سیاه دانه چیست؟ + خواص و مضرات
سیاه دانه نام گیاهی دارویی و درمانی است که بومی مناطق جنوب و جنوب غربی آسیا است.
سیاه دانه به انگلیسی (Nigella sativa) گیاهی با گل های آبی و سفید است که طول این گیاه به ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر می رسد. میوه سیاه دانه حاوی دانه های سیاهی است که از آن برای ادویه استفاده می شود.
سیاه دانه خواص بسیار زیاد دارویی و درمانی دارد که در ادامه به خواص سیاه دانه برای فشار خون، پوست و مو، درمان بیماری های گوناگون و حتی لاغری با سیاه دانه بیشتر می پردازیم و از ترکیب سیاه دانه با عسل و خواص روغن سیاه دانه بیشتر برایتان می گوییم.
سیاه دانه چیست؟
سیاه دانه طعمی تلخ دارد و به عنوان ادویه در مواد غذایی به خصوص ترشیجات استفاده می شود. این دانه بومی جنوب غربی آسیاست و از قدیم به عنوان ضد انگل، ضد باکتری و مسهل استفاده می کردند. مصرف سیاه دانه برای زنان شیرده مفید است زیرا باعث افزایش ترشح شیر می شود. نام های دیگر سیاه دانه، سیاه تخمه، سرنیچ سیاه، سنوخ سیاه، کمون اسود، شونیز، شونوز و کمون هندی است.
خواص سیاه دانه در طب اسلامی
مصرف سیاه دانه در طب اسلامی تاکید شده است و امامان و پیامبر اکرم (ص) از خواص آن برای درمان دردها نام برده اند.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم فرمود: "ما من داء إلا فی الحبة السوداء منه شفاء إلا السام" یعنی هیچ بیماری نیست مگر شفای آن در سیاه دانه است جز مرگ.
امام رضا علیه السلام درباره خواص اعجاب انگیز سیاه دانه می فرماید: در سیاهدانه برکت است. در چهل چیز خداوند برکت قرار داده ازحبوبات و جمادات هم سیاهدانه را بر گزیده است.
مطابق توصیه امام رضا علیه السلام سیاه دانه و بوییدن گل نرگس خاصیت ایمنی در برابر زکام را دارند. امام رضا (ع) می فرماید: وَلیشُمَّ النَّرجِسَ ؛ فَإِنَّهُ یأمَنُ الزُّکامَ ، وکذلِک الحَبَّةُ السَّوداءُ،؛ گل نرگس ببویید؛ زیرا از زکام، ایمنی می‌بخشد و همچنین است سیاه دانه.
خواص سیاه دانه
خواص سیاه دانه برای پوست
سیاه دانه و خواص آن برای لک صورت
فواید سیاه دانه برای سفیدی مو
سیاه دانه و لاغری شکم
سیاه دانه و فشار خون
روغن سیاه دانه
طرز تهیه روغن سیاه دانه
روغن سیاه دانه برای ابرو
سیاه دانه با عسل
طرز تهیه سیاه دانه با عسل
مضرات مصرف سیاه دانه چیست
خواص سیاه دانه
به طور کلی دانه ها و روغن سیاه دانه از قدیم مورد توجه اطبا قرار گرفته بود و در طب سنتی و اسلامی نگاهی ویژه به آن شده است. به صورتی که در سیستم درمانی سنتی در هند که اونای(Unani) و آیووردا (Ayurveda) می باشد یکی از مهمترین داروهای درمانی است.
درمیان مسلمانان نیز از خواص سیاه دانه به قدری گفته اند که این گیاه را به نوعی معجزه برای انسان ها میدانند و آن را دوای هر دردی جز مرگ می دانند.
طبق مقاله ای که در سال ۲۰۱۳ توسط دپارتمان داروسازان دانشگاه (MJP Rohilkhand University) در هند انجام شد محققان پرده از خواص دارویی و درمانی سیاه دانه برداشتند که به آنها اشاره می کنیم:
سیاه دانه ضد فشار خون است
باعث برطرف شدن اسهال می شود
مصرف سیاه دانه به نوعی آرام بخش و ضد درد می باشد
ضد باکتری(anti-bacterial)
مناسب برای التهابات پوستی
سیاه دانه خواص ضد سرطانی دارد.
