9 کشور که از بهبود روابط "ایران و غرب" در هراسند
شبکه مردمی اطلاع رسانی(شمانیوز): روی کار آمدن”حسن روحانی"، نگرانیهایی را در میان برخی کشورها ایجاد کرده است چه آن که بیم آن دارند، با بهبود روابط بینالمللی ایران و مشخصاً گشایش در رابطه با غرب و پرونده هسته ای، منافع شان دچار چالش شود. در این نوشتار، سیاهه ای از این کشورها را مرور میکنیم:
به گزارش خبرنگار شبکه مردمی اطلاع رسانی(شمانیوز)، رژيم صهيونيستي: براي دولتمردان اسرائيل، هيچ چيز مانند حاکميت يک دولت تندرو در ايران مغتنم نيست تا در سايه اظهارات رئيس و ساير دولتمردان آن، بتوانند پروژه ايران هراسي را پيش ببرند و کشورمان را تهديدي براي امنيت جهان معرفي کنند.هم از اين روست که از وقتي که روحاني به پيروزي رسيده، بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسرائيل، مدام عليه انتخاب مردم ايران سخن ميگويد و جهان را از اصلاح روابط با ايران برحذر ميدارد.آرزوي صهيونيستها اين است که بتوانند روزي آمريکا را به"جنگ نيابتي" با ايران بکشانند و با دستان آمريکا، چالش بزرگ منطقه اي شان را از ميان بردارند. حضور يک رئيس جمهور و دولت ميانه رو در ايران، اين آرزو را دست نيافتني ميکند. 4کشورعربي حوزه خليج فارس: عربستان سعودي، خود را بزرگ ترين رقيب منطقه اي ايران ميداند. رقابت منطقه اي اين دو کشور در سرزمينهايي گسترده اي از عراق و سوريه گرفته تا لبنان و يمن و بحرين در جريان است و علاوه بر آن در حوزههايي مانند اوپک، سازمان همکاري اسلامي و... نيز با يکديگر رقابت اقتصادي و سياسي دارند.کشور ديگر، امارات متحده عربي و مشخصاً امارت دوبي است که به واسطه تحريمهاي ايران، بيشترين نفع اقتصادي را ميکند به طوري که بخش مهمي از واردات ايران، از امارات صورت ميگيرد و اين در حالي است که امارات، توليد کننده آنچه صادر ميکند نيست، بلکه به عنوان واسطه ميان ايران و کشورهاي اصلي صادرکننده مانند چين عمل ميکند و از اين رهگذر سودهاي ميليارد دلاري ميبرد به گونه اي که در سالهاي اخير، تراز تجاري ايران و امارات، حدود 10 ميليارد دلار به نفع اين کشور کوچک عربي بوده است.بهبود روابط بينالمللي ايران، به معناي حذف تدريجي امارات از واسطه گري و عدم النفع شديد اين کشور است. قطر نيز از ادامه تحريمها و تضييقات ايران، سود سرشار ميبرد. ايران و قطر ميدان گازي مشترکي به نام پارس جنوبي دارند که بزرگترين مخزن متراکم گازي دنياست. طبق مقررات بينالمللي، استفاده از ميدانهاي گازي مشترک براي هر کدام از سهامداران آزاد است و هر کدام، هر چقدر که توانست ميتواند استخراج کند.قطر، با بهره گيري از توانمنديهاي بينالمللي و تکنولوژيهاي مدرن روز، توانسته است حدود 20 برابر ايران، برداشت گاز داشته باشد و درآمد سرانه اش را به صدر جهاني برساند ولي در ايران، فازهاي پارس جنوبي، همچنان به کندي پيش ميروند و به عنوان مثال، فاز يازدهم، از 14 سال پيش به دنبال پيمانکار است!شکست تحريم ها، ميتواند ايران را در دستيابي به تجهيزات و پيمانکاران معتبر جهاني براي توسعه هر چه سريع تر پارس جنوبي کمک کند که اين اتفاق، به طور کاملاً مستقيمي با ميزان نهايي برداشت قطريها ارتباط دارد.بحرين هم از ضعيف بودن ايران به اين دليل استقبال ميکند که اکثريت شيعه اين کشور، نتوانند پشتوانه قدرتمندي به نام ايران داشته باشند.در مجموع، چنانچه روابط ايران و غرب و نهايتاً ايران و آمريکا، بهبود يابد، بسياري از کشورهاي عربي، موضوعيت خود را براي ايالات متحده از دست خواهند داد و نخواهند توانست با تمسک به پدر اجازه اي شان (آمريکا)، عليه ايران موضع بگيرند.