رئیس‌جمهور بعدی ایران کیست؟

تقریبا یک سال تا برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۰ مانده است و بازار پیش بینی‌ها درباره نفرات حاضر در این انتخابات بسیار داغ است. گزینه‌های شناخته شده زیادی در بین گزینه‌های مطرح شده وجود دارد که هر کدام در نوع خود محل بحث و بررسی هستند.

اما نکته‌ای که در بین گزینه‌های مطرح شده وجود دارد، حضور اغلب چهره‌های تازه کار و جدید در رقابت برای رسیدن به پاستور است؛ چهره‌هایی که شاید فعالیت سیاسی خوب و قابل قبولی داشته باشند، ولی برای نخستین بار است که از حضور آنان در انتخابات ریاست جمهوری صحبت می‌شود. در این گزارش به برخی از گزینه‌های احتمالی که در این روز‌ها حضورشان در بین نامزد‌های ریاست جمهوری پیش بینی می‌شود را به همراه سوابق آنان بررسی می‌کنیم.

علی اردشیر لاریجانی

علی لاریجانی یکی از گزینه‌هایی است که عزمش برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ از همان روزهایی که برای انتخابات مجلس یازدهم ثبت نام نکرد مشخص شد.

او که این روز‌ها گمانه زنی‌های زیادی در خصوص حضورش در هر منصب دیگری مطرح می‌شود و گفته شده به شورای عالی امنیت ملی یا دانشگاه  می‌رود، امروز نامش به عنوان یکی از گزینه‌ها با احتمال بالا برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری مطرح می‌شود.

رئیس سابق مجلس شورای اسلامی که سابقه سه دوره ریاست مجلس را در کارنامه سیاسی خود دارد، در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال ۸۴ به عنوان یکی از نمایندگان جریان اصولگرا شرکت کرد که با کسب حدود یک میلیون و هفتصد هزار رای، پس از محمود احمدی نژاد، آیت الله هاشمی رفسنجانی، مهدی کروبی، محمدباقر قالیباف و مصطفی معین قرار گرفت.

در هر صورت پیش بینی می‌شود پس از گذشت سال‌ها از اولین حضور او در انتخابات ریاست جمهوری و حضور جدی او در سیاست، لاریجانی یکی از گزینه‌هایی است که در صورت حضور در این انتخابات،ظی می‌تواند گزینه جدی برای سایر رقبای خود باشد.

علی مطهری

حضور یا عدم حضور علی مطهری در انتخابات سال آینده هنوز رد نشده است و او در پاسخ به اینکه آیا در انتخابات شرکت خواهد کرد یا خیر گفت: بستگی به شرایط دارد؛ اگر احساس کنم که باید بیایم و در صورت آمدن رای خواهم داشت ممکن است در انتخابات حضور پیدا کنم.

با توجه به این صحبت‌ها و همچنین بالا گرفتن احتمال حضور علی لاریجانی در انتخابات ۱۴۰۰؛ حدس و گمان‌ها برای حضور علی مطهری به عنوان نامزد پوششی لاریجانی در این انتخابات را شدت می‌بخشد.

محمدجواد ظریف

شاید تا قبل از تصدی پست وزارت خارجه، نام زیادی از او در رسانه‌ها برده نمی‌شد و چهره‌ای ناشناخته بود. اما پس از رسیدن به سمت وزیر خارجه، در سال‌های اخیر توانست با عملکردی که از خود به جای گذاشت، به یکی از مهره‌های کلیدی دولت‌های یازدهم و دوازدهم تبدیل شود و محبوبیت زیادی در بین مردم پیدا کند.

ظریف پیش از رسیدن به وزارت خارجه در سال ۹۲، در سال‌های ۷۱ تا ۸۱ به عنوان معاون حقوقی و امور بین الملل وزارت خارجه در دولت‌های خاتمی و هاشمی رفسنجانی فعالیت می‌کرد و پس از آن در سال ۸۱ به عنوان سفیر دائم ایران در سازمان ملل انتخاب شد و تا سال ۸۶ در این سمت مشغول فعالیت بود.

