فولاد سبز و سازماندهی حرکت به سمت اقتصاد بدون کربن در ایران
موسسه استراتژیک معدن و فولاد سبز یک نهاد پیشرو در زمینه توسعه پایدار و سازگار با محیط زیست در صنایع معدن و فولاد ایران است. این موسسه با هدف سازماندهی حرکت به سمت اقتصاد بدون کربن در ایران تأسیس شده و تلاش می‌کند تا صنایع کشور، به ویژه صنعت فولاد و معدن را که سهم قابل توجهی در آلودگی دارند، با استانداردهای جهانی همسو کند.
موسسه استراتژیک معدن و فولاد سبز (سیگماس) سال ۱۴۰۱ با برگزاری اولین همایش "خوش آمدگویی مدیران به معدن و فولاد سبز" رسماً آغاز به کار کرد. این رویداد با حضور بیش از ۶۰ مدیر بالادستی و صنعتی از ۳۰ شرکت معدنی و فولادی برگزار شد و بر چالش‌های کاهش گازهای گلخانه‌ای و توسعه فولاد سبز متمرکز بود. در این همایش، علاوه بر تبادل تجربیات مدیریتی و تخصصی، تصمیم به تشکیل یک پلتفرم غیردولتی برای هماهنگی حرکت‌های موجود در زمینه معدن و فولاد سبز گرفته شد.
در ادامه، دومین همایش در تاریخ ۲۴ مهر ۱۴۰۱ با حضور بیش از ۱۵۰ مدیرعامل و مدیران تحقیق و توسعه برگزار شد. این رویداد بر توسعه استراتژی‌های ایران به عنوان دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد در جهان تمرکز داشت. در این همایش، همکاری‌های بین‌المللی و پژوهش‌های دانشگاهی به منظور بهبود بهره‌وری انرژی و کاهش آلایندگی‌ها مورد بحث قرار گرفت و اقدامات عملیاتی در چهار حوزه اصلی شامل افزایش بهره‌وری انرژی، فرآیندهای تولید، جذب کربن، و تولید فولاد بر پایه هیدروژن برنامه‌ریزی شد.
چشم‌انداز و مأموریت
سیگماس با درک اهمیت حرکت جهانی به سمت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و تغییرات اقلیمی، مأموریت خود را بر پایه حفظ مزیت رقابتی صنایع فولاد و معدن ایران در بازارهای جهانی، همزمان با کاهش انتشار کربن و حفاظت از محیط زیست کشور تعریف کرده است. این موسسه معتقد است که با تلاش‌های هدفمند می‌توان آینده‌ای با آسمان‌های آبی‌تر و اقلیمی ملایم‌تر برای همگان ایجاد کرد.
فعالیت‌های انسانی چرخه طبیعی جذب کربن و سایر فرآیندهای گازهای گلخانه‌ای را مختل کرده است. انتشار کربن منجر به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی شده و گازهای گلخانه‌ای باعث آسیب به طبیعت، گسترش بی‌رویه‌ی شهرنشینی، زشت شدن چهره شهرها، تخریب مزارع، از بین رفتن محصولات کشاورزی، فقیرتر شدن مردم جهان و بروز بیماری‌های مختلف شده‌اند. در این راستا، جهان حرکت خود را برای مقابله با این مشکل آغاز کرده است. هر روز تحقیقات و پروژه‌های آزمایشی جدیدی در زمینه‌های سلول‌های خورشیدی، توربین‌های بادی، سوخت هیدروژن، خودروهای برقی، معدن‌کاری و فولاد سبز و موارد دیگر رونمایی می‌شوند. ایران نیز نباید از این حرکت جا بماند، و الا هم به محیط زیستش آسیب جدی وارد خواهد شد و هم در گرفتار تبعات اقتصادی وضع شده در دنیا و مالیات‌های سرسام‌آور کربن خواهد شد. سیگماس جهت کمک به حرکت کشور در این مسیر تاسیس شد.
اقدامات و برنامه‌ها
1. برنامه‌ریزی اجرای پایلوت پروژه همبست آب، انرژی و محیط زیست (NE3W) با هدف مقابله با کمبود انرژی و آب از طریق بازیافت حرارت و تولید برق و آب جدید، به‌ویژه برای واحدهای احیای مستقیم. این پروژه در حال بررسی توسط شرکت صنعت فولاد شادگان است.
2. مذاکرات اولیه برای استفاده از هوش مصنوعی در واحدهای احیای مستقیم جهت پیش‌بینی دقیق درصد متالیزیشن و تنظیم پارامترهای ورودی. این مذاکرات با شرکت صاحب فناوری و یک شرکت مطرح فولادسازی در جریان است.
3. مذاکره با یک شرکت خارجی برای طراحی مفهومی اولین کارخانه فولاد سبز ایران، شامل زنجیره تولید از کنسانتره تا بیلت و میلگرد.
