ارسالی مخاطبان:
گپ و گفت خواندنی با تهران بیستی ها
گفتگو با عوامل برنامه بیست و چند ساله شبکه تهران که به معضلات مردم می‌پردازد.
گزارش شهروند خبرنگار شمانیوز از تهران: همیشه در هر جامعه‌ای مشکلات و معضلاتی برای مردم آن وجود دارد، دغدغه‌هایی که خیلی وقت‌ها سوژه رسانه‌ها می‌شوند و هر کس به هر طریقی در حد توانش به آن‌ها می‌پردازد. تلویزیون هم به عنوان رسانه‌ای که کل کشور بیننده‌اش هستند، همیشه بخشی را برای انعکاس برخی از این مسائل در قالب برنامه‌های مختلف در نظر می‌گیرد. تولیداتی که بعضی از آن‌ها به یک برند تبدیل شده‌اند و کمتر کسی پیدا می‌شود که اسم آن را نشنیده باشد.
«تهران بیست» یکی از این برنامه‌هاست که از اواسط دهه ۷۰ به تهیه‌کنندگی مرحوم علیقلی کارش را شروع کرد، برنامه‌ای که البته گاهی گرفتار وقفه‌های کوتاه و بلند می‌شد، اما تا امروز با همه این مسائل به کارش ادامه داده و هر سری با رویکرد مشخصی به سراغ خیلی از حرف و حدیث‌ها و مشکلاتی می‌رود که مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. حضور چهره‌های مختلفی به عنوان مجری از جمله علی درستکار، ناصر خیرخواه، محمدجعفر خسروی، حسن میربها، محمد سلوکی، سونیا پوریامین، مازیار ناظمی و بهروز تشکر هم نشان‌دهنده سابقه این برنامه و عمر طولانی است که در همه این سال‌ها در هر سری با تغییراتی روی آنتن می‌رفت. در ابتدا بیشتر مباحث مطرح‌شده در این برنامه حول معضلات استان تهران بود چرا که آن موقع‌ها شبکه تهران هنوز سراسری نشده بود، اما بعد از آن‌که شبکه ۵ سیما هم به جرگه شبکه‌های سراسری پیوست تهران ۲۰ هم فاز تازه‌ای را شروع کرد و رفته رفته از بحث درباره مسائل صرف شهری فاصله گرفت. این برنامه این روز‌ها هر هفته یکی از موضوعات اجتماعی و شهروندی مرتبط با زندگی مردم در کلانشهر‌ها را بررسی می‌کند، گپ و گفت‌هایی که با حضور کارشناسان مختلف و اجرای محمد دلاوری و علی مروی شکل می‌گیرد.
فرشید محمودی هم امسال تهیه‌کنندگی تهران ۲۰ را عهده‌دار شده است، برنامه‌ای که با گذشت دو دهه از آن همچنان ادامه دارد و گویا قرار است حالا حالا‌ها بیننده آن باشیم. شما هم در ادامه می‌توانید گپ و گفت ما را با عوامل این برنامه نام‌آشنای شبکه ۵ سیما بخوانید.
تهدید هم شده‌ام، اما ادامه می‌دهم
محمد دلاوری که او را با گزارش‌ها وگفت‌وگو‌های صریح و بی تعارفش می‌شناسیم، حدود چهار سال است که با تهران بیستی‌ها همراه شده، او در گپی که با هم داشتیم درباره رویکرد و رویه این برنامه می‌گوید: تلاش تهران ۲۰ این بوده که نگاه منطقه‌ای به موضوعات تهران و بحث‌های مهم ملی داشته باشد. در این بین ما به دنبال آن بودیم که هر وقت مساله قابل توجهی برای مردم وجود دارد از آن غافل نشویم و پیگیرش باشیم، جریانی که باعث شده تنها متمرکز به استان تهران نباشیم و در بخش دیگری موضوعاتی که وجود دارد را هم بررسی کنیم.