اگرچه او چندی پیش اعلام کرده بود عضو هیچ گروه و جناح خاصی نیست، ولی به گفته علی صوفی، دبیرکل حزب پیشرو اصلاحات، گرایشات سیاسی محمدجواد ظریف اصلاح طلبانه محسوب می‌شود و اگر نگوییم اصلی‌ترین گزینه، پیش بینی می‌شود به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی برای جناح اصلاح طلب وارد میدان انتخابات خواهد شد.

محمود احمدی نژاد

خبر حضور احمدی نژاد در انتخابات ۱۴۰۰ به قدری در روز‌های اخیر سر و صدا کرد که تقریبا باید منتظر رئیس دولت‌های نهم و دهم در این انتخابات باشیم.

اگر چه برخی اقدامات محمود احمدی نژاد در سال‌های اخیر او را تا حدی به حاشیه برده است، ولی خدمات او در دولت‌های نهم و دهم هنوز از یاد‌ها نرفته است و او هنوز از محبوبیت زیادی در بین مردم برخوردار است و در صورت تصمیم به حضور در انتخابات ریاست جمهوری می‌تواند تا حد زیادی برای رقبای خود خطر آفرین باشد.

اسحاق جهانگیری

معاون اول رئیس جمهور در این سال‌ها یکی از نفراتی است که نامش در بین گزینه‌های ورود به انتخابات ریاست جمهوری در بین اصلاح طلبان مطرح می‌شود. او که در انتخابات سال ۹۶ به عنوان نامزد پوششی حسن روحانی حضور پیدا کرده بود و با اقبال خوب مردم مواجه شد، پیش بینی می‌شود با توجه به اختلافاتی که بین او و رئیس جمهور وجود دارد، جهانگیری در انتخابات ۱۴۰۰ به دور از سوابق خود در دولت یازدهم و دوازدهم حاضر شود و رویکردی جدید در پیش بگیرد.

علی صوفی درباره نحوه حضور جهانگیری در انتخابات ۱۴۰۰ می‌گوید: حضور جهانگیری در دولت روحانی به جایگاه اجتماعی ایشان لطمه زده است. وجه اصلاح‌طلب ایشان محرز است و تردیدی در این نیست که اصلاح‌طلبان یا شورای‌عالی سیاست‌گذاری در این امر دچار چالش نخواهند شد. چون ایشان یک چهره اصلاح‌طلب است و تردیدی در اصلاح‌طلبی ایشان نیست. جهانگیری در انتخابات ۹۶ هم که حضور یافت، مردم بلافاصله به ایشان گرایش مثبت نشان دادند و به همین واسطه حتی قدری برای روحانی هم احساس خطر شد که اگر ایشان بخواهد ادامه دهد، ممکن است روحانی در حاشیه قرار گیرد.

صوفی همچنین می‌گوید: جهانگیری باید برای پیروزی در انتخابات ۱۴۰۰ خود را از دولت روحانی مبرا کند و این هنر اوست که تا چه حد بتواند آن را به درستی انجام دهد و به موفقیت برسد.

سعید جلیلی

دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی از دیگر نفراتی است که گمانه‌های زیادی در خصوص حضورش در رقابت‌های ریاست جمهوری ۱۴۰۰ وجود دارد. سعید جلیلی که هم اکنون عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام است، در سال ۹۲ در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد و با کسب حدود ۴ میلیون رای بعد از حسن روحانی و محمدباقر قالیباف قرار گرفت.

پیشنهاد تشکیل دولت در سایه یکی از برنامه‌هایی بود که سعید جلیلی بعد از انتخابات‌های ۹۲ و ۹۶ مطرح کرد و مورد توجه قرار نگرفت، ولی اخبار فعالیت‌های آن جسته و گریخته منتشر می‌شود.

محمدرضا عارف

رئیس فراکسیون امید در مجلس دهم و رئیس شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح طلبان از دیگر گزینه‌هایی است که برخی اصلاح طلبان این روز‌ها از او برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده یاد می‌کنند و شرکت نکردنش برای حضور در مجلس یازدهم، این گمانه زنی‌ها را تقویت کرد.

عملکرد ضعیف عارف در مجلس و شورای عالی سیاست‌گذاری به قدری در کاهش جایگاه اجتماعی و حزبی او نقش داشتند که حضور او در انتخابات ۱۴۰۰ نمی‌تواند خطر جدی برای سایر نامزد‌ها محسوب شود و احتمالا او به عنوان یک نامزد پوششی وارد این عرصه خواهد شد.

