ارکان تشکیل دهنده مزاحم تلفنی چیست ؟ | مجازات معین شده مزاحم تلفنی در قانون

 به گزارش شمانیوز : نوشته پیش رو توسط وکیل کیفری مجازات مزاحمت تلفنی و ارکان تشکیل دهنده جرم مزاحمت تلفنی و نحوه شکایت از مزاحمت تلفنی برای آشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است. مزاحمت تلفنی عبارت است از اینکه شخصی عامدانه با استفاده از تلفن یا سایر وسایل مخابراتی، موجبات اذیت و آزار و سلب آسایش طرف دیگران را فراهم کند. مانند سوت کشیدن، فحاشی و بیان حرف‌های رکیک نسبت به مخاطب و در مواردی دادن اخبار کذب و غیرواقعی به مخاطب.

مطابق مـاده 641 قانون مجازات اسلامی جرم مزاحمت تلفنی جرم مقید به نتیجه است و نتیجـه مجرمانه این جرم عبارت است از ایجاد مزاحمـت بـرای شـخص و بـرهم زدن آسایش روانی وی. رفتار مجرمانه آن فعـل مثبـت اعـم از مـادی و معنـوی اسـت. موضـوع آن شخصیت معنوی افراد و وسیله مجرمانه آن شامل تلفن، بیسیم، رایانه متصل به اینترنت، فاکس، پیجر و هر وسیله مخابراتی دیگر میباشد.

مطابق ماده 641 قانون مجازات اسلامی مجازات مزاحمت تلفنی علاوه بر اجـرای مقـررات خـاص شرکت مخابرات، یک تا شش ماه حبس میباشد. بر اساس ماده ۶۴۱ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی « هر کس به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت کند، علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا ۶ ماه محکوم خواهد شد».

منظور از مقررات خاص شـرکت مخـابرات نیز ماده 14 قانون تأسیس شرکت مخابرات ایران می باشد که مطـابق آن خـط تلفن خاطی در مرتبه اول به مدت یک هفته، در مرتبه دوم به مدت سه ماه و در مرتبه سوم برای همیشه قطع میگردد.

ارکان تشکیل دهنده جرم مزاحمت تلفنی

۱ – عنصر قانونی جرم مزاحمت تلفنی

بر اساس ماده ۶۴۱ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی « هر کس به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت کند، علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا ۶ ماه محکوم خواهد شد». بنابراین مجازات مزاحمت تلفنی در ماده 641 جرم انگاری گردیده است

همچنین مطابق ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون تأسیس شرکت مخابرات ایران مصوب سال ۱۳۶۶ « هر کس وسیله مخابراتی در اختیار خود را وسیله مزاحمت دیگری قرار دهد یا با عمد و سوء نیت ارتباط دیگری را مختل کند، برای بار نخست پس از کشف، ارتباط تلفنی او به مدت یک هفته همراه با اخطار کتبی قطع و تجدید ارتباط مستلزم پرداخت هزینه‌های مربوطه خواهد بود».

۲ – عنصر مادی جرم مزاحمت تلفنی

برای تحقق جرم و مجازات مزاحمت تلفنی، رفتار فیزیکی خارجی مرتکب در ایجاد ارتباط لزوماً باید به صورت رفتار غیرمتعارف بوده و انجام آن باعث ناراحتی و سلب آسایش شنونده یا گیرنده پیام شود. رفتار مجرمانه جرم ایجاد مزاحمت تلفنی، با توجه به ماده 641ق.م.ا فعل مثبـت اسـت.

با توجه به مفهوم عرفـی «مزاحمت»، تحقق این جرم منوط به بیان واژگـان، کلمـات، جمـلات یـا عبـاراتی از سـوی مرتکب نسبت به بزه دیده است. بدین معنا که عرف، صرف برقراری تماس تلفنی بـدون رد و بدل شدن کلام را هم در بسیاری از موارد مزاحمت تلقی میکند. بنابراین ترک فعل نمی‌تواند تشکیل‌ دهنده عنصر مادی جرم مزاحمت تلفنی باشد.

۳ – رکن معنوی جرم مزاحمت تلفنی

۱ – سوءنیت عام :

سوءنیت عام یا قصد ارتکاب رفتار مجرمانه : میل و خواستنی قطعی و منجز به انجام عمل یـا ترک عملی است که قانون آن را نهی کرده است در واقـع، سـوءنیت عام یعنی مرتکب به نامشروع بودن عمل ارتکابی و خواست او برای انجام این عمل آگاه است. بـا این وصف، در جرم مزاحمت تلفنی تعلق اراده فاعل بر سوءاستفاده از دستگاههای مخـابراتی و یا بـه عبـارت دیگـر قصـد برقـراری تمـاس شـرارت آمیـز، سوءنیت عام محسوب میگردد.