4. مذاکرات با شرکت‌های خارجی برای پیاده‌سازی الزامات مکانیزم CBAM به منظور تضمین امکان صادرات محصولات فولادی ایران به بازارهای بین‌المللی، با تمرکز بر بازارهای اتحادیه اروپا.
5. انتشار اخبار مرتبط با معدن و فولاد سبز در فضای مجازی.
6. نظارت بر آخرین تحولات صنایع فولاد و معدن در سطح جهانی، به ویژه نوآوری‌های مرتبط با افزایش بهره‌وری، انرژی پاک و کاهش انتشار کربن.
7. پایش صنایع فولاد و معدن از نظر شاخص‌های بهره‌وری و میزان آلودگی.
8. تدوین برنامه‌های استراتژیک، نقشه‌های راه و چشم‌اندازهای بلندمدت در حوزه فولاد و معدن کشور.
9. نظارت بر اجرای برنامه‌های استراتژیک صنعت فولاد و معدن در کشور.
10. همکاری با دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی برای تعریف و اجرای پروژه‌های تحقیقاتی جدید و نوآورانه با هدف افزایش بهره‌وری و کربن‌زدایی از صنایع فولاد و معدن.
11. همکاری با شرکت‌های خارجی برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی و اجرایی در کشور.
موسسه سیگماس خدمات استراتژیک متنوعی را برای حفظ مزیت رقابتی صنایع فولاد و معدنی ایران در جهان و کاهش آلودگی آنها ارائه می‌دهد. این خدمات شامل موارد ذکر شده در بخش اقدامات و برنامه‌ها می‌شود و هدف آنها ایجاد تحول در صنعت فولاد و معدن کشور است.
چالش‌ها و فرصت‌ها
سیگماس با درک چالش‌های پیش رو، از جمله کاهش آینده تقاضا برای فولاد و کاهش هزینه‌های تولید و فرآوری فولاد و مواد معدنی به دلیل ظهور فناوری‌های جدید و اجرای روش‌های مدیریت دانش‌بنیان در سطح جهانی، تلاش می‌کند تا صنایع ایران را با این تغییرات همگام سازد. این موسسه معتقد است که عدم توجه به این تحولات می‌تواند منجر به از دست رفتن مزیت رقابتی محصولات فولادی و معدنی کشور در بازارهای جهانی شود.
نوآوری و تحقیقات
سیگماس به عنوان یک نهاد پیشرو، بر اهمیت نوآوری و تحقیقات تأکید دارد. این موسسه با همکاری دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزش عالی و شرکت‌های خوشفکر، پروژه‌های تحقیقاتی جدید و نوآورانه را تعریف و اجرا می‌کند. هدف از این پروژه‌ها، افزایش بهره‌وری و کربن‌زدایی از صنایع فولاد و معدن است.
همکاری‌های بین‌المللی
سیگماس به اهمیت همکاری‌های بین‌المللی در دستیابی به اهداف خود واقف است. این موسسه با شرکت‌های خارجی برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی و اجرایی در ایران همکاری می‌کند. این همکاری‌ها نه تنها به انتقال دانش و فناوری کمک می‌کنند، بلکه ایران را در مسیر جهانی به سمت صنعت سبز قرار می‌دهند.
آینده‌نگری و چشم‌انداز بلندمدت
سیگماس با نگاهی به آینده، تلاش می‌کند تا صنایع فولاد و معدن ایران را برای چالش‌های پیش رو آماده کند. این موسسه با تدوین برنامه‌های استراتژیک و نقشه‌های راه بلندمدت، چشم‌اندازی روشن برای آینده این صنایع ترسیم می‌کند. هدف نهایی، ایجاد صنعتی پایدار، کارآمد و سازگار با محیط زیست است که بتواند در بازارهای جهانی رقابت کند.
موسسه استراتژیک معدن و فولاد سبز (سیگماس) با درک اهمیت حرکت جهانی به سمت اقتصاد سبز و کم‌کربن، نقشی حیاتی در هدایت صنایع فولاد و معدن ایران به سمت آینده‌ای پایدار ایفا می‌کند. با ترکیبی از دانش تخصصی، نوآوری، همکاری‌های بین‌المللی و تعهد به حفاظت از محیط زیست، سیگماس در حال شکل دادن به آینده‌ای است که در آن صنعت و طبیعت می‌توانند در هماهنگی با یکدیگر رشد کنند. این موسسه نه تنها به دنبال حفظ مزیت رقابتی ایران در بازارهای جهانی است، بلکه همزمان تلاش می‌کند تا سهم کشور در مبارزه با تغییرات اقلیمی را افزایش دهد. با ادامه فعالیت‌های سیگماس، می‌توان امیدوار بود که صنایع فولاد و معدن ایران به الگویی برای توسعه پایدار در منطقه و جهان تبدیل شوند.
