سقوط قیمت طلا در جهان

در ساعات آغازین معاملات بازار جهانی، شب گذشته طلا با افت نزدیک به ۴ درصدی تا کمتر از ۱۷۰۰ دلار بر هر اونس نیز افت داشت. طی ساعات اخیر اما بار دیگر با ابهامات موجود مسیر صعودی را در پیش گرفت و به سطح ۱۷۴۷ دلار تا ساعت تنظیم این گزارش رسید. پس از آمار جالب توجه اشتغال آمریکا در پایان هفته گذشته و ایجاد بیش از ۹۰۰ هزار شغل در بخش غیرکشاورزی در ماه جولای، بار دیگر طلا به عنوان آسیب‌پذیر‌ترین بخش بازار جهانی در مواجهه با احتمال اعمال سیاست‌های انقباضی به استقبال تصمیمات احتمالی آتی بانک مرکزی آمریکا رفت و ریزش سنگین را تجربه کرد.

طلا در پایان هفته گذشته با انتشار آمار اشتغال آمریکا سطح ۱۸۰۰ دلار را رها کرد و با ریزش سنگین مواجه شد. ابتدای هفته بازار جهانی نیز طلا بار دیگر مسیر نزولی خود را ادامه داد و این بار تا کمترین قیمت یک سال اخیر خود ریزش داشت.

مسیر پرنوسان طلا در یک سال اخیر

طلا در آگوست ۲۰۲۰ تا بیش از ۲ هزار دلار رشد کرده بود و سقف تاریخی تازه‌ای را به ثبت رساند. سقف‌شکنی تاریخی طلا به دنبال نگرانی از وضعیت رکودی اقتصاد جهانی در پی انتشار ویروس کرونا و در عین حال احتمال رشد تورم به دنبال انبساط چشم‌گیر ترازنامه‌بانک‌های مرکزی بود. در ادامه اما با اخبار مثبت از به ثمر نشستن تلاش‌ها برای کشف واکسن ویروس منحوس کرونا، طلا مسیر تند نزولی را در پیش گرفت. به نحوی که با اخبار کشف و تایید واکسن اسپوتنیک ۵ از سوی روسیه مسیر ریزشی طلا شروع شد و اونس از ۲ هزار دلار فاصله گرفت. این روند در ماه‌های بعد با خبر کشف و تایید سایر واکسن‌ها ادامه پیدا کرد و در این میان آغاز واکسیناسیون و بهبود وضعیت اشتغال آمریکا از طرفی و از سوی دیگر بهبود چشم‌انداز اقتصادی طلا را تا مرز ۱۷۰۰ دلار در ماه مارس ۲۰۲۱ عقب رساند.

در این میان پس از آمارهای مثبت از اشتغال آمریکا در ماه‌های نخست ۲۰۲۱ افت طلا ادامه‌دار شد. روند نرخ بیکاری آمریکا شاید مهمترین موضوع در جهت‌دهی تصمیمات فدرال رزرو برای اعمال سیاست‌های پولی باشد. در این میان نکته بسیار مهم ناکام ماندن انتظارات تورمی پس از انتشار آمار واقعی از شاخص قیمت مصرف‌کننده آمریکا بود. با انتشار حجم عظیمی از پول و خرید ماهانه حجم سنگینی از اوراق قرضه دولتی توسط فدرال رزرو جهت حمایت از اقتصاد و عبور از وضعیت رکودی بار دیگر دیدگاه کلاسیک نسبت به اثر پول بر رشد نرخ تورم خودنمایی کرد.

روند قیمت اونس در یک سال اخیر

افسار انتظارات در دستان فد؟

در اوایل تابستان سال گذشته نیز شاهد رشد بیش از انتظار شاخص ماهانه قیمت مصرف‌کننده CPI بودیم و این شاخص در ماه‌های ژوئن و جولای ۲۰۲۰ رشد ماهانه نزدیک به ۰.۶ درصدی را تجربه کرد و اما این رشد برخلاف انتظار ادامه‌دار نشد و همین موضوع نیز علاوه بر واکسن بر انتظارات صعودی طلا ضربه وارد کرد. رشد تورم انتظاری می‌تواند منجر به شکل‌گیری نرخ بهره واقعی منفی شده که به صورت تاریخی عامل حمایتی از طلا بوده است.