۲ – سوءنیت خاص :

سوءنیت عام برای تحقق جرم عمدی کافی نیست. مرتکب باید نتیجه ای مشـخص را پیگیـری کرده و در صدد نیل به آن باشد. سوءنیت خـاص مرتکب عبارتست از « قصد ایجاد مزاحمت برای طـرف مقابـل ». لـذا چنانچـه وجـود چنـین قصدی در نزد مرتکب احراز و اثبات نشـود محکومیـت کیفـری وی بـه اتهـام ارتکـاب جـرم موضوع ماده 641 ق.م.ا بلاوجه خواهد بود.

بنابراین اگر کسی چند بار به اشتباه شـماره ای را گرفته و قصد استفاده مزاحمت آمیز از تلفن را نداشته باشد، حتی در صورتی که عملاً موجـد مزاحمت برای طرف دوم شده باشد نیز نمیتوان حکم به محکومیـت وی صـادر نمـود؛ زیـرا فاقد سوءنیت عام لازم برای تحقق جرم است.

نحوه شکایت جرم مزاحمت تفنی

برای شکایت مزاحمت تلفنی بدوا باید اقدام به شکایت کیفری از مرتکب نمود. در مرحله اول باید روی یک برگه کاغذ شکایت خود را مطرح ‌کنید. عنوان مجرمانه این شکایت « ایجاد مزاحمت تلفنی از طریق ارسال پیامک یا تلفن » می باشد و در صورتی که توهینی صورت گرفته باشد، شاکی می‌تواند تقاضای «اعاده حیثیت» را نیز مطرح کند.

برای شکایت کیفری جرم مزاحمت تلفنی باید به دادسرای محل وقوع جرم یعنی جایی که مزاحمت در آنجا رخ داده است، مراجعه کنید. بعد از این مرحله، با ارجاع شکایت به یکی از شعبه‌های دادیاری یا بازپرسی، با نامه‌ای که دادگاه خطاب به کلانتری برای تکمیل تحقیقات می‌نویسد، کلانتری از مخابرات در خصوص این شماره تلفن استعلام و تقاضای پرینت مکالمات تلفنی را عنوان می‌کند.

این نامه‌ها نیز برای بخش حقوقی شرکت مخابرات ارسال می‌شود. در این بخش ردیابی مربوط به خط و گوشی تلفن عادی و همراه قابل انجام است و حتی مخابرات می‌تواند گوشی تلفن همراهی که از آن تماس گرفته شده است را ردیابی و این مساله را مشخص کند که آخرین بار، چه زمانی و چگونه از آن استفاده شده و چه سیمکارتی در آن فعال بوده است.

پس از این مرحله و مشخص شدن شماره تماس، از سوی دادسرا برای آن نشانی و صاحب خط تلفن اخطاریه ارسال می‌شود و دادسرا وی را احضار و از او تحقیق می‌کند. اگر فردی در مرحله اول در دادسرا یا کلانتری حاضر نشود، برای بار دوم نیز برای او اخطاریه ارسال می‌شود و در نهایت با عدم حضور وی، برای بار سوم در صورتی که دادستان دلایل جرم را قوی تشخیص دهد، برای او حکم جلب صادر می‌شود.

وسیله ارتکاب جرم در جرم مزاحمت تلفنی

بنا به صراحت ماده 641 قانون مجازات اسلامی وسیله ارتکاب رفتار مجرمانه از سوی مرتکب، تنها باید با استفاده از دستگاههای « تلفن یا دستگاههای مخابراتی دیگر» باشد. بنابراین دسـتگاههـای مخابراتی، علاوه بر تلفن شامل دستگاه فاکس، تلکـس، بـیسـیم، پیجـر، رایانـه متصـل بـه اینترنت و هر وسیله مخابراتی دیگری است که جهـان ارتباطـات بـرای تسـهیل در برقـراری ارتباط می آفریند.

محل وقوع جرم در جرم مزاحمت تلفنی

مطابق رأی وحدت رویه شماره 721 ـ 21/4/1390 هیأت عمومی دیوان عالی کشور« وقوع بزه مزاحمت برای اشخاص به وسیله تلفن یا دستگاههای مخابراتی دیگر موضوع ماده 641 قانون مجازات اسلامی منوط به آن است که نتیجه آن که مقصود مرتکب است محقق گرد، بنابراین در مواردی که اجرای مزاحمت از یک حوزه قضایی شروع و نتیجه آن در حوزه قضایی دیگر حاصل شود، محل حدوث نتیجه مزبـور، محـل وقـوع جـرم محسـوب و منـاط صلاحیت دادگاه رسیدگی کننده نیز همین امر خواهـد بـود».