حجت الاسلام پناهیان:
استانداری ها از سخنرانی بنده جلوگیری می کردند
شبکه مردمی اطلاع رسانی(شمانیوز): جایگاه فرهنگ در شعار سال و الزامات عرصه فرهنگی با حضور حسام الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس جمهور و حجت الاسلام والمسلمین پناهیان استاد حوزه و دانشگاه در برنامه دیروز امروز فردا بررسی شد.
- همیشه در طول تاریخ قدرت ها در فرهنگ موثر بودند، این در قران کریم هم هست که مردم را از نور به سمت ظلمت می بردند. - حضرت امام معتقد بودند که نباید نقش قدرت ها را در فرهنگ کشور نادیده گرفت این نافی نظر آقای آشنا نیست که دولت نباید دخالت منفی در عرصه فرهنگ بکند دولت ها گاهی که می خواهند کاری را انجام دهند مثبت یا منفی اثر معکوس دارد. نباید دولت دخالت بیجا بکند. - در 35 سال گذشته دولت ها نقش خود را در عرصه فرهنگ به خوبی ایفا نکردند. - اسم سال 93 ریشه در سخنان امام در اواخر عمرشان دارد که مدام از اسلام آمریکایی سخن می گفتند. سپس بحث شبیخون فرهنگ و ناتوی فرهنگی و ... را مطرح کردند. - این رفتار رهبری ناشی از ضعف عملکرد دولت ها در عرصه فرهنگ است. - مهمترین ضعف دولت ها را در جایی می دانم که دولت در جایی که می توانسته اثرگذار باشد موثر واقع نشده است. - فرهنگ پذیری مردم در میان مردم ما بشدت بالاست واگر دولت وظیفه خود را درست انجام دهد بسیاری از مسائل ما برطرف می شود. - شورای هالی انقلاب فرهنگی باید در این زمینه قدم بردارد و موثر باشد. نمی شود بگوییم که یک جایی برود کار فرهنگی بکند و بقیه بروند کار اقتصادی بکنند. چون رفتار همه نهادهای ما آثار و تبعات فرهنگی را در پی دارد. - شورای عالی انقلاب فرهنگی به وظایف خود خوب نپرداخته و یا پرداخته و تازه اول کار است. - ما یک رشته درست و حسابی مدیرت فرهنگی در کشور نداریم. - ما به حقوقدانانی که به غرب علاقه مند هستند می گوییم که آیا این فرهنگ غربی که می آورید دارای پیوست فرهنگی هم هست؟ به فردی که فعالیت اقتصادی انجام می دهد هم همین را می گوییم. - ما در عرصه فرهنگی نمی توانیم متولی خاصی پیدا کنیم؛ شورای عالی فرهنگی دانشگاه و حوزه و ... - رفتار شخصی دولتمردان ما در جامعه بسیار مهم است و آثار آنان از آثار رفتار پدر و مادر در جامعه بیشتر است - دولتمردان حداقل که هیچ نهاد فرهنگی نداشته باشند باید رفتار خود را اصلاح کنند. - تلفیق اقتصاد فرهنگ را ما در نام های سال های قبق هم می بینیم مثل مصرف کالای داخلی. - دولت در اقتصاد وظیفه دارد که زیرساخت ها را فراهم کند تا مردم در این زمینه رقابت کنند و اگر کسی تخلفی کرد باید دولت برخورد کند. در عرصه فرهنگ هم همینطور است. - مخالف این هستیم که بودجه دولتی در ساخت فیلمی بیاید و بعد پول دولت را به مردم بدهیم تا آن را بیایند و ببینند. - شخصیت سیاسی رهبری و امام اقتضا می کند که رفتار دقیق و مناسب فرهنگی داشته باشند. نباید این دو شخصیت را در این افراد جدا دید. - اینکه فرهنگ در خدمت سیاست باشد یعنی اعتلای یک ملت و ارتقای رفتار سیاسی. - نمی شود یک شبه در فرهنگ تغییر ایجاد کرد اما می توان مدیریت جهادی در عرصه فرهنگی کرد. - در دوران گذشته زمانی بود بر نظارت مردم بر مسائل کشور تاکید می کردند اما در همان زمان حراست استانداری ها جلوی سخنرانی طلبه هایی مثل من را در میلاد امام رضا می گرفتند وقتی اعتراض می کردیم می گفتند که صحبت های شما اثر سیاسی دارد.
محورهای مهم سخنان مشاور رئیس جمهور به این شرح است:
- ما وارث یک شرایط فرهنگی ریشه دار هستیم که این شرایط نه امروز بوجود آمده و نه با اقدامات امروزی تغییر می کند. حدود صد سال است که وارد فضای جدید فرهنگی شدیم و حدود 90 سال است که وارد فضایی شدیم که دولت در فرهنگ مشور مستقیما دخالت می کرده است.
