دارو | کمبود دارو
اسباب‌کشی از ناصرخسرو به شبکه‌های اجتماعی| فروش کارتنی سرم در بازار سیاه مجازی
کمبود دارو در ایران قدمتی دیرینه دارد، همین هم موجب رونق همیشگی بازار سیاه داروست. پیش از این داروهای کمیاب و نایاب در ناصرخسرو خرید و فروش می‌شد، حالا اما برخی از فروشندگان این بازار به فضای مجازی آمده‌اند. سرم که این روزها به سختی پیدا می‌شود، در بازار سیاه مجازی کارتنی و با حدود سه برابر قیمت رسمی هم به فروش می‌رود.
تا پیش از این ناصر خسرو بود و فروشنده‌هایی که انواع دارو را برای خریدار تهیه می‌کردند؛ از داروهای قاچاقی و نایاب گرفته تا آنها که مقطعی در داروخانه‌ها کمیاب می‌شد. حالا اما گذر خریداران کمتر به ناصر خسرو می‌خورد، زیرا که فروشندگان به فضای مجازی اسباب‌کشی کرده‌اند. سرم که یکی از داروهای کاربردی و حیاتی است تا سه برابر قیمت در این بازار مجازی خرید و فروش می‌شود.
در سال‌های اخیر بسیاری از فروشندگان از بازارهای مختلف، بخشی از معاملات و تبلیغات خود را به شبکه‌های اجتماعی منتقل کردند. فروشندگان غیررسمی دارو هم از این قائده جا نمانده‌اند.
کمبود دارو هم در کشور قدمتی دیرینه دارد. همین موضوع موجب شده که بازار غیررسمی فروش دارو از رونق نیفتد. یک روز در معاملات آنها انسولین پرفروش می‌شود و روز دیگر داروهای بیماران مبتلا به سرطان.
تحویل دارو کمتر از 24 ساعت
در چند ماه اخیر، با شدت گرفتن کمبود دارو، بازار مجازی دارو هم رونق گرفته است. حالا لیست داروهای موجودی از سوی فروشندگان، داروهای کمیاب این روزها را هم شامل می‌شود.
شماره برخی از فروشندگان غیررسمی دست به دست می‌شود؛ از این بیمار به آن بیمار. اسم دارو را می‌گویند و تحویل می‌گیرند. زمان تحویل دارو هم بستگی به مقصد دارد.
اگر خریدار در تهران باشد، در کمتر از سه ساعت و اگر در شهرهای دیگر باشد تا 24 ساعت دارو به دستش می‌رسد. به جز آن، گروه‌هایی هم در شبکه‌های اجتماعی فعالیت دارند که خریداران و فروشندگان، داروها را آنجا معامله می‌کنند.
فروش انواع دارو در تلگرام
یک سرِ فروش‌های مجازی در تلگرام است. فروشندگان گروه‌های تلگرامی، روزانه لیست داروهای موجودی خود را به‌روز می‌کنند.
خرید از بعضی از فروشندگان مجازی امتیاز هم دارد! یکی از این فروشندگان برای آگهی داروهای موجودی نوشته: «خرید بالای پنج میلیون تومان، تحویل رایگان است.»
یکی از این گروه‌ها بیش از هفت هزار نفر عضو دارد. برخی داروهای خاص می‌فروشند و برخی دیگر داروهای کمیاب این روزها را. از جمله این داروهای معمول می‌توان به کتورولاک اشاره کرد.
خرید و فروش دارو در شبکه‌های اجتماعی
آمپول کتورولاک، برای بدن درد تجویز می‌شود. یکی از داروهای پرکاربرد در فصل سرما که تعداد مبتلایان به سرماخوردگی و آنفلوانزا افزایش پیدا می‌کند. این روزها اما این آمپول در داروخانه‌ها به راحتی پیدا نمی‌شود.
فروشنده‌ای که امروز این دارو را اعلام موجودی کرده، می‌گوید: «هفت هزار تومان می‌فروشد و در زمان کوتاهی به دست خریدار می‌رساند.»
داروخانه‌ها مجاز به فروش بدون نسخه این دارو نیستند. با این وجود برخی از داروخانه‌ها اقدام به فروش آزاد این دارو می‌کنند. مسئول فروش یک داروخانه می‌گوید هر آمپول کتورولاک را با سرنگ، 10 هزار تومان می‌فروشد.
