پرکاری مثانه چیست؟ اگر افزایش دفعات ادرار در طی روز بیش از 8 بار و در طول شب بیش از 2 بار همراه با فوریت‌های ادراری باشد، فرد دچار بیش فعالی یا پرکاری مثانه است. دکتر فرزانه شریفی اقدم جراح و اورولوژیست(متخصص کلیه و مجاری ادرار)، بیان کرد: پرکاری مثانه در زنان نسبت به مردان شایع است و حدود 27-35 درصد زنان، 13-15 درصد مردان درگیر این بیماری هستند. بیش فعالی مثانه معمولا یک نشانه تنها نیست، بدین معنا که این بیماری اکثرا با یک عارضه جدی‌تر همراه است. تکرر بیش از حد ادرار و احساس دفع ناگهانی ادرار و بی اختیاری ادراری اورژانسی می‌تواند ناشی از پرکاری مثانه باشد. مثانه بیش فعال یک بیماری آزار دهنده‌ای است که کیفیت زندگی اجتماعی بیماران را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
دلایل پرکاری مثانه بزرگ شدن پروستات. دیابت. بارداری. عفونت‌های ادراری. استرس و اضطراب. مصرف برخی از داروها. لذا هنگامی که بیمار به متخصص مراجعه می‌کند ابتدا باید یک شرح حال از وی گرفته شود تا بتوان علت اصلی بروز این عارضه را متوجه شد. به عنوان مثال بیماری که درگیر پرکاری مثانه همراه با عفونت ادراری است برای تشخیص آن، نیاز است بیمار آزمایشات خاصی را انجام دهد، پزشک ممکن است تست ادرار، خون و یا سونوگرافی مثانه را لازم بداند. در مثانه پرکار در برخی مواقع تخلیه کامل ادرار انجام نمی‌شود، بنابراین باقی مانده ادرار در بدن باقی می‌ماند و می‌تواند باعث ایجاد عفونت در مثانه شود. ارتباط این عارضه با سنگ کلیه بسیار نادر است البته ممکن است سنگ از کلیه به مثانه افتاده باشد، اما پرکاری مثانه به تنهایی ارتباطی با بروز سنگ کلیه ندارد. سنگ کلیه با درد همراه است اما بیش فعالی مثانه دردناک نیست. 27 تا 35 درصد خانم‌ها علائم پرکاری مثانه دارند
به عبارتی از هر 3 یا 4 نفر یک مورد درگیر این عارضه است و آمار منتشر شده مبنی بر این که از هر 6 نفر یک نفر به این بیماری مبتلاست، صحت دارد. خانم‌هایی که زایمان‌های متعددی را انجام داده‌اند و درگیر افتادی لگن و مثانه هستند به علت تضعیف دیواره‌ها و لایه‌ها، مثانه از آناتومی خود تغییر شکل پیدا کرده است و فرد بدون خللی در مثانه به دلیل مشکلی در این لایه‌های محافظ به پرکاری مثانه مبتلا می‌شود. همچنین هرچه به سن یائسگی نزدیک‌تر می‌شوند به علت تعییراتی که در بافت‌های دیواره مثانه، پایانه‌های عصبی، بافت‌های ماهیچه‌ای مثانه و کف لگن ایجاد می شود، فرد را مستعد به بیش فعالی مثانه می‌کند.
تکرر ادرار به گفته وی، کمبود هورمون استروژن لایه‌های کف لگن را نازک کرده و مثانه ضعیف شده و بیش فعالی رخ می‌دهد. همچنین مردانی که بیش از 50 سال سن دارند و درگیر بزرگی پروستات هستند نیز در معرض خطر این عارضه قرار دارند. مشکلات دیگری چون دیابت، با تاثیراتی که روی حجم ادرار و عصب مثانه می‌گذارد فرد را مستعد بیش فعالی مثانه می‌کند. مثانه‌های پرکار به دنبال صدمه به نخاع یا بیماری‌های سیستم عصبی مانند ام اس، تومورهای سیستم
عصبی، جراحی‌ها بر روی سیستم عصبی و در برخی بیماری‌ها مانند دیابت هم دیده می‌شود. مشکلاتی که در ستون فقرات ممکن است رخ دهد مانند انحرافات، پوکی استخوان، اشکالاتی در کانال نخاعی و دیسک کمر همگی ممکن است بیمار را درگیر پرکاری مثانه کند. در حقیقت سیستم عصبی کنترل کننده مثانه از مغز به ناحیه ستون فقرات، یک سیستم عصبی پیوسته است و در طول این مسیر اگر قسمتی دچار اختلال شود، فرد مستعد بیش فعالی مثانه می‌شود. در برخی افراد، موادغذایی کافئین‌دار، پر ادویه، اسیدی و نوشیدنی‌ها علایم را تشدید می‌کنند، بنابراین محدودیت‌های غذایی ممکن است سبب بهبود علایم شود. مایعات مضر برای این افراد، همچون نوشیدنی‌های کافئین‌دار (قهوه، چای)، خوردن غذاهای تند و فلفلی، و همچنین مصرف الکل سبب بدتر شدن وضعیت و علائم این مشکل در افراد می‌شود. تغییر سبک زندگی، انجام تمرین‌های مناسب، شیوه زندگی فعال و سالم همراه با اجتناب از نوشیدن مایعات و کنار گذاشتن سیگار و دخانیات از ابتلا به این عارضه جلوگیری می‌کند.
منبع: سیمرغ