- در زمان رضا شاه توان حاکمیت برای اعمال تصمیمات دولت برای فرهنگ کشور در جامعه بود. پیش از انقلاب اسلامی ممیزی نشریات قبل از انتشار انجام می شد و یک انقلاب لازم بود تا در عرصه مطبوعات این ممیزی برداشته شود؛ ممیزی کتاب سازمان و تشکیلاتش به جای وزارت فرهنگ و هنر در ساواک بود. برای اینکه این نظارت از دستگاه امنیتی خارج شود یک انقلاب لازم بود. انقلاب اسلامی خیلی تلاش کرد تا میزان دخالت دولت در فرهنگ را منطقی بکند.
- اکنون با مساله دخالت بیش از حد دولت در همه نظامات کشور مانند حوزه اقتصاد، فرهنگ و سیاست هستیم؛ تلاش برای مردمی کردن این موارد از اهداف ماست.
- باید گفت که هر سال سال فرهنگ است . اما ترکیب نام امسال از وجوه مختلفی مورد توجه است. اینکه نمی شود امسال را سال فرهنگ یا اقتصاد نام نهاد و باید هر دو را باهم گفت. اگر می خواهیم مساله اقتصاد حل شود باید بر فرهنگ آن یعنی هم بر فرهنگ تولید و فرهنگ مصرف اثر گذاشت.
- باید تلاش کنیم که مردم کالای ایرانی بخرند و البته مصرفانه رفتار نکنند.
- در کشور ما به فرهنگ به عنوان یک بخش مولد توجه نشده است. باید فرهنگ اقتصادی دیده شود چون زود اثر آن را می شود در جامعه دید.
- این بحث حساسی است که کالای فرهنگی و تولید ما در کشور یک کالای سوبسیدی است باید طوری رفتار کنیم که مردم به آن هزینه کنند و این میزان هزینه یعنی میزان اقبال مردم به تولید فرهنگی ما.
- تجربه سالهای زیاد ما نشان می دهد که دولت یک بدنه فربه غیر چابک غیر هوشمند و ... است.
- این دولت، شخص مقام معظم رهبری، خاتمی، احمدی نژاد یا روحانی نیست منظور ما ادارات ما است.
- به خاطر تربیت غلط این سال ها همه دستشان به سمت دولت دراز است چون فکر می کنند همه چیز به دولت ختم می شود.
- شورای عالی انقلاب فرهنگی یک دستاورد جمهوری اسلامی برای ساختار سازی در عرصه فرهنگ بوده است.
- در جمع که ببینیم حجم انتقادات رهبری از شورای انقلاب فرهنگی بیشتر از تمجیدهایشان بوده است.
- ما می بینیم که این ساختار فرهنگی است که مشکل دارد و ایراد از افراد نیست.
- دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی هیچ نزدیدکی و رابطه ای با دولت ندارد. تا زمانی که دولت و شورا را دارای یک رابطه ارگانیک نکنیم نمی توانیم قدم خاصی برداریم؛ چون در شورای عالی انقلاب فرهنگی نتوانستیم تغییر خاصی در کشور ایجاد کنیم علاقه ما به سند سازی زیاد شده است. این رفتار نمی تواند منجر به ایجاد قانون و تکمیل چرفخه فرهنگی در کشور شود. - دولت به شورای عالی انقلاب فرهنگی احترام می گذارد نه اینکه خود را ملزم به انجام مصوبات شورا بکند.
- شورا باید به یک معنا وارد دوره پوست اندازی شود تا خود را به اجرا نزدیک کند و این امر با تصویب سند مهندسی فرهنگی که در پایان سال 91 تصویب شده به تحقق نزدیک شده است. - تشکیل ستاد مهندسی فرهنگی حلقه رابط شورا با دولت است.
- من هم موافقم که دولت وظیفه ایجاد زیرساخت و فضای رقابت برای افرادی که مجاز به رقابت هستند دارد . اما دولت در زمینه ایجاد زیرساخت مشکل جدی دارد.
- در حوزه عدالت فرهنگی ما ناعادلانه رفتار کردیم. اینکه در استانی که 100 هزار دانشجو دارد حتی یکی سالن سینما نیست.
- وجود مدارس کپری یعنی دسترسی به فرهنگ در همه جا یکسان نیست.
- ایجاد رقابت فرهنگی مسائل جدی تری است. در هر دوره ای دولت ها گمان کردند که با حمایت از همفکران خود می توانند کار خود را بهتر جلو ببرند. در هر دوره ای این بحث به شکلی بوده است.
- لذا باید برخی از این مسئولیت ها به نهادهای مردمی حرفه ای غیر دولتی مجاز صاحب صلاحیت واگذار شود. خود دولت بیشتر از هرکسی احتیاج به نظارت دارد.
- فرهنگ را انقلاب پذیر نمی دانم فزهنگ امری تدریجی است. به تدریج شکل می گیرد بسیار عمیق است و اینرسی سکون بالایی دارد.
- در تغییرات فرهنگی به جای اینکه نقش را به قوه مجریه بدهیم باید به آن بخش فعال جامعه آن نقش را بدهیم که بر دولت نظارت می کنند.
