نظام رتبه‌بندی معلمان رضایتمندی فرهنگیان را افزایش می‌دهد
یکی از ارکان اساسی رشد و توسعه اقتصادی کشورها آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت) است و تمامی صاحبنظران عقیده دارند که اگر در پیاده کردن سیستم صحیح آموزش و پرورش موفق باشند بر بسیاری از مشکلات و معضلات فائق آمده و جامعه خود را به سوی پیشرفت و ترقی در بسیاری از زمینه ها سوق خواهند داد.
به گزارش خبرنگار شما نیوز: علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی به تازگی در جمع مسئولان تشکل‌ها و کانون‌های صنفی معلمان کشور از تشکیل سازمان نظام معلمان حمایت کرده و گفته است: «اگر برخی از امور وزارت آموزش و پرورش به معلمان محول شود نتایج خوبی حاصل می‌شود، بنابراین خوب است دولت لایحه‌ای برای این منظور به مجلس ارائه دهد تا مورد بررسی قرار گیرد».
حقوق حرفه‌ای معلمان
اظهاراتی که اینک پس از چند سال بار دیگر بحث تأسیس سازمان نظام معلمان را سر زبان‌ها انداخته و بعضی از کارشناسان آن را فرصتی مناسب می‌دانند تا جامعه معلمان نیز همچون پزشکان، وکلا، مهندسان و پرستاران کشور صاحب نظام صنفی شوند و شاید به این شکل بتوانند به حقوق و خواسته‌های خود برسند.
در سال پایانی دولت یازدهم وقتی دانش آشتیانی تصدی وزارت آموزش و پرورش را به عهده داشت، طرحی پیشنهادی در این خصوص در شورای عالی آموزش و پرورش مطرح شد که به نظر می‌رسد پس از تغییرات مدیریتی در رأس این وزارتخانه مسکوت ماند.
با این حال پرسش این است که تشکیل سازمان نظام معلمی چه ضرورتی دارد و مهم‌تر از همه اینکه آیا وزارت آموزش و پرورش به عنوان متمرکزترین دستگاه دولتی حاضر است از خیر برخی از اختیارات خود بگذرد و آن را به سازمان یاد شده محول کند؟
مجلس همکاری می‌کند
علیرضا سلیمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش قدس می‌گوید: تشکیل سازمان نظام معلمان نیز ایده‌ای مثل خیلی از ایده‌های دیگر است که باید همه جوانب آن مورد بررسی قرار گیرد. به هرحال اگر این سازمان دارای اساس‌نامه‌ای مشخص و اهداف، وظایف و کارکردش نیز روشن باشد و دولت هم با آن موافقت کند، آن وقت مجلس در این خصوص همکاری می‌کند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این سازمان مفید واقع خواهد بود، می‌گوید: واقعیت این است که آموزش و پرورش کار خودش را می‌کند، اما اگر این سازمان تشکیل شود به نحوی که بتواند نظرات و دغدغه‌های معلمان را به مسئولان بالاتر انتقال دهد و تصمیم‌گیری‌های آن در بدنه جامعه معلمان کشور نقش داشته باشد، مفید واقع خواهد شد؛ در غیر این صورت تنها با ایجاد یک تشکل بدون کارایی لازم دردی از جامعه معلمان و نظام آموزشی کشور درمان نمی‌شود.
تشکیل این سازمان به نفع معلمان و نظام آموزش و پرورش است
علی زرافشان، معاون سابق آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش هم نگاهی مثبت به تشکیل سازمان نظام معلمی دارد و به قدس می‌گوید: این سازمان در صورت راه‌اندازی حتماً می‌تواند برای جامعه معلمان و همچنین نظام تعلیم و تربیت کشور مفید باشد.
وی با اشاره به تجربه موفق تشکیل سازمان نظام پزشکی و نظام مهندسی برای جامعه پزشکان و مهندسان کشور می‌افزاید: در حال حاضر موضوع ارتقای صلاحیت حرفه‌ای پزشکان و همچنین نظارت بر عملکرد پزشکان توسط سازمان نظام پزشکی انجام می‌شود که همین مسئله سبب رشد حرفه‌ای پزشکان شده و از سوی دیگر بخشی از اهدافی که دولت در حوزه سلامت دنبال می‌کند از سوی این سازمان پیگیری می‌شود. بنابراین ایجاد سازمان نظام معلمان ضرورت دارد چون در این صورت جامعه معلمان بهتر می‌تواند به حقوق خود دست یابد و نقش خویش را ایفا کند.
