بررسی سناریوهای یارانه نقدی در سال جاری
یارانه نقدی 30 هزار تومان میشود؟
شبکه مردمی اطلاع رسانی(شمانیوز): تصویب درآمد 50 هزار میلیاردی برای اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها در قانون بودجه سال جاری که در سومین سال اجرای این قانون توقف گام دوم آن را در پی داشته است باعث شده تا سناریوهای مختلفی درباره یارانه نقدی مطرح شود به طوری که برخی معتقدند که با این منابع اقشار مرفه باید از دریافت یارانه حذف شوند و یا میزان یارانه نقدی به 30 هزار تومان برسد.
به گزارش خبرنگار شبکه مردمی اطلاع رسانی(شمانیوز)، اگرچه بنا به اعلام محمد کردبچه، مشاور معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی، مصوبه مجلس مربوط به منابع حاصل از اجرای قانون است و هنوز چگونگی هزینه مشخص نشده است، اما در جریان بررسی لایحه در کمیسیون تلفیق بنا شد 10 درصد از این منابع معادل پنج هزار میلیارد تومان به بهداشت و درمان اختصاص یابد و از و 45 هزار میلیارد تومان باقیمانده 50 درصد معادل 22 هزار و 500 میلیارد تومان صرف پرداخت یارانه مستقیم شود.
همچنین مصوب شده بود که 30 درصد معادل 17 هزار و 500 میلیارد تومان به بخش تولید و 20 درصد به دولت اختصاص داده شود.
اما با توجه به این که دولت در سال گذشته حدود 42 هزار میلیارد تومان از منابع اجرای قانون را صرف پرداخت یارانه نقدی کرده است، با این نحوه هزینه کرد منابع در پرداخت یارانه نقدی با مشکل رو به رو می شود که در چنین شرایطی باید میزان یارانه نقدی را کاهش دهد و یا تعدادی از افراد را از دریافت یارانه حذف کند.
دهک های 8، 9 و 10 یارانه دریافت نکنند
در این باره حجت الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم،رییس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 92 با بیان این که با درآمد 50 هزار میلیارد تومانی هدفمندی در سال 92 مقرر می کنیم که ثروتمندان و دهک های بالای جامعه یارانه نقدی دریافت نکنند، تصریح کرد:بر اساس قانون هدفمندسازی یارانه ها ، حداکثر 50 درصد از درآمد یارانه ها به صورت نقدی و غیرنقدی در اختیار خانوارها قرار می گیرد و 30 درصد برای حمایت از تولید هزینه می شود که بتوانند ساختارشان را اصلاح کنند و تولید خودشان را مبتنی بر فناوری های نو و با کاهش هزینه انرژی انجام دهند، به علاوه 20 درصد هم در اختیار دولت قرار می گیرد تا هزینه ای که از راه اصلاح قیمت ها به دولت تحمیل شده را جبران کند.
وی با تاکید بر این که اینطور نیست که ما اصراری داشته باشیم مقدار یارانه ای که به مردم داده می شود، کاهش یابد، خاطرنشان کرد: در حالی که بنا به سرشماری سال 90 جمعیت کشور 75 میلیون نفر است، اکنون 76 میلیون و اندی در کشور ما یارانه می گیرند و معنایش این است که ایرانیان ساکن خارج از کشور هم یارانه دریافت می کنند. آیا واقعا باید به اینها و ثروتمندان یارانه داد؟ این چیزی است که کمیسیون تلفیق روی آن نظر داشت که خانواده های مفرح و ثروتمند جامعه، دیگر مشمول یارانه نباشند، اما خانواده های متوسط به پایین جامعه همچنان یارانه ها را براساس گذشته دریافت کنند از آنها چیزی کم نمی شود.
رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس همچنین گفت: کمیسیون تلفیق بر این بوده که قانون اجرا شود، براین اساس ما درصدد تعیین مبلغ پرداخت یارانه نیستیم بلکه می گوییم مبلغ یارانه ای که قبلا تعهد شده و پرداخت می شود، نسبت به خانوارهای اکثریت عظیم جامعه همچنان ادامه یابد و ثروتمندانی که جزو دهک های 8، 9 و 10 هستند یعنی بالاترین درآمدها را دارند و فاصله زیادی با دهک هفت درآمدی دارند، یارانه دریافت نکنند.