از سیاه دانه داروهای ضد دیابتی تولید شده است.
از سیاه دانه برای سفیدی مو استفاده می شود.
محافظ کلیه و دستگاه گوارشی است.
سیاه دانه برای لک صورت مناسب است و چین و پروک ها را از بین می برد.
سیاه دانه خواص آنتی اکسیدانی قوی ای دارد.
یکی از فواید سیاه دانه استخراج داروهای spasmolytic یا شل کننده عضلات است .
ساخت داروهای آنتی هیستامین نیز از خواص سیاه دانه است.
مصرف سیاه دانه در بارداری باعث لفزایش شیر مادران می شود.
سیاه دانه برای از بین بردن بوی بد دهان مناسب است.
از خواص درمانی سیاه دانه در روماتیسم، برونشیت و آسم استفاده می شود.
طبق تحقیقات لاغری با سیاه دانه رابطه مستقیمی دارد.
خواص سیاه دانه برای پوست
بر اساس آزمایشاتی که در سال ۲۰۱۰ برای درمان جوش و آکنه با سیاه دانه انجام شد و نتایج آن در وبسایت medicalnewstoday.com منتشر شد مشخص شد که استفاده از روغن سیاه دانه به عنوان یک لوسیون روی صورت برای درمان جوش صورت پس از ۲ ماه آزمایش رضایت حدود ۶۰% افراد را در بر گرفت و مشخص شد که مضرات روغن سیاه دانه در برابر خواص روغن سیاه دانه حدود صفر است و تقریبا ضرری برای پوست ندارد.
سیاه دانه و خواص آن برای لک صورت
برای درمان جوش و لک صورت با روغن سیاه دانه کافی است که روغن سیاه دانه را به صورت موضعی روی پوست خود قرار دهید و ماساژ دهید تا روغن سیاه دانه به درمان لک صورت کمک کند.
فواید سیاه دانه برای سفیدی مو
سیاه دانه متشکل از آنتی اکسیدان های قوی ایست که در بازتولید رنگدانه های مو که ملانین ها می باشند نقش مهمی دارد و درواثع اثر ضد پیری دارد.
طریقه استفاده سیاه دانه برای سفیدی مو و برگرداندن رنگ مو به حالت قبل به این گونه است که کافی است مقداری از روغن سیاه دانه را روی سرتان قرار دهید و شروع کنید به ماساژ دادن سپس اجازه دهید تا صبح روی سرتان بماند و سپس سرتان را بشورید.
ترکیب سیاه دانه با عسل و زیتون نیز برای درمان سفیدی مو توصیه شده است.
روغن سیاه دانه با خواص، ویتامین ها و مواد مغذی ای مثل مس، فسفر، اسید آمینه، منگنز، ویتامینB1 و ملانین باعث تغذیه ریشه مو می شود و به درمان سفیدی مو و حتی رشد و تقویت مو کمک می کند.
سیاه دانه و لاغری شکم
سیاه دانه طبع گرم و بسیار خشکی دارد و همین امر دلیلی بر خواص سیاه دانه برای لاغری است.
در طب سنتی اعتقاد بر این اسن که برای لاغری باید از موادی استفاده کنیم طبیعتی گرم و خشک دارند و و باتوجه به خواص سیاه دانه که چربی سوز است و طبعی گرم و خشک دارد برای کاهش وزن دارویی مفید است.
سیاه دانه و فشار خون
از سیاه دانه برای درمان سنتی بسیاری از بیماری ها مثل فشار خون استفاده می کنند.
طبق آزمایشاتی که روی ۷۰ نفر سالم به صورت تصادفی انجام شد و به مدت ۸ هفته طول کشید مشخص شد که مصرف روزی ۵ میلی لیتر روغن سیاه دانه باعث کاهش BPs سیستولیک و دیاستولی بدن می شود.
همچنین از درست کردن شربت سیاه دانه برای درمان بیماری های گوارشی استفتده می کنند.
روغن سیاه دانه
از سیاه دانه روغنی استخراج می شود که بسیار مفید است خواص بیشماری برای قلب، سیستم گوارشی، کاهش فشار خون، کبد چذب، دیابت و بسیاری از بیماری ها و امراض دارد.