مهرداد بذرپاش

این چهره جوان‌ترین شخصیت اصولگرایی است که پیش بینی می‌شود برای شرکت در انتخابات ۱۴۰۰ اقدام کند. او که در سال ۹۶ هم در بین ۵ نامزد نهایی جبهه مردمی نیرو‌های انقلاب (جمنا) برای ریاست جمهوری قرار داشت، از نام نویسی در این انتخابات انصراف داد تا شانس بیشتری به سایر نامزد‌های اصولگرا بدهد.

در هر صورت نام مهرداد بذرپاش که از چهره‌های تکنوکرات اصولگرایان محسوب می‌شود، این روز‌ها نقل محافل رسانه‌ای و سیاسی مرتبط با انتخابات است.

در سوابق مهرداد بذرپاش، مدیرعاملی خودروسازی سایپا، ریاست سازمان ملی جوانان و نمایندگی مردم تهران در مجلس نهم به چشم می‌خورد.

سورنا ستاری

نام بردن از مهرداد بذرپاش بدون قرار گرفتن سورنا ستاری در فهرست گزینه‌های احتمالی شرکت در انتخابات ریاست جمهوری، حرارت را از رقابت‌های انتخاباتی خواهد گرفت.

او که این روز‌ها سرگرم معاونت علمی ریاست جمهوری است، در میان چهره‌های جدید یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های اصلاح طلبان محسوب می‌شود.

عملکرد چشمگیر ستاری در حمایت از استارتاپ‌ها و مخالفت هایش با اقتصاد نفتی تا حد زیادی توانست او را در مجامع سیاسی و علمی بالا بکشد تا جایی که یکی از گزینه‌های اصلی وزارت علوم در دولت دوازدهم به شمار می‌رفت.

به نظر می‌رسد سورنا ستاری می‌تواند به عنوان یک چهره تکنوکرات در میان اصلاح طلبان، رقابت جذابی را در کنار مهرداد بذرپاش به عنوان چهره تکنوکرات اصولگرایان برای رسیدن به پاستور رقم بزنند.

پرویز فتاح

سید پرویز فتاح هم یکی از گزینه‌هایی است که نامش در بین گزینه‌های احتمالی اصولگرایان برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ دیده می‌شود و این اتفاق برای او دور از ذهن تلقی نمی‌شود. مدتی پیش فتاح در پاسخ به سوالی درباره حضورش در انتخابات ریاست جمهوری گفته بود: سعی می‌کنم در همین سنگر پاسداری کنم و اگر همین مسئولیت را به خوبی انجام دهم خدا را شکر خواهم کرد.

جواب فتاح به قدری مبهم بود که هنوز نمی‌توان درباره تصمیم او برای حضور یا عدم حضورش در این انتخابات نظر قطعی داد.

محمدجواد آذری جهرمی

زمزمه‌های قصد وزیر جوان این روز‌های دولت دوازدهم، در حالی که حسابی سرگرم فضای مجازی و حضور در شبکه‌های اجتماعی است، به گوش می‌رسد و اخبار ضد و نقیضی از تصمیم او برای حضور انتخابات ریاست جمهوری می‌دهند.

اگر چه برخی رسانه‌ها از آذری جهرمی به عنوان نسخه ایرانی امانوئل مکرون نام برده اند، اما نجات نیا دستیار ویژه وزیر جوان در وزارت ارتباطات چندی پیش در این خصوص گفت: وزیر ارتباطات کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ را به طور کلی رد می‌کند. در هر صورت محمدجواد آذری جهرمی که تا به امروز از جناح خود صحبتی به میان نیاورده است، اما در صورت حضور در انتخابات ریاست جمهوری می‌تواند گزینه مناسبی برای اعتدالگرایان و جریان مستقل باشد.

اسامی نام برده شده در گزارش بالا محتمل‌ترین گزینه‌ها برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری هستند و برخی رسانه‌ها از گزینه‌های دیگری هم برای حضور در این انتخابات نام برده اند که در بین این اسامی، نام نفراتی مانند محسن هاشمی، عزت الله ضرغامی، عبدالناصر همتی، محمدباقر نوبخت، حسین دهقان، محمدرضا باهنر، مسعود پزشکیان، محسن رضایی و علی شمخانی هم به چشم می‌خورد.