موج تغییرات در مدیریت ارشد شرکت ملی نفت ایران
برکناری برای فرار از برکناری!
زنگ تغییرات در صنعت نفت به صدا در‌آمده است و مدیران یکی پس از دیگری در حال برکناری هستند و جالب اینکه مدیرانی برسرکار گمارده می‌شوند که تخصص چندانی در سمت منصوب شده ندارند.
كاهش توليد نفت از دو سال گذشته تاكنون، انتقادهاي فراواني را به مجموعه شركت ملي نفت وارد كرد به طوري كه رستم قاسمي تنها چند هفته پس از حضور در وزارت نفت با اولتيماتوم جدي نمايندگان شاخص مجلس هشتم مواجه شد كه خواستار بركناري احمد قلعه‌باني و مديران وي از نفت شده بودند. اولتيماتوم‌ها يكي پس از ديگري از طريق معاون پارلماني وزير به وزارت نفت ارسال مي‌شد اما فشارهاي پاستور براي حضور قلعه‌باني در رأس مديريت شركت ملي نفت بي‌پايان نبود. قلعه‌باني هم براي اصلاح وضعيت موجود نفت كه بدترين وضعيت ممكن را دارد دست به تغييراتي زد كه تاكنون نتوانسته توپ انتقادات را خاموش كند.
رئيس فدراسيون اتومبيلراني كار خود را با تغيير مديرعامل شركت مهندسي و توسعه نفت (متن) آغاز كرد، آن هم پس از حضور در مجلس. ماجرا از آن قرار بود كه سخنان منتقدان وضعيت ميدان‌هاي مشترك و عقب‌ماندگي در پروژه‌ها تنها يك قرباني براي ابقاي قلعه‌باني داشت و آن كسي نبود جز ناجي سعدوني؛ مديري كه با وجود همه كارشكني‌ها و كمبود منابع تا حدودي توانست به ميادين مشترك سامان دهد اما به هرصورت حكم وي شبانه زده شد تا بار ديگر خاطره بركناري‌هاي قطاري در نفت احيا شود. گويا سعدوني به هيچ عنوان از اين موضوع خبر نداشته و در مراسم توديع و معارفه خود به دوستان نزديك خود گلايه مي‌كند كه اين رسم برخورد با مديران ارشد نفت نيست.
وي شبانه به متن رفته و وسايل خود را جمع و بي‌خداحافظي شركت را ترك مي‌كند. جالب اينجاست فردي جايگزين وي مي‌شود كه مدير پايين دستي به شمار مي‌رود و در صنعت پتروشيمي مشغول فعاليت بود. عدم ارتباط وي با صنعت پيچيده بالادست از جمله نگراني‌هاي مجموعه نفت محسوب مي‌شود كه مسئوليت آن را بايد به عهده مديرعامل شركت ملي نفت گذاشت. دومين تغيير به متصدي فروش نفت ايران رسيد. محمود قمصري هم بي‌سر و صدا و بدون اطلاع قبلي از كار بركنار شد در حالي كه معاونت امور بين‌الملل شركت ملي نفت درحال حاضر استراتژيك‌ترين بخش وزارت نفت محسوب مي‌شود.
قمصري كه به زعم موافقان بركناري‌اش، پيش از آن به دليل بستن سيستم امور بين‌الملل، عدم پذيرش مشتريان جديد، وجود حرف و حديث بسيار در مورد دفاتر امور بين‌الملل در خارج از كشور، كار با سيستم سنتي در فروش نفت خام، به ويژه عدم توانايي مديريت در شرايط بحراني تحريم، به شدت مورد انتقاد بود، با حكم احمد قلعه‌باني جاي خود را به محمدعلي خطيبي امور اوپك داد كه سالياني در مديريت امور بين‌الملل شركت ملي نفت ايران سكان فروش نفت خام را بر عهده داشته است. نكته جالب اين موضوع آن است كه حدود يك هفته قبل از اين انتصاب، وزير نفت طي حكمي خطيبي را با حفظ سمت به عنوان مشاور خود در فروش مواد هيدروكربوري منصوب كرده بود كه گويا قلعه‌باني با اين اقدام قصد نزديك كردن خود به ديدگاههاي وزير را دارد!
بركناري سيدمحمود محدث هم به عنوان قديمي‌ترين مدير شركت ملي نفت ايران كه از دوران وزارت بيژن نامدار زنگنه تاكنون در صنعت نفت صاحب مسئوليت بوده است آخرين تغيير قلعه‌باني در نفت است. محدث كه فارغ از ديدگاههاي سياسي‌اش، در طول ۱۰ سال گذشته خدمات ارزشمندي به صنعت نفت ارائه كرده بود قرباني ديگر ابقاي قلعه‌باني شد هرچند كه طرفداران اين بركناري استدلال‌هاي خود را دارند و اين اتفاق را فرخنده مي‌نامند. موضوع بركناري محدث يك‌سالي بود كه بر سر زبان‌ها بود تا ديروز كه به طور رسمي اعلام شد و وي را راهي انگلستان كرد. وي براي ادامه فعاليت نفتي خود به شركت IOC به عنوان يكي از شركت‌هاي زير مجموعه شركت نيكو كه در لندن ثبت شده اعزام شده است. اين شركت در مديريت پروژه مشترك نفتي در درياي شمال با شركت بريتيش پتروليوم فعاليت مي‌كند.
بر اين اساس شركت ملي نفت ايران و بي‌پي انگليس از سال ۲۰۰۵ ميلادي تاكنون در طرح توسعه ميدان گازي رام در درياي شمال مشاركت دارند كه به دليل تحريم‌هاي غير‌قانوني اتحاديه اروپا توليد گاز از اين ميدان از دو سال گذشته تاكنون متوقف مانده است. در حال حاضر حجت حيدري مديرعامل شركت IOC است ضمن آنكه سيف‌الله جشن‌ساز رئيس هيئت مديره، محمدحسن قدسي، محمود زيركچيان‌زاده و حيدر بهمني اعضاي هيئت مديره اين شركت هستند.
وضعيت نابسامان توليد در جنوب كشور، نشانه بعدي قلعه‌باني را مناطق نفت‌خيز جنوب كرده است اما روابط پيچيده اهالي نفت جنوب با نهادها و افراد تأثيرگذار انتخاب شايسته‌اي را مي‌طلبد كه همين موضوع رايزني‌هاي فراواني را با افراد سرشناس دربرداشته است كه با مخالفت آن‌ها مواجه شده است. حساسيت جنوب در توليد نفت كشور و نارضايتي وزير از مديريت شركت ملي مناطق نفت‌خيز جنوب، مديران فعلي اين شركت را رفتني كرده است اما تاكنون جايگزين شايسته‌اي يافت نشده است. صداي تغييرات نفتي اين روزها از حوالي شركت‌هاي نفت مناطق مركزي و فلات قاره هم شنيده مي‌شود كه ممكن است تا چند روز آينده اخبار بيشتري در اين‌باره منتشر شود. حال بايد ديد قلعه‌باني تا چه مرزي با تغييرات ادامه خواهد داد.
وحيد حاجي‌پور
