آنچه که درباره شخصیت سیاسی محمدجواد ظریف باید بدانید!
محمدجواد ظریف خوانساری (۱۷ دی ۱۳۳۸ در تهران) دیپلمات ایرانی است، که هماکنون در دولت دوازدهم سمت وزیر امور خارجه را بر عهده دارد.
به گزارش شما نیوز؛ محمد جواد ظریف از اعضای شورای عالی جمعیت هلالاحمر و استاد میهمان دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران میباشد. محمد جواد ظریفدانشآموخته کارشناسی ارشد روابط بینالملل از دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو، همچنین کارشناسی ارشد مطالعات بینالملل و دکترای حقوق و روابط بینالملل از دانشگاه دنور است.محمد جواد ظریف فعالیت شغلی خود را از سال ۱۳۵۷ در کنسولگری ایران درسانفرانسیسکو آغاز کرد. محمد جواد ظریف از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۸۱ برای مدت ۱۰ سال، معاونت حقوقی و بینالملل وزارت امور خارجه را بر عهده داشت. محمد جواد ظریف برای مدت ۵ سال، در فاصله سالهای ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۶ به عنوان سفیر ایران در سازمان ملل متحد فعالیت میکرد. محمد جواد ظریف پیشتر در دولت یازدهم نیز وزارت امور خارجه را بر عهده داشت.
قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت
در سال ۱۳۶۶ که جنگ ایران و عراق ماههای پایانی خود را سپری میکرد و فشارهای بینالمللی بر ایران، به منظور پذیرفتن متن اولیه قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت به اوج رسیده بود، تیم مذاکرهکننده ایرانی، سعی داشت به جای درج مفادی که انتظارات ایران را برآورده نمیکرد، بندهایی از طرح اجرایی دبیرکل سازمان ملل متحد (خاویر پرز دکوئیار) را جایگزین نماید.
نوشتن نامه این درخواست رسمی به محمدجواد ظریف، تنها دیپلمات ایرانی وقت مسلط به زبان انگلیسی در نمایندگی ایران، در سازمان ملل متحد گماشته شد، تا بتواند مفهوم مورد نظر ایران را به شفافی بیان کند.
ظریف نیز با انتخاب کلمات مناسب، توانست نامهٔ مورد نظر ایران را تنظیم و در بین کشورهای عضو، منتشر کند. این درخواست که با افزودن آن به قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت موافقت شد، در وزارت امور خارجه ایران به «Tantamount Letter» مشهور شد.
ارتباط با جامعه آمریکا
ظریف به اقتضای حضور و همچنین فعالیت دیپلماتیک طولانی مدت در آمریکا، ارتباط گستردهای با جامعه آمریکا و محافل سیاسی و علمی این کشور داشتهاست.
روزنامه هرالد تریبیون، در مقالهای به قلم «وارن هوگ»، به حضور گسترده محمد جواد ظریف در مجامع عمومی آمریکا اشاره میکند:
محمد جواد ظریف به اندازهای در دانشگاهها، محافل عمومی سیاسی و اجتماعی حضور پیدا میکند که لیزا اندرسون، رئیس دانشکده امور بینالملل دانشگاه کلمبیا از وی پرسیدهاست که آیا قصد شرکت در رقابتهای انتخاباتی آمریکا را دارد؟
ظریف در کتاب خاطراتش که به نام «آقای سفیر» منتشر شدهاست، دربارهٔ انتخاب او برای سمت نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل میگوید:
فکر میکنم در بهمن ماه سال ۱۳۸۰ بین من و آقای دکتر خرازی برای رفتن به نیویورک توافق صورت گرفت. ظاهراً آقای دکتر خرازی نیز همان موقع موضوع اعزام من را به رهبری هم گفته بودند.
بعدها رهبری به من فرمودند که همان روز من به آقای حجازی گفتم که بهترین گزینه برای نیویورک شما هستید؛ اما بگذارید روند معمول وزارت خارجه طی شود. وقتی که رسماً به ما معرفی شدید، شما هم رسماً موافقت کنید…
همچنین نکاتی را که برای مأموریت لازم بود یادآوری کردند.
از جمله نکتهای را فرمودند که من در همه کلاسهایم برای دانشجویان گفتهام.
به من فرمودند حتی اگر در موردی یقین داری که دیدگاهت ۱۸۰ درجه با من مخالف است، وظیفه داری دیدگاهت را بگویی.
حتی ایشان مطرح کردند که این یک وظیفه شرعی است. بحمدلله من نیز همیشه این کار را انجام دادم.
وی همچنین در دورهای که سفیر ایران در سازمان ملل متحد بود، روابط نزدیکی با گری سیک، عضو پیشین شورای امنیت ملی آمریکا و استاد علوم سیاسی دانشگاه کلمبیا داشت.
سیک در مصاحبهاش با کامبیز حسینی مجری برنامه پولتیک گفت:
نخستین بار حدود ۱۰ سال پیش دیدمش و برای شام به منزل او رفتم و در ملاقات نخست او را آقای سفیر خطاب کردم و او به من گفت نه!، جواد صدایم کن.
