برنامه ریزی و برنامه محوری دو بال موفقیت سازمانی

به گزارش شمانیوز به نقل از روابط عمومی بانک انصار، انسان ها با توجه به پیچیدگی جوامع امروزی، برای انجام مطلوب هرکاری نیاز به برنامه ریزی منظم و سیستماتیک  دارند، تا آنجا که می توان گفت، برنامه ریزی خوب به مثابه انجام نیمی از کار و طی کردن نیمی از مسیری است که پیش روی ما قرار دارد. همه ما در طول زندگی به کرات با موقعیت هایی مواجه شده ایم که در ابتدای کار با اهداف خوب و  مناسب آغاز شده اند، ولی در میانه راه به دلیل نداشتن برنامه ریزی درست و دقیق از مسیر خود خارج و به بیراهه رفته ایم و اهداف خود را به وادی شکست رسانده ایم.

اینجاست که   استراتژیست ها و برنامه ریزان به طورمعمول از  عبارت کوتاهی استفاده می کنند و می گویند: «قصور در برنامه ریزی به نوعی برنامه ریزی برای شکست است» بدون شک این جمله کوتاه و پرمحتوا یکی از زیباترین عبارت هایی است که در عین سادگی، کوتاهی و روانی، مشحون از بار محتوایی بالا و نشان  از اهمیت امر برنامه ریزی و داشتن راهبرد های صحیح  برای رسیدن به اهداف و آرمان های پیش  رو دارد.

 برنامه ریزی کمک می کند تا از میان روش های ممکن، بهترین، آسان ترین و کم هزینه ترین آنها را انتخاب کنیم. اهمیت این موضوع به اندازه ای است که در تمامی سازمان ها، واحد برنامه ریزی به عنوان یکی از ارکان اصلی سازمان ها قلمداد و امر برنامه ریزی به عنوان یکی از مهم ترین وظایف مدیران بشمار می رود. برنامه ریزی را می توان به مثابه چراغ راه و نقشه راهی دانست که مدیران را برای رسیدن به اهداف تعیین شده راهنمایی می کند.

چنانچه به صورت مدبرانه به نظام خلقت نظر افکنیم، اساس خلقت جهان و هر آنچه در آن هست را بر اساس نوعی نظم هوشمندانه و برنامه ریزی دقیق و حسابشده می بینیم. خداوندمتعال هیچ موجودی را بدون داشتن هدف و برنامه خلق نکرده و برای همه موجودات عالم برنامه و جهت تعیین کرده است. اسلام به عنوان آخرین و کامل ترین دین الهی که برای بشریت به ارمغان آمده است، همواره بر مسئله نظم و انضباط و برنامه ریزی در کارها تأکید و پافشاری ویژه ای دارد.

چنانکه پیامبر اکرم(ص) در باب ضرورت و اهمیت برنامه ریزی به یکی از صحابه می فرماید: «هرگاه کاری را انجام دادی، از روی علم و عقل انجام بده و برحذر باش از اینکه کاری را بدون برنامه ریزی و آگاهی انجام دهی» و  یا حضرت امیرعلیه السلام در باب اهمیت امر برنامه ریزی می فرمایند: «بقای مناصب و دولت ها منوط به برنامه ریزی و چاره اندیشی در امور است» و یا در جایی دیگر می فرمایند: «ظرافت و دقت در امر برنامه ریزی بهتر از داشتن امکانات است». بدیهی است این حدیث با ابتنا به اینکه مدیران با برنامه در موارد بسیاری قادرند با امکانات ناچیز کارهای بزرگی را به انجام رسانند و مدیران بی برنامه، با امکانات بسیار وسیع تر قادر نیستند به چنین موفقیتی نایل  شوند، به خوبی اهمیت موضوع را آشکار می سازد .

پرواضح است بسیاری از احادیث، روایت ها و آموزه های دینی ما  مشحون از مفاهیمی چون: «تعقل» ، «تدبر» و «آینده نگری» است که پیش شرط یا نتایج منطقی همه آنها چیزی جز برنامه ریزی و یا برنامه محوری نیست. مگر می توانیم با این غنای محتوایی و این تاکیدات دینی صفاتی چون مومن بودن و انقلابی بودن را به رخ بکشیم ولی نسبت به امر برنامه ریزی، برنامه محوری و آینده نگری بی توجه باشیم. حضرت امیرعلیه السلام می فرماید: « مومنان کسانی هستند که آینده را می شناسند» و یا «پیروزى با دوراندیشى و آینده نگرى به دست مى آید». پس بیائیم تا فرصتی هست برای آینده خود و همراهان عزیزمان و تمام کسانی که توفیق خدمت به آنان را داریم برنامه ریزی کنیم.

اول آبان ماه هرسال مصادف با روز «آمار و برنامه ریزی» است.این روز یادآور اهمیت یکی از کلیدی ترین موضوعات بشری است که موجبات توسعه و پیشرفت جوامع را فراهم آورده و خواهد آورد. همه ما به قدر وسع خود موظف و مکلف هستیم تا قبل از هر اقدامی  در حوزه مدیریتی خود، ابتدا اهداف پیش رو را تعیین و سپس بر اساس منابع موجود و راهبردها و راهکارهای مناسب برای نائل شدن به اهداف برنامه ریزی کنیم؛ چراکه اقدام بدون برنامه ریزی محکوم به شکست و به مثابه انداختن تیر در تاریکی است که به احتمال بسیار قوی به هدف اصابت نخواهد کرد.