معاملات الگوریتمی در ایران چه هستند و چطور انجام می شوند؟

معاملات الگوریتمی در ایران چه هستند و چطور انجام می شوند و چه مشکلاتی در سر راه خود دارند  و در اخر چه تاثیری در بازار بورس ما خواهند داشت؟

ببنید دوستان معاملات الگوریتمی معاملاتی هستند که توسط کامپیوتر یا ربات انجام می شوند.

 اگر بخواهم توضیح کامل تر بدهم برای مثال شما یک استراتژی دارید با این دید که مثلا سهم شما یک نقطه برای حد سود و یک نقطه به عنوان حد ضرر دارد که به عنوان استراتژی حد سود و ضرر خودتون برای آن اسم گذاشتید حالا شما می آیید این استراتژی را توسط سیستم های معاملاتی و با ابزارهایی که موجود است با استفاده از زبان برنامه نویسی یا سامانه های گرافیکی  جایگزین زبان های موجود در بازار (سامانه معاملات الگوریتمی) به سامانه معاملات ارسال می کنید  حالا این سفارش شما در بازار  در زمان مورد نظر خودش به هسته معاملات ارسال می شود و از این به بعد مانند یک سفارش معمولی که از طریق کارگزاری ارسال می شود یا از طریق سامانه های آنلاین دقیقا با آن برخورد می شود.

اما حالا خوب است بدانیم  در دنیا معاملات الگوریتمی به چه شکل انجام می شود.

دوستان بر اساس اطلاعات موجود بیش از ۶۰ درصد معاملات در بازارهای جهانی  از طریق الگوریتم ها انجام می‌شود و  اون ها خیلی پیشرفته تر از ما در این زمینه فعال هستند . البته این رو بگم که معاملات الگوریتمی دارای تنوع زیادی است  و در ایران فقط قسمت کوچکی از آن مجوز انجام دارد.

سوالی که بعضی از دوستان  می پرسند آیا معاملات الگوریتمی برای کلیت بازار دارای سود است یا زیان را می توانم اینگونه پاسخ دهم که این نوع معاملات کمک می کند تا عمق بازار افزایش پیدا کنه نقد شوندگی یک سهم  بیشتری بشه و در انجام معاملات احساسی بر خورد نخواهد کرد  .

حالا که این مدل معاملات الگوریتمی به شکل موقت ممنوع شده را در اینجا نمی خواهم درباره آن اظهار نظری کنم تصمیمی بوده که در سازمان  بورس گرفته شده و خود آن ها باید بیایند و در مورد علتش شفاف سازی کنند. فقط می توانم بگویم از نظر من وجود معاملات الگوریتمی برای بازار خیلی مفید است و در صورتیکه ظرفیت ها و مشکلات زیر ساخت های موجود  بر طرف شود ، خیلی می تواند به افزایش نقدینگی در بازار کمک کند. مشکلی که این روزها بعد از ممنوع شدن این معاملات بیشتر به چشم می آید (صف های فروشی که حتی فرصت خروج به افراد رو هم نمی دهد)

حالا در  کشور ما هم معاملات الگوریتمی  چند سالی می شود که فعالیت خودش را شروع کرده و باید این حقیقت را قبول کنیم که بازار سرمایه ما در موضوع معاملات الگوریتمی در ابتدای راه قرار دارد و ضعف‌های زیرساختی زیادی در این زمینه وجود دارد.

برای بزرگ شدن این معاملات – باید حمایت هایی  از طرف  نهاد های زیربط مانند شرکت مدیریت فناوری در جهت فراهم آوردن امکانات فنی و زیرساخت و سازمان بورس در جهت راحت تر شدن اعطای مجوز برای افراد حقیقی و حقوقی  که به دنبال فعالیت در این حوزه هستند انجام شود .

