شتابگر الکترواستاتیک،یکی از دستاوردهای صنعت هسته ای
شبکه مردمی اطلاع رسانی(شمانیوز): سایت امید هسته ای ایرانیان در مطلبی از شتابگر الکترواستاتیک به عنوان یکی از دستاوردهای ارزشمند صنعت هسته ای کشور یاد کرد و افزود : این دسته از شتابگرها کاربردهای متفاوتی در عرصه های صنعت، کشاورزی، بازرسی، تولید و پژوهش دارا هستند.
این شتابگرها در پزشکی نیز کاربردهای متفاوتی دارند که از آن جمله می توان به اندازه گیری عناصر کم مقدار در بدن و مطالعات مربوط به تغذیه و رژیم غذایی اشاره کرد. شتابگر الکترواستاتیک kev 200' یکی از دستاوردهای ماندگار صنعت هسته ای در ایران اسلامی است که در سال 1390 از آن رونمایی شد. این شتابگر که در پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای سازمان انرژی اتمی طراحی و ساخته شده است، یک شتابگر الکترواستاتیکی کوچک 200 کیلو الکترون ولت است که کاربردهای زیادی در علوم مختلف دارد. این نوع شتابگرها می توانند با ایجاد میدانهای الکتریکی در ذرات انرژی تولید کنند. پس از طراحی وساخت موفقیت آمیز ستون شتابگر با انرژی 150keV، طراحی وساخت یک سیستم کامل شتابگر با انرژی بیشینه 200keV برای تولید باریکه پروتون ، دوترون و آلفا ، با موفقیت در پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای سازمان انرژی اتمی ایران انجام پذیرفت . در این پروژه علاوه برساخت ستون شتابگر مناسب برای انرژی 200keV ، منبع تغذیه 200kV ،ترانس ایزوله 200kV، چشمه یونی از نوع فرکانس رادیویی، اتصالات و متعلقات مرتبط به هدایت باریکه در خلا، و سیستم کنترلی، مونیتورینگ و ... نیز طراحی وساخته شد. با اجرای موفقیت آمیز این پروژه برای اولین بار در ایران و در سطح منطقه، علاوه بر اختیار گذاشتن یک ابزار سودمند برای محققان، فنآوری بدست آمده برای کشور و تربیت نیروهای متخصص نیز از دیگر دستاوردهای مهم این طرح است. این دسته از شتابگرها کاربردهای متفاوتی در عرصه های صنعت، کشاورزی، بازرسی، تولید و پژوهش دارا هستند. یکی از اصلی ترین کاربردهای این نوع از شتابگردها کنترل فرایندهای صنعتی مانند کنترل فرایند تولید سیمان و تجزیه و تحلیل کیفیت ذغال سنگ، است. همچنین این سیستم ها به دلیل تاثیری که در علوم مختلف دارند می توانند به عنوان ابزار تحقیقاتی در دانشگاه ها و آزمایشگاه ها مورداستفاده قرار گیرد.دانشجویان و محققان می توانند با استفاده از این دستگاه در زمینه آنالیز مواد، تولید نوترون و بمباران نمونه نیمه هادی با ذرات موردنظر تحقیقات لازم را انجام دهند. همچنین آنها می توانند در زمینه فیزیک شتابگر پروژه هایی را تعریف کنند.به این ترتیب با استفاده از یک وسیله ارزان قیمت می توان پروژه های تحقیقاتی بزرگی را تعریف و اجرا کرد. آزمایش های غیر مخرب مانند ارزیابی خوردگی در فلزات بدنه هواپیما و لوله های نفتی،حفاظت و امنیت بازرسی و تشخیص مواد منفجره، بازرسی و تشخیص عوامل سلاح های شیمیایی، بازرسی و تشخیص مواد هسته ای خاص، مین یابی و بازرسی مهمات منفجر نشده از دیگر کاربردهای این نسل از شتابرگرهاست. همچنین با این شتابگرها می توان اندازه گیری های ژئو فیزیکی مانند: نقشه برداری و آنالیز مواد معدنی و کانی ها، اکتشاف نفت، نقشه برداری و آنالیز سنگ معدن و اکتشاف اورانیوم را به انجام رساند. این شتابگرها در پزشکی نیز کاربردهای متفاوتی دارند که از آن جمله می توان به اندازه گیری عناصر کم مقدار در بدن و مطالعات مربوط به تغذیه و رژیم غذایی اشاره کرد. این شتابگرها در عرصه محیط زیست هم کاربردهای متفاوتی دارند که سنجش پسماندهای هسته ای، سنجش پسماندها برای فعالیت بازیافت و پایداری، مطالعات و کنترل آلودگی هوا از مهمترین این کاربردها هستند. لازم به ذکر است از این شتابگر می توان در صنایعی چون متالورژی، پزشکی، انجام واکنش های هسته ای، آنالیز مواد و انجام پروژه هایی در زمینه فعال سازی با نوترون استفاده کرد.
