مپنا
توسعه ایستگاه‌های شارژ خودرو برقی در کشور با مشارکت مپنا و بخش خصوصی
ورود مپنا به حوزه برقی‌سازی و به ویژه توسعه ایستگاه‌های شارژ خودرو برقی، موضوعی است که طی سال‌های اخیر نه تنها در چشم‌انداز آینده این گروه صنعتی مد نظر بوده، بلکه به اعتبار عملی ساختن مسئولیت‌های محیط زیستی و اجتماعی مپنا و همچنین پیشروی به سمت آینده‌ای محتمل و هم‌راستا با کشورهای پیشرفته جهان از مهمترین دغدغه‌های گروه مپنا محسوب شده است.
سرمایه‌گذاری گروه مپنا و مشارکت با بخش خصوصی و عمومی در شهرهای مختلف کشور برای راه‌اندازی تعداد 20 ایستگاه شارژ خودرو برقی، شروع ماجرای توسعه زیرساخت برقی کشور است و در این راه مپنا پذیرای همکاری و مشارکت بخش خصوصیِ مشتاق به تحول و امیدوار به آینده تکنولوژیک و دانش‌محور کشور است.
توسعه همزمان ایستگاه شارژ و خودرو برقی
آلودگی کمتر، نیازمندی کمتر به هزینه‌های تعمیراتی و صرفه اقتصادی بیشتر می‌تواند از جمله عواملی باشد که هم مصرف‌کننده و هم مدیریت شهری را برای بکار‌گیری یا رواج خودرو برقی ترغیب کند.استفاده عمومی از خودرو برقی با وجود همه این مزایا نیازمند توسعه زیرساخت‌های قابل دسترس در کل کشور است. همانطور که ظرفیت زیرساختی سوخت‌های بنزین، گازوئیل و گاز در کل کشور طی چند دهه گذشته در شهرها و مسیرهای بین شهری توسعه پیدا کرده، زیرساخت‌های تغذیه خودرو و موتور برقی نیز لازم است به همین صورت توسعه یابد؛ به این معنا که شهروندان از وجود شبکه زیرساختی برای شارژ و پشتیبانی از تأمین انرژی خودرو خود مطمئن باشند و بدیهی است که یکی از ضروریات فراهم ساختن چنین شرایطی، راه اندازی ایستگاه شارژ خودرو برقی است.بر همین اساس، گروه مپنا با سیاست کلانِ برقی‌سازی در سطح کشور و نیز پاسخگویی به این نیازها (که در آینده رشد بیشتری نیز خواهد یافت) پا به این عرصه گذاشته است. تکنولوژی پیشرانه و باتری خودرو برقی و توسعه زیرساخت‌هایی مثل جایگاه شارژ از جمله اقدامات این حوزه محسوب می‌شود. از سویی مپنا آمادگی کامل خود را برای مشارکت با بخش‌های خصوصی، دولتی و عمومی برای توسعه ایستگاه‌های شارژ اعلام کرده است.
بهترین اماکن برای ایستگاه شارژ خودرو
مپنا برای شروع این پروژه بزرگ، در ابتدا برنامه راه‌اندازی 20 ایستگاه شارژ خودرو برقی در شهرهای مختلف کشور و با سرمایه‌گذاری مستقیم خود را در دست اجرا دارد. زمین محل احداث این ایستگاه‌ها مثل ایستگاه‌های شارژ در تهران (برج میلاد) و مشهد از طریق شهرداری‌ها در اختیار قرار می‌گیرد و یا از طریق بخش خصوصی تأمین می‌شود. برای مثال هم‌اکنون نخستین ایستگاه شارژ خودرو برقی که با مشارکت مپنا و بخش خصوصی ساخته شده است، در هتل «میزبان» بابلسر جای دارد.انواع اماکن عمومی و پر رفت و آمد مثل مراکز خرید، پارکینگ‌های عمومی، مراکز اقامتی مثل هتل‌ها و مهمان‌پذیرها، استراحتگاه‌های بین شهری، مراکز تفریحی، جایگاه‌های سوخت با رعایت مسایل ایمنی خاص مورد نیاز این جایگاه‌ها- پارک‌های حاشیه‌ای خیابان و…. طیف متنوعی از اماکن عمومی هستند که می‌توانند پذیرای شارژرهای خودرو برقی با سرمایه‌گذاری مستقیم مپنا و در اندازه‌ها و اشکال مختلف متناسب با جایگاه باشند.