نکته قابل توجه اينجاست که کشورهاي عربي خليج فارس، از تحريمهاي"بسيار شديد" ايران نيز استقبال نميکنند زيرا در چنين وضعي، خود آنها نيز نميتوانند با ايران تجارت گسترده،سودآور و اغلب انحصاري داشته باشند.همچين آنها از جنگ بين ايران و آمريکا نيز استقبال نخواهند کرد زيرا ميدانند در چنان وضعي امنيت منطقه براي دراز مدت مختل ميشود و رشد اين کشورها تحت الشعاع قرار ميگيرد.از اين رو، کشورهاي عربي منطقه، خواهان استمرار وضع موجود هستند. ترکيه: اين کشور در سالهاي اخير از دورن مرزهايش به در آمده و براي خود يک نقش منطقه اي نيز تعريف کرده است تا به دور رقيب منطقه اي، يعني ايران و عربستان بپيوندد. از اين رو، هر چه رقبا ضعيف تر و منزوي تر باشند، براي جايگاه منطقه اي ترکيه در دراز مدت بهتر است.به علاوه با تشديد تحريمهاي ايران، بخش مهمي از پتانسيلهاي تجاري ايران به سمت ترکيه معطوف شده است به گونه اي که در سالهاي اخير، هزاران شرکت ايراني در ترکيه ثبت شده اند.البته ترکيه، در حد کشورهايي مانند امارات، از اين وضعيت منتفع نشده است اما با توجه به تحريمهاي دريايي جديد ايران، ترکيه ميتواند کرويدور مناسبي براي حمل و نقل زميني به ايران باشد و از اين منظر هم منتفع شود. روسيه: روسها را ميتوان جزو برندگان تنش ايران و غرب دانست. نيروگاه اتمي بوشهر که روزگاري قرار بود توسط زيمنس آلمان ساخته شود ولي به دليل بحران در روابط ايران و غرب به دست روسها افتاد، يک نمونه نماد بارز در اين زمينه است.علاوه بر منافع گسترده اقتصادي روسيه در تعامل با ايران، اين کشور در پرونده هسته اي نيز به دليل دوري ايران و غرب، همواره نقش واسط را بازي کرده و توانسته از هر دو طرف و مشخصاً از تهران امتياز ستانده است. چين: بازار بزرگ 75 ميليوني ايران، به طور ويژه اي در اختيار چيني هاست. هر چند سايه اقتصاد چين بر همه جهان سنگيني ميکند ولي در ايران، شرايط خاص تر است، چه آن که چين، با بهره گيري از شرايط تحريم ايران، پولهاي نفت ايران را نزد خود نگه داشته و به جاي آن، کالاي چيني به ايران ميدهد تا اصطلاح"بنجلهاي چيني" وارد ادبيات محاوره اي ايرانيان شود! اين در حالي است که اگر شرايط تحريمها نبود، ميشد دلار گرفت و با آن، کالاهاي بهتر از ساير نقاط جهان خريد.از نظر سياسي نيز، وجود پرونده هسته اي ايران در شوراي امنيت و عضويت دائم چين در اين شورا، باعث شده، چينيها از موضع قدرت با ايران برخورد کنند و سوء استفاده اي اقتصادي را تابعي از اين وضعيت سياسي نمايند. هند: اين کشور هنوز از معدود خريداران نفت ايران است ولي در شرايط تحريم، به جاي آن که پول نفت وارداتي را به ارز رايج جهاني (دلار) پرداخت کند،"روپيه" ميدهد و لذا ايران ناگزير است،با روپيه هندي، از همان هند، خريد کند. بدين ترتيب، پولي که هند بابت نفت ايران ميدهد، در اقتصاد ملي اش باقي ماند که امتيازي تاريخي براي هند محسوب ميشود.اگر تحريمها برداشته شود، هند از اين فرصت بي نظير اقتصادي که احتمالاً تکرارناپذير نيز خواهد بود، محروم ميماند. البته اين فهرست، ميتواند مفصل تر از اين باشد ولي کشورهاي 9 گانه فوق، بيشترين نگراني را از بهبود جايگاه بينالمللي ايران دارند.با توجه به اين واقعيت که بهبود روابط ايران و غرب و مشخصاً آمريکا، دشمنان جدي و متعددي دارد و قطعاً هر کدام از آنها و به ويژه اسرائيل، خواهند کوشيد با لابيهاي فراوان، مانع از تنش زدايي شوند، از هم اکنون ميتوان پيش بيني کرد که روند ديپلماسي تنش زدا، با سختيهاي زيادي همراه خواهد بود و اينجاست که درايت دو طرف اصلي ماجرا، ميتواند نقش آفرين باشد. روابط ايران و غرب، اگر منطقي و بر پايه احترام متقابل باشد، قطعاً به سود هر دو خواهد بود، هر چند کشورهاي"غير"، از آن ناخرسند باشند.