اطمینان اوباما از عدم انحراف در برنامه هسته‌ای ایران باعث افزایش تحریم‌ها می‌شود

شبکه مردمی اطلاع رسانی(شما نیوز): اندیشکده «چتم هاوس»، در مقاله ای به قلم «دکتر رابین نیبلت» در خصوص «سیاست های خارجی اوباما در دور دوم ریاست جمهوری»، می نویسد: با نزدیک شدن به دوره آخر ریاست جمهوری اوباما، بسیاری در داخل و خارج از ایالات متحده، سیاست های خارجی دولت او را ناامید کننده تلقی می کنند. افغانستان هنوز در درگیری و جنگ است؛ مشکل اسرائیل و اعراب به قوت خود باقی است؛ پوتین به کرملین بازگشته و مثل همیشه با لجاجت برخورد می کند و از همه مهمتر اینکه رهبری پشت پرده به شدت به یک راه و طریقت از پیش تعیین شده عمل می کند.

* به خاطر بسیاری از مسائل بین المللی، موفقیت های بوش تادیده انگاشته می شوند

این انتقادات باعث نادیده انگاشتن مسئله موفقیت اوباما در سه اولویت سیاست های خارجی خود او شده است. این موفقیت ها هم البته در دور دوم ریاست جمهوری او نادیده انگاشته خواهد شد.

اول، بعد از اشتباهات گذشته در دوره های قبلی، اوباما محور دقت و توجه خود را از اروپا و خاورمیانه به آسیا و چین تغییر داد. ایالات متحده در حال حاضر قدرت اصلی در افزایش تنش بین چین و بسیاری از همسایگان اوست.

دوم اینکه او بدون وقفه با فشار آوردن بر روی ایران بر سر برنامه غنی سازی هسته ای - البته در ابتدا با طرح صحبت و گفتگو و پس از آن با اعمال فشار - و حمایت شورای امنیت سازمان ملل، تحریم های اقتصادی را تا آنجایی تشدید کرد که در حال حاضر ایران یکی از بی ثبات ترین اقتصادهای دنیا را دارد.

سوم، او در حالی یک جدول زمانی خروج برای نیروهای ایالات متحده از افغانستان ترتیب داد، که جنگی بی رحم و کشنده با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین علیه سرکرده های القاعده و ایادی آنها در پاکستان ادامه دارد.

خوب از این به بعد آقای رئیس جمهور چه خواهد کرد؟ مدیریت هرکدام از این اولویت ها در دور دوم سخت تر از گذشته خواهد بود.

چین هم به خاطر تغییر رهبری و هم به خاطر افزایش رقابتی که بین بازیگران منطقه در روابط بین المللی با او دارند، مواضع قاطعانه در مورد همسایگان خود اتخاذ کرده اند. احتمال بوجود آمدن خطر درگیری آبی بین ژاپن و چین بر سر جزایر مورد مناقشه «سکاکو/دیااو» وجود دارد.

ایالات متحده برای ژاپن بحران زده و تعدادی از کشورهای شرق آسیا ضمانت امنیتی به وجود آورده است. دولت اوباما از این که گفت وگوی دیپلماتیک و چندجانبه در آسیا را به نظامی گری و جنگ ترجیح داده در سختی و مشکل به سر می برد. اما مناقشات دریایی و رقابت شدید بر سر منابع دریای جنوب چین، آمریکا را مجبور خواهد کرد به سمتی برود که در دور اول از آنها اجتناب می کرد.

همچنین دولت اوباما نمی تواند برای چهار سال دیگر، ابهام در برنامه هسته ای ایران را تحمل کند. علی رغم تحریم ها، ذخیره اورانیوم غنی شده ایران احتمالاً در حال افزایش است و روز به روز فشار دولت اسرائیلی نتانیاهو بر آمریکا برای حمله نظامی به تاسیسات هسته ای این کشور افزایش می یابد.

* اوباما بیشتر ترجیح می دهد از گفتگو و تحریم ها استفاده کند تا حملات نظامی

اوباما در استفاده از نیروهای نظامی، مصلحت اندیشی می کند. در سخنرانی او در «آیپک» در ماه آوریل، اوباما گفت: «من از سیاست سد نفوذی تبعیت نمی کنم. سیاست من، دور نگاه داشتن ایران از دستیابی به سلاح اتمی است». اما اگر او تشخیص دهد که اقدام پیشگیرانه نظامی، می تواند ایران را از برنامه هسته ایش عقب براند (این مسئله از طرف بسیاری از کارشناسان امنیتی اسرائیلی حمایت می شود)، و اگر ایران به غنی سازی ادامه دهد اما در راستای ساخت سلاح اتمی گام برندارد، ممکن است اوباما استراتژی پیچیده تری که بازدارنده تر خواهد بود، به همراه همین تحریم های سختگیرانه اتخاذ کند، هرچند که تاثیرات دوسویه ای را بر روی روابط آمریکا و اسرائیل نهد.

در آخر هم موفقیت حملات هواپیماهای بدون سرنشین ایالات متحده علیه رهبر القاعده در مناطق مهار نشده پاکستان، باعث به وجود آمدن نگرانی می شود. افراط گرایان خشونت طلب و افراد وابسته به القاعده از افغانستان گرفته تا عراق و یمن و سومالی در لفاف شورشیان ملی خود را جای زده اند. در حال حاضر افراطیون در حال جنگ و درگیری در سوریه هستند.

آیا دولت اوباما می تواند از شر این سیر تکامل تهدیدهای تروریستی رها شود یا باید برای جلوگیری از حمله افراطیون به آمریکا و ایادیش استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین را افزایش دهد؟ این مسئله چه تاثیری روی اعتبار بین المللی آمریکا خواهد داشت؟ مشکلات جدید آمریکا و اروپا بر سر استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین چه تاثیری بر روابط آمریکا و اروپا خواهد داشت؟

* شاید از اوباما در دوم رفتارهای پرخطر بیشتری سر بزند

مطمئناً اوباما فرصت های جدیدی در دور دوم خواهد داشت. توافق یکپارچه سازی اقتصادی اروپایی - آمریکایی، در اوضاع اقتصادی کنونی دستاورد مهمی خواهد بود. نگاه به چهار سال آینده بیشتر اوباما را شیفته تغییرات خطرناکی خواهد کرد که در دوره اول سابقه نداشت. شاید زمان کوتاهی برای خلق یک میراث ریاست جمهوری در روابط خارجی آمریکا وجود داشته باشد. اوباما به جای این مسئله سعی در مدیریت مشکلات آمریکایی ها در بعضی از جنبه هایی که بیشتر از همه امنیت جهانی را به خطر می اندازد، ادامه خواهد داد.