صحبت هایی که از گوشه و کنار بازار شنیده می شود در مورد اینکه اینگونه معاملات باعث فشار زیادی به هسته معاملات به ویژه در زمان پیش گشایش  شده است :

جا دارد بگویم طبق آخرین دستور العمل اجرایی در ارتباط با معاملات الگوریتمی، این گونه معاملات در زمان پیش گشایش امکان ارسال سفارش ندارند و بعد از ساعت 9 هم با رعایت کردن حداقل فاصله هر سفارش از سفارش بعدی که ۳۰۰ میلی ثانیه  است می توانند اقدام به سفارش گذاری کنند بنابراین، به نظر می رسد با دستورالعمل فوق و ممیزی‌های انجام گرفته جهت اعطای مجوز به شرکت‌های مربوطه، این موضوع که معاملات الگوریتمی بار اضافی به هسته منتقل می کند، فرض اشتباهی است.

یکی دیگر از موضوعاتی  که اخیرا به گوش می رسد پدیده صف نشینی نماد ها به خاطر این گونه معاملات است که جا دارد اشاره بشود مجوز معاملات الگوریتمی برای اولین بار در جهت بازارگردانی و برچیده شدن پدیده صف نشینی به شرکت های مربوطه از طریق سازمان بورس داده شده و کاملا با این موضوع مغایر است با این صحبت ها شرکت هایی که در این زمینه فعالیت می کنند شرکت های خیلی کمی هستند و علت اصلی آن هم وجود ممیزی های بسیار زیاد و سخت گیرانه است هم در قسمت بیزینس این گونه معاملات هم در قسمت نرم افزار و سخت افزار یک سری پیش نیاز های امنیتی وجود دارد که باعث می شود خیلی از شرکت ها از دور خارج شوند و حال هر شرکتی بعد از گذراندن این موارد می توانست در بازار شروع به فعالیت کند و کاملا سفارش هایی که از این شرکت ها ارسال می شد قابل ردیابی بوده و می توانستند بعد از هر گونه معامله خارج از مقررات کد مربوطه را با دادن اخطار قطع کنند . اما چرا بدون انجام این مورد کل ماهیت این نوع معاملات غیر فعال شده جای سوال است هنوز ....

مساله که این روزها حائز اهمیت است این است که ابزارهای جدیدی که وارد بازار بورس ما  می شوند مثل معاملات الگوریتمی، ابزارهای مشتقه  (آپشن ها) و...  باعث افزایش ورود  نقدینگی و رونق بازار ما خواهد بود. (ورود استارت آپ ها – مدیریت ریسک بهتر بازار و ...)  در صورتی که دید ما به این شکل نباشد که این نقدینگی وارد بازارهای غیرمولد مثل بازار ارز  و طلا می شود که منجر به پیامدهای منفی اقتصادی از جمله تورم خواهد شد .

و نکته آخر اتفاقاتی که در این چند وقت برای بازار افتاده و صف های فروشی که ایجاد شده  در کل  با تمام حواشی های موجودش به نظرم از کمبود آموزش نشات می گیرد.

در آخر پیشنهاد من به دوستان  این است اگر می خواهید  به شکل مستقیم  و بلند مدت در بازار بورس فعالیت کنید  حتما باید یک سری آموزش ها و کلاس ها را پشت سر بگذارید و یا اینکه سرمایه گذاری غیرمستقیم یعنی سرمایه‌مان را در اختیار فرد یا نهاد واسطه‌ای قرار دهیم تا به جای ما سرمایه گذاری کنند. این فرد می‌تواند یک سبدگردان یا یک نهاد مثل صندوق سرمایه گذاری باشد.

البته بعضی از دوستان بر این باورند که ورود به بازار بورس یعنی پولدار شدن یک شبه! پرواضح است که علت ورود افراد به بازار بورس اوراق بهادار مانند هر نوع سرمایه‌گذاری دیگر، کسب سود و منافع است؛ اما “نابرده رنج گنج میسر نمی شود”!

به امید روزهای خوب برای بازار سرمایه