چرا سحر تبرها به وجود آمدند؟
سحر تبر یا فاطمه خویشوند، متولد ۲۶ خرداد سال ۱۳۸۰ است که سیکل دارد و تا سوم راهنمایی بیشتر درس نخوانده و طبق آنچه در برنامه ۲۰:۳۰ پخش شد، پدر و مادرش از هم جدا شده‌اند و با مادرش زندگی می‌کرد. شهرت «فاطمه...» به خاطر عکس‌ها و فیلم‌های عجیب و غریبی است که از خود در اینستاگرام منتشر می‌کرد.
به گزارش خبرنگار شمانیوز و به نقل از تابناک: روزنامه آفتاب یزد در گزارشی با عنوان چرا سحر تبرها به وجود آمدند؟ نوشت: شاخ‌های اینستاگرامی پدیده‌ای نوظهور در ایران است و در یکی دو سال گذشته در شبکه‌های اجتماعی شاهد افزایش زنان و مردانی هستیم که دلیل شهرت‌شان مشخص نیست؛ زنان و مردانی با چهره‌های غیر متعارف و فاقد هر نوع مهارت و هنری، فالوئر یا دنبال کننده چند صدهزارتایی دارند و همین دنبال‌کننده‌های بیشمار باعث شده این افراد تبلیغاتی با اعداد و ارقام آنچنانی بگیرند و درآمدشان از پارو بالا برود. شاید بارها نام سحر تبر را شنیده باشید، دختر 18 ساله‌ای که چند هزار دنبال کننده داشت و حالا امروز عکس‌های او در رسانه‌های داخلی و خارجی منتشر می‌شود و خیلی‌ها به او لقب عروس مردگان داده اند؛ پیش‌تر رسانه‌های خارجی او را بزرگ ترین قربانی جراحی‌های زیبایی معرفی کرده بودند و گفته بودند که سحر قرار بوده که با عمل جراحی خودش را شبیه به یکی از هنر پیشه‌های‌هالیوودی کند اما امروز شبیه به عروس مردگان شده است؛ سحر مدتی بعد در گفت و گو با برخی مجلات زرد این موضوع را تکذیب کرد و اعلام کرد که به دلیل علاقه‌اش به کارکتر عروس مردگان خودش را با گریم و فوتوشاپ به این قیافه تبدیل می‌کند. این دختر 18 ساله حالا چند ماهی است که به دلیل فعالیت‌های ناهنجارش در زندان به سر می‌برد و چند روز پیش خبر ارسال پرونده او به دادگاه انقلاب، اتهام معاونت در فساد فی‌الارض منتشر شد که با واکنش‌های بسیاری در فضای مجازی همراه بود.
سحر تبر کیست و چرا معروف شد؟
سحر تبر یا فاطمه خویشوند، متولد ۲۶ خرداد سال ۱۳۸۰ است که سیکل دارد و تا سوم راهنمایی بیشتر درس نخوانده و طبق آنچه در برنامه ۲۰:۳۰ پخش شد، پدر و مادرش از هم جدا شده‌اند و با مادرش زندگی می‌کرد. شهرت «فاطمه...» به خاطر عکس‌ها و فیلم‌های عجیب و غریبی است که از خود در اینستاگرام منتشر می‌کرد و سحر تبر نامی است که او برای خود در اینستاگرام برگزید. در تصاویر سحر تبر گریم، فتوشاپ و عمل جراحی مشهود است؛ آن هم اعمال جراحی نامتعارفی که توسط یک پزشک جراحی زیبایی انجام شده و او از یک جایی به بعد فهمید با داشتن یک چهره عجیب و غریب و کارهایی همچون رفتن داخل سطل آشغال می‌تواند فالوئر یا دنبال کننده جذب کند و همین فالوئرها باعث شد سفارش‌های زیادی برای تبلیغات با رقم‌های بالا به سوی او روانه شود. تصاویر سحر تبر در اینستاگرام روز به روز عجیب‌تر و ترسناک‌تر می‌شد و برای اینکه عجیب‌تر هم به نظر برسد اقدام به گریم‌های آنچنانی می‌کرد و بیش از پیش خود را ترسناک نشان می‌داد.
پخش اعترافات سحر تبر در صداوسیما
۳۰ آبان ماه پس از دستگیری فاطمه خویشوند با نام مستعار سحر تبر، در بخش خبری ۲۰:۳۰ شبکه دوم سیما در برنامه‌ای تحت عنوان «صریح درباره فرهنگ»، اعتراف‌های وی ضمن ابراز ندامت از اقداماتش پخش شد که بازخوردهای فراوانی نیز در شبکه‌های اجتماعی و افکار عمومی داشت. یکی از بخش‌های این برنامه به اظهارات سیما فردوسی روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی اختصاص داشت که عنوان کرد رفتارهای این شخص ناشی از اختلال‌های روانی است و باید قبل از رسیدن به این وضعیت بحرانی مورد توجه و درمان قرار می‌گرفت. سوابق درمانی فاطمه، حکایت از وجود بیماری روانی در وی دارد.