سمتهای اجرایی
دستیار ارشد وزیر امور خارجه
مشاور سرکنسولگری ایران در سانفرانسیسکو
معاون حقوقی و بینالملل وزارت امور خارجه
سفیر ایران در سازمان ملل متحد
وزیر امور خارجه
فعالیتهای بینالمللی
عضو گروه شخصیتهای برجسته زمامداری جهانی
سخنگو و ریاست کمیته سیاسی هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران
ریاست کارشناسان ارشد هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران
ریاست کمیته حقوقی مجمع عمومی ۴۷ ملل متحد – نیویورک
ریاست کمیسیون فرهنگی- یونسکو
ریاست کمیسیون خلع سلاح ملل متحد – نیویورک
ریاست کمیته سیاسی دوازدهمین اجلاس سران عدم تعهد – دوربان[نیازمند منبع]
وزارت امور خارجه
محمدجواد ظریف در حال تشریح مواضع ایران در پنجاهمین کنفرانس امنیتی مونیخ در هتل بایریشر هوف
دولت یازدهم
بعد از انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس دولت یازدهم، وی محمدجواد ظریف را برای تصدی سمت وزیر امور خارجه در دولتش به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد.
حسن قشقاوی، معاون کنسولی وقت وزارت امور خارجه، از این انتخاب استقبال و عنوان کرد که کشورهایی که به دنبال گفتگو با ایران هستند، از این انتخاب استقبال کردهاند.
وی به عملکرد هنری کیسینجر، مشاور اسبق امنیت ملی ایالات متحده آمریکا اشاره کرد که یک نسخه از کتاب دیپلماسی که توسط شخص وی تألیف گردیده را به ظریف هدیه دادهاست و در صفحه نخست آن نوشتهاست:
«تقدیم به دشمن قابل احترام، ظریف»
محمد جواد ظریف با حضور در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در روز ۱۴ مرداد (روز بعد از مراسم تحلیف) به تشریح برنامههای خود و پاسخ به سؤالات نمایندگان کمیسیون مربوطِ پرداخت. وی در پاسخ به نمایندگان مجلس اظهار داشت:
بنده هرگز گرین کارت نداشتهام، در حالی که ۱۰ سال است که شرایط دریافت آن را داشتهام. فرزندانم در حالی در ایران زندگی میکنند که میتوانستند در ایران نباشند.
من هم پس از رجعت به ایران هرگز به آمریکا سفر نداشتهام، در حالی که از سه دانشگاه معتبر آمریکا برای استادی دعوتنامه داشتم.
در تمام مراحل کاریام نظرات مقام معظم رهبری را عملیاتی کردم، حتی اگر نظرم مخالف با نظر آقا بودهاست.
ما یک پیام جهانی و یک الگوی جهانی برای ملتها داریم و آمریکا از این پیام و الگو میترسد. ما باید زبان بینالمللی را بدانیم و هدف خود را با کمترین هزینه و بیشترین منافع دنبال کنیم.
خودباوری و توانمندی جمهوری اسلامی قادر به برداشتن موانع از سر راه سیاست خارجی است و ضرورت آن، فهم مشترک و همافزایی در حوزه اجراست.
همزمان با روز سوم بررسی کابینه دولت یازدهم، علیاکبر ولایتی، مشاور رهبر ایران در امور بینالملل، ظریف را گزینهٔ مناسب جهت تصدی پست وزارت امور خارجه معرفی کرد و مدیریت و کارآمدیاش را در زمان همکاری مستقیم با خود را مورد تحسین قرار داد.
وی در نهایت توانست با کسب ۲۳۲ رأی از ۲۸۱ رأی ماخوذه (۸۲٫۵ درصد) تصدی وزارت امور خارجه دولت یازدهم را بهدست بیاورد. ساعاتی پس از این انتخاب، گیدو وستروله،وزیر امور خارجه آلمان و احمد داوداغلو،وزیر امور خارجه ترکیه، در پیامهای تلفنی جداگانه، تصدی پست وزارت امور خارجه را به وی تبریک گفتند و از وی درخواست کردند در آینده نزدیک به کشورهای متبوعشان سفر نماید.
ظریف و جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا
نخستین دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا پس از انقلاب اسلامی
در ساعات اولیه روز ۵ مهر ۱۳۹۲، ظریف در حاشیه شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، و با برنامهریزی قبلی در اولین مذاکره ایران و ۱+۵ در دولت یازدهم که در سطح وزرای خارجه برگزار شد، شرکت کرد.
در این مذاکره، جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا نیز حضور داشته و با ظریف بر سر میز مذاکره نشست. در حاشیه این جلسه ظریف با جان کری دیدار و گفتگویی دو جانبه داشت. پس از ۳۴ سال این اولین دیدار مقامات عالی ایران و آمریکا در سطح وزرای خارجه بود.