وی حمایت از حقوق معلمان، ارتقای صلاحیت حرفه‌ای آن‌ها و پیشبرد بهتر اهداف آموزش و پرورش را تنها بخشی از آثار مثبت تشکیل احتمالی سازمان نظام معلمی می‌داند و تصریح می‌کند: حال که رئیس مجلس نیز از تشکیل این سازمان حمایت کرده است باید بار دیگر بررسی این طرح پیشنهادی در دستور کار دولت قرار گیرد و پس از اصلاحات لازم، به عنوان لایحه به مجلس ارائه شود تا به تصویب نمایندگان برسد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا وزارت آموزش و پرورش حاضر است برخی از اختیاراتش در حوزه استخدام و گزینش معلمان را واگذار کند، می‌گوید: در طرح پیشنهادی، پیش‌بینی واگذاری برخی از امور مثل ارزشیابی معلمان یا موضوع سنجش صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان – که در اختیار وزارت آموزش و پرورش است- به این سازمان شده است. ضمن اینکه بقیه دستگاه‌ها هم در همین نظام متمرکز مشغول فعالیت هستند. مگر نظام مهندسی کشور متمرکز نیست؟ اصلاً سیستم مدیریت کلان کشور یک سیستم کاملاً متمرکز است اما سازمان‌ها و نظام‌های صنفی دیگر در قالب همین نظام متمرکز فعالیت می‌کنند. بنابراین به نظر می‌رسد در همان حدی که سایر نظام‌های صنفی توانسته‌اند وظایف و اختیاراتی را به عهده بگیرند معلمان نیز می‌توانند چنین اختیاراتی داشته باشند.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه چرا باوجود مطرح بودن بحث تشکیل سازمان نظام معلمان از مدت‌ها قبل، هنوز این اتفاق رخ نداده است، می‌گوید: در این موضوع بین کارشناسان حوزه آموزش و پرورش اختلاف نظر زیادی وجود دارد و همین مسئله مشکل‌ساز شده است. بعضی‌ها با تشکیل چنین سازمانی موافق و بعضی‌ها هم مخالفت می‌کنند، اما جمع‌بندی آموزش و پرورش در دولت یازدهم این بود که این اقدام انجام شود، چون به نفع معلمان و آموزش و پرورش تمام می‌شود.
موضوعیتی ندارد
مخالفان تشکیل سازمان نظام معلمان هم معتقدند نظام‌های حرفه‌ای صنفی فقط ارتباط فرد صنفی را با بخش خصوصی برقرار می‌کنند و نمی‌توانند در اموری مثل استخدام دولتی وارد شوند. به باور آن‌ها تشکیل سازمان نظام معلمی اگر با حفظ قوانین فعلی استخدامی، گزینش و تخلفات اداری همراه باشد، موضوعیتی ندارد، مگر اینکه به‌طور کلی این قوانین دگرگون و امور یاد شده به سازمان نظام معلمان محول شود.
مهدی بهلولی، کارشناس حوزه آموزشی چنین نگاهی به این موضوع دارد و به قدس می‌گوید: به نظر می‌رسد طرح تشکیل سازمان نظام معلمان به گونه‌ای نقض غرض است. اینکه گفته می‌شود بروکراسی آموزش و پرورش سنگین است و چالاک نیست اما در همان حال از تشکیل نظام معلمی سخن می‌گویند نشان از این موضوع دارد؛ چون تشکیل چنین سازمانی خود به بروکراسی وزارت آموزش و پرورش دامن می‌زند. در واقع آموزش و پرورش ما بسیار متمرکز است و سازمان نظام معلمی می‌خواهد اموری مثل استخدام، گزینش معلمان و… را در دست بگیرد که آموزش و پرورش متمرکز چنین اجازه‌ای را به این سازمان نمی‌دهد؛ پس اگر چنین سازمانی شکل بگیرد یعنی عملاً نهاد دیگری در دل وزارت آموزش و پرورش ایجاد شده است؛ بدون آنکه تمرکززدایی به عنوان هدف اصلی تشکیل نظام معلمی محقق شود.
وی با صوری خواندن سازمان نظام معلمان، تصریح می‌کند: مطمئناً نمایندگان واقعی معلمان در این سازمان قرار نمی‌گیرند، بنابراین تصور نمی‌کنم تشکیل آن تأثیرگذار و نتیجه‌بخش باشد، بر همین اساس معتقدم به‌جای تأسیس سازمان نظام معلمی باید روی جامعه مدنی معلمان کار کنیم.
نظام رتبه‌بندی معلمان رضایتمندی فرهنگیان را افزایش می‌دهد
تیمور نظری‌فر روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگاران با اشاره به اینکه اصلی‌ترین سرمایه هر سازمان منابع انسانی سازمان است، افزود: آموزش و پرورش به عنوان اصلی‌ترین دستگاه در تامین و تربین نیروی انسانی است.
وی اظهار داشت: معلمان به عنوان تربیت کننده نیروی انسانی تمام دستگاه‌های اجرایی و همچنین منابع انسانی کشور هستند، که باید دغدغه و مشکلات این قشر رفع شود.
نظری‌فر افزود: ارتقاء معیشت فرهنگیان یک اصل در کاهش دغدغه این قشر است که به توسعه همه جانبه کشور کمک می‌کند.
به گفته وی، هرگونه کاستی و نارضایتی در جامعه فرهنگیان زمینه فعالیت و انگیزه این قشر برای فعالیت را کاهش می‌دهد.