روند شاخص قیمت مصرف‌کننده در ماه‌های بعد نیز همچنان ناامیدکننده (برای طلا) بود و اما همزمان با افت محسوس و بیش از انتظار آمار اشتغال‌زایی آمریکا (NFP) در ماه آوریل ۲۰۲۱، نرخ تورم ماهانه نیز برای دومین ماه متوالی رشد بیش از انتظارات را به ثبت رساند. ادامه این روند، رشد نرخ تورم و از سوی دیگر آمار ضعیف‌تر از انتظار اشتغال‌زایی باعث شد بار دیگر طلا تا نزدیک ۱۹۰۰ دلار رشد داشته باشد. در این میان اعضای فدرال با اطمینان قابل توجهی و بدون توجه به هشدارهای کارشناسان اقتصادی، تورم را در نتیجه اختلال در رویه عرضه و تقاضا و موقتی مطرح کردند. البته به صورت مشخص همچنان فدرال رزرو قدرت کافی برای تنظیم انتظارات بازار را داشت و به این ترتیب گرچه در ماه‌های بعد نیز صعود بیش از انتظار نرخ تورم را در موعد انتشار آمار شاهد بودیم اما فعالان بازارهای دارایی با انتظار از قدرت فد و پایان احتمالی سیاست‌های انبساطی با فروش دارایی‌ها (مانند طلا و سهام) به استقبال تصمیمات فدرال رزرو می‌رفتند.

تا اینکه پس از نشست ژوئن ۲۰۲۰ و انتشار بیانیه اولیه فدرال نشان از تغییر رویکرد قابل توجه اعضای فد نسبت به سیاست‌های پولی و احتمال رشد زودتر از انتظار نرخ بهره فد و همچنین کاهش خرید اوراق از بازار داشت. این موضوع افت سنگین طلا از ۱۹۰۰ دلار رقم زد و طی مدت کوتاهی بهای این فلز گرانبها به کمتر از ۱۷۵۰ دلار رسید. اثر این موضوع با شدت کمتری در بازارهای سهام نیز دیده شد و اما در ادامه سیگنال‌های جرومی پاول (رییس کنونی فدرال رزرو آمریکا) در خصوص نرسیدن به موعد مقرر برای کاهش حمایت از اقتصاد سهام را به مسیر صعودی بازگرداند و موجب سقف‌شکنی در بازار سهام آمریکا شد و طلا نیز بار دیگر مسیر صعودی را تجربه کرد و اما رشد طلا با احتیاط بیشتری دنبال شد.

با نزدیک شدن به فصل پایانی ۲۰۲۱ و احتمال کاهش سیاست‌های انبساطی از سوی فدرال رزرو (کاهش خرید ماهانه اوراق از حجم ۱۲۰ میلیارد دلار) همه نگاه‌ها به نرخ بیکاری و همچنین تورم دوخته شده است. نرخ بیکاری در پایان هفته گذشته به سطح ۵.۴ درصد رسید که بهتر از انتظار بود. بهبود بازار کار آمریکا می‌تواند نگرانی از وضعیت اشتغال پس از آسیب کرونا به اقتصاد این کشور را میان اعضای فد کاهش دهد و دست آن‌ها را برای پایان سیاست‌های انبساطی باز کند، این موضوع به خصوص پس از سیگنال‌های تورمی نگران‌کننده می‌تواند با سرعت بیشتری در دستور کار قرار گیرد.

کالایی‌ها منتظر سیاست انقباضی باشند؟

طی روزهای آتی نیز نرخ تورم آمریکا برای ماه جولای منتشر می‌شود که می‌توان تفسیر متفاوتی از آن برای قیمت طلا داشت. با این حال به سختی می‌توان از اثر مثبت آن در حمایت از قیمت طلا گفت. احتمال حرکت فد به سمت سیاست‌های انقباضی می‌تواند بر سایر کالاها نیز فشار وارد کند که باید مدنظر فعالان بازار سهام کشورمان قرار گیرد. در این میان اخبار از شیوع گونه‌های جدیدی از ویروس کرونا نیز می‌تواند در کنار سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی بزرگ جهان با محوریت آمریکا و چین بر قیمت طلا و سایر کالاها اثرگذار باشد. با همه این‌ها همچنان پس از ریزش سنگین هفته‌های اخیر زود است که آینده طلا را به قضاوت بنشینیم.

این موضوع قابل طرح است که آیا طلا پس از شکست لحظه‌ای سطح حمایتی ۱۷۰۰ دلار در شب گذشته ممکن است تا سطح ۱۶۰۰ دلار افت داشته باشد یا باید منتظر ثبات و صعود دوباره این فلز گرانبها بود.