علت کمیابی داروی قارچ سیاه چیست؟

به گزارش شمانیوز: فراگیری کرونا باعث شده این روزها هر بیماری دیگری هراس گسترده‌ای به دل شهروندان بیندازد. «قارچ سیاه» نام تازه این هراس است، هر چند قارچ سیاه پیش از دوره کرونا هم وجود داشته اما گره خوردن آن با وضعیت کنونی باعث تشدید هراس شهروندان از آن شده است. آن‌طور که گفته شده داروی قارچ سیاه در کشور کمیاب است و سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت هم می‌گوید این دارو وجود ندارد.‌ 

حیدر محمدی در واکنش به برخی اظهارات مبنی بر اینکه کمبود دارو و سرم به دلیل عدم مجوز ترخیص اقلام دارویی در انبارهای گمرک از سوی این سازمان بوده است، گفت: اقلام مورد بحث موجود در گمرگ، اقلامی است که مجوز وزارت بهداشت را ندارد و البته ما هم نمی‌دانیم که چه اقلامی در کمرگ است فقط می‌دانیم اقلامی که در گمرک رسوب کرده، مجوز وزارت بهداشت را ندارد و تاکید می‌کنم، هر اقلامی که از ما مجوز می‌گیرد ترخیص می‌شود. 

او در پاسخ به این سوال که به چه علت وزارت بهداشت به این حجم از مواد اولیه دارو مجوز نداده است، تاکید کرد: وزارت بهداشت نمی‌داند، اساسا چه چیزی در گمرک است. اصلا چه کسی می‌گوید، اقلامی که در گمرک است، باید مورد تایید ما باشد و  اساسا دارو باشد؟ آمار اقلامی که در گمرک هست را وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی و وزارت صمت ندارند. 

قارچ سیاه چیست؟

بیماری قارچ سیاه همان‌طور که از نامش مشخص است، یک بیماری قارچی است و در افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند، ایجاد می‌شود؛ به عنوان مثال این بیماری، افرادی را که به دیابت یا سرطان مبتلا هستند و داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند، بیشتر تهدید می‌کند. علی جواد موسوی، متخصص ریوی می‌گوید: «بیماری قارچ سیاه بیماری جدیدی نیست و علت بروز آن قارچی بنام موکورمیستس بوده و این بیماری از قبل نیز وجود داشته است.»

موکورمیستس نوعی عفونت قارچی مزمن است که منجر به ایجاد رنگ سیاه در مخاط بینی می‌شود و می‌تواند سینوس‌ها، مغز، ریه‌ها و چشم‌ها را آلوده کند.

آبریزش بینی، تورم و درد یک‌طرفه صورت، سردرد، تب و بافت‌مردگی برخی از علائم ابتلا به این عفونت قارچی است که البته سبب مرگ برخی از بیماران نیز می‌شود. این قارچ که معمولا درون خاک،‌ گیاهان پوسیده و بافت‌های مرده برخی حیوانات وجود دارد از طریق تنفس یا زخم‌های پوستی وارد بدن انسان شده و به مخاط بینی آسیب می‌رساند.

همچنین متخصصان به برخی دلایل محیطی از‌جمله وجود آب آلوده در کپسول‌های اکسیژن یا دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا به‌عنوان دیگر عوامل دخیل در تکثیر قارچ سیاه و پیشرفت آلودگی ناشی از این عفونت قارچی اشاره کرده‌اند. پزشکان هندی هم که با این بیماری مواجهه گسترده‌تری داشته‌اند، می‌گویند این عفونت ۱۲ تا ۱۸ روز پس از بهبودی بیماری کووید-۱۹ ظاهر می‌شود و درصورتی که بیماران به‌موقع و به‌درستی تحت درمان قرار نگیرند، احتمال فوت آنها تا ۹۴ درصد افزایش پیدا می‌کند.

محمدی گفت: مشکل گمرک این است که هرکسی هر چیزی را می‌تواند بیاورد و در انبار بگذارد و بعد از آن تازه دنبال مجوز می‎رود. این می‌شود که کالا در گمرک رسوب می‌کند. این رویه مشکل دارد و باید اول مجوزش را  از وزارتخانه‌های مربوطه کسب کنند و بعد وارد کنند. اگر در ورودی گمرک را ببندند که هرکس هرچه می‌خواهد وارد نکند، این اتفاقات نمی‌افتد. این مساله ربطی به کمبود دارو ندارد.

