فقط با رویکرد اقتصادی نمی توان به گردشگری نگاه کرد

مرتضی رحمانی موحد، معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در خصوص تاثیر برگزاری نمایشگاه در جذب گردشگر گفت: فلسفه اصلی کنار هم قرار گرفتن سه حوزه تخصصی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، بهره‌مندی از مزیت‌هایی است که این سه حوزه در کنار یکدیگر می توانند برای هم ایجاد کنند و در نهایت منجر به ارتقای سطح نگهداری و کیفیت میراث فرهنگی، افزایش تولید و فروش و بهره دهی صنایع دستی و در آخر فزونی تعداد گردشگران داخلی و خارجی شوند. ما تلاشمان این است که این سه عنصر محتوا و فعالیتشان را در اختیار یکدیگر بگذارند. وی با تاکید بر تخصصی شدن فرآیندها و مدیریت رویدادها اظهار کرد: نمایشگاه ها به عنوان رویدادهای جوامع نوین و یکی از کارکردهای اصلی حوزه های تجاری، نیازمند بحث‌های تخصصی مربوط به خود بوده و سطح مدیریتی آن‌ها، نحوه تاثیرگذاری و بهره‌برداری‌های اختصاصی از آنها، الزامات و تخصص‌های خود را می طلبد و یکی از دروس مهم دانشگاهی ما و یکی از بخش‌های اصلی تجارتی ما شده است. معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی اضافه کرد: وقتی صحبت از نمایشگاه می‌شود، منظور مکانی برای عرضه است. جایی که برای مخاطب مورد نظر خود دارای جاذبه است و بتواند مردم را به بازدید علاقه مند سازد. در نتیجه برگزاری این نمایشگاه ها می تواند در توسعه گردشگری داخلی تاثیرگذار باشد. وی ادامه داد: سال گذشته که نمایشگاه صنایع دستی در نمایشگاه بین المللی برگزار شده بود، به خاطر دارم اقشار مختلف مردم از استان های مختلف برای بازدید آمده بودند و این همان اصل قابلیت تبدیل نمایشگاه به یک جاذبه گردشگری است. در طی فرآیند بازدید علاوه بر خرید صنایع دستی، آشناسازی با فرهنگ، منابع تولید و جاذبه های استانی نیز ممکن می شود و همین اتفاق نقطه ای برای عزیمت به استان یا مقصد مورد نظر و نهایتا چرخه مورد نظرما تکمیل می شود. رحمانی موحد با اشاره به کارکردهای چندگانه نمایشگاه های صنایع دستی خاطرنشان کرد: چنین نمایشگاه‌هایی می تواند هم بخش جاذبه های یک استان را معرفی کند و هم به بحث جاذبه های تولیدی صنایع دستی و هنرهای سنتی استان بپردازد و در نهایت با ایجاد انگیزه لازم سفر به ایران یا تهران را ممکن سازد. رحمانی موحد در مورد موج دوم سفرها در تابستان گفت: دستورالعمل سفرهای تابستانه در ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر آماده شده است و طی ده روز آینده و تا قبل از ماه مبارک رمضان ابلاغ می شود. برداشت ما این است که اصل سفرهای تابستان بعد از ماه رمضان اتفاق می افتد و تا آن زمان جزئیاتی که باید استان ها و ستادها انجام دهند در چارچوب طرح اصلی ستاد به آنها گوشزد خواهد شد. در تابستان به دلیل اینکه بازه تعطیلات طولانی تر است و رفت و آمدها در مدت زمان بلندتری اتفاق می افتد، کنترل و نظارت بر حوزه‌ها قدری ساده تر از سفرهای نوروزی است که به طور متراکم در دو هفته انجام می شود. رحمانی موحد در مورد نظارت بر نرخ هتل ها خاطرنشان کرد: افزایش نرخ هتل‌ها و اقامتگاه‌ها، تابع همان ظرفیتی است که قبلا ابلاغ شده و تا آخر شهریور نیز اعتبار خواهد داشت و این بدین معنی است که تنها 12 درصد نسبت به نرخ پایه سال گذشته افزایش قیمت وجود دارد و نباید بیشتر از آن شود. نرخ ها از طریق تمام ادارات کل سازمان به استان ها ابلاغ شده و افزایش