نگاهی به آمارهای فروش در اکران‌های فصل پاییز در سال‌های اخیر
افت شدید فروش فیلم‌ها در هفته‌های اخیر یکی از مسائل مهم امروز سینمای ایران است. اگرچه در سال‌های قبل، پاییز فصل مناسب اکران تلقی می‌شد اما فروش یک ماه گذشته از افت جدی فروش سینمای ایران در آغاز فصل پاییز حکایت دارد.
بهروز افخمی در برنامه اخیر هفت با طرح این مساله گفت: فروش فیلم‌ها در هفته گذشته افت شدیدی پیدا کرد که بیش از انتظار بود. فروش کل فیلم‌های روی پرده به یک‌میلیارد تومان هم نرسید که 450 میلیون تومان آن مربوط به 2 فیلم اول جدول بود و سهم باقی فیلم‌ها کمتر از نیم میلیارد تومان بود. این مساله را در کنار 50 فیلم به نمایش درنیامده بگذارید که در صف اکران قرار دارند و احتمالا با وجود وضعیت کنونی، بسیاری از آنها فرصت نمایش نمی‌یابند. ممکن است برخی گمان کنند باید میزان تولید فیلم‌ها و ارائه پروانه ساخت را کمتر و کنترل کرد که این حرف از اساس غلط است. اگر قرار است سینما رونق یابد، باید حداقل 200 فیلم در سال تولید و اکران کنیم. در سینماهای بزرگ دنیا 15-10 فیلم در هر هفته روی پرده می‌رود و قدرت انتخاب مخاطب بالاست. بنابراین تعداد تولید فیلم خوب است و باید از این نیز بیشتر شود اما شیوه‌های پخش فیلم باید تغییر یابد. بهروز افخمی: به محض افت فروش سالن‌ها به فیلم‌های جدید برسد افخمی با طرح پیشنهاداتی برای تقویت حوزه اکران افزود: پخش و شورای صنفی ما باید برای چنین وضعیتی خود را آماده کنند و جلوی پخش فیلم‌ها را نگیرند. شرایطی را باید ایجاد کنند که پویاتر از وضعیت فعلی باشد و فیلم‌های جدید بتوانند سالن‌های بیشتر و جدیدتری دریافت کنند. این خوب است که فیلم‌های پرفروش سالن‌های بیشتری داشته باشند اما باید شرایط به گونه‌ای باشد تا به محض افت فروش، سالن‌های خود را به فیلم‌های جدید و تازه از راه رسیده بدهند. فریدون جیرانی: توزیع مناسب برای اکران در نظر گرفته شود فریدون جیرانی، کارگردان و کارشناس سینمای ایران در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره شرایط فروش فیلم‌ها در فصل پاییز گفت: «به طور دقیق نمی‌توان درباره فروش فیلم‌ها در سینمای ایران نظر داد و خیلی‌ها درباره اینکه چه مواردی به طور طبیعی در فروش فیلم‌ها تاثیرگذار است، به نتیجه مشخصی نرسیده‌اند اما به طور کلی باید گفت فصل پاییز در کل برای سینما هیچ وقت همراه با فروش بالایی نبوده و معمولا فیلم‌های پرفروش سینما در اکران نوروزی و فصل تابستان قرار می‌گیرند». سردبیر برنامه اینترنتی 35 اضافه کرد: «در برخی سال‌ها با توجه به اینکه آثار مناسب و مخاطب‌پسندی اکران شدند، قضیه متفاوت شد و شرایطی استثنایی با فروش خوب فیلم‌ها در اکران ایجاد شد که به نظرم سال گذشته فیلم «کوچه بی‌نام» با فروشی مناسب چنین شرایطی داشت.» مجری- کارشناس اسبق برنامه تلویزیونی «هفت» درباره عواملی که منجر به افت فروش فیلم‌ها در این روزهای اخیر شده است، عنوان کرد: «جدا از سطح کیفی آثار و اینکه چقدر بتوانند با مخاطب ارتباط برقرار کنند، ایام محرم و صفر هم می‌تواند باعث شود مردم متدین کمتر به سینما بروند، چون زمانی برای عزاداری‌هاست و در طول تاریخ کشورمان هم اینگونه بوده است». جیرانی در پاسخ به این سوال که این وضعیت را با توجه به اینکه فیلمی مناسبتی با نام «هیهات» را هم در اکران داریم، چگونه می‌بیند، بیان داشت: «هنوز اکران فیلم‌های مناسبتی در کشورمان جا نیفتاده است و نیاز به زمان دارد تا مردم با اینگونه آثار ارتباط برقرار کنند. این مساله نیاز به ایجاد فرهنگی دارد تا مردم را جذب خود کند و فیلم هم بتواند دارای عناصری مخاطب‌پسند و سرگرم‌کننده مختص این ایام باشد تا ضمن اینکه فرهنگ عاشورایی را منعکس می‌کند بتواند تماشاگر را هم مشتاق به تماشا کند». فریدون جیرانی در پاسخ به اینکه پیش‌بینی چه شرایطی را برای ماه‌های