او در واکنش به ادعای نایب رییس اتحادیه واردکنندگان دارو مبنی بر اینکه وزارت بهداشت در واردات عادی داروی «آمفوتریسین بی» که برای درمان قارچ سیاه است اختلال ایجاد کرد و سهمیه کمتری به واردکنندگان داد، گفت: فقط یک شرکت داروی قارچ سیاه وارد می‌کند که آن هم نتوانسته است بیشتر از مجوزش بیاورد. کمبود داروی قارچ سیاه اصلا ربطی به این مسائل ندارد. داروی قارچ سیاه به این علت که مصرفش بالا رفت دچار کمبود شد. این مساله ربطی به واردات آن ندارد و واردات ثابت است. عرضه این دارو از سمت وزارت بهداشت محدود نبوده است. 

قارچ سیاه چه ربطی به کرونا دارد؟

شناسایی ۹۰ هزار بیمار مبتلا به قارچ سیاه در کشور هند آن هم پس از فروکش کردن نسبی موج کرونای دلتا در این کشور باعث شده تا هر شهروندی به‌طور طبیعی فراگیری آن را مرتبط با کرونا بداند اما آن‌طور که متخصصان بیماری عفونی می‌گویند، قارچ سیاه ارتباط مستقیمی با کرونا ندارد. هدف اولیه این بیماری، سیستم ایمنی بدن است. به این مفهوم که وقتی سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود زمینه مناسبی برای بروز بیماری قارچ سیاه شکل‌گرفته است. مسعود یونسیان، اپیدمیولوژیست می‌گوید با توجه به این‌که در مراحل پیشرفته بیماری کرونا، دارویی به نام کورتیکو استروئید یا همان کورتون برای بیمار تجویز می‌کنیم سیستم ایمنی بیماران‌ علیه بدن شروع به فعالیت کرده و نقش مخربی پیدا می‌کند. او می‌افزاید: «علت بیماری قارچ سیاه، کرونا نیست، بلکه علت بروز آن ضعف سیستم ایمنی است و همیشه هم به‌صورت تک‌گیر وجود داشته است. باید توجه کرد قارچ سیاه، بیماری واگیردار نیست، عامل آن در محیط وجود دارد و وارد بدن ما هم می‌شود، منتها کسانی که سیستم ایمنی‌شان مشکلی نداشته باشد، این عامل برایشان بیماری‌زا نیست. بنابراین ربط این بیماری به کرونا به مصرف داروی کورتیکو استروئید برمی‌گردد.» این نکته را می‌توان در گفته‌های دیگر متخصصان هم دید. مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی به جام‌جم می‌گوید: «برای این‌که درگیری ریه بیماران مبتلابه کرونا را کاهش دهیم در فاز ریوی بیماری، اقدام به تجویز کورتون و دگزامتازون می‌کنیم و گاهی حتی دوزش را بالا می‌بریم. این دارو‌ها باعث بهبود میزان مرگ‌ومیر و افزایش کارایی اکسیژن‌رسانی به ریه می‌شود اما مصرف بیش‌ازحد این داروها در بیماران دیابتی و مبتلایان به بیماری‌های بدخیم که نقص ایمنی دارند، می‌تواند احتمال ابتلا به قارچ سیاه را افزایش دهد.»

 آن‌طور که مصطفی قانعی، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا هم می‌گوید: «پیش‌از این در کمیته علمی گفته‌شده بود ایمنی فردی را که مبتلابه کروناست، سرکوب نکنید.» رئیس کمیته زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری عنوان می‌کند:«قارچ در بدن افراد وجود دارد ولی فرصت برای رشد پیدا نمی‌کند و اینها عفونت‌های فرصت‌طلب هستند به این مفهوم زمانی که سیستم ایمنی سرکوب شد، شروع به رشد و نمو می‌کند.»

مسعود یونسیان، اپیدمیولوژیست هم تصریح می‌کند نمی‌توان گفت ابتلا به کووید-۱۹‌ منجر به این بیماری می‌شود، بلکه داروهایی که برای درمان کووید پیشرفته تجویز می‌کنیم و سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند، منجر به این بیماری می‌شوند.

 او ادامه می‌دهد: اگر دارویی داشته باشیم که بسیار روی کووید مؤثر باشد و عارضه‌ای هم نداشته باشد، باید آن را تجویز کنیم اما بیشتر داروهایی که تاکنون بر آنها کارآزمایی بالینی انجام شده یا بی‌اثر بوده یا اثر جزئی داشته‌اند. درعین‌حال اگر قرار باشد دارویی تأثیر داشته باشد، حتما در برخی افراد عارضه هم خواهد داشت.