فولاد کردستان؛ جریان‌ساز تکمیل زنجیره ارزش فولاد

احداث کارخانه احیا مستقیم به روش پرد «PERED» با ظرفیت تولید سالیانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن آهن اسفنجی در شهرستان بیجار و احداث کارخانه فولادسازی و نورد پیوسته به روش «CSP» با ظرفیت تولید سالیانه یک‌ میلیون تن ورق گرم فولادی در شهرستان قروه، از جمله پروژه‌های پیشران اقتصادی کشور به شمار می‌آیند که توسط شرکت صنایع فولاد کردستان و با سرمایه‌گذاری هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات به عنوان سهام‌دار عمده این شرکت در حال اجرا هستند.

عملیات تکمیل و احداث این پروژه‌ها در حالی با سرعت قابل‌قبولی در جریان است که بی‌شک بهره‌برداری از آن‌ها، زمینه‎ ساز تکمیل زنجیره فولاد در غرب کشور و توسعه اشتغال‌زایی و ایجاد ثروت به واسطه سرمایه‌گذاری اثربخش «ومعادن» خواهد شد.

بخش معدن و صنایع معدنی در داخل کشور از مزایا و ظرفیت‌های بالقوه فراوانی در راستای رشد و توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال در مناطق مختلف به ویژه کمتر توسعه‌‌یافته برخوردار است و از این رو یکی از حوزه‌های مهم و اثرگذار در اقتصاد ملی به شمار می‌آید. اهمیت این بخش به قدری است که با توجه به شرایط تحریمی و محدودیت‌های اعمال شده بر صنایع نفت، گاز و پتروشیمی کشور، حرکت به سمت اقتصاد معدن به جای اقتصاد نفت در کانون توجه سازمان‌ها و مسئولان ذی‌ربط قرار گرفته و این امر فرصت مناسبی را برای توسعه و جایگزینی بخش معدن و صنایع معدنی و درآمدهای ارزی حاصل از آن‌ها با درآمد فروش نفت و گاز فراهم آورده است. در این میان، با توجه به کاربرد بالای فولاد در سایر صنایع همچون خودروسازی، ساختمان‌سازی، زیرساخت و…، توسعه صنعت فولاد نسبت به سایر صنایع معدنی بیش از پیش در دستور کار قرار دولت‌های مختلف قرار گرفته است؛ به نحوی که در پایان سه ماهه ابتدایی سال جاری میلادی، ایران با تولید هفت میلیون و ۶۰۰ هزار تن فولاد خام، کماکان در رتبه دهم برترین فولادساز جهان قرار دارد و با توجه به نقاط قوت متعددی که شرکت‌های بزرگ فولادی کشور از آن برخوردارند، می‌توان در ادامه نسبت به بهبود جایگاه جهانی کشور در میان ۱۰ فولادساز برتر دنیا امیدوار بود.

احداث کارخانه‌های فولادسازی به ویژه در مناطق محروم و کم‌برخوردار با هدف اشتغال‌زایی و افزایش ظرفیت تولید فولاد در کشور، از جمله برنامه‌ها و سیاست‌های کشور طی سالیان اخیر بوده است؛ به گونه‌ای که در این راستا هم‌اکنون شاهد اجرای چند طرح مهم فولادی در قالب «طرح‌های پیشران اقتصادی» توسط دولت سیزدهم هستیم. از جمله این پروژه‌ها می‌توان به احداث کارخانه احیا مستقیم به روش پرد «PERED» با ظرفیت تولید سالیانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن آهن اسفنجی در شهرستان بیجار و احداث کارخانه فولادسازی و نورد پیوسته به روش «CSP» با ظرفیت تولید سالیانه یک‌ میلیون تن ورق گرم فولادی در شهرستان قروه اشاره کرد که توسط شرکت صنایع فولاد کردستان در حال اجراست. این شرکت با سهام‌داری ۴۴ درصدی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و شرکت ملی فولاد ایران به علاوه سهم ۵۶ درصدی شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات یعنی توسعه معدنی و صنعتی صبانور و تجلی توسعه معادن و فلزات، اجراکننده دو پروژه از ۴۸ پروژه مهم پیشران اقتصادی کشور است.

مگامدول آهن اسفنجی بیجار؛ پروژه‌ای متمایز و منحصر به فرد

عملیات اجرایی پروژه مگامدول آهن اسفنجی بیجار از مرداد ماه ۱۴۰۱ و به صورت «EPC»، متشکل از شرکت‌های بین‌المللی مهندسی فولاد تکنیک و شرکت (MME)  آغاز شده و قرار است مطابق برنامه زمان‌بندی شده در سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری برسد. میزان سرمایه‌گذاری این پروژه بیش از هشت هزار میلیارد تومان و با هدف ایجاد اشتغال مستقیم برای بیش از ۵۰۰ نفر برآورد شده است. با توجه به اینکه واحدهای احیا مستقیم در کشور تاکنون با ظرفیت تولید ۸۰۰ هزار تن آهن اسفنجی احداث شده‌اند و این اولین طرح مگامدول آهن اسفنجی با افزایش ظرفیت دو برابر (یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن) به روش پرد است، از این رو این پروژه در میان ۴۸ طرح پیشران اقتصادی کشور قرار گرفته و آن را از سایر پروژه‌های مگامدول متمایز ساخته است.

