وضعیت نگران کننده چاقی در ایرانیان

دکتر علیرضا رئیسی در هفتمین کنگره ملی پیشگیری و درمان چاقی با بیان اینکه اصولا بیماری‌های غیرواگیر باعث شده‌اند که در پیشگیری و مداخلات برای بیماری‌ها همه سازمان‌ها و مردم با یکدیگر مشارکت کنند، گفت: در غیر این صورت وزارت بهداشت شاید تنها بتواند حداکثر ۲۰ تا ۲۵ درصد در این حوزه مداخله کند. باید توجه کرد که بحث چاقی یکی از مهم‌ترین اهدافی است که در اسناد SBH مد نظر قرار گرفته است. در عین حال سازمان جهانی بهداشت به شدت و با نگرانی بحث چاقی کودکان را دنبال می‌کند که از معضلاتی است که همه کشورهای دنیا از جمله ایران با آن درگیر هستند.

بیماری‌های غیرواگیر مسبب ۸۲درصد مرگ‌های کشور

رئیسی با اشاره به روند مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر گفت: ۸۲ درصد از مرگ و میر در کشور به دلیل بیماری‌های غیرواگیر رخ می‌دهد که ۱۶ تا ۱۷ درصد این مرگ‌ها به دلیل سرطان‌ها، ۴۲ درصد به دلیل بیماری‌های قلبی و عروقی و بیماری‌های مزمن تنفسی و دیابت هر کدام به میزان چهار تا ۴.۵ درصد در مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر موثرند که در این بین بیماری‌های قلبی و عروقی بیشترین سهم را به خود اختصاص می‌دهند. در عین حال سهم این چهار عامل در مرگ و میر کشور ۷۶ درصد است.

وقوع سالانه ۳۸۰هزار مرگ در کشور

وی ادامه داد: سالانه ۳۸۰ هزار مرگ در کشور رخ می‌دهد که ۳۱۲ هزار مورد از آن‌ها مربوط به بیماری‌های غیرواگیر است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۴۰، ۳۹۰ هزار مرگ به این تعداد اضافه شود؛ یعنی ۶۵۰ هزار مرگ ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در کشور خواهیم داشت.

زنگ خطر سالمندی در کشور

سن امید به زندگی ایرانیان

معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به تأثیر سالمندی و افزایش امید به زندگی در بروز بیماری‌های غیرواگیر گفت: متأسفانه در کشور ما از هر سه نفر یک نفر سالمند خواهد بود و در آینده یکی از سالمندترین کشورهای منطقه خواهیم شد که این موضوع زنگ خطر بسیار بزرگی است که باید به آن توجه کنیم؛ به طوری که ۲۵ سال آینده از هر سه نفر ایرانی یک نفر بالای ۶۰ سال خواهد بود. از طرفی با کنترل بیماری‌های عفونی، مرگ و میر ناشی از آن‌ها کاهش یافته، اما بیماری‌های غیرواگیر همچنان سهم بزرگی را در مرگ و میر ایرانیان دارند. در حال حاضر میزان امید به زندگی در مردان ۷۵ سال و در زنان ۷۶.۵ سال ست.

هزینه سالانه ۴۵هزار میلیارد تومانی برای بیماری‌های غیرواگیر

رئیسی با بیان اینکه سه درصد از GDP کشور صرف بیماری‌های غیرواگیر می‌شود، گفت: در عین حال سالانه ۴۵ هزار میلیارد تومان در کشور صرف بیماری‌های غیرواگیر می‌شود که این هزینه شامل هزینه‌های غیرمستقیم نیز هست. یعنی حدود ۲۴ هزار میلیارد تومان آن هزینه‌های غیرمستقیم ناشی از بیماری‌های غیرواگیر محسوب می‌شوند، مانند مرگ زودرس افراد مولد.

وی با بیان اینکه ما متعهد شدیم تا سال ۱۴۰۴ میزان بیماری‌های غیرواگیر را به یک سوم کاهش دهیم، گفت: در حال حاضر سهم سلامت در GDP کشور ۹ الی ۹.۵ است و یک سوم آن مربوط به بیماری‌های غیرواگیر است.

وضعیت نگران کننده چاقی در کشور

زنان چاق دو برابر مردان چاق

معاون بهداشت وزارت بهداشت با ابراز نگرانی از وضعیت چاقی در کشور تأکید کرد: در حال حاضر جایگاه ما در حوزه چاقی در دنیا اصلا خوب نیست. شیوع چاقی در ایران به گونه‌ای است که بیش از یک چهارم افراد در ایران چاق هستند. همچنین زنان دو برابر مردان در کشور چاق هستند. در عین حال دیگر تفاوت زیادی هم از منظر چاقی بین روستاها و شهرها وجود ندارد؛ به طوری که ۲۰ درصد افراد در سطح روستاها و ۲۴ درصد افراد در سطح شهرهای کشور چاق هستند.

رئیسی با اشاره به کم بودن فعالیت فیزیکی در کشور که یکی از عوامل چاقی محسوب می‌شود، گفت: در حال حاضر ۴۷ درصد مردان و ۶۴ درصد زنان در کشور فعالیت فیزیکی کمی دارند.

