۳۰) که عمده این کار را با طرح و نقشه‌های جدیدی به اجرا درآورد.این کار هفت سال طول کشید و ساختار اصلی آن هم چنان موجود است.

در اوایل قرن سیزدهم هجری، احمد خان دنبلی و فرزندش حسینقلی خان دنبلی حاکمان آذربایجان، این زیارتگاه را توسعه دادند. سپس در دوره ناصرالدین شاه قاجار، شیخ عبدالحسین طهرانی معروف به شیخ العراقین (متوفی ۱۲۸۶ق) ساختمان آن را به ابعاد کنونی آن توسعه داد و میرزای شیرازی(۱۳۱۲ق) نیز اقدامات عمرانی جدیدی را در آن انجام داد.

جنایت دوم

16 ماه پس از نخستین اقدام تروریست‌های تکفیری، دوباره عناصر کوردل این گروه اقدام به بمب‌گذاری و تخریب این حرم مطهر کردند.

در ۲۷ جمادی الاولی ۱۴۲۸ق (۲۳ خرداد ۸۶) دومین انفجار به وقوع پیوست.در ساعت سه بامداد، تروریست ‎ ها وارد حرم شده و پس از درگیری با محافظان حرم، اقدام به بمب ‎ گذاری در سراسر حرم کردند.سپس در ساعت 9 صبح دست به دو انفجار بزرگ زدند.در انفجار نخست، گلدسته سمت چپ حرم و در انفجار دوم، گلدسته سمت راست حرم به طور کامل تخریب شد.

جدول برخی از پروژه‌های شاخص اجرا شده در سامراء