رییس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 92 همچنین اعلام کرد: عده ای از دهک های بالا شناسایی شدند و بقیه هم باید شناسایی شوند تا از پرداخت یارانه به آنها خودداری شود. این چیزی است که حتما جزو مطالبات عامه مردم خواهد بود که ما به ثروتمندان یارانه ندهیم. اگر این رعایت شود، به همه خانواده هایی که از دهک یک تا هفت درآمدی جامعه هستند، می توان یارانه داد بلکه می توان به دهک های پایین تر درآمدی یعنی دهک یک، 2 و سه یارانه بیشتری داد. قانون هم می گوید یارانه متناسب با درآمد پرداخت شود. یعنی کسانی که درآمد کمتری دارند یارانه بیشتری بگیرند.
هیچ فردی از دریافت یارانه نقدی حذف نمی شود
اما این اظهارات در حالی مطرح شد که محمد رضا فرزین - دبیر ستاد هدفمندسازی یارانه ها - پیش از تصویب رقم 50 هزار میلیارد تومانی در صحن علنی مجلس ، با بیان این که با این منابع میزان یارانه نقدی 30 هزار تومان می شود گفته بود که در صورت ادامه گام اول، یارانه نقدی کاهش نیافته و هیچ فردی از دریافت یارانه نقدی حذف نمی شود و شرایط باید به گونه ای باشد که منابع لازم برای پرداخت یارانه نقدی به دولت فراهم باشد.
فرزین همچنین درباره حذف خانوارها از دریافت یارانه نقدی گفت: برای پرداخت یارانه نقدی مطالعات زیادی انجام داده ایم و در ابتدا اقدام به خوشه بندی کردیم اما به این جمع بندی رسیدیم که به همه افرادیکه ثبت نام کرده اند یارانه پرداخت و برای حذف افراد از روش خود انصرافی استفاده کنیم.
وی با بیان این که از آن زمان تاکنون به دنبال تکمیل پایگاه های اطلاعاتی هستیم، تصریح کرد: نمی توان بیش از 20 درصد از خانوارها را از پرداخت یارانه نقدی حذف کرد، زیرا اگر بخواهیم اقدام به شناسایی افراد کنیم دو نوع خطا وجود دارد اول این که افرادی که مستحق دریافت یارانه نقدی هستند تشخیص ندهیم که در این بخش حدود پنج درصد خطا وجود دارد از سوی دیگر نیز ممکن است نتوانیم افرادی را که مستحق نیستند شناسایی کنیم. بنابراین در حال حاضر با توجه به پتانسیل پایگاه های اطلاعاتی موجود امکان حذف افراد وجود ندارد اما امیدواریم با اجرایی شدن طرح تحول مالیاتی که در آن بر روی ایجاد پایگاه های اطلاعاتی تاکید شده است بتوانیم نظام شناسایی را تقویت کنیم.
وی همچنین درباره افزایش قیمت حامل های انرژی بدون افزایش میزان یارانه نقدی تصریح کرد: هرگونه تغییر در شرایط گام اول هدفمندی یارانه ها برای کشور خطرناک است و شرایط را سخت می کند.
پیشنهاد لاریجانی برای عدم تغییر میزان یارانه نقدی
در عین حال در جریان تصویب منابع مربوط به هدفمندی، علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی پیشنهاد داده که از مبلغ 50 هزار میلیارد تومان مطابق سال گذشته 42 هزار میلیارد تومان به پرداخت یارانه نقدی اختصاص داده شود تا تغییری در پرداخت یارانه صورت نگیرد.
بر این اساس در صورت تصویب این پیشنهاد، سهم بخش بهداشت، تولید و همچنین دولت کاهش می یابد و در نتیجه دولت در تامین مخارج خود با مشکل روبرو خواهد شد و احتمالا این کاهش منابع دولت پروژه های عمرانی را تحت تاثیر قرار می دهد.
در چنین شرایطی باید منتظر مصوبه مجلس درباره چگونگی هزینه منابع مربوط به هدفمندی و تصمیم دولت درباره چگونگی پرداخت یارانه نقدی ماند.