پایانی امسال دارد، عنوان کرد: «بستگی به این دارد که چه فیلم‌هایی در ماه‌های باقیمانده اکران شود. به هر حال از برخی فیلم‌ها انتظار فروش بالایی نمی‌رود. همان طور که من در سال گذشته که عضو هیات انتخاب جشنواره فجر بودم پیش‌بینی می‌کردم برخی فیلم‌ها فروش چندانی نداشته باشند یا حتی به اکران درنیایند که همین هم شد و در سینمای جهان هم همینطور است که تنها برخی فیلم‌ها فروش بالایی دارند. اما انتظار از برخی فیلم‌ها زیاد است؛ مثلا ما می‌دانستیم فیلم‌هایی مانند «بارکد»، «بادیگارد» و «ابد و یک روز» حتما فروش بالایی خواهند داشت». این روزنامه‌نگار پیشکسوت درباره ایجاد وضعیتی مناسب در اکران‌های نیمه دوم سال، بیان داشت: «پیش‌بینی درست وضعیت سینمای ایران دشوار است اما به نظرم اگر توزیع مناسبی برای اکران فیلم‌ها در نظر گرفته شود و برخی فیلم‌های پرفروش را برای نیمه دوم سال در نظر بگیرند، بهتر است. به نظرم تنها فیلم‌های «سلام بمبئی» و «خوب بد جلف» در ماه‌های آینده انتظار بالای فروش را دارند و باید دید چه فیلم‌های دیگری در راه است که می‌توانند فروش بالایی داشته باشند». نگاهی به آمار فروش در پاییزهای قبل؛ زمستان فروش در پاییز 92 اگرچه در سال‌های خیلی قبل‌تر، فصل پاییز به جهت فعالیت مدارس، برای برخی فیلم‌ها وضعیت اکران مناسبی ایجاد می‌کرد اما کاهش تولید فیلم‌های مرتبط و دور شدن آموزش‌وپرورش از این فضا موجب شد بخش مهمی از اکران در این فصل به محاق رود. البته آمار فروش در سال‌های اخیر نیز پیش بینی کلی را امکان‌ناپذیر کرده است. «بی‌پولی»، «دوخواهر»، «کتاب قانون» و «نیش زنبور» فیلم‌هایی بودند که در پاییز 88 فروش خوبی داشتند اما در پاییز 89 به دلیل افزایش قیمت بلیت فروش افت محسوسی داشت. براساس آمار حدود 500 هزار نفر از تعداد مخاطبان سینما کم شد که بسیاری دلیل آن را افزایش قیمت بلیت به 4500 تومان می‌دانند. میانگین قیمت بلیت سینما در سال 88، 2500تومان بود. با این همه «ملک سلیمان» شهریار بحرانی توانست تا پایان آذر سال 1389، بیش از یک‌میلیارد و 400 میلیون تومان بفروشد. «سن‌پطرزبورگ» به کارگردانی بهروز افخمی هم از فیلم‌های محبوب مخاطبان بود که توانست تا پایان فصل پاییز حدود 700 میلیون تومان بفروشد. در پاییز سال بعد «یه حبه قند» رضا میرکریمی و «سعادت‌آباد» در مجموع فروشی بیش از یک‌میلیارد داشتند. در کنار اینها فیلم‌هایی مانند «شیش و بش» و «زنان ونوسی، مردان مریخی» نیز در این سال اکران شدند. حدود 2 میلیون تماشاگر در فصل پاییز سال 90 به تماشای فیلم‌های سینمایی نشستند. در پاییز سال 91، 19 فیلم اکران شد. حدود یک‌میلیون و 600 هزار نفر به سالن سینما رفتند و سینما فروش بیش از 8 میلیارد داشت. براساس این آمار تعداد مخاطبان حدود 400 هزار نفر کمتر از سال 90 است. باز هم کارشناسان افزایش قیمت بلیت به 6 هزار تومان را دلیل این امر می‌دانستند. «کلاه قرمزی و بچه‌ننه» و «من مادر هستم» جیرانی از فیلم‌های پرفروش این فصل بودند. در سال بعد (92) فروش از بیش از 8 میلیارد تومان سال قبل، به 4 میلیارد و 800 رسید و حدود 980 هزار نفر به سینما رفتند. در واقع نسبت به 2 سال قبل یک‌میلیون نفر از حجم مخاطبان کاسته شد. «دربند» پرویز شهبازی، «پل چوبی» کرم‌پور، «به خاطر پونه» هاتف علیمردانی و «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» از فیلم‌های مربوط به این فصل بودند. در پاییز 93 «شیار 143» و «شهر موش‌ها» فصل خوب اکران در همه سال‌های اخیر را رقم زدند. در پاییز سال 94 اما گیشه سینماها رونق آنچنانی نداشت و غیر از فیلم فاخر «محمد رسول‌الله(ص)» که تقریبا هفته‌ای نیم‌میلیارد تومان می‌فروخت و از مرداد اکران شده بود، باقی فیلم‌ها فروش مناسبی نداشتند. امسال نیز با گذشت یک‌ماه از پاییز، افت محسوس فروش فیلم‌ها یکی از مسائل اصلی سینماست.