در همین راستا، شرکت صنایع فولاد کردستان کلیه تمهیدات لازم را به منظور تامین زیرساخت‌های مورد نیاز حین احداث و بهره‌برداری از این پروژه اندیشیده است؛ به نحوی که برق مورد نیاز زمان احداث پروژه به میزان ۰.۷ مگاوات، از محل انعقاد قرارداد با شرکت توزیع برق استان کردستان تحویل پیمانکار شده و آب مورد نیاز نیز از طریق اجاره سه حلقه چاه از طریق آب منطقه‌ای تامین‌ شده است. از طرفی، برق این پروژه در زمان بهره‌برداری ۳۰ مگاوات برآورد شده که از طریق انعقاد قرارداد با شرکت برق منطقه‌ای غرب کشور تامین خواهد شد. پروژه مگامدول آهن اسفنجی بیجار به دو میلیون مترمکعب آب پس از بهره‌‌برداری نیاز خواهد داشت که شرکت صنایع فولاد کردستان مذاکرات لازم در این زمینه را با شرکت سهامی آب منطقه‌ای کردستان، با هدف استفاده از پساب تصفیه‌خانه بیجار انجام داده است.

با توجه به اینکه انرژی گاز به عنوان یکی از مهم‌ترین مولفه‌های تولید و در واقع خوراک مورد نیاز واحدهای احیا مستقیم محسوب می‌شود و امروزه تامین پایدار آن به یکی از مهم‌ترین چالش‌های تولیدکنندگان آهن اسفنجی در کشور تبدیل شده است، از این رو شرکت صنایع فولاد کردستان با اخذ مجوزهای لازم از طریق وزارت نفت و کمیته ملی سوخت کشور برای تامین ۴۴۰ میلیون نرمال مترمکعب و همچنین انعقاد قراردادهای لازم در این زمینه، تمهیدات لازم را اندیشیده است. همچنین عمده گندله مورد نیاز این پروژه از منطقه یاسوکند بیجار و بخش دیگری از آن هم از همدان تامین خواهد شد که با توجه به دسترسی مناسب جاده‌ای به محل احداث کارخانه، شرکت صنایع فولاد کردستان با چالش چندانی در این زمینه مواجه نخواهد بود.

دیگر پروژه پیشران اقتصادی شرکت صنایع فولاد کردستان، احداث کارخانه فولادسازی و نورد پیوسته ورق گرم فولادی در شهرستان قروه است که به ‌صورت «EPC»، با پیمانکاری شرکت بین‌المللی مهندسی ایران (ایریتک) در حال اجرا بوده و طبق پیش‌بینی‌های انجام شده در سال ۱۴۰۶ به بهره‌برداری خواهد رسید. میزان سرمایه‌گذاری این پروژه، نزدیک به ۳۰ هزار میلیارد تومان و اشتغال‌زایی مستقیم برای بیش از یک هزار و ۱۰۰ نفر برآورد شده است. از آنجایی که انرژی برق، نقش بسزایی در کارخانه‌های فولادسازی دارد و تامین پایدار آن، یکی از مهم‌ترین ضرورت‌های تولید فولاد به شمار می‌آید، بر همین اساس تامین ۱۷۸ مگاوات برق مورد نیاز این پروژه در هنگام بهره‌برداری از طریق انعقاد قراردادهای لازم با شرکت برق منطقه‌ای غرب کشور صورت گرفته است. همچنین آب مورد نیاز این پروژه پس از بهره‌برداری نیز چهار میلیون متر مکعب در سال برآورد شده که هماهنگی‌های لازم در این زمینه با وزارت نیرو صورت گرفته و این میزان آب از آب‌های سطحی ذخیره شده در سد قوچم در استان کردستان که در فاصله حدودی ۶۰ کیلومتری محل کارخانه قرار دارد، تامین خواهد شد. لازم به ذکر است که قرارداد تامین گاز مورد نیاز این پروژه به میزان ۴۰۰ هزار نرمال مترمکعب نیز با بخش‌های ذی‌ربط منعقد شده است.

تکمیل زنجیره فولاد در غرب کشور به همت «ومعادن»

بهره‌برداری از این دو پروژه پیشران اقتصادی توسط شرکت صنایع فولاد کردستان، منجر به تکمیل زنجیره فولاد در غرب کشور خواهد شد و به دنبال آن، اشتغال‌زایی و تولید ثروت در استان کردستان که یکی از مناطق طلا‌خیز کشور نیز محسوب می‌شود، رقم خواهد خورد. در همین راستا، شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات «ومعادن»، نقش بسزایی در تکمیل و راه‌اندازی این دو پروژه پیشران اقتصادی ایفا می‌کند و با توجه به روند رو به رشدی که در این هلدینگ عظیم معدنی و صنعتی کشور طی ماه‌های اخیر رقم خورده است، می‌توان انتظار داشت که طرح‌های پیشران شرکت صنایع فولاد کردستان در زمان مقرر به بهره‌برداری برسند.