اما این که روند در نظر گرفته شده در تهران ۲۰ با وجود استمراری که داشته، چقدر توانسته به داد مردم و رفع مشکلاتی که وجود دارد برسد هم موضوعی بود که دلاوری در پاسخ به آن بیان کرد: اگر بخواهم صادقانه بگویم گفتگو‌های ما در تهران ۲۰ یا هر برنامه دیگری، آن چنان نمی‌تواند تاثیر جدی در حوزه کلی جامعه داشته باشد. ما مثل یک فعال رسانه‌ای در سپهر کلی رسانه مشغول تلاش هستیم و کار‌هایی در این زمینه می‌کنیم، اما به طور کلی در کشور رسانه‌ها آن‌قدر وضعیت نامطلوبی دارند که نمی‌توانند تأثیر جدی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و... داشته باشند.
مطرح کردن سوالات بدون ابهام و مرتبط با هر موضوعی جزو ویژگی‌هایی است که دلاوری اغلب در هر برنامه‌ای که هست به سراغ آن می‌رود و خیلی وقت‌ها سوالی که اگر من و شما هم آنجا بودیم را می‌پرسد، او در این باره می‌گوید: من خودم را جای کسی نمی‌گذارم، چون خودم هم یکی از همین مردم هستم و شاید به همین دلیل است که سوالاتی که می‌پرسم به نظر صحبت آن‌ها می‌آید. در این بین همیشه با خودم فکر می‌کنم وظیفه اصلی من این است که به عنوان کارمند مردم سوالاتشان را بدون تعارف از مسؤول مربوطه بپرسم و چیزی را هم درز نگیرم، چون نادیده گرفتن برخی موارد علاوه بر این که جفا به مردم است برای مسؤول نیز همین طور است چرا که آن فرد مسؤول هم بعد از مدتی به جواب ندادن به بی‌سوادی خودش عادت می‌کند. من موظف هستم که جدی، بدون پرده پوشی و با تمام قدرت سوالاتم را بپرسم. حال امیدوار هستم که مردم به عنوان اصلی‌ترین کارفرمای ما این را حس کرده باشند.
زمانی که بحث گفتگو‌های صریح پیش می‌آید، در کنار آن اغلب ماجرای فشار‌ها و نگاه‌های مختلف هم وجود دارد، اتفاقی که انگار دلاوری هم آن را تجربه کرده و درباره‌اش این طور عنوان می‌کند: در این سال‌ها من درگیری‌های فراوانی داشتم، هم تهدید شدم و هم تحت فشار قرار گرفتم. بعضی‌ها می‌گویند فشار زیادی برای تو وجود دارد و من هم می‌گویم که این وظیفه من است که به عنوان یک فعال رسانه‌ای در میدان باشم و لابد این هم وظیفه آنهاست که تحت فشار قرار بدهند. اما من باید باشم و به کارم ادامه دهم.
این‌که با وجود همه این حرف‌ها او با چه انگیزه‌ای همچنان این مسیر را ادامه می‌دهد هم سوال دیگری بود که آقای مجری در پاسخ به آن گفت: چه می‌شود کرد؟ باید همین شمعی که روشن هست را به خاطر این صحبت‌ها خاموش کنیم و برویم؟ من به این فکر می‌کنم که آیا همین حرفی که می‌توانیم در تلویزیون بزنیم را هم نگوییم؟ درست است که اثر آن خیلی کم است و گاهی من هم از فرط اشتباهات خیلی از مسؤولان گرفتار ناامیدی می‌شوم، اما می‌گویم این تنها کاری است که از دست من برمی‌آید و اگر آن را هم انجام ندهم عذاب وجدان می‌گیرم. این جریان مثل آن است که به درخت سیب بگویید سیب ندهد، یعنی ما رسانه‌ای‌ها چاره‌ای نداریم جز آن‌که در این فضا فعالیت کنیم حتی اگر تأثیر آن کم باشد.
دلاوری در خصوص واکنش‌های مردم که گویا تعداد آن‌ها کم هم نیست، می‌گوید: آن قدر مردم محبت دارند که من شرمنده و خجالت زده آن‌ها می‌شوم. بار‌ها شده وقتی در خیابان راه می‌روم آقایی من را بغل و تشکر می‌کند، گاهی برخی‌ها هدیه می‌دهند و همه حرفشان همین است و می‌گویند ما خوشمان می‌آید که تو بدون تعارف سوال می‌کنی، برخی هم می‌گویند ما هم می‌دانیم که شاید این اتفاقات تاثیر زیادی نداشته باشد، اما حداقل دل ما را خنک می‌کنی.