در بازار مجازی و غیررسمی دارو اما قیمت‌ها متفاوت است. یکی از فروشندگان مجازی دارو می‌گوید: «آمپول کتورولاک دارم و 69 هزار تومان می‌فروشم. تاریخ مصرف آن هم نگذشته است.» به عبارتی حدود 7 برابر قیمت فروش رسمی آن در داروخانه.
او می‌گوید هزار ویال آمپول کتورولاک موجودی دارد و تاریخ انقضای آن تا سال 2024 است. آنچه که این فروشنده هم روی آن تاکید دارد تقاضای زیاد برای این آمپول ضددرد است: «نگران تاریخ انقضای آن نباشید. آنقدر تقاضا دارد که اصلا نمی‌ماند.»
البته یک فروشنده دیگر ارزان‌تر از قیمت رسمی آن می‌فروشد؛ 7 هزار تومان!
قیمت سرم در فضای مجازی چند؟
در این روزهای بحرانی دارو، برخی از داروخانه‌ها همه داروهای تجویز شده در نسخه پزشک را تحویل نمی‌دهند. یعنی اگر چهار ورق قرص تجویز شده باشد، دو ورق آن خط می‌خورد. اگر دو آمپول تجویز شود، یک آمپول را به بیمار می‌دهند. شرایطی که همچنان برخی را راهی بازار سیاه دارو می‌کند.
سرم‌های تزریقی هم از آن دست داروهای کمیاب در چند ماه اخیر است. این داروها را هم برخی از داروخانه‌هایی که موجودی دارند، بدون نسخه پزشک، 21 هزار می‌فروشند.
اما در بازار غیررسمی فروش دارو، حدود 3 برابر خرید و فروش می‌شود. یکی از فروشندگان مجازی دارو می‌گوید: «سرم نیم لیتری تزریقی 53 هزار تومان و سرم یک لیتری 58 هزار تومان می‌فروشم.»
یکی دیگر از فروشندگان مجازی دارو می‌گوید سرم تزریقی را 50 هزار تومان می‌فروشد. او می‌گوید 40 کارتن موجودی دارد و سرم‌ها را سه ساعته تحویل می‌دهد.
فروش داروهای کمیاب در بازار سیاه مجازی هم تکی صورت می‌گیرد، هم عمده. بستگی به میزان نیاز بیمار و اطمینان خاطر او ذخایر دارویی خود دارد.
عرضه داروهای تقلبی در بازار رسمی و غیررسمی
بارها مقامات بهداشتی گفته‌اند داروهایی که در بازار غیررسمی خرید و فروش می‌شود، مورد تائید نیست و ممکن است تقلبی یا تاریخ مصرف گذشته باشد. با این حال هنوز برخی افراد که از داروخانه‌ها ناامید می‌شوند از همین بازار داروهای مورد نیاز خود را تأمین می‌کنند.
البته تنها در بازار غیررسمی نیست که داروی تقلبی عرضه می‌شود. داروهایی که از کانال رسمی وارد می‌شود هم چندان دور از خطا نیست.
اوایل آبان در سال جاری، بار 50 تنی دارو از هند و با حضور وزیر بهداشت در فرودگاه امام خمینی وارد کشور شد. حدود یک ماه بعد اما سازمان غذا و دارو اعلام کرد بخشی از این داروها تقلبی بوده و از داروخانه‌ها جمع‌آوری می‌شود.
فروش تلگرامی دارو ممنوع است
امروز مشاور رسانه‌ای رئیس سازمان غذا و دارو درباره فروش آنلاین دارو گفت: «ارائه هر نوع دارویی در کانال‌های تلگرامی و اینستاگرامی ممنوع است.»
سجاد اسماعیلی ادامه داد: «دارو باید از مسیر رسمی زنجیره تامین دارو به دست مصرف‌کننده و بیمار برسد. تنها عرضه‌کننده داروها هم داروخانه‌ها هستند. تأمین دارو از هر جایی به غیر از داروخانه برای ما رسمیت ندارد و غیر قانونی است.»(تسنیم)
فروش آنلاین دارو به کانال‌های تلگرامی و اینستاگرامی محدود نمی‌شود. برخی از پلتفرم‌ها مانند اسنپ نیز سفارش آنلاین دارو دارند.
پیش‌تر نیز معاون وزیر بهداشت گفته بود: «اقدامی که از سوی اسنپ دارو و دیجی کالا انجام شد، محکوم شده است.»
به گزارش ایسنا، بهرام دارایی گفت: «چیزی به عنوان فروش آنلاین دارو وجود ندارد. با هیچ تخلفی که سلامت مردم را به خطر می‌اندازد، کنار نمی‌آییم.