تداوم بازداشت سحر تبر و ارسال پرونده به دادگاه انقلاب
سعید دهقان وکیل مدافع فاطمه خویشوند در گفت‌وگو با ایرنا درباره آخرین وضعیت این پرونده اظهار کرده است: «بعد از مطالعه پرونده فاطمه...، بنده و همکارم (پیام درفشان) به این نتیجه رسیدیم که تداوم بازداشت این نوجوان، نه تنها ضرورتی ندارد، بلکه از فلسفه قانونی بازداشت و نیز منطق قضایی به دور است. به همین دلیل، طی لایحه‌ای مستند و مستدل، تقاضای تبدیل قرار بازداشت به قرار وثیقه را تقدیم دادگاه کردیم و اکنون در انتظار اتخاذ تصمیم شایسته قانونی از سوی مرجع قضایی هستیم.»
این وکیل دادگستری با بیان اینکه پرونده موکلش از سوی دادسرای ارشاد به شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب ارسال شده، گفت: «تاریخ تولد موکل (٢۶ خرداد ماه ١٣٨٠)، گویای این واقعیت است که اگرچه در تاریخ دستگیری (اوایل مهر امسال) بالای ١٨سال بوده اما از آنجا که بنیان پرونده تشکیل شده برای تعقیب، به استناد اقداماتی است که در زمان وقوع، وی هنوز به سن قانونی رشد نرسیده بود و در واقع کودک محسوب می‌شده، بنابراین اساساً و بر فرض وقوع جرم و ضرورتِ تعقیب و تشکیل پرونده قضایی، این اقدام برای کودکان و نوجوانانی در این سن، به طور مطلق در صلاحیت دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان است.»
دهقان اضافه کرد: «صرف نظر از اینکه صدا و سیما با چه مجوزی و بر اساس چه منطقی، پیش از اثبات اتهام وارده، اقدام به پخش برنامه‌ای با محوریتِ موکل کرده، آنچه مسلّم است این است که اولاً حتی در همان برنامه نیز بر سوابق بیماری فاطمه... که گویای نظر روانپزشک متخصص در تلویزیون بوده، تاکید شده است. ثانیاً، تمامی اسناد و مدارک روانپزشکی موجود در مورد موکل نشان می‌دهد که حتی سال‌ها پیش از رسیدن به سن قانونی رشد، مبتلا به «افسردگی عمده» و «سایکوز» بوده و به همین دلیل، در سال ٩۴ در بیمارستان الغدیر بستری بوده است. همچنین بعدها و باز هم پیش از رسیدن به ١٨ سالگی به دلایل مشابه در بیمارستان فوق تخصصی روانپزشکی ۵٠۵ نزاجا و نیز بیمارستان روانپزشکی میمنت بستری بوده است.»
وکیل فاطمه... ادامه داد: «این وضع و شرایط بیماری، با توجه به تاکید روانپزشکان متخصص بر استفاده از داروی ترامادول و ضرورت مراقبت‌های ویژه پزشکی برای جلوگیری از حملات بیماری، نشان می‌دهد که نه تنها به دلیل صغر سن، بلکه حتی به دلیل شرایط حاکم بر بیماری خاص، جای موکل در زندان نیست و نگرانی خانواده موکل و ما به عنوان وکلای او از این منظر باید تحلیل شود. در واقع، با توجه به مجموع این شرایط و تاکید بر اینکه موکل در زمان ارتکاب افعال مورد نظر فاقد سن قانونی رشد بوده و بنا بر اسناد موجود و اذعان برنامه تلویزیونی دارای بیماری به حدی است که بارها مرتکب خودزنی‌های شدید ناشی از افسردگی عمیق و اختلال چندشخصیتی شده است که این وضعیت «مورد تایید مرجع پزشکی قانونی نیز قرار گرفته و در پرونده موجود است»، حداقلِ انتظار از دادسرا این بود که وقتی به هر دلیل اقدام به آزادی تمامی متهمین دیگر پرونده کرده، نسبت به فک قرار بازداشت موکل که در زمان ارتکاب اعمال، هم فاقد سن قانونی و هم دارای بیماری روانی بنا بر تایید پزشکی قانونی بوده اقدام کند. اکنون که این اتفاق صورت نگرفته و موکل با توجه به بیماری و کودکی با رنج فراوان در زندان به سر می‌برد و به نظر می‌رسد پرونده با وجود تعدد متهمین تا صدور حکم قطعی نیازمند زمان طولانی باشد، دادگاه می‌تواند نسبت به تبدیل قرار تامین از بازداشت به وثیقه اقدام کند تا ضمن تضمین حمایت قانونی از اشخاص بیمار و نیز فاقد سن قانونی در زمان ارتکاب افعال، اهداف مندرج در «دستور العمل حفظ کرامت و ارزش‌های انسانی در قوه قضاییه» تامین و بدین ترتیب، با فک قرار بازداشت و امکان آزادی موکل، شرایط برای اقدامات درمانی فوری فراهم شود.»
