واقعیت‌های متروی اصفهان در سه دهه گذشته/وقتی در یک سال معادل 30 سال کار می‌شود

با افزایش آلودگی هوا در کلانشهرها، توسعه حمل و نقل غیرموتوری و به وژه ریلی در دستور کار مدیران شهری در کلانشهرها قرار گفت به گونه ای که طبق مصوبه مجلس هشت شهر بزرگ کشور باید توسعه حمل و نقل ریلی را اجرایی کنند. شهر اصفهان به سبب درگیری شدید با معضل آلودگی هوا، از سال 1379 به صورت رسمی طرح متروی اصفهان را با مصوبه مجلس مورد پیگیری قرار داد. هرچند طرح متروی شهری در اصفهان به دهه 40 بازمی‌گردد و این پروژه با هدف جابجایی بار بین فرودگاه اصفهان و کارخانه های ذوب آهن و فولاد مبارکه مطرح شد که البته این طرح هیچگا به نتیجه نرسید. بعد از دهه 40 ، در سال ۱۳۵۵ مطالعات حمل و نقل درون شهری توسط مهندسین مشاور سوئدی ولوو در حد فاز صفر انجام و متوقف شد. این پیشنهاد، شبكه ای از متروی سبك و اتوبوس بود. در سال ۱۳۶۳ مطالعات برون شهری حمل و نقل به مدیریت مجتمع فولاد مباركه و كارشناسی اساتید دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد و پیشنهاد ایجاد قطار مسافربری منطقه صنعتی حاشیه زاینده رود مطرح شد. در این سال طرح جامع اصفهان و طرح جامع مترو منطقه اصفهان به مدیریت سازمان مسكن و شهرسازی به تصویب رسید. البته دو سال بعد در سال ۱۳۶۵، مطالعات شبكه مترو منطقه اصفهان به مدیریت استانداری اصفهان توسط مشاور ژاپنی در حد فاز صفر انجام شد و ایجاد شبكه مترو و تراموا در اصفهان پیشنهاد شد. بین سال های ۷۱ و ۷۳ نیز مطالعات امکان پذیری حمل و نقل انبوه منطقه اصفهان توسط مشاور استرالیایی انجام گرفت. در نهایت در سال 1379 طراحی خط شمال به جنوب پروژه متروی اصفهان به تصویب مجلس رسید و مدیران شهری وقت طراحی 12 و نیم کیلومتر حمل و نقل ریلی در شهر را در دستور کار خود قرار دادند. خط یک متروی اصفهان که هنوز در مراحل عمرانی قرار دارد، از شمال شهر آغاز و تا ترمینال صفه امتداد می یابد که می توان حساس تری بخش این طرح را مسیر چهارراه تختی تا چهارباغ عباسی این شهر دانست. این حساسیت‌ها به سبب وجود باروی اصفهان، دروازه دولت، خیابان چهارباغ عباسی، عباس آباد و سردر کاخ هزار جریب، در مسیر خط یک دو چندان شده بود اما با همه حاشیه هایی که عبور مترو از خیابان تاریخی چهارباغ داشت، عملیات حفاری با حضور دو شرکت خصوصی و تهیه دستگاه‌های های tbm از سوی شهرداری اصفهان انجام شد. پروژه متروی اصفهان به خاطر عدم تعامل سازنده شهرداری وقت با سازمان میراث فرهنگی که باید مجوز عبور مترو از خیابان چهارباغ را صادر می کرد، طی 15 سال درگیر و دار حاشیه ها به کندی پیش رفت و هزینه های زیادی از شهر و بیت المال صرف، حاشیه‌های ناشی از تدبیر مدیران وقت شهری شد. بالاخره با همه فراز و نشیبی که متروی اصفهان با آن مواجه بود، این طرح با روی کار آمدن شهردار جدید و تغییر تیم مدیریت شهری، رنگ افتتاح و حرکت پویا را به خود دید و شهرداری اصفهان، با ایجاد فضای همدلی و وفاق بین سازمان های مختلف و نیز مدیریت جهادی تابوی مار آهنین شهر را شکست و در مهرماه سال گذشته با حضور وزیر کشور نخستین فاز خط اول قطار شهری افتتاح شد. برای خط یک متروی اصفهان تاکنون یک هزار و 400 میلیارد تومان هزینه شده که برآورد می شود تا 5 سال اینده و با سرعتی که این پروژه به خود گرفته است سه خط مترو در نصف جهان به بهره برداری برسد. البته ین روزها اصفهان آبستن یک اتفاق خوش دیگری در حوزه حمل و نقل ریلی درون شهری نیز هست و قرار است، فاز دوم خط اول مترو با حضور معاون اول رئیس جمهور به زودی افتتاح شود تا وعده مدیریت شهری برای تکمیل گام به گام و البته برنامه ریزی شده قطار شهری، به کرسی عمل بنشیند.