او بعد هم با خنده گفت: انگار اصلا مسؤولیت من در این دنیا خنک کردن دل مردم شده است.
این مجری عامل ماندگاری تهران ۲۰ را پایه‌گذاران آن می‌داند، انسان‌های بزرگی که این مسیر را ایجاد کردند و امروز این جریان مثل میراث ارزشمندی به آن‌ها سپرده شده است.
در ادامه دلاوری به تعامل بیشتر با مردم اشاره کرد و افزود: #تهران ۲۰ و بخش‌های دیگری که وجود دارد کمترین کاری است که می‌شد انجام داد، اما هنوز خیلی ضعیف است. ما دلمان می‌خواهد مردم تهران این برنامه را مرجع انعکاس و طرح مشکلاتشان قرار دهند نه هر جای دیگر را. به هر حال این جریان به راه افتاده و ما هم به دنبال گسترش آن هستیم.
وجود برنامه‌های گفتگو محور متعدد و این که آیا هنوز جای مطرح کردن اساسی مشکلات در رسانه با حضور آن‌ها خالی است یا نه هم نکته دیگری بود که مجری تهران ۲۰ در پاسخ به آن می‌گوید: برنامه‌های گفت‌وگومحور پلتفرمی هستند که در قالب‌های مختلفی در همه جای دنیا وجود دارند و هیچ وقت هم از بین نمی‌رود. نکته مهم این است که ما آن را با کیفیت می‌سازیم یانه و در این بین سوال اصلی این است که تلویزیون از چه جور گفتگو‌هایی و با چه کیفیتی پر شده است؟ این مشکل اصلی است چرا که غالب برنامه‌های گفتگو محور قدرت چندانی ندارند و از آنجایی که فرم ساده‌ای دارد خیلی‌ها با هر نگاهی به سراغ آن رفته‌اند.
دلاوری در آخر هم درباره انتظارش از تلویزیون و حمایت‌هایی که لازم است در این مسیر اتفاق بیفتد؛ فقط به یک جمله بسنده کرد و گفت: همین که در این سال‌ها سازمان به من اجازه می‌دهد روی آن صندلی بنشینم و گذاشته‌اند که کار کنم انتظار دیگری ندارم.
تلاش برای اجرایی بهتر
علی مروی، یکی دیگر از مجریان برنامه تهران ۲۰ است. او در پاسخ به این سوال که با چه ذهنیتی اجرای این برنامه را پذیرفته اید، به جام‌جم می‌گوید: واقعیت این است برنامه تهران ۲۰، برند و شناسنامه شبکه پنج است و وقتی قرار شد من هم یکی از مجریان برنامه باشم، نسبت به دیگر اجرا‌هایی که تا به الان داشتم، نگران بودم، زیرا این برنامه همیشه با مجریان حرفه‌ای روانه آنتن شده و رویکرد آن مشخص است. همچنین جایگاه ویژه‌ای هم برای مخاطبان دارند، بنابراین بینندگان توقع دارند اجرای من هم مثل دیگر مجریان باشد و باید تلاش بیشتری داشته باشم. وی ادامه می‌دهد: دیگر مجری این برنامه آقای دلاوری است که جزو مجریان با سابقه تلویزیون و صاحب سبک است. به همین دلیل وقتی یک شب در میان این برنامه را اجرا می‌کنم، مردم ناخودآگاه اجرای من را با شب قبل مقایسه می‌کنند و سنجیده می‌شوم. همین کار من را سخت‌تر می‌کند. این مجری درباره این‌که تا چه میزان مطالعه به روز برای برنامه دارد، می‌گوید: طبیعی است که باید میزان مطالعه افزایش یابد و همراه با دغدغه‌های روزانه مردم باشیم. یکی از امتیازات برنامه تیم مجهز سردبیری و نویسندگی است که روی موضوعات برنامه متمرکز هستند. همچنین بار‌ها پیش آمده که مردم در اماکن عمومی به محض دیدن من از مشکلات شان گفتند و تاکید داشتند در برنامه به آن بپردازیم. چند روز پیش بود که برای ملاقات یکی از اقوام به بیمارستان رفته بودم و دیگر بیماران به محض دیدن من تاکید کردند حتماً درباره مشکلات بیمارستان مربوط در برنامه بگویم. همچنین آیتم هشتگ تهران ۲۰ خیلی با اقبال مردم رو به رو شده و از این طریق مشکلات شان را در قالب فیلم‌های ویدئویی تلفن همراه برایمان ارسال می‌کنند. طبیعی است هرچه تعامل مردم با ما بیشتر باشد در این مسیر موفق‌تر خواهیم بود.