باید برای استفاده صحیح از فضای مجازی فرهنگسازی کنیم
در این بین اما خیلی‌ها بر این باورند که حکم صادره برای فاطمه... ملقب به سحر تبر، با عنوان اتهامی معاونت در افساد فی‌الارض، برای دیگر فعالین فضای مجازی بازدارنده نخواهد بود و از طرف دیگر نسبت به وضعیت خانوادگی این متهم و همچنین سابقه بیماری روانی او، چنین حکمی برایش سنگین است. منصور مظفری، کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی در رابطه با این موضوع به آفتاب‌یزد گفت:« مشخص است که این خانم در فضای مجازی به صورت گسترده و وسیع تحت عنوان آنچه که به عنوان ترویج فساد و فحشا از آن نام می‌برند فعالیت داشته است. ادعا این است که قبل از دستگیری سن او کمتر از 18 سال بوده اما در زمان رسیدگی سنش بیش از 18 سال بوده است، پس اینکه ادعاهایی مطرح می‌شود که باید پرونده او در دادگاه اطفال و نوجوانان مورد بررسی قرار بگیرد، طبق قانون مجازات اسلامی سال 1392 صحیح نمی‌باشد چون سن او در زمان رسیدگی بالغ بر 18 سال بوده است بنابر این در همان دادگاهی که محاکمه شده پرونده‌اش باید مورد بررسی قرار می‌گرفت. البته باید ملاحظاتی که برای کودکان و نوجوانان درنظر می‌گیرند برای او هم در نظر گرفته شود.»
او در ادامه افزود: « در قانون جرم خاصی تحت عنوان افساد فی‌الارض نداریم، اما مصداق‌هایی را داریم که اگر جرم به صورت وسیع، گسترده و عمده باشد می‌توان افساد فی الارض را بر آن بار کرد. این خانم در فضای مجازی ظاهرا به صورت گسترده و وسیع به فحشا و منکرات پرداخته است که حکم او را با ملاحظات قانونی معاونت در افساد فی الارض صادر کرده‌اند و مجازات حبس ابد برای او در نظر گرفته شده است. اینکه مطرح کنیم این شخص در زمانی در بیمارستان روانی بستری بوده، از آن جایی که گفته می‌شود مجنون ادواری بوده، بنابراین باید جنونش در فرصت‌هایی که مرتکب جرم شده است به اثبات برسد. اینکه بعضی ادعا می‌کنند این خانم در زمانی در بیمارستان بستری بوده شاید درست باشد اما شاید زمانی که مرتکب جرم شده است در زمان افاقه بوده است، باید وکلای این خانم ثابت کنند که در زمان ارتکاب جرم هم دچار جنون بوده که تقریبا اثبات آن با توجه به پست‌های فراوانی که گذاشته است مشکل به نظر می‌رسد. »
این حقوقدان در ادمه تصریح کرد:« ما نمی‌توانیم در مقام قضاوت باشیم اما قوانین باید بازدارندگی داشته باشند تا جلوی چنین فعالیت‌هایی گرفته شود، این موضوع نیاز به فرهنگسازی دارد چرا که جوانان ما به دلایل مختلفی مثل بیکاری، عدم نظارت خانواده‌ها بر اعمال آن‌ها و همچنین وجود فضای منفی در فضای مجازی به این راه‌ها کشیده می‌شوند؛ ما باید در ابتدای امر فرهنگسازی درست برای استفاده صحیح از فضای مجازی داشته باشیم، در این رابطه تمام نهاد‌هایی که از دولت بودجه می‌گیرند و متولی این امر هستند از جمله، رسانه‌ها، صدا و سیما، مساجد، ائمه جماعت و غیره مسئول هستند. چون مشخصا در رابطه با فرهنگسازی استفاده صحیح از فضای مجازی تا کنون کوتاهی‌هایی صورت گرفته است و اگر جرمی هم بعضی از جوانان ما در فضای مجازی مرتکب می‌شوند شاید به دلیل همین کوتاهی‌ها بوده است. اینجاست که باید فضای اجتماعی و فرهنگی را هم مد نظر قرار بدهیم، نباید به این صورت باشد که حتما وقتی حکمی قرار است صادر شود فقط به همان ماده قانونی نگاه کنیم و به انگیزه‌های فرد، شرایط اجتماعی فرد و نیت و قصد او نگاه نکنیم، شاید این خانم عقده‌هایی داشته و سعی بر عقده‌گشایی و خودنمایی داشته است، یا اختلافاتی در خانواده او وجود داشته و سعی داشته تا به نحوی خودش را نشان دهد که دیگران بپرسند چرا این کار را انجام می‌دهی؟ و به دلیل همین چرایی‌ها این دختر دست به چنین رفتار‌هایی زده است تا عقده‌گشایی کند. باید این موارد هم مد نظر قرار بگیرد. احتمالا این حکم قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور خواهد بود و امیدواریم حکم شایسته‌ای لحاظ شود. به هر جهت تخلفی صورت گرفته و این تخلف با توجه به دنبال کننده‌های زیاد متهم در فضای مجازی در حد وسیع و گسترده بوده است.»