نحوه مشارکت مپنا با بخش خصوصی
مپنا دراین مدل مشارکت با بخش خصوصی،تأمین شارژر،شِلتر (سقف محافظ)،سیستم نرم‌افزاری و شبکه،نصب،راه‌اندازی، پشتیبانی، گارانتی‌ها، بهره‌برداری و نگهداری را بر عهده می‌گیرد که این خدمات برای بخش خصوصی هزینه‌ای در بر نخواهد داشت.ازسویی آورده بخش خصوصی می‌تواند شامل انشعاب برق، اینترنت،زمین و حفاظت متعهدانه از جایگاه باشد که در قالب یک کار مشترک، غیر از خدمت‌رسانی به شهروندانِ صاحب خودرو برقی، همکاری سازنده‌ای برای طرفین، شهر و کشور خواهد بود.
چرا سرمایه‌پذیری و مشارکت با مپنا؟
اولین و شاید مهمترین مزیت همکاری و مشارکت با یک برند صنعتی بزرگ، رونق کسب و کارهای بخش خصوصی و به ویژه توسعه مدل‌های جدید درآمدزایی و ارائه خدمات مبتنی بر زیرساخت‌های نوآورانه است. از دیگر ویژگی‌های این نوع مشارکت‌ها که معطوف به آینده است، پیشرو بودن در ارائه سرویس‌های برقی‌سازی و ایستگاه شارژ خودروهای برقی خواهد بود؛ چراکه با توجه به وضعیت سوخت و انرژی در ایران، حرکت به سمت استفاده از انرژی برق برای حمل و نقل گریزناپذیر می‌نماید. همچنین به نظر می‌رسد با گسترش واردات خودروهای برقی و رواج موتور برقی در آینده‌ای نه چندان دور، استفاده از این وسایل نقلیه و ارائه خدمات مرتبط با آنها برنامه‌های اقتصادی ویژه‌ای هم خواهد داشت، بنابراین دور از ذهن نیست که پیشگام بودن در چنین کسب و کارهایی دارای مزیت‌های تجاری بزرگی خواهد بود. همچنین شناخته شدن سرمایه‌پذیران به عنوان برندهای پیشرو در حوزه کسب و کاری خود از مزایای پنهانی است که در طول زمان، خوشنامی و سودآفرینی را توامان در پی خواهد داشت.
توان مهندسی مپنا در توسعه برقی‌سازی
گریزناپذیری الکتریفیکیشن، حرکت جهان در مسیر حمل و نقل برقی و توجه کشورهای مختلف به توسعه صنایع مرتبط، گروه مپنا را بر آن داشت تا موضوع برقی‌سازی را به عنوان یکی از کسب و کارهای نوین خود معرفی و در این حوزه مطالعات و پروژه‌های خود را آغاز کند.برقی‌سازی از گذشته نیز در گروه مپنا و در پروژه‌هایی بزرگ آغاز شده بود. به عنوان مثال یکی از مهمترین پروژه‌های این حوزه، لوکوموتیو مسافری است که مپنا با استانداردهای زیمنس تولید کرد. لوکوموتیوهای دیزل الکتریک مسافری «ایران سفیر» و باری «MAP24» نیز چنین ویژگی‌هایی دارند. به این معنا که در این نوع از لوکوموتیو، قوای محرکه مکانیکی تبدیل به پیشرانه الکتریکی شده و این نیروی برق است که نقش پیشران را ایفا می‌کند.تکنولوژی خودروهای برقی مثل تکنولوژی خودروهای درون سوز نیست. پیشرانه برقی با بالاترین کیفیت جهانی در ایران و با توان مهندسی کشور با استاندارد بالا، کاملا قابل دستیابی است. در خودروهای برقی، باتری باید با به‌روزترین تکنولوژی، بیشترین توان و کمترین وزن بر ماشین سوار شود. گروه مپنا که به تازگی در حال راه اندازی کارخانه باتری‌سازی (میدکو) نیز است، توان تأمین باتری‌های خودروهای برقی را به صورت کاملا خوداتکا دارد.همچنین مپنا در حوزه مشارکت در تولید خودروی برقی نیز اقدامات قابل توجهی انجام داده است. این گروه صنعتی در تازه‌ترین اقدام خود، قرارداد تولید خودرو برقی را به صورت مشترک با کرمان موتور آغاز کرده است و این خودرو تا اواخر سال آینده به بازار خواهد آمد. مپنا همچنین ساخت اتوبوس برقی با مشارکت شرکت عقاب افشان را به عنوان راه حلی برای حمل و نقل عمومی و پاک ارائه داده است و با همکاری زامیاد، تولید و ارائه وانت برقی را نیز در دست اقدام دارد.