طرز تهیه روغن سیاه دانه
برای تهیه روغن سیاه دانه کافی است که ۱۵۰ گرم سیاه دانه را در یک لیتر آب بجوشانید تا نصف آب بخار شود، سپس محتویات را صاف کنید و آب آن را با روغن کنجد یا زیتون مخلوط نمایید و با آتش ملایم آنقدر بجوشانید تا آبها بخار شود و روغن بماند روغن بجا مانده روغن سیاه دانه اصل و مرغوب است.
روغن سیاه دانه برای ابرو
روغن سیاه دانه فولیکوال های ابرو را تحریک می کند. هر شب یک قطره روغن سیاه دانه را روی ابروی خود بمالید تا مژ ها و ابروهایتان پر پشت تر شده و رشدش بیشتر شود.
از دیگر خواص روغن سیاه دانه برای پوست خاصیت آنتی اکسیدانی روغن سیاه دانه است که ضد پیری و چین و چروک است.
سیاه دانه با عسل
ترکیب سیاه دانه با عسل بیشتر خواص گوارشی دارد و برای دستگاه گوارش بسیار مطلوب است که به تقویت سیستم ایمنی بدن ختم می شود. برای دانستن خواص عسل به لینک مربوطه مراجعه کنید.
در زیر به چند تا از خواص سیاه دانه با عسل یا ترکیب روغن سیاه دانه با عسل اشاره می کنیم.
عسل و سیاه دانه باعث بهبود سیستم گوارشی می شود.
مصرف سیاه دانه و عسل برای تقویت سیستم ایمنی بدن خوب است.
ضد سرماخوردگی است.
ضد درد می باشد به صورتی که اگر سیاه دانه با عسل را مخلوط کنید و با مقداری آی جوش رقیق کنید و صبح ها بنوشید درد کلیوی را تسکین می دهد.
روغن سیاه دانه با عسل را ترکیب کنید و روی جوش های زیر پوستی بمالید تا پوستتان صاف شود.
افزایش شیر مادران شیر ده.
مصرف سیاه دانه با عسل کمک زیادی به تولید اسپرم می کند.
عسل و سیاه دانه برای لاغری و کم کردن وزن و همچنین چربی سوزی مفید است.
طبع سیاه دانه و عسل گرم است پس ترکیب این ماده برای افراد بلغمی مزاج که طبعی سرد دارند بسیار خوب است.
مصرف سیاه دانه با عسل برای تنبلی تخمدان مفید می باشد و این مشکل را حل می کند.
طرز تهیه سیاه دانه با عسل
درست کردن این ترکیب معجزه آسا کار سختی نیست و فقط کافیست یک قاشق غذاخوری را با نیم کیلو سیاه دانه آماده کنید و مراحل زیر را انجام دهید:
سیاه دانه را آسیاب کنید کنید (کاملا آسیاب نشود و حالت نیم کوب آسیاب کنید).
بهتر است به مدت یک ساعت سیاه دانه را در سرکه سیب بخیسانید.
عسل را به ترکیبتان اضافه کنید.
حالا میتوانید این ترکیب را صبح ها یک قاشق مرباخوری مصرف کنید(میتوانید آن را با شیر ترکیب کنید و میل کنید).
توجه کنید که بعد از آسیاب کردن سیاه دانه را زیاد در معرض هوا قرار نگیرد تا خواص آن از بین نرود.
مضرات مصرف سیاه دانه چیست؟
همانطور که از خواص درمانی سیاه دانه گفتیم باید به مضرات و عوارض خطرناک سیاه دانه نیز اشاره کنیم.
یکی از عوارض سیاه دانه برای بارداری است به صورتی که برای مادران باردار مصرف سیاه دانه باعث نرم شدن دهانه رحم می شود که امری خطرناک در بارداری است.
سیاه دانه دارویی ضد سرطان است و اما نکته ای که در آن وجود دارد اینست که خوردن سیاه دانه باعث از بین رفتن اثر داروهای سرطانی می شود.
از خواص سیاه دانه برای کم کردن فشار خون استفاده می شود پس اگر فشار خون شما به طور طبیعی پایین است از مصرف سیاه دانه خودداری کنید.
سیاه دانه برای لک صورت و پوست بسیار مفید است اما در برخی این گیاه آلرژِی آور و حساسیت زاست و نتیجه عکس می دهد.
منابع: نولینو ، پایش ، نمناک
