سه دلیل سکوت نتانیاهو درباره ایران

یک روزنامه صهیونیستی در گزارشی با توجه به «سکوت» اخیر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی درباره موضوع هسته‌ای ایران و توافق اخیر این کشور با غرب در این زمینه، به بررسی دلایل آن پرداخت.

روزنامه صهیونیستی جروزالم پست درباره سکوت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در مدت اخیر درباره ایران، در گزارشی ادعا کرد که تمامی شواهد نشان می‌دهد که دولت جو بایدن نزدیک به انجام دادن توافقی موقت یا حداقل، تفاهمی نانوشته با ایران است که موجب محدودسازی غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران در زای دریافت میلیاردها دلار پول خواهد شد.

اشاره این روزنامه صهیونیستی به توافق موقت یا تفاهمی نانوشته در پی این مطرح می‌شود که در مدت اخیر و به خصوص پس از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا برای تبادل زندانیان که آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی نیز به عنوان بخشی از آن آزاد شد، گمانه‌زنی‌هایی در رسانه‌ها مبنی بر این مطرح شد که این مذاکرات، به نوعی مقدمه مذاکرات گسترده‌تر ایران و آمریکا بر سر موضوع برنامه هسته‌ای ایران و تحریم‌های آن به حساب می‌آید.

اگرچه، مقامات ایران و آمریکا این دو موضوع را بی‌ارتباط به یکدیگر تلقی کرده‌ و گفته‌اند که مذاکرات غیر مستقیم در قطر صرفا درباره موضوع تبادل زندانیان بوده است و به گفته آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، مسئله توافق هسته‌ای فعلا در دستور کار نیست.

مقامات ایران تاکید کرده‌اند که به دنبال هیچ گونه توافق موقتی نیستند و تنها در صورتی که طرفین مذاکرات وین اراده سیاسی لازم را نشان دهند، آماده دست یافتن به توافقی خوب برای بازگشت دوجانبه به اجرای برجام(توافق هسته‌ای) و لغو تحریم‌های ایران هستند که در راستای منافع ملی ایران باشد.

مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای که آمریکا در سال ۲۰۱۸ به طور یک‌جانبه از آن خارج شد، مدتی است که به دلیل برخی مسائل حل‌نشده با وقفه روبه‌روست.

جروزالم پست در ادامه نوشت: زندانیان آمریکایی در ایران آزاد شده‌اند و ظاهرا، ایران نیز غنی‌سازی‌اش را کندتر کرده و حتی برخی ذخایرش را رقیق کرده است. با این وجود، نتانیاهو هنوز ساکت است. درست است که دفتر او، چند هفته پیش و پس از آزادی زندانیان بیانیه‌ای منتشر کرد اما این فقط بیانیه‌ای مکتوب بود و هیچ شباهتی به شیوه‌ای نداشت که نخست‌وزیر درباره ایران صحبت می‌کرد.

نگاهی به سال ۲۰۱۵ بیاندازید. نتانیاهو به واشنگتن رفت و در کنگره آمریکا علیه رییس‌جمهور وقت سخنرانی و تلاش کرد اعضای کنگره را به بر هم زدن برجام قانع کند. وقتی کاخ سفید و اعضای حزب دموکرات اعتراض کرده و به نتانیاهو هشدار دادند که سخنرانی‌اش در کنگره موجب تضعیف روابط واشنگتن-تل‌آویو خواهد شد، او به کارش ادامه داد و توجیهش این بود که وقتی موضوع موجودیت اسراییل مطرح است، او وظیفه دارد فارغ از این که هزینه چه باشد، بایدبی‌پرده صحبت کند.

به همین دلیل، سکوت فعلی‌ او عجیب است. از طرفی، استدلال برخی نیز این است که نتانیاهو باید امروز با صراحت بیشتری نسبت به هشت سال پیش در این باره حرف بزند. آن موقع، سطح غنی‌سازی ایران تا ۲۰ درصد بود؛ امروز ۶۰ درصد است و با سطح نظامی فاصله کمی دارد. پس از اجرایی شدن توافق ۲۰۱۵، برای ایران تنها ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده باقی مانده بود اما امروز، گفته می‌شود که این میزان به ۴۰۰ کیلوگرم رسیده است. اگر در سال ۲۰۱۵، تصور می‌شد که چند ماه طول می‌کشد که ایران اورانیوم با خلوص بالا برای یک بمب اتمی تولید کند، امروز عقیده دارند که مدت زمان چند هفته‌ای مطرح است.

ادعای جروزالم پست درباره ذخایر و سطح اورانیوم غنی‌شده ایران در حالی مطرح می‌شود که مقامات ایران همواره تاکید کرده‌اند تولید و به‌کارگیری تسلیحات اتمی جایی در برنامه دفاعی ایران ندارد و ماهیت برنامه هسته‌ای آن صرفا، صلح‌آمیز است.

علاوه بر این، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز تا کنون در گزارش‌های متعدد درباره اجرای توافق پادمانی و اجرای برجام در ایران، ادعای رژیم صهیونیستی و غرب مبنی بر وجود اهداف نظامی در برنامه هسته‌ای ایران را تایید نکرده است.