او در رابطه با بازدارنده بودن یا نبودن حکم‌های فعالین فضای مجازی گفت:« درست است که فضای رسانه‌ای کشور رو به رشد است اما در کنار آن باید قوانینی هم وجود داشته باشد که بازدارندگی از جرائم داشته باشند. شاید لازم باشد در کنار حکم‌هایی که برای فعالین فضای مجازی صادر می‌شود، مجازات‌های تکمیلی دیگری هم وجود داشته باشد، برای مثال شخص تا مدتی حق استفاده از فضای مجازی یا فعالیت در این فضا را نداشته باشد، اما اصل قضیه به این بر می‌گردد که ما فضای جامعه را برای استفاده مناسب از فضای مجازی آماده کنیم. در این میان کسانی هستند که به صورت باندی برای انحراف جوانان فعالیت می‌کنند و بحث آن‌ها جدا است اما وقتی جوانان ما برای تفریح و سرگرمی، به این دلیل که مکانی برای تفریح ندارند یا شغل و منبع در آمدی ندارند بدون اینکه قصد و نیتی داشته باشند به این کار‌ها مشغول می‌شوند، آن وقت است که باید به نحو دیگری با آن‌ها برخورد شود.»
باید ریشه‌های آسیب را از بین ببریم
شادان کریمی، جامعه شناس اجتماعی نیز در رابطه با این موضوع به آفتاب یزد گفت:« چند وقتی است که ناهنجاری‌ها در فضای مجازی گسترش پیدا کرده است و خیلی‌ها برای بیشتر دیده شدن دست به فعالیت‌های غیر عرفی می‌زنند، تا کنون برخی از آن‌ها به دلیل همین فعالیت‌های ناهنجارشان دستگیر شده‌اند و مجازات‌هایی هم برای آن‌ها در نظر گرفته شده است اما واقعیت این است که این مجازات‌ها برای دیگر فعالین فضای مجازی تا کنون بازدارنده نبوده است و ما همچنان شاهدیم که اقداماتی از این دست در فضای مجازی رواج دارد. به نظر من پیش از اینکه به مجازات‌ها فکر کنیم باید در رابطه با فضای مجازی فرهنگسازی داشته باشیم، علاوه بر آن باید سواد رسانه‌ای جامعه را افزایش دهیم تا رفتارهای ناهنجار برایشان جذابیت نداشته باشد.»
او در ادامه افزود:« مشکل اساسی کمبود اشتغال است، به همین دلیل هم خیلی‌ها برای کسب درآمد رفتارهای نا هنجار انجام می‌دهند تا بتوانند یک کسب و کار برای خودشان راه بیندازند، از طرف دیگر جوانان ما تفریح ندارند، پس کل وقتشان را در فضای مجازی به سر می‌برند،این را بگذارید در کنار خانواده‌های دارای مشکل، آن وقت است که متوجه می‌شوید امثال سحر تبر از کجا پدید می‌آیند. به نظر من این دختر و امثال آن که شمارشان کم نیست پیش از اینکه نیاز به مجازات داشته باشند نیاز به درمان دارند چون بیمارند، کسی که بیماری و اختلال نداشته باشد دست به چنین اقداماتی نمی‌زند، خودش را در سطل آشغال نمی‌اندازد و به آن شکل و شمایل در نمی‌آورد. ما باید به ریشه‌ها بپردازیم و ریشه‌های آسیب را از بین ببریم تا از رشد قارچ گونه چنین افرادی در فضای مجازی جلوگیری کنیم. فرهنگسازی کنیم تا چنین اتفاق‌هایی تکرار نشود.»
