واردات مواد اولیه غذایی با منشاء غیر حلال به کشور بدون نظارت

رسول کدخدایی نسبت به واردات مواد اولیه صنعت غذایی به‌مانند طعم‌دهنده‌ها، آنزیم‌ها و موارد دیگر با منشأ نامشخص هشدار داد و گفت: امروزه غذای مردم دیگر محدود به ذبح و صید نمی‌شود. وی ادامه داد: مردم صرفاً نیازهای غذایی خود را با مواد اولیه گوشت و ماهی که وارد بازار می‌شود رفع نمی‌کنند. زندگی ماشینی اکنون به سمتی رفته که دائماً از غذاهای فرآوری‌شده استفاده می‌شود و می‌توان گفت دوره خود معیشتی گذشته است. وی با بیان اینکه دوره فعلی، دوره‌ای است که عمده غذای مردم از ناحیه صنعت تأمین می‌شود، گفت: بنابراین وقتی در مورد غذای حلال صحبت می‌کنیم، حوزه ذبح و صید تنها بخشی از موضوع می‌شود. رئیس پژوهشکده علوم و صنایع غذایی با بیان اینکه در حوزه ذبح و صید نظارت‌های کافی وجود دارد، خاطرنشان کرد: اما بخش اعظم قضیه برمی‌گردد به ترکیباتی که به‌عنوان افزودنی در فرآوری مواد غذایی استفاده می‌شود که اینها از خارج از کشور وارد می‌شود و روی منشأ آنها، متأسفانه هیچ نظارتی نمی‌شود و هیچ قانونی که دستگاه‌های نظارتی و حاکمیتی به استناد آن تعیین منشأ بکنند، وجود ندارد و صرفاً به گزارشات تأمین‌کننده اکتفا می‌شود. کدخدایی با تأکید بر اینکه صرفاً نمی‌توان به گزارش‌های تأمین‌کننده استناد کرد و به آن مطمئن بود، گفت: نیاز است که در مورد منشأ این مواد تحقیق شود و دستگاه‌های پژوهشی در این زمینه ورود پیدا کنند تا مشخص شود به‌طور مثال آنزیمی که اکنون در زمینه پنیرسازی استفاده می‌شود و یا آنزیمی که برای شفاف‌سازی آبمیوه استفاده می‌گردد، آیا منشأ حلال دارند یا خیر. وی با بیان اینکه حوزه افزودنی‌های غذایی بسیار وسیع است و حدود 2 هزار افزودنی غذایی با منشأ نامشخص وارد کشور می‌شود، گفت: به‌طور مثال آنزیمی که در صنعت پنیرسازی استفاده می‌شود به‌عنوان یک میکروب باید در محیطی کشت شود که این محیط در عمده موارد محیط غیرحلال مانند خوک است؛ چراکه برای تولیدکنندگان مهم نیست این آنزیم در چه محیطی به‌عمل آمده و در طی آن، آنها عمل جداسازی را نیز انجام نمی‌دهند. رئیس پژوهشکده علوم و صنایع غذایی تأکید کرد: دنیای غرب هیچ الزامی در عدم استفاده از این مواد ندارد و بنابراین ما نمی‌توانیم مطمئن باشیم که این آنزیم در چه محیطی کشت شده، آیا محیط آن حلال و یا غیرحلال بوده؛ چرا که وقتی میکروب در این محیط کشت شود و تبدیل به آنزیم شود، بخشی از محیط غیرحلال نیز همراه آن خواهد بود. وی با اشاره به اینکه در کشور هیچ ابزاری وجود ندارد که منشأ این افزودنی‌ها مورد بررسی قرار بگیرد، خاطرنشان کرد: 50 درصد مواد غذایی کشور وارداتی است که بخشی از آن به‌صورت مواد غذایی خام و بخش دیگر به‌صورت مواد اولیه به کشور وارد می‌شود. کدخدایی خاطرنشان کرد: از بُعد حلیت روی مواد اولیه نظارت نمی‌شود. این موضوع را باید در کنار پدیده قاچاق نیز قرار داد. اگر غذای غیرحلال بر سر سفره ما بیاید، بر روی کردار، رفتار و اخلاق تأثیر می‌گذارد. وی به موارد مطرح‌شده در قرآن اشاره کرد و گفت:‌ قرآن بر توجه در غذا تأکید می‌کند و حتی حضرت امام صادق(ع) نیز بحث حلال بودن ظرف غذا را مطرح می‌کند. کدخدایی با بیان اینکه در بعد پدافند غیرعامل موضوع حلیت غذا، حائز اهمیت است، گفت: اگر ما بگوییم که بخشی از واردات ناآگاهانه صورت گرفته، اما باید اعتراف کنیم که دشمنان ما آگاهانه از طریق صادرات غذاهای غیرحلال به ایران، وارد شده تا اخلاقیات، ارزش‌های دینی و فرهنگی را تحت‌الشعاع قرار دهند و بداخلاقی‌ها که یکی از پدیده‌های این روزهای جامعه است را ترویج دهند. وی