همراه با مردم در تهران ۲۰
فرشید محمودی از تهیه‌کنندگان با تجربه تلویزیون است که تا امروز برنامه‌های متفاوتی را تهیه و روانه آنتن کرده است. او از ابتدای امسال تهیه کنندگی برنامه پر سابقه تهران ۲۰ را به عهده دارد که سال‌هاست روی آنتن شبکه پنج خودنمایی می‌کند، حتی می‌توان گفت این برنامه جزو شناسنامه شبکه پنج محسوب می‌شود.
محمودی در پاسخ به این سوال که شما از وقتی تهیه این برنامه را پذیرفته‌اید، برای این‌که طراوت تازه‌ای به آن بدهید از چه راهکار‌هایی بهره می‌برید؟ به جام‌جم می‌گوید: همان‌طور که می‌دانید این برنامه سال‌هاست روی آنتن شبکه پنج قرار دارد. در طول همه این سال‌ها بخش‌های آن تفاوت داشته و اجرای آن را یک یا چند مجری به عهده داشته‌اند. من از ابتدای امسال تهیه این برنامه را پذیرفتم و در این مدت هم سعی کرده ایم روی ساختار محتوایی بیشتر متمرکز باشیم. به همین دلیل تیم سردبیری و نویسندگی را تقویت کردیم و همه از صاحب نظران انتخاب شده‌اند. با توجه به این‌که برنامه زیر مجموعه گروه شهروندی شبکه پنج تولید می‌شود، ما هر شب به موضوع و دغدغه‌های مردم می‌پردازیم.
وی ادامه می‌دهد: به عنوان مثال دو شب پیش این موضوع را بررسی کردیم که چرا برخی اخبار دیر به اطلاع مردم می‌رسد، مثل سانحه هوایی یا بنزین و همین باعث می‌شود مردم رسانه‌ها را مقصر بدانند. برای بررسی این موضوع ما نمایندگان خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها و ... را داشتیم. در مجموع سعی می‌کنیم موضوعات روز را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار بدهیم و حتماً درباره آن با کارشناسان و صاحب نظران صحبت کنیم.