چرا مپنا به سمت برقی‌سازی حرکت کرده است؟
راندمان بالا، کنترل راحت‌تر، کیفیت کنترل بهتر و انتشار آلودگی محیطی کمتر از مزایای برقی‌سازی در سیستم‌های حمل و نقلی محسوب می‌شود و همین موجب محبوب بودن این تکنولوژی و گرایش دنیا به الکتریفیکیشن است.به جز موارد ذکر شده، از جمله دلایلی که گروه مپنا را به سمت برقی‌سازی هدایت کرد، ضرورت هوشمندسازی است. چراکه هوشمندسازی بدون حرکت زیرساختی و شبکه‌ای به سمت تکنولوژی‌های برقی بی‌معناست. به کلام ساده‌تر، برقی‌سازی، هوشمندسازی را در پی خواهد داشت و بستر هوشمند در صنایع از الزامات دنیای آینده است.
امکان گسترده‌تر برای مدیریت منابع انرژی نیز از دیگر انگیزه‌های گروه مپنا در توسعه صنعت برقی‌سازی است. منابع تأمین انرژی خودروهای دارای سوخت فسیلی، محدود است. سوخت‌هایی مثل بنزین، گاز و گازوئیل تنها منابع مستقیم تولید انرژی در خودروهاست. اما هنگامی که پیشرانه خودرو با انرژی الکتریکی کار کند، منابع مختلفی قابلیت تولید انرژی را برای آن دارد. منابعی مثل انرژی بادی، آبی، خورشیدی، بخار و گاز و … که موجب تنوع تولید انرژی از منابع متفاوت می‌شود.می‌توان تنوع شیوه‌های ذخیره‌سازی انرژی را نیز از قابلیت‌های مورد توجه مپنا در پرداخت جدی به مقوله برقی‌سازی دانست.وقتی سیستمی وارد فاز برقی‌سازی می‌شود، این امکان را ایجاد می‌کند که برق تولید شده را ذخیره و مصرف آن را در زمان و به شیوه‌ای مناسب، مدیریت کرد.روش‌های مختلفی برای ذخیره‌سازی انرژی الکتریکی وجود دارد. یکی از این راه‌ها استفاده از Battery Energy Storage System است. از این منظر،خودرو برقی خود به تنهایی یک ذخیره ساز انرژی محسوب می‌شود؛ چراکه این نوع خودروها نه تنها در طول شب که شبکه، نیاز کمتری به برق دارد- قابل شارژ هستند، بلکه می‌توان به عنوان یک منبع ذخیره انرژی الکتریکی نیز به آن نگریست. خودرو می‌تواند برای مدیریت بار شبکه به عنوان یک دستگاه ذخیره‌سازی مورد استفاده قرار گیرد. بدین ترتیب می‌توان با استفاده از قابلیت سامانهVehicle to Grid در زمان غیر اوج مصرف، خودرو را شارژ کرد و در زمانی دیگر در منزل یا محل کار از این انرژی ذخیره شده در خودرو، استفاده کرد.
در نهایت می‌توان گفت زیرساخت شبکه، تکمیل‌کننده زنجیره کامل عرضه و تقاضای خودرو برقی است. این هر دو لازم و ملزوم هم هستند و نمی‌توان بدون گسترش زیرساخت‌ها انتظار رواج گسترده خودروی برقی را داشت و بالعکس.در این راه گروه مپنا نیز نه به عنوان متولی برقی‌سازیِ کامل خودرو و توسعه شبکه شارژ، بلکه در اصل به عنوان ارائه‌کننده راه حل‌های کلان و توسعه دهنده دانش فنی و زیرساخت‌ها وارد این حوزه شده است. تخصص و دانش موجود در گروه مپنا در حوزه صنعت برق، اتکا و اعتماد لازم برای طراحی و مدیریت شبکه برقی‌سازی را در این گروه ممکن کرده و با این وجود، توجه به این نکته اهمیت بالایی دارد که توسعه برقی‌سازی و استفاده از خودروی برقی در کشور، متولیان و دست اندرکاران متنوعی دارد و عزم و مشارکت جدی نهادهای مختلف را می‌طلبد و مپنا تنها یکی از بازیگران حوزه برقی‌سازی است.