طعم‌دهنده‌ها را یکی از اجزای مهم صنعت غذایی برشمرد و گفت: این طعم‌دهنده‌ها که با منشأ نامشخص وارد کشور می‌شوند، در تمامی صنایع غذایی و فرآورده‌ها ازجمله سوسیس و کالباس، آبمیوه، رب و... مورد استفاده قرار می‌گیرد. رئیس پژوهشکده علوم و صنایع غذایی در مورد منشأ واردات این طعم‌دهنده‌ها و مواد اولیه تأکید کرد: ما طیف وسیعی از کشورها را داریم که اقدام به صادرات مواد اولیه می‌کنند، به‌طوری‌که اکنون موضوعی که من مطرح کردم، مشکل دنیای اسلام شده که باید همه کشورها نسبت به آن دقت‌نظر داشته باشند، کمااینکه این موضوع در دیگر کشورهای اسلامی نیز مطرح شده است. کدخدایی با اشاره به اینکه این روزها مواد اولیه از مبدأ تا مقصد، مسیرهای مختلفی را طی می‌کنند، گفت: ممکن است واردات ما بدون اینکه متوجه باشیم از رژیم صهیونیستی صورت بگیرد و بعد از دست به‌دست شدن‌های بسیار به ایران برسد. وی در پاسخ به این سؤال که آیا آنزیم‌ها و مواد اولیه با منشأ نامشخص و احیاناً غیرحلال می‌تواند حلیت یک محصول غذایی را تحت‌الشعاع قرار دهند، گفت: من در جایگاه فقهی قرار ندارم که در این مورد حکم بدهم. ما پژوهش‌های خود را رسانه‌ای می‌کنیم تا به گوش فقها برسد و آن‌گاه آنها نظر خود را طبق دستاوردهای ما ارائه می‌کنند و مشخص می‌شود این فرآورده‌ها حلال هستند یا حرام. رئیس پژوهشکده علوم و صنایع غذایی به بعد تجارت غذای حلال در دنیا اشاره کرد و گفت: ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای جهان اسلام، از گردش مالی 2 هزار میلیارد دلاری صنعت غذای حلال سهم ناچیزی در حدود 300 تا 400 میلیون دلار دارد. کدخدایی ادامه داد: برخی کشورهای اسلامی مانند مالزی،‌ترکیه و اندونزی و حتی کشور تایلند به‌عنوان یک کشور غیرمسلمان در موضوع صنعت غذای حلال وارد شده و با سرمایه‌گذاری‌های بسیار به سمت استانداردسازی غذای حلال رفته‌اند. وی بار دیگر با تأکید بر اینکه غذای حلال، ذبح و صید نیست، گفت: ما در فقه اسلامی داریم که اگر دام در هنگام ذبح آزار و اذیت شود، گوشت آن حلال نخواهد بود. آیا در این مورد تحقیق و پژوهش انجام می‌دهیم؟ رئیس پژوهشکده علوم و صنایع غذایی خواستار ورود دولت به موضوع استانداردسازی و تدوین قوانین لازم در تشخیص حلیت غذا شد و گفت:‌ دولت می‌تواند با ورود به این بازار گسترده، صادرات نیز انجام دهد. کدخدایی به واردات برخی کالاهای قاچاق به‌مانند ردبول تقلبی با منشأ اسپرم گاو به کشور اشاره کرد و گفت: تحقیقاتی که دوستان ما انجام دادند، نشان داده که مواد غذایی قاچاق که حتی بعضاً از کشورهای اسلامی وارد شده‌اند، منشأ غیرحلال داشته و نمی‌توان آنها را مصرف کرد. وی در مورد مواد غیرحلالی که در این غذاها استفاده می‌شود، گفت: این مواد می‌تواند از گوشت و خون گرفته تا حتی خدای‌ناکرده فضولات حیوانات باشد. رئیس پژوهشکده علوم و صنایع غذایی از اعلام اسامی این مواد غذایی خودداری کرد و گفت: اجازه بدهیم بخش‌های نظارتی خودشان این موارد را اعلام کنند. کدخدایی در مورد واردات ژلاتین با منشأ خوک به کشور اشاره کرد و گفت: ژلاتین می‌تواند از بافت پیوندی مفاصل هر حیوانی به‌دست بیاید و از آنجا که خوک یک دامی است که در کشورهای غیرمسلمان برای تولید گوشت و محصولات آن به‌صورت عمده پرورش داده می‌شود، عمده ژلاتین نیز از خوک به‌دست می‌آید، البته تشخیص ژلاتین خوک از گاو کار آسانی است و آنچه سخت است شناسایی منشأ مواد اولیه غذایی است. وی در پایان به مردم توصیه کرد: به هیچ عنوان از مواد غذایی قاچاق استفاده نکنید؛ چراکه منشأ این مواد غذایی نامشخص است و ممکن است از محصولات دامی غیرحلال تولید شده باشد.