پس از پایان این دیدار کری در کنفرانس خبری خود گفت: «با ظریف ملاقات داشتم، لحن او حقیقتاً متفاوت بود.»
مذاکرهکننده ارشد هستهای
محمد جواد ظریف به عنوان مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران در خصوص پرونده برنامه اتمی ایران از جانب حسن روحانی معرفی شدهاست.
اولین حضور وی به عنوان مذاکرهکننده هستهای در دیدار با نمایندگان گروه پنج به علاوه یک در نیویورک و در تاریخ ۴ مهر ۱۳۹۲ (۲۶ سپتامبر ۲۰۱۳) برگزار شد و مرتبه بعدی با کاترین اشتون در ضیافت شام در سفارت ایران در سوئیس در تاریخ ۲۳ مهر ۱۳۹۲ (۱۵ اکتبر) انجام شد.
سایر اعضای دیگر تیم مذاکرهکننده همراه ظریف عبارتند از: عباس عراقچی، مجید تخت روانچی، حمید بعیدینژاد و داوود محمدنیا.
توافق هستهای ژنو
اولین موفقیت دیپلماتیک تیم مذاکرهکننده ایران در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳ حاصل شد؛ توافقی که طبق آن ایران و گروه ۵+۱ توافق کردند در مقابل کاهش برخی تحریمهای علیه ایران، غنیسازی بالای پنج درصدی اورانیوم در ایران متوقف شود.
جان کری از این توافق با عنوان «گام نخست در جهت یافتن راهحلی جامع» یاد کردهاست.
دقایقی بعد از حصول این توافق اولیه، ظریف با انتشار توییتی در صفحه توییتر خود، خبر حصول این توافق را همگانی کرد.
گفتگوی تلفنی با جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در ۲۴ آذر ۱۳۹۲ ظریف از گفتگوی تلفنی باجان کری خبر داد.
وی گفت تماس تلفنی دو طرف پس از افزوده شدن نام ۱۹ فرد و شرکت به فهرست تحریمهای پیشین آمریکا علیه ایران (پس از توافق ژنو) انجام شدهاست.
وی همچنین در توضیح این تماس تلفنی گفت که پس از توافق ژنو با شش قدرت جهانی، «این اولین باری نیست که لازم دیدهایم که هم در گفتگوهای علنی و هم در گفتگوهای خصوصی شرکت کنیم.
من با مقامهای آمریکایی و سایر مقامهای گروه ۱+۵ و کاترین اشتون صحبت کردهام.»
تفاهم هستهای لوزان
از راست به چپ جان کری، فیلیپ هموند، دیپلمات روسی، محمدجواد ظریف، فدریکا موگرینی، فرانک والتر اشتاینمایر، لوران فابیوس و وانگ یی، پیش از قرائت تفاهم هستهای لوزان
یک و نیم سال پس از انعقاد توافق هستهای ژنو، محمد جواد ظریف به همراه تیم مذاکرهکننده ایرانی بعد از چند روز مذاکره فشرده در لوزان، سوئیس، در ۱۳ فروردین ۱۳۹۴ موفق به دستیابی به مجموع راه حلهای تفاهم شده، برای رسیدن به برنامه جامع اقدام مشترک، پیرامون برنامه هستهای ایران شدند. مجموعه متضمن راه حلها در تفاهم هستهای لوزان، جنبه حقوقی نداشت و صرفاً راهنمای مفهومی تنظیم و نگارش برنامه جامع اقدام مشترک را فراهم نمود.
وی پس از بازگشت به ایران، در فرودگاه مهرآباد، مورد استقبال جمعی از ایرانیانی قرار گرفت که برای خوشامدگویی از تیم هستهای، در فرودگاه گرد آمده بودند.
برجام سرانجام پس از ۲۲ ماه مذاکره محمد جواد ظریف به همراه تیم مذاکرهکننده ایرانی بعد از ۱۷ روز مذاکره فشرده، سهشنبه ۱۴ ژوئیه (۲۳ تیرماه ۱۳۹۴) در وین پایتخت اتریش، موفق به دستیابی به یک توافق جامع و نهایی با گروه ۱+۵، بر سر آینده برنامه هستهای ایران شدند.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و ظریف، در یک نشست رسمی در مقابل رسانهها در وین با خواندن بیانیهای به زبان انگلیسی و فارسی اعلام کردند که توافق نهایی در برنامه هستهای ایران به دست آمدهاست.
بنیامین نتانیاهو صریحترین منتقد توافق جاری گفت: «ایران بعد از ده سال (با پایان دوره محدودیتها) قادر خواهد بود بمبهای اتمی متعدد تولید کند.»
این توافق پایانی بر ۱۲ سال مذاکرات ایران با قدرتهای جهانی بر سر مسئله هستهای است. مذاکراتی که با مسئولیت حسن روحانی در مهر ماه ۱۳۸۲ آغاز و در تیر ماه ۱۳۹۴ با مسئولیت محمد جواد ظریف و در دولت روحانی، با توافق جامع به پایان رسید.