چاقی پنجمین علت مرگ در دنیا

وی با بیان اینکه چاقی پنجمین علت خطر مرگ در دنیا محسوب می‌شود، گفت: به عنوان مثال در ۵۸ درصد موارد ابتلا به دیابت نوع ۲ مربوط به چاقی است. البته باید توجه کرد که کشور ما در زمینه سیاست‌گذاری نسبت به سایر کشورهای دنیا در حوزه بیماری‌های غیرواگیر پیشرو است. ما در نظر داریم که روند چاقی را در کشور ثابت نگه داریم. در حال حاضر روند چاقی در کشور آنقدر رو به افزایش است که اگر آن را ثابت کنیم  شاهکار کرده‌ایم. در سند ملی بیماری‌های غیرواگیر کاهش نسبی چاقی را تا ۲۰ درصد پیش‌بینی کرده‌ایم.

معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: همچنین در حال حاضر ۹۰ درصد کشور یعنی بالغ بر ۷۲ میلیون نفر تحت پوشش سامانه سیب هستند که ۶۰ میلیون نفر از آن‌ها حداقل یک بار در این سامانه خدمت دریافت کرده‌اند. در عین حال روزانه بیش از ۹۰۰ هزار نفر به مراکز بهداشتی-درمانی ما مراجعه و در سامانه سیب خدمت می‌گیرند. باید توجه کرد که در حال حاضر ۱۸ هزار خانه بهداشت و ۶۸۰۰ پایگاه و مرکز جامع سلامت در کشور داریم که این خدمات را ارائه می‌دهند. همچنین بیش از ۱۲۰ برنامه مراقبتی با هدف پیشگیری برای گروه‌های سنی مختلف تعریف کرده‌ایم. در عین حال ۲۷ میلیون نفر جمعیت ساکن روستا داریم که در سامانه ما ثبت شده‌اند.

آمار چاقی و لاغری در ایران

رئیسی با بیان اینکه در سامانه ما آمار چاقی به روز ثبت می‌شود، گفت:‌ در حال حاضر میزان چاقی در کشور ۲۴.۲ درصد، میزان اضافه وزن ۳۶.۷ درصد و میزان افرادی که کاهش وزن داشته‌اند در سطح کشور ۲.۸ درصد بوده است. همچنین ۳۶ درصد افراد در کشور وزن نرمال دارند. در عین حال در کشور ما ۱۸ درصد نوجوانان، ۳۹ درصد جوانان، ۶۳ درصد میانسالان و ۵۰ درصد زنان باردار یا چاق هستند و یا اضافه وزن دارند.

وی با بیان اینکه برنامه‌های وزارت بهداشت در حوزه بیماری‌های غیرواگیر در دو سطح فرد محور و در قالب پرونده الکترونیک سلامت تدوین شده‌اند، گفت: به طوری که مراقبت‌ها در زمان بارداری و قبل از تولد، در دوران بارداری و بعد از آن با تقویت تغذیه با شیر مادر و... ادامه می‌یابد. همچنین اقدامات جامعه محوری هم داریم که در این زمینه هم‌افزایی با وزارت ورزش و وزارت آموزش و پرورش در قالب تفاهم‌نامه‌ای پیش می‌رود.

بازنگری استانداردهای قند، نمک و چربی

ریسی افزود: همچنین بازنگری استانداردهای قند، نمک و چربی و کاهش آن‌ها در محصولات غذایی، برچسب‌گذاری تغذیه‌ای و تهیه فهرست محصولات غذایی تهدیدکننده سلامت و ممنوعیت تبلیغ آن‌ها و... را پیش می‌بریم. در زمینه ممنوعیت تبلیغ محصولات غذایی مضر متأسفانه با وجود اینکه کانون ممنوعیت تبلیغات در این زمینه وجود دارد، اما به وفور شاهد این تبلیغات در صداوسیما و بر روی بیلبوردهای شهر هستیم. البته در این زمینه نامه‌نگاری‌های زیادی با صداوسیما انجام داده‌ایم، اما می‌بینیم که همچنان این تبلیغات وجود دارد و میان قانون تا عمل به قانون فاصله است.

ایران؛ عرضه کننده ارزان‌ترین سیگار در دنیا

معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به وضعیت مالیات بر دخانیات در کشور گفت: در حال حاضر ارزان‌ترین سیگار دنیا در کشور ما عرضه می‌شود. همچنین در هیچ کجای دنیا کمتر از کشور ما مالیات از سیگار نمی‌گیرند. ترکیه مالیات سیگار را به صد درصد رسانده و ثابت شده است که مهم‌ترین راه کاهش مصرف دخانیات، اخذ مالیات از آن و جلوگیری از خرده‌فروشی است.

مافیای بزرگ دخانیات در کشور

درآمد سالانه ۲۰هزار میلیارد تومانی در صورت تصویب افزایش مالیات بر سیگار

رئیسی افزود: در حال حاضر مافیای بزرگ دخانیات در کشور ما کار می‌کند؛ به طوری که در وضعیت تحریمی که هیچ چیز حتی دارو به ما نمی‌دهند اما چند کمپانی بزرگ آمریکایی به ما سیگار می‌دهند و هیچ تحریمی برای سیگار وجود ندارد. ما به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد دادیم که مالیات بر سیگار سالانه ۱۰ درصد افزایش یابد که در این صورت می‌تواند سالانه ۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد برای کشور به دنبال داشته باشد، اما همین مافیای سیگار جلوی این اقدام را گرفتند. بنزین ۱۰۰۰ تومانی که به ۳۰۰۰ تومان رسید سالانه ۳۰ هزار میلیارد تومان درآمدزایی دارد، اما مالیات بر سیگار به تنهایی می‌توانست سالانه ۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد به دنبال داشته باشد، اما مافیای سیگار اجازه این کار را نداد.