در ادامه مطلب این روزنامه صهیونیستی آمده است: با در نظر داشتن این، چرا نتانیاهو ساکت است؟ چرا با این توافق مقابله نمی‌کند؟ سه پاسخ مطرح است. اولی این است که نتانیاهو ممکن است حالا دیگر به اندازه گذشته با توافقی موقت یا تفاهمی جدید میان ایران و آمریکا مخالف نباشد. شکی نیست که او نمی‌خواهد ایران به یک سلاح اتمی دست پیدا کند و اگر متوجه شود که آن‌ها در حال ساختن یک بمب هستند، احتمالا  فورا دست به اقدامی خواهد زد، اما او می‌داند که گزینه‌های تل‌آویو در این زمینه چندان خوب نیستند. واداشتن ایران به متوقف کردن غنی‌سازی، حتی از طریق توافقی ضعیف و محدود، بدترین گزینه روی میز نیست.

دلیل دوم وضعیت سیاسی نتانیاهو است. بر کسی پوشیده نیست که جایگاه او در واشنگتن مانند گذشته نیست و تا پنج‌شنبه گذشته، او هنوز منتظر بود که ببیند آیا با بایدن در حاشیه نشست بعدی مجمع عمومی سازمان ملل در ماه جاری نیویورک دیدار خواهد خواهد کرد یا نه. توان نتانیاهو برای اثر گذاشتن بر آنچه آمریکایی‌ها انجام می‌دهند، امروز نسبت به سال ۲۰۱۵ محدودتر است و در نتیجه، او باید نبردهایش را بسیار با دقت انتخاب کند.

دلیل سوم عربستان سعودی است. نتانیاهو می‌خواهد بایدن توافقی میان تل‌آویو و ریاض انجام دهد و اگر در این موقعیت به خاطر ایران با رییس‌جمهور درگیر شود، ممکن است باعث رویگردانی بایدن از کمک به انجام دادن توافقی برای پیشبرد روابط تل‌آویو با خاورمیانه شود.

جالب توجه است که نتانیاهو درباره‌ توافق با عربستان نیز سکوت کرده است. او هنوز چیز زیادی درباره درخواست عربستان سعودی مبنی بر مجاز بودن برخورداری از  برنامه غنی‌سازی اورانیوم نگفته است و وقتی در این باره سوال شد، نزدیک‌ترین مشاوران دیپلماتیک او می‌گویند، اگر آمریکا تضمین دهد، تل‌آویو احتمالا با غنی‌سازی در عربستان سعودی کنار خواهد آمد.

در ادامه این گزارش آمده است: می‌توان با اطمینان گفت که اگر موضوع عربستان سعودی نبود، نتانیاهو هر کاری از دستش بر می‌آمد برای جلوگیری از دستیابی یک کشور مسلمان عربی به توانمندی غنی‌سازی اورانیوم انجام می‌داد. امارات متحده عربی هم برنامه انرژی هسته‌ای دارد اما تصمیم گرفت که به عنوان راهی برای نشان دادن تعهدش نسبت به منع اشاعه تسلیحات اتمی، از غنی‌سازی و تولید سوخت‌ هسته‌ای در داخل صرف نظر کند.

جروزالم پست با اشاره به این که در صورت غنی‌سازی در داخل عربستان سعودی، کشورهای دیگری از جمله امارات متحده عربی، مصر و ترکیه نیز خواستار آن می‌شوند، افزود: در حالی که در داخل اسراییل در زمینه تمایل به عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی اتفاق نظر وجود دارد، ائتلاف حاکم باید برای آمریکایی‌ها روشن سازد که غنی‌سازی در داخل خط قرمز است.

مشکل این جاست که دولت تل‌آویو مشغول قانع کردن آمریکا به این است که آن را مجبور به امتیاز دادن به فلسطینی‌ها به عنوان بخشی از این توافق نکند. دلیل آن ساده است؛ این دولت به دلیل ساختارش نمی‌تواند به فلسطینی‌ها امتیاز بدهد و گنجاندن این درخواست در توافق به معنی این خواهد بود که یا باید قید دولت را زد یا عادی‌سازی روابط را.

با وجود توافق ایران روی میز و مطرح بودن احتمال غنی‌سازی عربستان سعودی، تل‌آویو با مسائل زیادی روبه‌رو است که باید آن را با آمریکا حل‌وفصل کند. در این میان، حتی به حزب‌الله و دیگر مسائل جاری مانند توافق‌های تسلیحاتی، گردآوری اطلاعات و دیگر موضوعات اشاره نمی‌کنیم.

در نتیجه، تل‌آویو، اکنون در موقعیتی قرار دارد که باید میان نبردهایش انتخاب کند و این دلیل دیگری است که نشان می‌دهد چرا باید به هیاهوی موجود بر سر اصلاحات قضایی پایان داد.

این روزنامه در پایان نوشت: ایران هنوز  بزرگ‌ترین چالش اسراییل است و با وجود این که عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی یک فرصت تاریخی است، ما نمی‌توانیم از خطراتی چشم پوشی کنیم که پیش رو قرار دارند. ما به روابطی قوی با واشنگتن نیاز داریم تا روی این مسائل کار کنیم، چیزی که متاسفانه، اسراییل در حال حاضر از آن برخوردار نیست.