نسخه فوری علیه آلودگی هوا

مزمان با انتشار هشدار سازمان هواشناسی درباره افزایش غلظت آلاینده های جوی در شش استان کشور، نتایج تحقیقات جدید در کشور کانادا هم تایید کرد که حتی مواجهه کوتاه مدت با ذرات بسیار کمتر از 2.5 میکرون نیز می تواند عامل مرگ های زودرس باشد.

هفته آلوده برای 6 کلان‌شهر

آن‌طور که سازمان هواشناسی اعلام کرده است، به دلیل سکون هوا، غلظت آلاینده‌های جوی از یک‌شنبه 29 آبان تا سه‌شنبه اول آذرماه در شش شهر اراک، اصفهان، تبریز، ارومیه، کرج و تهران افزایش خواهد یافت و خروجی‌اش ناسالم شدن هوا برای گروه های حساس و در صورت مهارنشدن منابع آلاینده ثابت و متحرک، در بعضی ساعات، برای تمام گروه ها ناسالم خواهد بود.

سال 1400 و 21 هزار قربانی

به صدور این اطلاعیه ها و هشدارها در پاییز و زمستان عادت کرده‌ایم و سال‌هاست همزیستی با هوای آلوده را پذیرفته‌ایم؛ البته یک همزیستی غیرمسالمت‌آمیز، چراکه طبق اعلام  وزارت بهداشت، فقط در سال 1400 حدود ۲۱ هزار نفر از بزرگ‌سالان به دلیل آلودگی هوا ناشی از ذرات معلق کمتر از۵/۲ میکرون فوت کرده‌اند. آماری که نسبت به سال قبل آن، از افزایش حدود دوبرابری فوت‌شدگان حکایت داشت و علتش، تغییر معیارها و استانداردهای جهانی در این سنجش اعلام شد.

حتی مواجهه کوتاه مدت با ذرات بسیار کمتر از 2.5 میکرون

حالا تحقیقات علمی جدیدی که در دانشگاه مک‌گیل کانادا انجام شده است نیز درستی تغییر استانداردهای جهانی را تایید می‌کند. به گزارش ایسنا، سازمان جهانی بهداشت پیش از این در سال 2016 اعلام کرده بود که سالانه بیش از 4.2 میلیون نفر به دلیل قرارگرفتن طولانی‌ مدت در معرض ذرات ریز آلودگی هوا (2.5 میکرون) ، با مرگ زودرس مواجه هستند. آن‌طور که ایسنا گزارش داده، طبق این تحقیق دانشگاهی منتشرشده در مجله Science Advances، حتی قرارگرفتن کوتاه مدت در معرض ذرات آلوده بسیار کمتر از 2.5 میکرون هم می‌تواند سالانه منجر به مرگ زودرس 1.5 میلیون نفر در جهان شود.

قانونی که همچنان روی هواست!

با این تحقیقات علمی، اجرایی شدن قانون هوای پاک در کشور ما هم دوچندان اهمیت خودش را نشان می دهد؛ قانونی 56 ماده‌ای که طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس، اجرای 22 ماده آن ضعیف، 17 ماده متوسط و فقط اجرای 17 ماده آن خوب برآورد شده است و  به طور کلی دستگاه‌های اجرایی در اجرای قانون هوای پاک و آیین‌نامه فنی آن عملکرد ضعیف رو به متوسط داشته‌اند.

پیشنهاد 15 راهکار کم هزینه و زودبازده

حالا اگرچه همچنان باید به اجرایی شدن این قانون امیدوار بود و آن را مطالبه کرد، اما به نظر می‌رسد حتی مرکز پژوهش های مجلس هم چندان امیدی به آن ندارد و به همین دلیل در پژوهشی جدید، 15 راهکار کم هزینه و زودبازده را برای کاهش آلودگی هوا پیشنهاد کرده است؛ راهکارهایی که گفته می شود در شهری مانند تهران می‌تواند حداقل 27.8 درصد از انتشار آلاینده های گازی و 19.6 درصد از انتشار ذرات معلق آلاینده بکاهد. برای این میزان کاهش، به 107 هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است که گفته شده می‌توان آن را توسط دولت، شهرداری ها، متقاضیان و سایر منابع تامین کرد. نکته مهم این‌که با صرف این اعتبار، 176 هزار میلیارد ریال عایدی اقتصادی ناشی از کاهش آلودگی هوا حاصل خواهد شد که نشان می‌دهد طول دوره بازگشت سرمایه، کمتر از یک سال است. ضمن آن‌که طبق اعلام مرکز پژوهش های مجلس، این ارقام در مقایسه با اجرای راهکارهای اصلی کاهش آلودگی هوا، بسیار مقرون به‌صرفه و مؤثرتر است، به گونه‌ای که با صرف کمتر از یک‌سوم هزینه، بین ۲ تا ۳ برابر کاهش آلودگی هوا حاصل خواهد شد.

نیمی از جمعیت کشور در معرض آلودگی هوا

البته این گزارش، روایت های تلخی هم از وضعیت آلودگی هوای کشور و خسارات و تبعات آن دارد:

* در بسیاری از شهرهای بزرگ و متوسط کشور، غلظت بعضی از آلاینده‌های هوا از استانداردهای ملی به مراتب بالاتر است؛ طوری که برآورد می‌شود با احتساب تأثیر پدیده ریزگردها، بیش از نیمی از جمعیت کل کشور در معرض آلودگی قرار دارند.

* این مشکل نه تنها سلامت مردم را به مخاطره می اندازد، بلکه هزینه های زیادی را به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر حوزه سلامت و دیگر حوزه های اقتصادی تحمیل می کند.

* همچنین بار مالی زیادی به علت مرگ ومیرهای زودرس بر سیستم بهداشتی تحمیل می‌شود و با وقوع مرگ های زودرس سال های زیادی از عمر افراد و نیروی کار کشور از دست می رود.

سرپرست مرکزملی هوا و تغییراقلیم مطرح کرد: 

امید هوای پاک به بودجه 1402 

«داریوش گل‌علیزاده»، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، درباره برنامه های این سازمان برای اجرایی شدن هوای پاک، به خراسان می گوید: خوشبختانه با پیگیری ها و نظارت هایی که برای اجرایی شدن این قانون صورت گرفت، برنامه های دستگاه های مرتبط اخذ  شده و بودجه بندی لازم برای آن صورت گرفته است که در لایحه بودجه 1402 دولت، به مجلس پیشنهاد خواهد شد. وی می افزاید: با توجه به میزان اعتباری که در مجلس برای اجرای این قانون تصویب شود، اجرای برنامه های دارای اولویت و با اثربخشی بیشتر را در دستورکار خواهیم گذاشت. گل‌علیزاده درباره برنامه های کوتاه مدت کاهش مشکل آلودگی هوا نیز می گوید: در قانون هوای پاک نیز برنامه های کوتاه مدتی مانند عملکرد دقیق مراکز معاینه فنی، توزیع سوخت استاندارد در کلان‌شهرها و ممنوعیت تردد خودروها و موتورسیکلت های فرسوده پیش بینی شده بود که هر یک به دلایلی به طور کامل اجرایی نشد و اجرای این قانون ناتمام مانده است.