این تهیه‌کننده درباره هشتگ تهران ۲۰ که جزو بخش‌های پربیننده این برنامه است، می‌افزاید: با توجه به این‌که می‌خواستیم تعامل مردم با برنامه بیشتر شود، به همین دلیل از چهار ماه پیش بخش هشتگ تهران ۲۰ را به برنامه اضافه کرده ایم. مردم برای این آیتم از مشکلاتی که دارند با تلفن همراه فیلم می‌گیرند و برای برنامه ارسال می‌کنند. ما هم پخش می‌کنیم و از مسؤول مرتبط با این مشکل دعوت می‌کنیم مشکل مردم را مطالبه گری کنیم. البته منظور مسائل سطحی نیست، بلکه مشکلاتی است که زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده وبه واسطه این آیتم تعامل مردم با ما افزایش یافته است. محمودی با اشاره به این‌که قرار است فضای مجازی در تهران ۲۰ گسترش بیشتری پیدا کند، می‌گوید: مردم در فضا‌های مجازی مثل اینستاگرام و ... با ما در ارتباط هستند و تلاش می‌کنیم این را گسترش بیشتری بدهیم. ما در تهران ۲۰ نه تنها با دعوت از مسؤولان مطالبات مردم را پیگیر هستیم، بلکه همچنان بعد از آمدن مسؤول به برنامه باز هم پیگیری می‌کنیم تا به نتیجه صحیح دست یابیم. به عنوان مثال بعد از بررسی مشکلات آب و فاضلاب بازار سنتی ستارخان پیگیری کردیم و متوجه شدیم مشکل بر طرف شده است. اگر هم مسؤولی همکاری نکند، حتماً روی آنتن گفته می‌شود که ما با مسؤول مرتبط تماس گرفتیم، اما جوابگو نبود. وی در پاسخ به این سوال که موضوعات چطور انتخاب می‌شوند، تاکید می‌کند: موضوعات هفتگی مشخص می‌شود و متناسب با اتفاقات روز، موضوعات را جا به جا می‌کنیم. به عنوان مثال اگر موضوع کلینیک‌های زیبایی انتخاب می‌شود و بعد ماجرای سیستان و بلوچستان پیش می‌آید، حتماً جا به جا می‌شود و به موضوع روز می‌پردازیم.
مجریانی که آمدند و رفتند
یکی از مجریانی که در برنامه تهران ۲۰ حضور داشت و خیلی‌ها او را با این برنامه می‌شناسند، سونیا پوریامین است. مجری که البته حدود ده سال تهیه‌کنندگی برنامه «خانه ما» را به عهده داشت و به عنوان پژوهشگر صدا و سیما هم فعالیت‌هایی در این زمینه دارد. علی درستکار هم یکی دیگر از مجریان این برنامه در اواسط دهه ۸۰ بود. «این شب‌ها» از دیگر برنامه‌هایی است که اسم او به آن گره خورده و خیلی‌ها آن را با او به یاد دارند. علاوه بر این‌ها «سیم و زر» و «زمرد» هم از دیگر برنامه‌های اخیر او هستند، مجری که جزو چهره‌های کم کار، اما موثر در حوزه خود است.
بهروز تشکر هم چهره دیگری است که با این برنامه همراه بود. او هم زمانی درصحبت هایش درباره تهران ۲۰ این‌طور بیان کرده بود:از گفتگو‌های انتقادی و چالشی برنامه تهران ۲۰ لذت می‌برم، زیرا به دنبال سازندگی و ارائه راه‌حل‌های مختلف برای معضلات شهری مردم است. او پیش از این هم اجرای برنامه‌های خانواده‌محوری را در کارنامه خود دارد. علاوه‌بر این چهره‌ها مجری‌های دیگری، چون محمد جعفر خسروی، حسن میربها، محمد سلوکی، سونیا پوریامین و مازیار ناظمی هم در این برنامه حضور داشتند.
تهران بیستی که امروز نیست
تهران ۲۰ برای کمتر کسی ناشناخته است؛ برنامه‌ای که مرحوم سیامک علیقلی سال‌ها آن را روی آنتن می‌برد. علیقلی از سال ۷۴، با حضور در شبکه پنج سیما اجرای برنامه زنده «پخش پنج» که بعد‌ها به تهران ۲۰ تغییر نام داد را بر عهده داشت. علیقلی سال‌ها مجری رادیو و تلویزیون بود که سال ۸۳ بر اثر سرطان دار فانی را وداع گفت. او از مجریان بنام برنامه تهران
۲۰ بود و در سال‌هایی که اجرای این برنامه را به عهده داشت به شدت مشکلات مردم را مطالبه گری می‌کرد. به همین دلیل مردم اجرای او را در این برنامه دوست داشتند و با اشتیاق هر شب این برنامه را دنبال می‌کردند. البته علیقلی با اجرای سرود «آب زنید راه را» در ابتدای انقلاب، فعالیت هنری خود را آغاز کرد. زنده یاد خوانندگی آواز چند فیلم سینمایی را نیز در کارنامه خود دارد. وی در طول فعالیت خود در تلویزیون، مجری برنامه‌هایی، چون «اقتصاد و جامعه» و «بازتاب» بود.
