یک لوح ؛ یک کارنامه

به گزارش شمانیوز به نقل از سنا، افزایش شفافیت و کارآیی، توسعه همه جانبه و ثبات بازار سرمایه کشور و حفظ حقوق سهامداران از مهمترین محورها و دستاوردهایی است که در نامه حسن روحانی به دکتر شاپور محمدی برجسته و در سال "رونق تولید"  بر آن تاکید شده است. بی شک این موفقیت، در درجه اول مرهون تعامل دو سویه دولت و بازار سرمایه و نگاه واقع بینانه و درک متقابل از شرایط بازار و نقش آفرینی تک تک سهامدارانی است که سرمایه های خود را در سال های اخیر به میدان آوردند . از طرف دیگر، واقعیت این است که با آغاز به کار دولت دوازدهم، بازنگری در برخی قوانین بازار سرمایه در راستای شفافیت و نقدشوندگی بیشتر  و افزایش سهم تامین مالی از این بازار، شتاب گرفت و تصویری مثبت از عملکرد بازار سرمایه به نمایش گذاشت.  این روند تأمین مالی به ویژه در سه سال اخیر به سکانداری دکتر شاپورمحمدی- معاون اسبق وزیر امور اقتصادی و دارایی- در کسوت ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار سرعت گرفت.

نقش بازار سرمایه در تحقق شعار سال

کمک به تامین مالی از اصلی ترین کارکردهای بازار سرمایه است. این بازار با فعالیت‌هایی مانند تقویت عرضه های اولیه و ورود ابزارهای مالی نوین به ویژه اوراق با درآمد ثابت و همچنین تسهیل افزایش سرمایه شرکت های پذیرفته شده، نقش حمایتی خود را در افزایش تامین مالی ایفا کرده است. به این ترتیب، بازار سرمایه مکانی برای کمک به رونق تولید به شمار می رود و در همین زمینه سرمایه گذاری و جذب وجوه از این مسیر، از سیاست های بسیار دقیق اقتصادی دولت در این زمینه محسوب می شود. از طرفی ، در حوزه معاملات فیزیکی و مشتقه و نیز حجم و ارزش معاملات پتروشیمی و کشاورزی شاهد ثبت رکوردهای جدید در تاریخ ۱۰ ساله بورس کالا بوده ایم که این موارد از بسترسازی لازم برای تحقق شعار امسال حکایت دارد. ضمن اینکه بازار سرمایه به  واسطه اتکا به حجم وسیعی از منابع مالی خرد از طریق توسعه مشارکت عموم مردم و با اتکا به ابزارهای نوین، توان تامین‌مالی بالایی دارد که می‌تواند کمک شایانی به اجرای پروژه های بزرگ کند. ناگفته نماند که در راستای جذب منابع سرگردان به بازار سرمایه، همچنان نیاز به فرهنگسازی داریم و باید اقدامات موثرتری برای معرفی ظرفیت‌های این بازار به عموم افراد انجام شود .

افزایش شفافیت و نقدشوندگی

شفافیت و نقدشوندگی حداکثری را شاید بتوان از تعیین کننده ترین عوامل پویایی امروز بازار سرمایه ایران به حساب آورد. در ماده دو قانون بازار اوراق بهادار  نیز بر بازاری شفاف، کارا و منصفانه تاکید شده است . آمارها حکایت از آن دارند که در اوایل سال ۹۵ هر ماه به طور میانگین ۶۰ تا ۷۰ نماد معاملاتی متوقف بود، اما درحال حاضر این رقم به حدود ۱۰ نماد کاهش یافته است.  این کاهش توقف نمادها نشان می دهد افزایش نقدشوندگی که از خواسته های اصلی فعالان بازار بود، تا حد قابل قبولی محقق شده است.  همچنین ارزش و حجم معاملات از ابتدای فعالیت دولت دوازدهم رشد قابل ملاحظه ای داشته است. رشد محسوس میانگین ارزش معاملات در ماه های اخیر در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته در بورس و فرابورس گواهی بر حضور پررنگ تر سرمایه گذاران است.

مقابله با ناراستی ها در بازار سرمایه

مقابله با سیگنال فروشی و نشر اطلاعات کذب و نادرست، از اقداماتی بوده که به طور دایم از سوی نهاد ناظر بازار سرمایه پی گیری شده است. سازمان بورس در این خصوص پرونده های قضایی متعددی تشکیل داده و تعداد زیادی از سایت ها، کانال ها و شبکه های متخلف را از طریق قضایی مسدود کرده است.  همچنین در حوزه اقدامات قضایی و حقوقی ، اداره پیشگیری و حمایت های قانونی در سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل شده است تا سهامداران شکواییه خود را به این نهادها ارسال  و حقوق خود را از این مجرا پی گیری کنند.  قرار است در اداره پیشگیری کدهای رفتاری برای مدیران شرکت های بورسی تنظیم شود تا در مواقعی که استراتژی مدیر شرکت بورسی از نظر مدیران ناظر ره به خطا می برد، ابزار قانونی برای برخورد با چنین تصمیماتی وجود داشته باشد . بدیهی است که نتیجه این اقدامات، وجود بازار سرمایه ای پویا و چابک خواهد بود .

ابزارهای نوین عامل پویایی بازار سرمایه

بعد از فاکتور نقدشوندگی، تکمیل جعبه ابزار های بورسی با ابزارهای مالی جدید است که به بازار سرمایه پویایی می بخشد .بارها در مطالبات اهالی بازار شنیده شده بود که باید شرایطی فراهم شود تا به جز سهام، ابزارهای قابل معامله نیز در بورس  رسمیت داده شوند. لذا در کنار ابزارهای مرسوم و کلاسیک دنیا، ابزارهای مالی اسلامی نیز با موافقت کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار به خانواده بازار سرمایه وارد شد. در این میان ابزار اجاره سهام، یکی از دستاوردهای مهم در این زمینه بود. اوراق مرابحه، اوراق منفعت ، اوراق وکالت ، اوراق جعاله از مهمترین اوراقی است که به ویژه در  یکی دو سال اخیر  وارد فاز عملیاتی شدند و قطعا با معرفی و شناسایی دقیق تر و به کارگیری این ابزارها نتایج مثبت آن را شاهد خواهیم بود