بانک مرکزی سرانجام کاهش نرخ سود بانکی را پذیرفت

در پی تاکید رئیس جمهور، بانک مرکزی سرانجام کاهش نرخ سود بانکی در شرایط فعلی را پذیرفت و از مواضع قبلی در این باره عقب نشینی کرد. در پی تاکید رئیس جمهور مبنی بر کاهش نرخ سود بانکی در جلسه اخیر مجمع عمومی سالانه بانک مرکزی، مسئولان این بانک سرانجام از مواضع قبلی عقب نشینی کردند و کاهش نرخ سود بانکی در شرایط فعلی را پذیرفتند و حالا قرار است شورای پول و اعتبار در جلسه فردا سه شنبه در این باره تصمیم گیری کند. برهمین اساس، بانک مرکزی با صدور اطلاعیه ای از توافق شورای هماهنگی بانکهای دولتی و کانون بانکهای خصوصی برای کاهش نرخ سود سپرده های بانکی استقبال کرد، این در حالی است که پیش از این، برخی اعضای شورای پول و اعتبار از مقاومت بانک مرکزی در مقابل کاهش نرخ سود بانکی در شرایط فعلی سخن گفته بودند. در اطلاعیه جدید بانک مرکزی که دو روز پس از تاکید رئیس جمهور بر کاهش نرخ سود بانکی صادر شده، آمده است: «این بانک در چارچوب وظایف و اختیارات خود، علاوه بر تلاش در جهت تنظيم سياست‌هاي پولي و اعتباري مناسب، همواره نسبت به اجراي هر چه دقيق‌تر محتوای قانون عمليات بانکي بدون ربا اهتمام داشته و در سال‌های اخیر نیز بر اجرای این رویه تأکید ویژه‌ای کرده است. در اين خصوص مي‌توان به ابلاغ «ضوابط ناظر بر حداقل استانداردهاي شفافيت و انتشار عمومي اطلاعات توسط موسسات اعتباري (موضوع بخشنامه شماره ۹۳/۱۲۰۲۹۳ مورخ۱۳۹۳/۵/۲)، «دستورالعمل نحوه محاسبه و تقسيم سود مشاع» (موضوع بخشنامه شماره ۹۴/۹۳۸۳ مورخ ۱۳۹۴/۳/۲۰) و نيز دستورالعمل اخير اين بانک درباره «نحوه محاسبه و اعلام سود علي‌الحساب براي انواع سپرده‌هاي سرمايه‌گذاري» (موضوع بخشنامه شماره ۹۴/۳۱۴۹۳۱ مورخ ۱۳۹۴/۱۰/۳۰) اشاره کرد. بخشنامه اخير که بر ایجاد مکانیزمی برای تعيين و اعلام نرخ سود علي‌الحساب سپرده‌هاي بانکي بر اساس مباني منطقي و محاسباتي، کمتر بودن نرخ سود علي‌الحساب از نرخ سود قطعي سپرده‌هاي بانکي و همچنين تسويه بانک با سپرده‌گذاران در پايان دوره مالي بر مبناي نرخ سود قطعي تاکيد دارد، علاوه بر سازگاری با اصول بانکداري بدون ربا، از تبعات منفی ناشی از عدم توجه به اين موضوع و پرداخت سودهاي علي‌الحساب بالا و نامتناسب با بازدهي فعاليت‌هاي اقتصادي که در عمل باعث وارد آمدن زيان به ساير ذينفعان (سهامداران) می‌شود، جلوگیری به عمل می‌آورد. بنابراين، تبعيت از رويکرد ارايه شده در بخشنامه یاد شده، اقدامی در جهت ايجاد تناسب و توازن ميان سودهاي پرداختي به سپرده‌گذاران و شرايط اقتصاد کلان، تامين منافع ذينفعان مختلف در فعاليتهاي بانکي و نيز تقويت ثبات مالي و شفافيت در صورت‌های مالی بانک‌ها است. با توجه به کاهش چشمگير نرخ تورم که به طور طبیعی نرخ بازدهي اسمي فعاليت هاي اقتصادي را نيز تحت تاثير قرار داده ‌است، بانکها و موسسات اعتباري در اجراي بخشنامه اشاره شده، به این جمع‌بندی منطقی رسیده‌اند که در شرایط کنونی لازم است در جهت تعديل و کاهش نرخ‌هاي سود علي‌الحساب سپرده‌هاي نزد خود اقدام کنند. بر این اساس رويکرد بانکها و موسسات اعتباري در زمينه اصلاح و کاهش نرخ‌های سود علي‌الحساب سپرده‌هاي بانکي با اصول بانکداري بدون ربا و بخشنامه اخير بانک مرکزي و نيز روندها و اقتضائات اقتصاد کلان کشور (به ويژه کاهش قابل ملاحظه نرخ تورم) همسو بوده و مورد تاييد بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران می‌باشد. البته لازم است، متعاقب کاهش نرخ سود سپرده‌ها و در نتيجه کاهش هزينه تجهيز منابع در بانکها، نرخ سود تسهيلات نيز به طور متناسب کاهش یابد و موجبات تقلیل هزينه تمام شده توليد کالاها و خدمات را در راستاي اجراي سياستهاي کلي اقتصاد مقاومتي فراهم سازد. بانک مرکزي جمهوری اسلامی ایران از اين اقدام بانک‌ها استقبال کرده، بر رعایت آن توسط تمام نهادهای تحت نظارت خود تأکید می‌کند. بدیهی است بانک مرکزی با توجه به جایگاه نظارتی خود در این زمینه، بر اجراي مطلوب بخشنامه مذکور به طور موثر نظارت خواهد کرد.» طیب نیا و نعمت زاده درباره نرخ سود چه گفتند؟ در همین حال، علی طیب نیا وزیر اقتصاد در حاشیه جلسه امشب شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی در پاسخ درباره تصمیم اخیر شورای هماهنگی بانکها و کانون بانکهای خصوصی برای کاهش نرخ سود سپرده های بانکی گفت: نرخ سود حتما باید کاهش پیدا کند اما اینکه به چه نرخی برسد باید در شورای پول و اعتبار مورد بررسی و تصمیم گیری واقع شود. طیب نیا افزود: نرخ سود هم اکنون نیز کاهش یافته و در بازار بین بانکی از ۲۹.۵ درصد به کمتر از ۱۹ درصد رسیده است، ضمن اینکه در بازار سرمایه نیز نرخ اوراق بین ۱۹ تا ۲۱ درصد متغیر است. وی تصریح کرد: با تداوم کاهش نرخ تورم در آینده نزدیک نرخ سود به صورت مستمر کاهش می یابد نه اینکه یک بار کاهش این نرخ را شاهد باشیم. همچنین محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به پرسش مبنی بر بررسی و تصمیم‌گیری در خصوص نرخ سود بانکی در جلسه فردای شول پول و اعتبار گفت: برابر با قولی که دو هفته قبل بانک مرکزی در شورای پول و اعتبار داد، قرار است موضوع نرخ سود در جلسه فردای این شورا در دستور کار قرار گیرد. نعمت‌زاده افزود: به هر صورت دیدگاه دولت و بانک مرکزی این است که با توجه به کاهش تورم، نرخ سود سپرده‌ها و نیز نرخ سود تسهیلات اعم از مبادله‌ای و عقود اسلامی کاهش یابد. وی ادامه داد: دیدگاه اقتصاددانان که ما نیز تائید می‌کنیم، آن است که نباید نرخ سود به صورت دستوری تعیین شود و به همین دلیل با سیاست‌های چند ماهه اخیر به تدریج نرخ تسهیلات بین بانکی رو به کاهش گذاشته و امیدواریم فردا نیز تصمیم خوبی در شورای پول و اعتبار گرفته شود. این عضو شورای پول و اعتبار خاطرنشان کرد: امیدواریم وعده بانک مرکزی محقق شده و نرخ سود هر چه زودتر به تورم برسد. در جلسه اخیر شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و کانون بانک‌ها و موسسات خصوصی ایران که شنبه هفته جاری در یکی از بانک‌های خصوصی برگزار شد، توافق شد حداقل و حداکثر نرخ سود سپرده‌های بانکی کاهش یابد. برهمین اساس، از ابتدای اسفندماه حداقل نرخ سود سپرده‌‌های بانکی (روزشمار) به کمتر از ۱۰ درصد و حداکثر نرخ سود (سالانه) به کمتر از ۱۸ درصد کاهش یابد. در حال حاضر حداقل نرخ سود سپرده‌های بانکی ۱۰ درصد و حداکثر ۲۰ درصد است. قرار است این توافق بانک‌ها پس از هماهنگی و تایید بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار اجرایی شود. در همین حال، کوروش پرویزیان رئیس کانون عالی بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری با تائید این خبر، می‌گوید: در این جلسه مدیران بانکی به اتفاق بر اجرای بخشنامه‌ها و مصوبات بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار در باره تبیین و اعلام نرخ سود علی الحساب پرداختی در سال‌های جدید تاکید کردند. به گفته وی، پیشنهاد به شورای پول و اعتبار، کاهش نرخ سود سپرده از ابتدای اسفندماه امسال است اما پیش بینی می‌کنم تا روند لازم طی شود، عملا نرخ‌ها از سال آینده کاهش پیدا کند. البته عبدالناصر همتی رئیس شورای هماهنگی بانک‌های دولتی هم در این باره گفت: بانک‌ها قول داده‌اند از اول اسفندماه امسال این توافق را اجرایی کنند، ضمن اینکه این موضوع را به اطلاع بانک مرکزی رسانده‌ایم. در این میان، اکبر کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی در روزهای اخیر با بیان اینکه گزارش کارشناسی در زمینه کاهش نرخ سود بانکی در جلسات آتی شورای پول و اعتبار ارائه می‌شود، گفته است: دیر یا زود از سوی بانک‌ها یک اقدام اصلاحی در زمینه کاهش نرخ سود سپرده‌ها را شاهد خواهیم بود. وی با اشاره به تاکید رئیس جمهور در جلسه مجمع عمومی بانک مرکزی در روز شنبه ۲۴ بهمن ۹۴ مبنی بر کاهش نرخ سود بانکی اظهارداشته است: با توجه به کاهش موفقیت‌آمیز نرخ تورم در دو سال و نیم اکنون زمان آن رسیده است که نرخ سود بانکی یعنی نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات روند متناسبی را به خود بگیرد.