وی گفت: اجرای این طرح در ایجاد حس رقابت بین فرهنگیان برای بالابردن سطح علمی خود را نیز برای ارتقاء به رتبه‌های بالاتر افزایش می‌دهد.
هیات وزیران در جلسه ۳ آذر ۱۳۹۸ به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و به استناد قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه، نظام رتبه‌بندی معلمان را تصویب کرد.
بیشتر بخوانید:
کسر از حقوق دانشجو معلمان قانونی است
قابل توجه معلمان رتبه یک در رتبه بندی
مطابق این تصویب‌نامه، رتبه‌بندی به مفهوم فرآیند تعیین رتبه‌های پنج‌گانه معلمان براساس سنجش نظام‌مند صلاحیت‌ها و عملکرد آنان اطلاق می‌شود.
مشمولان طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمان، شامل آموزگار، دبیر، هنرآموز، مربی امور تربیتی، مشاور واحد آموزشی، مراقب سلامت، مدیر و معاون واحدهای آموزشی و تربیتی هستند.
بر اساس نظام رتبه‌بندی، سنجش صلاحیت معلمان طبق شایستگی‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای انجام می شود.
شایستگی‌های عمومی شامل شرایط عمومی استخدام براساس مقررات استخدامی مورد عمل، شایستگی‌های تخصصی شامل رشته، مدرک تحصیلی، دانش موضوعی مرتبط با محتوای تخصصی دروس آموزشی و امور تربیتی، تشکل‌ها و کانون‌های صنفی معلمان روش ها و فنون تدریس و هدایت و نظارت آن و شایستگی‌های حرفه‌ای شامل اخلاق حرفه‌ای، توانایی ها و مهارت های آموزشی، پرورشی و پژوهشی (کاربردی و مسئله محور) براساس آزمون های الکترونیکی می‌شود.
مشمولان در صورت کسب صلاحیت‌ها و داشتن شرایط مربوط، می‌توانند به رتبه بالاتر ارتقا یابند و از مزایای جدول افزایش امتیازات موضوع این تصویب‌نامه برخوردار شوند.
همچنین، به منظور ایجاد انگیزه برای معلمانی که براساس ضوابط و مقررات مربوط، تشکل‌ها و کانون‌های صنفی معلمان آخرین طبقه و رتبه شغلی را اخذ کرده یا می‌کنند به ازای هر سال سابقه تجربی که بعد از تاریخ لازم الاجرا شدن این تصویب‌نامه کسب می‌کنند مشروط بر اینکه امتیاز ارزیابی عملکرد سالانه آنان نیز کمتر از ۹۰ درصد نباشد، مشمولان شاغل دوره ابتدایی و متوسطه به ترتیب از افزایش حقوق معادل (۱۰۰) و (۵۰) امتیاز ضربدر ضریب ریالی سالانه برخوردار می‌شوند.
افزون بر این، به منظور نظارت بر حسن اجرای این تصویب‌نامه و شناخت مزایا، موانع و مشکلات مربوط، کارگروهی مرکب از نمایندگان وزارت آموزش و پرورش، سازمان‌های برنامه و بودجه کشور و اداری و استخدامی کشور تشکیل می‌شود تا ظرف یک سال، بررسی‌ها و اقدامات لازم را انجام دهد و راهکارهای پیشنهادی را در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط از طریق وزارت آموزش و پرورش به هیئت وزیران ارائه کند.
این تصویب‌نامه از تاریخ اول مهر ۱۳۹۸ لازم الاجرا است.
چهارمحال و بختیاری بیش از ۲۰۶ هزار دانش‌آموز و نزدیک به ۱۷ هزار فرهنگی و معلم دارد.
منزلت اجتماعی معلمان
مقصود از منزلت معلم احترام مثبتی است که افراد جامعه به لحاظ ذهنی برای معلمان قائل هستند با به دست آمدن یافته های پژوهشی مبنی بر پائین بودن منزلت اجتماعی معلمان از نظر دانش آموزان ، وجود رابطه بین عوامل مادی خصوصیات حرفه ای و پایگاه اجتماعی معلمان و وجود شواهدی مبنی بر اینکه مشغولان به تحصیل در مرکز تربیت معلم به ندرت اولین انتخابات شغلی خود را معلمی قرار می دهند.
این تصویر قدرت می گیردکه روند کاهشی در جایگاه و منزلت معلمان اتفاق افتاده است. تشکل‌ها و کانون‌های صنفی معلمان هرچند به نظر می رسد این مسئله روندی جهانی است چنانچه در گزارش دومین گردهمایی سازمان بین المللی I.L.O این نتیجه حاصل شده که موقعیت معلمان به مرحله فوق العاده پائینی کرده است.
سخن گفتن از پایگاه معلم به طور مطلق و جدا از متن ممکن نیست و این پرسش را به ذهن می آورد که پایگاه معلم در کدام جامعه مورد نظر است. جامعه سنتی یا مدرن . از سوی دیگر بنابر شواهد پژوهشی موجود ، معلمان ایران نسبت به دارندگان مشاغل دیگر از منزلت اجتماعی پائین تری برخوردارند.