این مقدار بیش از 12 درصد پذیرفتنی نیست و اگر کسی شکایتی بکند، به شکایت وی سریعا رسیدگی می شود و این نرخ‌گذاری ما تا پایان تابستان است. رحمانی موحد در زمینه اینکه ساختار فعلی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به گردشگری آسیب رسانده است یا نه، اشاره کرد: در دو سال و نیم گذشته در برخی از جلسات و کمیته های مشورتی در مورد تفکیک این سه حوزه نظریه هایی به گوشم رسیده است اما معتقدم قرار گرفتن این سه حوزه در کنار یکدیگر می توانند به توسعه و رشد یکدیگر کمک کنند. صنایع دستی و میراث فرهنگی ما چه در سطح میراث ملی، طبیعی و جهانی به عنوان جاذبه های گردشگری مورد استفاده قرار می گیرند و حفظ و صیانت از آنها برای ماندگاری گردشگری مهم است. معاونت گردشگری سازمان در ادامه در خصوص اینکه گنجانده شدن گردشگری در وزارت صنعت و معدن و تجارت می تواند برای توسعه اقتصادی و کسب و کاری گردشگری مفید تر باشد، اظهار کرد: به نظر من تک بعدی نگاه کردن به گردشگری می تواند به این صنعت آسیب بزند. گردشگری یک فرآیند چند وجهی است و تاثیرات زیست محیطی، فرهنگی، اقتصادی و صنعتی دارد. وقتی از صنعت گردشگری سخن به میان می آوریم به نظامی یکپارچه اشاره می کنیم که باید بر آن حاکم باشد و اگر این نظام شکل نگیرد، نمی توانیم شاهد توسعه صنعت گردشگری باشیم. فقط با رویکرد اقتصادی نمی توان به گردشگری نگاه کرد. تمام گردشگرانی که به ایران می آیند با توجه به جایگاه و ساختار حکومتی ایران به کشور وارد می شوند. گردشگر برای ما یک فرصت انتقال پیام است و جای گرفتن این صنعت در وزارتخانه های اقتصادی مانع از توجه به این جنبه از گردشگری می شود و آن را تضعیف می‌کند. برای تحقق یک نگاه فرابخشی و نه دستگاهی، ساختار فعلی سازمان از نظر من مطلوب است. به دلیل اینکه این سازمان زیر نظر نهاد ریاست جمهوری است، بر همه دستگاه ها ارجحیت حاکمیتی می یابد و قوانین در بخش های میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی جنبه حاکمیتی پیدا می کند. وی ادامه داد: گردشگری وابسته به فعالیت و همکاری بیش از 30 دستگاه در کشور است. چطور می توان یک دستگاه را بر دستگاه دیگر ارجحیت داد! به هر حال دستگاه اداری بدین صورت تشخیص داده است که ساختار سازمانی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اگر زیر نظر رییس جمهورقرار گیرد به اشرافیت بیشتری دست می یابد و بدین ترتیب این سازمان از نظر پروتکلی بالاتر از سایر دستگاه ها قرار می گیرد و توجه و حرف شنوی نسبت به آن بیشتر خواهد بود. رحمانی موحد در خصوص اینکه ساختار سازمانی مورد نظر به هر حال نتوانسته است اهداف برنامه های توسعه را محقق سازد، بیان کرد: این مشکل تنها برای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وجود ندارد. سایر دستگاه ها نیز از اهداف برنامه توسعه عقب هستند. معاونت گردشگری در مورد نظارت بر روی آژانس ها و قیمت های آنها گفت: قیمت ها بر اساس اجزا، کیفیت، راهنما، داخلی و خارجی بودن آنها بسته می شود ولی اصولا نباید از حالت استاندارد خارج شود. این قدر رقابت است و مردم بر روی آنها نظارت دارد. ما بیشتر اختلافمان روی کنسلی یا درگیری مسافران و مدیران تور بر سر خسارات است. وی در پایان افزود: ما در ابلاغیه های جدیدمان در مورد کنسلی و لغوکردن تورها دستورالعمل های جدیدی را فرستادیم و رابطه بین مشتری و دفاتر را تعریف کرده که مشکلات کمتری بین این دو گروه پیش آید.